Üniversite Yönetimlerine Etkili Bir Öğrenci Yoksulluğu Ölçüm Yöntemi Önerisi

Yıl 2023, Cilt: 13 Sayı: 1, 57 - 72, 30.04.2023

Mustafa Çağlar Özdemir , Hilal Kişioğlu , Yılmaz Özkan , Ekrem Erdoğan , Ferdag Akın

https://doi.org/10.5961/higheredusci.1105024

Öz

2019-2021 döneminde TÜBİTAK tarafından desteklenen 19K568 numaralı proje ile bu makalenin yazarları tarafından yeni bir öğrenci
yoksulluğu tespit ölçeği geliştirilmişti. Yaklaşık iki yıl süren proje ardından ölçeğin yeterli bir düzeye ulaştığına karar verilmesi ile çalışma
tamamlanmış ve 4 Aralık 2021’de Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisinde yayınlanıp okuyucularla paylaşılmıştı. Makalenin
yayınlanması ardından birçok akademisyen telefon veya email yoluyla bizimle iletişime geçip ölçeği kullanma izni talep etmiştir. Biz
memnuniyetle taleplerini kabul ederken ekip olarak ölçeğin ölçüm gücünü gösteren ikinci bir makale ile bu alanda çalışma yapanlara
ölçeğimizi daha iyi tanıtabilmek için yeni bir çaba içine girdik. Daha önce yayınladığımız ilk makalede sayfa sayısı sınırlığı nedeniyle
ayrıntılarını sunamadığımız araştırma sonuçlarını yeniden derleyip ilgililerin yapacağı çalışmalara yardımcı olabilecek bilgi ve yorumlar
sunmayı amaçladık. Elinizdeki makale, daha önce geliştirdiğimiz ve tanıtımını farklı bir makale ile yaptığımız ölçek ile toplanan verilerin
nasıl yorumlanacağına ilişkin bakış açımızı sunmaktadır. 9 boyut ve 51 sorudan oluşan ölçeğimiz, son aşamada 781 öğrenciye çevrim
içi uygulanmıştı. SPSS V.24 programı ile analiz edilen ham veriler sonucunda ölçekte yer alan her bir bağımlı değişken çerçevesinde
farklı boyut sıralaması olmakla birlikte, çalışmanın yapıldığı örnek üniversite öğrencileri arasında en yoğun yoksunluk boyutlarının
sırasıyla; sosyo-kültürel, eğitim, sağlık, iletişim, fiziki imkânlar, güvenlik, maddi imkânlar, kendini ifade etme ve uluslararası imkânlar
olarak sıralandığı görülmüştür. Sonuçlardan anlaşıldığı üzere olağan beklentinin aksine, örnek üniversitede, öğrencileri arasındaki en
yoğun yoksunluğun “maddi imkân” eksikliği olmadığı tespit edilmiştir. Elbette yoksunluklar, ölçeğin uygulandığı farklı üniversitelerde
değişecektir. Geliştirdiğimiz ölçeğin öğrenci yoksulluğu ile mücadelede etkili bir politika belirleme aracı olmasını umarız

Anahtar Kelimeler

Öğrenci yoksulluğu, yükseköğretim, üniversite öğrencileri, çok boyutlu yoksulluk ölçümü, yoksullukla mücadele

Destekleyen Kurum

TÜBİTAK

Proje Numarası

119K568

An Effective Student Poverty Measurement Method Proposal for University Administrations

Öz

A new student poverty detection scale was developed by the authors of this article with the project numbered 19K568 supported by
TUBITAK in the 2019-2021. After the project, which lasted about two years, the study was completed when it was decided that the scale
had reached a sufficient level, and it was published in the Journal of Management and Economics Research on 4 December 2021 and
shared with the readers. After the publication of the article, many academics contacted us by phone or email and requested permission
to use the scale. While we gladly accepted their request, as a team, we made a new effort to better introduce our scale to those working
in this field with a second article showing the measuring power of scale. In the first article we published before, we aimed to recompile
the research results, which we could not present in details due to the limitation of the number of pages, and to provide information and
comments that may help the studies to be carried out by those concerned. This article presents our perspective on how to interpret the data
collected with the scale that we developed and introduced with a different article. Our scale, consisting of 9 dimensions and 51 questions,
was applied online to 781 students in the final stage. As a result of the raw data analyzed with the SPSS V.24 program, although there is
a different order of dimensions within the framework of each dependent variable in the scale, the most intense deprivation dimensions
among the sample university students; socio-cultural, education, health, communication, physical opportunities, security, financial
opportunities, self-expression and international opportunities. As it is understood from the results, contrary to the usual expectation, it has
been determined that the most intense deprivation among the students in the sample university is not the lack of “financial opportunity”.
Of course, deprivations will vary in different universities where the scale is applied. We hope that the scale we developed will be an effective
policy-making tool in the fight against student poverty.

