Türkiye’de Finansal Okuryazarlık Alanında Yazılan Lisansüstü Tezlerin İçerik Analizi

Yıl 2020, Sayı: 1, 153 - 165, 01.04.2020

Haşmet Sarıgül

Öz

Araştırmanın amacı, Türkiye’de finansal okuryazarlık konusunda gerçekleştirilen lisansüstü tez çalışmalarına ilgi gösteren disiplinlerin, araştırmalarda kullanılan yöntemlerin, finansal okuryazarlık ile ilişkisi incelenen değişkenlerin ve tezlerde ortaya konulan neden-sonuç ilişkilerinin neler olduğunun, finansal okuryazarlık ile ilgili belirlenen sorunlara ne tür çözüm önerilerinin geliştirildiğinin belirlenmesidir. Bu kapsamda 63 tez içerik analizi yöntemiyle incelenmiştir. Türkiye’de 32 ilde, 40 ayrı üniversitede ilgili konuda lisansüstü tez çalışması yapıldığı, en çok tez yazılan üniversitenin Sakarya Üniversitesi olduğu belirlenmiştir. Finansal okuryazarlık konusundaki lisansüstü tez çalışmalarının %31.74 kısmının üniversite öğrencilerine yönelik gerçekleştirildiği, tezlerin tamamı dikkate alındığında araştırmaların toplam 30663 birimlik örneklem büyüklüğünü kapsadığı tespit edilmiştir. Araştırmalarda ilişkisi en çok araştırılan bağımlı değişkenlerin; finansal bilgi düzeyi, finansal davranış, finansal tutum olduğu; bağımsız değişken olarak ise daha çok demografik verilerin kullanıldığı görülmüştür. Belirlenen sorunlara yönelik tezlerde geliştirilen çözüm önerileri kapsamında en fazla irdelenen kavramların; eğitim, strateji, farkındalık, proje ve işbirliği olduğu belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Finansal okuryazarlık, Lisansüstü tez, İçerik analizi

The Content Analysis of Graduate Theses Written in The Field of Financial Literacy in Turkey

Öz

The aim of the study is to determine the interested disciplines, used methods, the cause-effect relationships, and the solution proposals developed for the identified problems in the graduate thesis written in the field of financial literacy in Turkey. In this context, 63 theses were examined by the content analysis method. It was determined that at least one graduate thesis was written about financial literacy in 40 different universities in 32 different provinces. Sakarya University is the one with the highest number of undergraduate thesis written on this subject. It was found that 31.74% of the graduate thesis studies on financial literacy were carried out for university students, and the researches covered a total sample size of 30663 units. The most used dependent variables in the researches were financial knowledge level, financial behavior and financial attitude, and the demographic data as an independent variable. It was determined that the most discussed solution proposals developed for the identified problems in the theses were education, strategy, awareness, project, and cooperation

