Öğrencilerin Ayrımcılık Algısı Ölçeği: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması

Yıl 2020, Sayı: 2, 364 - 371, 01.08.2020

Safiye Çiğdem Gören Murat Özdemir Şule Ötken

Öz

Bu araştırmada, eğitim örgütlerinde öğrencilerin ayrımcılık algısını ölçmeye yönelik “Öğrencilerin Ayrımcılık Algısı Ölçeği ÖAAÖ ”ni geliştirme amacıyla geçerlik ve güvenirlik çalışmaları yürütülmüştür. Araştırma, Ankara’da Gazi ve Hacettepe Üniversitelerinde bulunan 293 üniversite öğrencisinin katılımı ile gerçekleşmiştir. Bu kapsamda öncelikle ölçeğin plot uygulaması gerçekleştirilmiş, ardından katılımcılara 16 madde ve tek faktörden oluşan nihai ölçek formu ÖAAÖ uygulanmıştır. Katılımcıların ölçek maddelerine vermiş oldukları cevaplar açımlayıcı faktör analizi AFA , doğrulayıcı faktör analizi DFA ve Cronbach’s Alpha katsayısı ile çözümlenmiştir. Analizler neticesinde elde edilen bulgular ÖAAÖ’nün eğitim örgütlerinde kullanılmaya elverişli, geçerli ve güvenilir bir ölçek olduğunu göstermiştir

Anahtar Kelimeler

Öğrenci, Ayrımcılık algısı, Geçerlik, Güvenirlik

Students’ Perception of Discrimination Scale: A Reliability and Validity Study

Öz

In the present research, with the aim of developing “Students’ Perception of Discrimination Scale SPDS to evaluate students’ perception of discrimination at educational organizations the validity and reliability studies were conducted. The research was conducted with the participation of 293 university students from Gazi and Hacettepe Universities in Ankara. Within this scope, firstly pilot study of the scale was conducted and later final form of the scale with 16 items and one factor was applied to the participants. The data of the study was analyzed via exploratory factor analysis EFA , confirmatory factor analysis CFA and Cronbach’s Alpha coefficient. The findings of the analysis showed that SPDS was a valid and reliable instrument and it was convenient to be utilized in educational organizations

