Üniversite Sıralama Göstergelerinin Bulanık Analitik Hiyerarşi Prosesi (AHP) ile Sıralanması

Yıl 2020, Cilt: 10 Sayı: 3, 451 - 460, 30.12.2020

Nuray Güneri Tosunoğlu

Öz

Üniversitelerin akademik performanslarına göre sıralanması tüm dünyada ilgiyle takip edilen bir konudur. Sıralamaların amacı belirli
göstergelere göre üniversiteleri sıralamak ve bu sıralama aracılığıyla üniversitelerin potansiyel ilerleme alanlarını belirlemelerine yardımcı
olmaktır. Dünyada üniversite sıralamasında farklı kurumlar tarafından farklı göstergeler kullanılmaktadır. Bu kurumlardan biri olan
University Ranking by Academic Performance (URAP)’ın kullandığı beş temel gösterge makale sayısı, atıf sayısı, toplam bilimsel doküman
sayısı, doktora öğrenci oranı ve öğretim üyesi başına düşen öğrenci sayısıdır. Bu göstergelerden hangisinin daha önemli görüldüğü ve
göstergelerin önem derecelerine göre sıralamasının nasıl olacağı bu çalışmanın ana problemi olmuştur. Birden çok göstergenin birbiri
ile kıyaslanarak önem sıralamasını belirlemede çok kriterli karar verme yöntemlerinden yararlanılabilmektedir. Bu çalışmanın amacı, bu
beş temel göstergenin önem sıralamasını bulanık analitik hiyerarşi prosesi (AHP) ile belirlemektir. Çalışmanın karar vericileri öğretim
üyeleridir. Değerlendirmeler, bulanık AHP’ ye uygun karşılaştırma matrisini içeren bir anket yardımıyla elde edilmiştir. Bulanık AHP’den
elde edilen sonuçlara göre karar vericiler açısından en önemli gösterge toplam bilimsel doküman sayısı olmuştur. Sıralama sonuçlarının
önemi üniversite sıralamalarını gerçekleştiren kurumlar ve üniversiteler açısından tartışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Üniversite sıralaması, Sıralama göstergeleri, URAP, Bulanık AHP

Ranking of Universities Ranking Indicators by Fuzzy Analytical Hierarchy Process (AHP)

Öz

Ranking universities by their academic performance is important all over the world. The purpose of ranking is to rank universities according
to specific indicators and to help determine the potential areas of progress for universities. Different institutions around the world use
various indicators in university ranking. The five main indicators used by University Ranking by Academic Performance (URAP) are the
number of articles, the number of citations, the total number of scientific documents, the rate of doctoral students and the number of
students per faculty member. The main problem of this study is to investigate which of these indicators are considered more important and
how the indicators will be ranked according to their significance. Multi-criteria decision making methods are used to determine the order
of importance by comparing indicators with each other. The aim of this study is to determine the significance of these five main indicators
by fuzzy analytical hierarchy process (AHP). The decision makers of the study are academicians. The evaluations were obtained with the
help of a questionnaire containing the comparison matrix suitable for the fuzzy AHP. According to the results obtained from fuzzy AHP,
the most important indicator for decision makers has been found to be the total number of scientific documents. The importance of
ranking results has been discussed in terms of institutions and universities that perform university rankings

Kaynakça

• Ağıralioğlu, N. (2012). Türkiye’de üniversitelerin kalitesini belirlemek için bir yaklaşım. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 2(3), 147-165.
• Alma, B., Coşkun, E. & Övendireli, E. (2016). University ranking systems and proposal of a theoretical framework for ranking of Turkish Universities: a case of management departments. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 235, 128-138.
• Altbach, P.G. (2012). The globalization of college and university rankings. Change: The Magazine of Higher Learning, 44(1), 26-31.