The Effect of Organizational Image on Organizational Commitment and Performance: An Investigation on University Employees

Yıl 2021, Cilt: 11 Sayı: 2, 348 - 359, 31.08.2021

Ecem Altun Mustafa Özgenel

Öz

In this study, it was aimed to examine the effect of organizational image perceptions of university employees on organizational commitment
and performance levels. The research was designed and conducted in relational survey model. The sample of the research consisted of 316
academic and administrative staff working full-time in two state and two foundation universities in Istanbul in the 2018-2019 academic
year. The data were collected using the Organizational Image Scale, the Individual Performance Scale and the Organizational Commitment
Scale. Data were analyzed by performing independent group t-test, correlation and regression analysis. As a result of the research, it was
determined that the organizational image perceptions of university employees did not differ significantly according to demographic
variables. It has been determined that the organizational commitment levels of university employees differ significantly according to their
marital status, educational status, working time and staff type. It has been revealed that the performance levels of university employees
differ only by marital status. It has been determined that there is a moderate and positive significant relationship between the organizational
image perceptions of university employees and their organizational commitment and job performance levels. In addition, organizational
image perceptions of university employees significantly predict their organizational commitment and job performance

Anahtar Kelimeler

Organizational image, Organizational commitment, Performance

Örgütsel İmajın Örgütsel Bağlılığa ve Performansa Etkisi: Üniversite Çalışanları Üzerine Bir İnceleme

Öz

Bu çalışmada, üniversite çalışanlarının örgütsel imaj algılarının örgütsel bağlılık ve performans düzeyleri üzerindeki etkisinin incelenmesi
amaçlanmıştır. Araştırma, ilişkisel tarama modeline tasarlanmış ve yürütülmüştür. Araştırmanın örneklemini, 2018-2019 akademik yılında
İstanbul ilinde yer alan iki devlet ve iki vakıf üniversitelerinde tam zamanlı olarak çalışan 316 akademik ve idari personel oluşturmuştur.
Veriler, Örgütsel İmaj Ölçeği, Bireysel Performans Ölçeği ve Örgütsel Bağlılık Ölçeği kullanılarak toplanmıştır. Veriler, bağımsız grup
t-testi, korelasyon ve regresyon analizleri yapılarak çözümlenmiştir. Araştırma sonucunda üniversite çalışanlarının örgütsel imaj algılarının
demografik değişkenlere göre anlamlı farklılık göstermediği tespit edilmiştir. Üniversite çalışanlarının örgütsel bağlılık düzeylerinin ise
medeni durum, eğitim durumu, çalışma süreleri ve kadro türüne göre anlamlı farklılık gösterdiği belirlenmiştir. Üniversite çalışanlarının
performans düzeylerinin ise sadece medeni duruma göre farklılık gösterdiği ortaya çıkmıştır. Üniversite çalışanlarının örgütsel imaj algıları
ile örgütsel bağlılık ve iş performansı düzeyleri arasında orta düzeyde ve pozitif yönde anlamlı ilişki olduğu belirlenmiştir. Ayrıca üniversite
çalışanlarının örgüt imaj algıları, örgütsel bağlılıklarını ve iş performanslarını önemli ölçüde yordamaktadır.