Anahtar Kelimeler

Students, Perception of discrimination, Validity, Reliability

Kaynakça

• Avrupa Komisyonu. ( 2010). Avrupa Ayrımcılık Yasağı Hukuku El Kitabı. Retrieved from http://www. anayasa.gov.tr/files/insan_ haklari_mahkemesi/kitaplar/elkitabi.pdf
• Alpar, R. (2014). Spor, sağlık ve eğitim bilimlerinden örneklerle uygulamaları istatistik ve geçerlik-güvenirlik. Ankara: Detay Yayıncılık
• Altun, M. (2010). Ayrımcılık suçu (Yüksek lisans tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• Anderson, C. A., & Foster, P. J. (1964). Discrimination and inequality in education. Sociology of Education, 38(1), 1-18.
• Anıl, D. (2008). Reliability and validation of values skill for primary school students: exploratory and confirmatory analysis. World Applied Sciences Journal, 3(5), 848-857.
• Avrupa Komisyonu, (2006). Ayrımcılıkla mücadele bir eğitim el kitabı. İtalya: Avrupa Topluluğu Resmi Yayınlar Bürosu.
• Büyüköztürk, Ş. (2009). Veri analizi el kitabı. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Büyüköztürk, Ş., Çokluk, Ö., & Şekercioğlu, G. (2010). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik SPSS ve LISREL uygulamaları. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Capéau, B., Eeman, L., Groenez, S., & Lamberts, M. (2012). A proposal to measure multidimensional discrimination. HIVA, Research Institute for Work and Society. Belgium.
• Çayır, K. (2012). Ayrımcılık: çok boyutlu yaklaşımlar. Istanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Erdoğan, M. (2013). Bireysel ve toplumsal bir durum olarak Türkiye’de önyargı ve ayrımcılık (Yüksek lisans tezi). Karadeniz Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Trabzon.
• Gökçe, A. T. (2013). University students’ perception of discrimination on campus in Turkey. Journal of Higher Education Policy and Management, 35(1), 72-84.
• Gül, I. İ. (2012). Hukukta ayrımcılık yasağı. In Çayır K., & Ceyhan M. A. (Eds.). Ayrımcılık: Çok boyutlu yaklaşımlar (pp. 117-133). İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Hanassab, S. (2006). Diversity, international students, and perceived discrimination: Implications for educators and counselors. Journal of Studies in International Education, 10(2), 157-172.
• Hanna, R., & Linden, L. (2009). Measuring discrimination in education. NBER Working Paper, I2,16.
• Jasinskaja‐Lahti, I., Liebkind, K., & Perhoniemi, R. (2006). Perceived discrimination and well‐being: A victim study of different immigrant groups. Journal of Community & Applied Social Psychology, 16(4), 267-284.
• Kaya, N. (2012). Türkiye’nin eğitim sisteminde azınlıklar ve ayrımcılık: Kavramsal çerçeve ve temel sorunlar. In Çayır K., & Ceyhan M. A. (Eds.). Ayrımcılık: Çok boyutlu yaklaşımlar (pp. 117-133). İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Kelecioğlu, H. (2001). Örtük özellikler teorisindeki b ve a parametreleri ile klasik test teorisindeki p ve r istatistikleri arasındaki ilişki. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 20(20), 104-110.
• Liebkind, K., Jasinskaja-Lahti, I., & Solheim, E. (2004). Cultural identity, perceived discrimination, and parental support as determinants of immigrants’ school adjustments: Vietnamese youth in Finland. Journal of Adolescent Research, 19(6), 635- 656.
• Major, B., Quinton, W. J., & McCoy, S. K. (2002). Antecedents and consequences of attributions to discrimination: Theoretical and empirical advances. Advances in Experimental Social Psychology, 34, 251-330.
• Marshall, G. (1998). A dictionary of sociology. NY: Oxford. Mesch, G. S., Turjeman, H., & Fishman, G. (2008). Perceived discrimination and the well-being of immigrant adolescents. Journal of Youth and Adolescence, 37(5), 592-604.
• Öner, A. (2013). Workplace discrimination against white collar lesbians and gays and their coping strategies: A case study from Ankara, Turkey (Doktora Tezi). Orta Doğu Teknik Üniversitesi. Pollak, A. (2008). Discrimination and good practice activities in education: trends and developments in the 27 EU member states. Intercultural Education, 19(5), 395-406.
• Sanchez, J. I., & Brock, P. (1996). Outcomes of perceived discrimination among hispanic employees: is diversity management a luxury or a necessity? Academy of Management Journal, 39(3), 704-719.
• Sandhu, D. S., & Asrabadi, B. R. (1994). Development of an acculturative stress scale for international students: Preliminary findings. Psychological Reports, 75(1), 435-448.
• Şişman, M., Güleş, H., & Dönmez, A. (2010). Demokratik bir okul kültürü için yeterlilikler çerçevesi. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 3(1), 167-182.
• Şişman, Y. (2014). Engelliler açısından eşitlik, ayrımcılık ve eğitim hakkı. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 32, 57-85.
• Tavşancıl, E. (2010). Tutumların ölçülmesi ve SPSS ile veri analizi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım
• Tezbaşaran, A. A. (2008). Likert tipi ölçek hazırlama kılavuzu. E-kitap. Mersin: Mersin Üniversitesi.
• United Nations (UN). (2009). The universal declaration of human rights. Retrieved from www.un.org/en/documents/udhr/.
• UNESCO (1960). Eğitimde ayrımcılığa karşı uluslararası sözleşme. Retrieved from www.unesco.org/education/pdf/DISCRI_E.PDF
• Ural, A. (2012). Türk asıllı göçmenlerin Hollanda’daki temel eğitim uygulamalarına yönelik ayrımcılık algıları. Eğitim ve Bilim, 37(165), 262-274.
• Yılmaz, V., & Çelik, E. H. (2013). Lisrel ile yapısal eşitlik modellemesi. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.