Anahtar Kelimeler

Financial literacy, Graduate thesis, Content Analysis

Kaynakça

• Adalar, H. (2019). Sosyal bilgiler öğretmen eğitiminde finansal okuryazarlık ve öğretimi: Bir model önerisi (Doktora tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Ateş, S. (2014). Finansal okuryazarlık ve davranışsal önyargılar: Bireysel hisse senedi yatırımcısı üzerine ampirik bir çalışma (Yüksek lisans tezi). Galatasaray Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Bağlıoğlu, A. (2019). Akademik personelin finansal okuryazarlık ve finansal davranış analizi: Fırat Üniversitesi örneği (Yüksek lisans tezi). Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Elazığ.
• Barmaki, N. (2015). Üniversite öğrencilerinin finansal okuryazarlık düzeylerini belirlemeye yönelik bir araştırma: Hacettepe Üniversitesi örneği (Doktora tezi). Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Beichar, A. (2018). A study on the relationship of financial literacy and individual financial decisions: Case of Adana (Yüksek lisans tezi). Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
• Bengtsson, M. (2016). How to plan and perform a qualitative study using content analysis. NursingPlus Open, 2, 8-14.
• Bilgin, F. (2019). Kamu personelleri finansal okuryazarlık düzeylerinin otomatik katılımdan ayrılma eğilimine etkisi: Erzincan iline yönelik bir uygulama (Yüksek lisans tezi). Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Gümüşhane.
• Ceylan, A., & Korkmaz, T. (2016). İşletmelerde finansal yönetim (9. Baskı). Bursa: Ekin Yayınevi.
• Çolak, H. (2017). Mühendislerde finansal okuryazarlık ve para yönetimi becerileri: Bandırma ilçesi örneği (Yüksek lisans tezi). Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Balıkesir.
• Çör, Ö. (2018). Kobilerde Finansal okuryazarlık: Finansal yönetime etkisi, sorunlar ve öneriler (Yüksek lisans tezi). Bahçeşehir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Dağdelen, T. (2017). Finansal okuryazarlık düzeyinin belirlenmesi ve Aydın ilindeki serbest muhasebeci mali müşavirler üzerine bir uygulama (Yüksek lisans tezi). Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Manisa.
• Demirkıran, T. (2019). Kırıkkale Üniversitesi öğrencilerinin finansal okuryazarlık düzeylerini belirlemeye yönelik araştırma (Yüksek lisans tezi). Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kırıkkale.
• Doğan, D. (2018). Kuşaklar arasındaki finansal okuryazarlık seviyesi üzerinde sosyal medya ile kitle iletişim araçlarının etkisinin irdelenmesi (Yüksek lisans tezi). Sakarya Üniversitesi İşletme Enstitüsü, Sakarya.
• Eker, F. (2017). Finansal farkındalık, finansal okuryazarlık ve finansal erişim düzeyleri üzerine bir çalışma: Silifke Ticaret ve Sanayi Odası örneği (Yüksek lisans tezi). Toros Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Mersin.
• Er, T. (2019). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının finansal okuryazarlık düzeylerinin incelenmesi (Yüksek lisans tezi). Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Niğde.
• Ergün, K. (2018). Üniversite öğrencilerinin finansal okuryazarlığı: Balıkesir Üniversitesi örneği (Doktora tezi). Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Balıkesir.
• Kutlu, A. (2019). Finansal okuryazarlık ile bütçeleme ve tasarruf davranışı: Manisa Celal Bayar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi İşletme Bölümü öğrencileri üzerine bir araştırma (Yüksek lisans tezi). Manisa Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Manisa.
• Kutlu, E. (2018). Üniversite öğrencilerinin finansal okuryazarlığı: Balıkesir Üniversitesi örneği (Doktora tezi). Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Balıkesir.
• Kuyumcu, O. (2018). Finansal okuryazarlığın makroekonomik öne- mi ve ülkemizde finansal okuryazarlık düzeyinin belirlenmesi: Bursa ili uygulaması (Yüksek lisans tezi). Bursa Uludağ Üniver- sitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bursa.
• Küçükaslan, A. (2017). Finansal okuryazarlık: Kayseri ili serbest muhasebeci ve mali müşavirleri üzerine bir araştırma (Yüksek lisans tezi). Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Gümüşhane.
• Lac, A. (2016). Content analysis. Switzerland: Springer International.
• Mevsim, L. T. (2016). Üniversite öğrencilerinde finansal okuryazarlık düzeyinin belirlenmesi: Erzincan Üniversitesi örneği (Yüksek lisans tezi). Erzincan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzincan.
• Öcal, Ö. (2019). Finansal okuryazarlık ve bireysel tasarruf davranışları: Ankara ili örneği (Yüksek lisans tezi). Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Uşak.
• Öncüler, İ. (2018). Üniversite öğrencilerinin finansal okuryazarlık düzeylerini belirlemeye yönelik bir araştırma: İstanbul Gelişim Üniversitesi örneği (Yüksek lisans tezi). İstanbul Gelişim Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Özgüler, İ. (2013). Bireysel finansal kaynakların yönetiminde bir araç olarak finansal eğitimde dünya uygulamaları ve Türkiye karşılaştırması (Yüksek lisans tezi). Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir.
• Özkale, A. (2018). Finansal okuryazarlık ve matematiksel okuryazarlık perspektifinde Türkiye ve Kanada (Ontario) öğretim programlarının incelenmesi ve bir model önerisi (Doktora tezi). Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
• Öztürk, E. (2014). Finansal okuryazarlık ve para yönetimi: Süleyman Demirel Üniversitesi akademik personeli üzerine bir uygulama (Yüksek lisans tezi). Süleyman Demirel Üniveritesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Isparta.
• Pamukçuoğlu, K. (2019). Medyanın finansal okuryazarlık üzerindeki etkisi (Yüksek lisans tezi). Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Salah, S. F. (2019). Yabancı öğrencilerin finansal okuryazarlık düzeyinin belirlenmesi üzerine bir araştırma: Erciyes Üniversitesi örneği (Yüksek lisans tezi). Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kayseri.
• Sancak, S. (2019). Üniversite öğrencilerinde finansal okuryazarlık araştırması: Gümüşhane Üniversitesi örneği (Yüksek lisans tezi). Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Gümüşhane.
• Saraç, E. (2014). Finansal okuryazarlık ve Dumlupınar Üniversitesi öğrencilerinin finansal okuryazarlık düzeylerinin ölçülmesi üzerine bir araştırma (Yüksek lisans tezi). Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kütahya.
• Krippendorff, K. (2004). Content analysis: An introduction to its methodology. California, CA: Sage Publishing, Inc.
• Vergi, S. (2019). Bankacılık sektöründe çalışan personellerin finansal okuryazarlık düzeyinin belirlenmesi: Sivas İli örneği (Yüksek lisans tezi). Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sivas.
• Yıldız, G. (2019). Davranışsal iktisat perspektifinden finansal okuryazarlık düzeyinin analizi: Üniversite öğrencileri üzerine bir uygulama (Yüksek lisans tezi). Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bilecik.
• Yücel, S. (2017). Üniversite öğrencilerinin finansal okuryazarlıkları- nın kredi kartı kullanım alışkanlıkları üzerine etkisinin incelen- mesi: Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi- Hacettepe Üniversitesi örneği (Yüksek lisans tezi). Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bilecik.
• Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Trabzon.
• Ünal, P. (2018). Finansal okuryazarlık ve forex piyasası (Yüksek lisans tezi). Marmara Üniversitesi Bankacılık ve Sigortacılık Enstitüsü, İstanbul.