Anahtar Kelimeler

Örgütsel imaj, örgütsel bağlılık, performans

Kaynakça

• Afacan, Ö. (2011). Ortaöğretim öğretmenlerinin örgütsel bağlılık düzeyleri ile müdürlerin liderlik davranışlarını algılama düzeyleri arasındaki ilişki (Yüksek Lisans Tezi). Yeditepe Üniversitesi: İstanbul.
• Akbulut, B. (2015). Ortaöğretim kurumlarında görev yapan öğretmenlerin örgütsel imaj algıları ile iş doyumu düzeyleri arasındaki ilişki (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Hacettepe Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Akman, Y. (2017). Örgütsel çekicilik, örgütsel imaj ve örgütsel sadakat arasındaki ilişkilerin öğretme görüşlerine göre incelenmesi (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Aksoy, A. ve Yıldız, İ. (2015). Örgütlerde yenilikçi iklim algısının örgütsel bağlılık üzerindeki etkisi: Bir uygulama. Uluslararası Hakemli Beşerî ve Akademik Bilimler Dergisi, 4(12), 188-216.
• Allen, N. J. & Meyer, J. P. (1990). The measurement and antecedents of affective, continuance and normative commitment to the organization. Journal of Occupational Psychology, 63(1), 1-18.
• Allen, N. J. & Meyer, N. (1997). Commitment in the workplace: Theory, research, and application. Thousand Oaks, CA: Sage.
• Alves, H. & Raposo, M. (2010). The Influence of university ımage on student behaviour ınternational. Journal of Educational Management, 24(1), 73-85.
• Aras, A. (2012). İlköğretim okullarında görev yapan müzik öğretmenlerinin mobbing (yıldırma) yaşama düzeyleri, örgütsel bağlılık ve iş doyumları arasındaki ilişkiler (Yayımlanmamış Doktora). Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Arslan, K. (2013). Ortaöğretim okullarında kurum imajına yönelik yönetici ve öğretmen algısı: Mersin ili örneği (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Çağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Mersin.
• Balay, R. (2000). Yönetici ve öğretmenlerde örgütsel bağlılık. Ankara: Nobel.
• Balcı, A. (2011). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntem, Teknik ve İlkeler. Ankara: Pegem Yayınları.
• Ballı, E. (2014). Otel işletmelerinde karanlık liderliğin örgütsel bağlılık ve örgütsel sessizlik üzerine etkisi (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Mersin Üniversitesi, Mersin.
• Başaran, İ. (1993). Eğitim yönetimi. Ankara: Gül Yayınevi.
• Becker, H. S. (1960). Notes on the concept of commitment. The American Journal of Sociology, 66(1), 32-40.
• Bingöl, D. (2003). İnsan kaynakları yönetimi. İstanbul: Beta.
• Bogler, R. & Somech, A. (2004). Influence of teacher empowerment on teachers’ organizational commitment, professional commitment and organizational citizenship behavior in schools. Journal of Teaching and Teacher Education, 20(3), 277-289.
• Bolat, O. İ. (2006). Konaklama işletmelerinde kurumsal imaj oluşturma süreci. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(15), 107-126.
• Cerit, Y. (2006). Eğitim fakültesi öğrencilerinin üniversitenin örgütsel imaj düzeyine ilişkin algıları. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 12(47), 343-365.
• Çakır, A. (2007). İlköğretim okullarında görev yapan öğretmenlerin örgütsel bağlılık düzeyleri ve okul kültürü algıları arasındaki ilişkinin incelenmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Çekmeceli̇oğlu, H. G. (2006). İş tatmini ve örgütsel bağlılık unsurlarının yaratıcılık üzerindeki etkileri. Iktisat Isletme ve Finans, 21(243), 120-131. Çöl, G. (2008). Algılanan güçlendirmenin işgören performansı üzerine etkileri. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 9(1), 35-46.
• Çöl, G., & Ardıç, K. (2008). Sosyal yapısal özelliklerin örgüte bağlılık üzerine etkileri. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 22(2), 157-174. Demiröz, S. (2014). Öğretmenlerin örgütsel vatandaşlık davranışları, örgütsel imaj algıları ve öğrenci başarıları arasındaki ilişki (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Hacettepe Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Develi, K. (2018). Öğretim elemanlarının duygusal emek davranışları ile örgütsel bağlılık algı düzeyleri arasındaki ilişki (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Aydın.
• Dilbaz Sayın, S. (2017). Okul iklimi ile öğretmen performansı arasındaki ilişkinin incelenmesi (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Onsekiz Mart Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Çanakkale.
