Yükseköğretim Kurumlarında Akademik Performans Değerlendirmeye İlişkin Akademisyen Görüşleri

Yıl 2019, Sayı: 3, 542 - 554, 01.12.2019

Ömer Yılmaz , Salih Paşa Memişoğlu

Öz

Bu çalışmanın amacı öğretim elemanlarının akademik performans değerlendirmeyle ilgili olarak görüşlerini inceleyip değerlendirmektir. Araştırmanın modeli nitel araştırma modellerinden olan olgubilim fenomenoloji modelindedir. Verilerin toplama sürecinde; öğretim elemanlarının akademik performans değerlendirme hakkındaki görüşlerini ortaya koymak amacıyla araştırmacı tarafından bir görüşme formu oluşturulmuştur ve görüşme formunda akademik performans değerlendirmeye ilişkin beş nitel soru yer almaktadır. Araştırmanın çalışma grubunu Batı Karadeniz Bölgesindeki bir devlet üniversitesinde görevli, amaçlı örneklem yöntemlerinden kolay ulaşılabilir örneklem yöntemi ile seçilmiş 21 öğretim elemanı oluşturmaktadır. Araştırmada toplanan veriler içerik analizi yöntemi kullanılarak analiz edilmiştir. Akademik performans değerlendirmenin gelişimine ilişkin olarak niteliğin geri planda kaldığı ve şaibeli yayınların akademide oluşturduğu sorun vurgulanırken aynı zamanda akademik performans değerlendirme sistemlerinin kaliteye sağladığı katkı ifade edilmiştir. Nicelik açısından bakıldığında ise akademik performansın değerlendirilmesinde daha çok ölçülebilir performansın ön planda tutulduğu, ayrıca daha çok yayın yapmaya özendirdiği sonucuna ulaşılmıştır. Yükseköğretim kurumlarındaki akademik performans değerlendirme ölçütlerinde yer alan unsurlara ilişkin olarak bilimsel faaliyetler, öğretim faaliyetleri ve diğer faaliyetlerin ön olduğu belirlenmiştir. Akademik performans değerlendirme sistemlerinde öğretim faaliyetlerinin değerlendirilmesine ilişkin olarak öğretim boyutuna ve öğrenci boyutuna vurgu yapılmıştır. Akademik performans değerlendirmede akademik yayınların değerlendirilmede değerlendirme süreci ile kalitenin ön planda olduğu görülmektedir. Akademik performans değerlendirmenin öğretim elemanlarına yönelik motivasyonda maddi kazanç ile dışsal motivasyon sağladığı ve kaliteli yayın yapmayı teşvik ettiği belirlenmiş, ayrıca alana özgü farklılıklar dikkate alınmadığı ve yeterince motive edici olmadığı vurgulanmıştır

Anahtar Kelimeler

Yükseköğretim, Öğretim elemanları, Performans değerlendirme

Academicians’ Views on Academic Performance Evaluation in Higher Education Institutions

Öz

The aim of the study is to investigate and evaluate the academic staff’s views on academic performance evaluation. The design of the study is phenomenological design among qualitative research models. In data collection, an interview form was formed by the researchers in order to reveal academic staff’s views about academic performance evaluation and there are five qualitative questions related to academic performance evaluation. The participants of the study consist of 21 academicians –determined with convenient sampling among purposeful sampling methods- working in a state university in the Black Sea Region of Turkey. The data were analysed by content analysis method. According to the findings; while the quality of the question and the question created by questionable publications in the academy were emphasized, the contribution of the academic performance evaluation systems to the quality was expressed. In terms of the quantity, it was concluded that more measurable performance is prioritized in evaluating academic performance and that this situation encourages more publications. It was determined that scientific activities, teaching activities and other activities are prioritized in terms of the elements included in the academic performance evaluation criteria in higher education institutions. In the academic performance evaluation systems, the teaching dimension and the student dimension are emphasized in the evaluation of teaching activities. It is seen that quality is at the forefront of the evaluation process of academic publications. It was determined that academic performance evaluation motivated the instructors in terms of financial gain as an external motivation and encouraging qualified publications. Furthermore, it was emphasized that area-specific differences were not taken into consideration and not enough motivation

Anahtar Kelimeler

Higher education, Academic staff, Performance evaluation

Kaynakça

• Akbaba-Altun, S., & Memişoğlu, S. (2008). Performans değer- lendirmesine ilişkin öğretmen, yönetici ve müfettiş görüşleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 14(53), 7-24.
• Balcı, A. (2016). Sosyal bilimlerde araştırma yöntem, teknik ve ilkeler. Pegem Akademi: Ankara.
• Çelebi, N., Babaoğlan, E., Selçuk, G., & Peker, S. (2018). Performans değerlendirme formuna ilişkin öğretmen görüşleri. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 37(2), 211-233.
• Dalgıç, G. (2010). Öğretim elemanı performans değerlendirme envanterler (ÖEPDE) geçerlik ve güvenirlik çalışması. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 92-105.
• Demir, E., Göloğlu-Demir, C., & Özdemir, M. Ç. (2017). Akademik yükseltme ve atama sürecine yönelik öğretim üyesi görüşleri. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 7(1), 12-23.
• Esen, M., & Esen, D. (2015). Öğretim üyelerinin performans değerlendirme sistemine yönelik tutumlarının araştırılması. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 5(1), 52-67.
• Hardré, P. L., & Cox, M. (2009). Evaluating faculty work: Expectations and standards of faculty performance in research universities. Research Papers in Education, 24(4), 383-419.
• Hardré P. L., & Kollman, S. L. (2012). Motivational implications of faculty performance standards. Educational Management Administration & Leadership, 40(6) 724–751.
• Karataş, T., Özen, Ş., & Gülnar, E. (2017). Akademisyenlerin kariyer basamakları ve yükseltme ölçütlerine ilişkin görüşleri. Yükseköğretim Dergisi, 7(2), 82–93.
• Kalaycı, N. (2009). Yükseköğretim kurumlarında akademisyenlerin öğretim performansını değerlendirme sürecinde kullanılan yöntemler. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 15(60), 605–636.
• Miles, M, B., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded Sourcebook. (2nd ed). Thousand Oaks, CA: Sage.
• Ültay, E., & Ültay, N. (2018). Akademik teşvik ödeneğinin bilimsel faaliyetlere etkisi hakkındaki akademisyen görüşleri. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 8(1), 162-171
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. (10. basım) Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yıldız, S. (2016). Yükseköğretimde 360 derece/çoklu değerlendirme. In A. Balcı & İ. Aydın (Eds.), Prof. Dr. Ziya Bursalıoğlu’na armağan. Ankara: Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi. Retrieved from https://www.academia.edu/33053749/Y%C 3%9CKSEK%C3%96%C4%9ERET%C4%A0MDE_360_ DERECE_%C3%87OKLU_DE%C4%9EERLEND%C4%A0RME
• Yokuş, G., Ayçiçek, B., & Kanadlı, S. (2018). Akademisyen görüşleri doğrultusunda yükseköğretimde performansa dayalı akademik teşvik sisteminin incelenmesi. Yükseköğretim Dergisi, 8(2), 140-149.
• Yükseöğretim Kanunu (1981, 6 Kasım). Resmi Gazete (Sayı: 17506). Retrieved from https://mevzuat.gov.tr/MevzuatMe- tin/1.5.2547.pdf
• Yükseöğretim Personel Kanunu (1983, 13 Ekim). Resmi Gazete (Sayı: 18190). Retrieved from https://www.mevzuat.gov.tr/ MevzuatMetin/1.5.2914.pdf