Anahtar Kelimeler

Student poverty, higher education, University students, Multidimensional poverty measurement, Fight against poverty

Proje Numarası

119K568

Kaynakça

• Aktan, C.C. & Vural İ.Y. (2002). Yoksulluk: Terminoloji, Temel Kavramlar ve Ölçüm Yöntemleri Yoksullukla Mücadele Stratejileri.. C.C. Aktan (Ed.), Yoksullukla Mücadele Stratejileri içinde, Ankara: Hak-İş Konfederasyonu Yayınları.
• Byrne, M. B. (2011). Structural equation modeling with AMOS: Basic concepts, applications, and programming. (Multivariate Applications Series), New York: Routledge.
• Cady, C. (2012). Discussing Poverty as a Student Issue: Making a Case for Student Human Services. Journal of College and Character, 13,(3).
• Dhami, M. K., Hoglund, W. L., Leadbeater, B. J. & Boone, E. M. (2005). Gender-linked Risks for Peer Physical and Relational Victimization in the Context of School-level Poverty in First Grade. Social Development, 14 (3), 532-549.
• Eads, L.M. (2014). Undergraduate Student Persıstence and Poverty: A Mıxed Method Study. Unpublished Doctoral Dissertation, Keiser University, Fort Lauderdale, Florida, USA.
• Moore, J. A. (2011). Poverty and Student Achıevement: The Applıcatıon of Compensatory Practıces to Educatıon Fundıng in The State of Florıda. Unpublished Doctoral Dissertation. The Unıversıty of Florıda, Gainesville, Florida, USA.
• MPPN, (2022). Multidimensional Poverty Peer Network, University of Oxford, OPHI, Erişim Adresi: https://mppn.org/ multidimensional-poverty/what-is-multidimensional-poverty/ (14 Mart 2021).
• Newton, J. & Turale, S. (2000). Student Poverty at The Unıversıty of Ballarat. Australian Journal of Social Issues, 35 (3), 251-265.
• Özdemir, M.Ç. (2016). Yoksulluğun Ölçüm Yöntemleri. Özdemir, M.Ç. & İslamoğlu, E. (Ed.) Gelir Dağılımı ve Yoksulluk içinde, (s.183-208). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Özdemir M.Ç., Özkan Y., Erdoğan E., Kişioğlu H. & Akın, F. (2021). Üniversite Öğrencileri İçin Çok Boyutlu Yoksulluk Tespit Ölçeği Önerisi. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 19(4),292- 311.
• Redmonda, G. & Skattebolb, J. (2017). Material Deprivation and Capability Deprivation in the Midst of Affluence: The Case of Young People in Australia, Children and Youth Services Review. Sen A. (1976). Poverty: An Ordinal Approach to Measurement. Econometrica, 44(2), 219-231.
• Sorhaindo, L. R. W. (2003). Unıversıty of Mıamı The Relatıonshıp Between Degrees of Poverty and Student Achıevement. Unpublished Doctoral Dissertation. The University of Miami, Florida, USA.
• Riddell, R.(2017). Approaches to Poverty: A note from the Development Perspective. International Coincil on Human Rights Researchs’Meeting, Poverty: The relevence of HRPR, Geneva, 24-25 November
• Tepe, N. K. & Özer, Y. (2020). Üniversite Öğrencilerinin Yoksulluk Algısı Üzerine Nitel Bir Araştırma. Uluslararası Yönetim Akademisi Dergisi, 3 (1), 166-188.
• Understanding Poverty in All Its Forms Projesi Raporu (2019). ATD Fourth World Project, Erişim Adresi https://atd-uk.org/ projects-campaigns/understanding-poverty/?gclid=CjwKCAiA g6yRBhBNEiwAeVyL0J2ABPfu6qnvZ7uS8oIyOwYeIdfZzwvkhR H5JKQVwzfnVF0oXpY1eBoCMckQAvD_BwE (12/03/2021)