• Doğan, S. ve Demiral, Ö. (2009). Örgütsel bağlılığın sağlanmasında personel güçlendirme ve psikolojik sözleşmenin etkisine ilişkin bir araştırma. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (32), 47-80.
• Doğruel, H. (2013). Yönetsel değerlerin önem düzeyi ile performansı arasındaki ilişkinin incelenmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gaziantep Üniversitesi, Gaziantep.
• Duman, Ş. (2012). İlköğretim okullarında kurumsal imaj ve imaj yönetimi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Fırat Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Elâzığ.
• Erdoğan, İ. (1991). İşletmelerde personel seçimi ve başarı değerleme teknikleri. İstanbul: İşletme Fakültesi Yayını.
• Ergül, A. (2012). Çalışma yaşamında stresin bireysel performans üzerindeki etkileri: eğitim ve sağlık çalışanlarına yönelik bir araştırma (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Balıkesir Üniversitesi, Balıkesir.
• Erkmen, T. ve Çerik, Ş. (2007). Kurum imajını oluşturan kurum kimliği boyutları bağlamında örgüte bağlılığın incelenmesi: Üniversite öğrencileri üzerine bir uygulama. Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(28), 107-119.
• Ertan, H. (2008). Örgütsel bağlılık, iş motivasyonu ve iş performansı arasındaki ilişki: Antalya'da beş yıldızlı otel işletmelerinde bir inceleme (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Afyonkarahisar.
• Fatt, J., Wei, M., Yuen, S., & Suan, W. (2000). Enhancing corporate ımage in organisations. Management Research News, 23(7), 28-54.
• Göğüş, M. S. (2014). Eğitim yönetimi, örgüt yönetimi, liderlik ve yöneticilik, öğretmen performansı (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Günel Duran, C. (2008). Ortaöğretim okullarında öğretmenlerin performanslarının değerlendirilmesine ilişkin görüşleri (Isparta ili örneği) (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Isparta.
• Güngörmez, E. (2014). Örgütsel adalet algısının performans üzerindeki etkisi; Adıyaman ilinde çalışan öğretmenler üzerine bir uygulama (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Türk Hava Kurumu Üniversitesi, Ankara.
• Gürbüz, S. (2008). Yönetici, öğretmen ve velilere göre ankara ili özel ve kamu ilköğretim okullarının kurumsal imajı (Yayımlanmamış Doktora Tezi,). Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• İnce, M. ve Gül, H. (2005). Yönetimde yeni bir paradigma: Örgütsel bağlılık. Konya: Çizgi Kitapevi.
• Kalkandelen, H. (1997). Örgütlerde yeniden yapılanma ve norm kadro. Ankara: Anı Yayınları.
• Kavrayıcı, C. (2019). Öğretmenlerin mesleki kimlik algıları ve örgütsel bağlılıkları arasındaki ilişki (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.
• Kılıçaslan, H. (2011). İlköğretim okullarının kurumsal imajına yönelik yönetici ve öğretmen algıları: Bolu ili merkez ilçe örneği (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bolu.
• Koçak, O. (2019). Okul yöneticilerinin otantik liderlik davranışları ile öğretmenlerin örgütsel vatandaşlık davranışları ve örgütsel bağlılık düzeyleri arasındaki ilişki (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Fırat Üniversitesi, Elâzığ.
• Köktürk, S. M., vd. (2008). Kurum imajı oluşumu ve ölçümü. İstanbul: Beta.
• Kurşun, A. T. (2011). Okulların kurumsal imajının okul yöneticilerinin etik liderlik özellikleri ve bazı değişkenler açısından incelenmesi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Selçuk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• Mathieu, J. E., & Zajac, D. M. (1990). A Review and meta-analysis of the antecedents, correlates, and consequences of organizational commitment. Journal of Psychology, 108(2), 171.
• Meyer, J. P., & Allen, N. J. (1991). A three-component conceptualization of organizational commitment. Human Resource Management Review, 1(1), 61-89.
• Okçu, V. (2011). Okul yöneticilerinin liderlik stilleri ile öğretmenlerin örgütsel bağlılıkları ve yıldırma yaşama düzeyleri arasındaki ilişkilerin incelenmesi (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Oktay, F. (2016). Çağdaş örgütlerde kurumsal imaj ve yenilikçi örgütsel vatandaşlık bağlamında bir analiz. Öneri Dergisi, 12(45), 341-356.
• Olgungül, F. K. (2017). Örgütsel bağlılık ve çalışma süresi ilişkisi üzerine bir araştırma: Devlet ve özel ortaöğretim okullarında görev yapan öğretmenler örneği (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Gazi Üniversitesi, Ankara.
• O'Reilly, C. (1989). Corporations, culture, and commitment: Motivation and social control in organizations. California Management Review, 31(4), 9-25.
• Özen, Y. ve Gül, A. (2007). Sosyal ve eğitim bilimleri araştırmalarında evren-örneklem sorunu. Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, (15), 394-422.
• Özmen, Ö. T., Özer, P. S. ve Saatçioğlu, Ö. Y. (2005). Akademisyenlerde örgütsel ve mesleki bağlılığın incelenmesine ilişkin bir örnek araştırma. Dokuz Eylül Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 6(2), 1-14.
• Öztürk, N. (2008). Evli bayan öğretmenlerde iş-aile çatışmasının iş stresine ve performansına etkisi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Peltekoğlu, F. (1997). Kurumsal iletişim sürecinde imajın yeri. İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, (4), 125-147.
• Polat, S. (2011). Üniversite Öğrencilerine Göre Kocaeli Üniversitesi’nin Örgütsel İmajı. Eğitim ve Bilim Dergisi, 36(160), 105-119.
• Sağlam, G. (2003). Yöneticiye duyulan güven örgütsel bağlılığı artırır mı? Gazi Üniversitesi Ticaret Turizm Eğitim Fakültesi Dergisi, (2), 17-36.
• Schultz, M. (2007). Organizational ımage. In ınternational encyclopedia of organization studies. SAGE Publications.
• Selçuk, Ş. (2018). Özel ortaöğretim kurumlarında yöneticilerin inovasyon yeterlilikleri ile örgütsel imaj algısı ilişkisi (Master's thesis). Hacettepe Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Solmuş, T. (2004). İş yaşamında duygular ve kişilerarası ilişkiler: Psikoloji penceresinden insan kaynakları yönetimi. İstanbul: Beta.
• Şahin, E. (2016). Özel öğretim kurumu yöneticilerin liderlik tarzlarının öğretmenlerin performansı üzerindeki etkisi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Üniversitesi, İstanbul.
• Şanlı, Ö. (2014). Ortaöğretim okullarında görev yapan öğretmenlerin örgütsel kimlik, örgütsel imaj algılarının örgütsel bağlılıklarına etkisi (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Fırat Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Elâzığ.
• Tahtabaş, M. (2009). Toplam kalite yönetimi uygulamaları ile öğretmen performansı arasındaki ilişkinin belirlenmesi (öğretmen görüşlerine göre) (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Yeditepe Üniversitesi, İstanbul Taslak, S. ve Akın, M. (2005). Örgüt imajı üzerinde etkili olan faktörlere yönelik bir araştırma. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (19), 263-294.
• Taşdemir Afşar, S. (2011). Çalışma yaşam kalitesinin örgütsel bağlılık düzeyi üzerindeki etkisi: devlet ve vakıf üniversitelerinde çalışan akademisyenler üzerine nicel bir araştırma (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Tosuntaş, Ş. B. (2017). Öğretmenlerin etkileşimli tahta kullanımına etki eden faktörler ve öğretmen performansına etkisi (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Osmangazi Üniversitesi, Eskişehir.
• Tuna, G. (2019). Kabin memurlarının tükenmişlik düzeylerinin örgütsel bağlılık ve çalışma performanslarına etkisi üzerine bir araştırma (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Tutar, Ö. (2007). Türkiye’nin Kamu İstihdam Kurumu olarak Türkiye İş Kurumunun toplumdaki imaj tespiti ve imaj geliştirme üzerine bir çalışma (Yayınlanmamış Uzmanlık Tezi). Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğü, Ankara.
• Uğurlu, C. T. ve Ceylan, N. (2013). Öğretmenlerin, okullarına ilişkin örgütsel imaj algılarının bazı değişkenler açısından incelenmesi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 32(2), 301-322.
• Uslu Çetin, O. (2016). Üniversitelerde iç paydaşların örgütsel imaj algısı: Hacettepe Üniversitesi örneği (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Vigoda-Gadot, E., & Ben-Zion, E. (2004). Bright shining stars: The Mediating effect of organizational ımage on the relationship between work variables and army officers' intentions to leave the service for a job in high-tech industry. Journal of Public Personnel Management, 33(2), 201-223.
• Wasti, S. A. (2000). Meyer & Allen’in üç boyutlu örgütsel bağlılık ölçeğinin geçerlilik ve güvenilirlik analizi. 8. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi Bildirileri. Erciyes Üniversitesi, Kayseri.
• Yılmaz, K., & Çokluk-Bökeoğlu, Ö. (2008). Organizational citizenship behaviors and organizational commitment in Turkish primary schools. World Applied Sciences Journal, 3(5), 775-780.
• Yılmaz, S. (2015). Özel üniversiteler ile devlet üniversitelerinde görevli akademisyenler arasındaki örgütsel bağlılık ve iş tatmin düzeylerinin karşılaştırmasına ilişkin bir araştırma. Ufuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4(8), 49-62.