Review of Research on the Depression of Mothers and Fathers with Children with Special Needs

Yıl 2024, Cilt: 14 Sayı: 1, 1 - 8, 30.04.2024

Hatice Yalçın , Ayşenur Çakır Sevcan Öztüren

https://doi.org/10.5961/higheredusci.1222688

Öz

It is important to examine the emotional states of mother and father who have a child with special needs and the factors associated with
depression, to understand these concepts more comprehensively, to reveal the gaps in the literature and to pose new research questions.
A better understanding of families with children with special needs may offer an important opportunity for early intervention for those
who show signs of depression. The aim of this study; It is a systematic evaluation of the studies on the depression levels of mother and
father with disabled children between the years 2010-2022. In the study, databases such as Web of science, Scopus, Directory of open
Access journals (DOAJ), Pubmed, CABI, CAS, ULAKBİM, ERIC, Google Scholar, and Proquest were searched. In the included studies,
the Mixed Methods Appraisal Tool was used to assess the risk of bias and the quality of the studies. The keywords “mother and father of
children with special needs”, “mother and father with children with disabilities”, “depression in mother and father of children with special
needs” were scanned together with their English equivalents. As a result of the scanning, 622 academic studies were handled in line with
in-scope and out-of-scope criteria. Data were analyzed by content analysis method. As a result of the analysis, it was determined that 69.2%
of the studies conducted between 2010-2022 were national and international articles, the most studies were conducted between 2017-
2022, and most of the sample groups were quantitative studies with more than 100 individuals. In most of the research results evaluated,
“depression level” is related to “disability type of the child with special needs, educational status of the mother and father, economic income
of the family, whether the family receives social support, the harmony of the spouses, the support of the people living together in the care of
the special needs child, the problem solving and the problem solving skills of the family members. coping skills” were determined to affect
anxiety and depression levels. In most of the studies evaluated, it was determined that mothers fell into depression with the belief that they
would not be able to do anything in the face of their responsibilities. In the works planned to be carried out in the future; considering our
study findings in the selection of subject, sample, and research design; It will increase the quality of scientific knowledge produced in the
field of disability individuals.

Anahtar Kelimeler

Disabled child, Mother and father, Depression, Meta-analysis

Özel Gereksinimli Çocuğu Olan Anne ve Babaların Depresyon Durumu ile İlgili Yapılan Araştırmaların İncelenmesi

Öz

Özel gereksinimli bir çocuğa sahip olan anne babaların duygusal durumları ve depresyon ile ilişkili faktörlerin incelenmesi, bu kavramların
daha kapsamlı bir şekilde anlaşılması, alanyazındaki boşlukları açığa çıkararak yeni araştırma sorularının ortaya konulmasını açısından
önemlidir. Özel gereksinimli çocuğu olan aileleri daha iyi anlamak, depresyon belirtileri gösterenlere erken müdahale için önemli bir
fırsat sunabilir. Bu çalışmanın amacı 2010-2022 yılları arasında özel gereksinimli çocuğa sahip olan anne babaların depresyon düzeyleriyle
ilgili yapılan araştırmaların sistematik bir şekilde değerlendirilmesidir. Çalışmada PRISMA (Preferred Reporting Items for Systematic
Reviews and Meta‐Analyses) yönergelerine uygun olarak, Web of science, Scopus, Directory of open Access journals (DOAJ),Pubmed,
CABI, CAS, ULAKBİM, ERIC, Google Akademik, Proquest gibi veri tabanlarında “özel gereksinimli çocukların anne babaları”, “engelli
çocuğu olan anne babalar”, “özel gereksinimli çocukların anne ve babalarında depresyon” anahtar kelimeleri İngilizce karşılıkları ile birlikte
taranmıştır. Dahil edilen çalışmalarda yanlılık riski ve çalışmaların kalitesini değerlendirmek için Karma Yöntem Değerlendirme Aracı
(Mixed Methods Appraisal Tool) kullanılmıştır. Yapılan tarama sonucunda kapsam içi ve kapsam dışı ölçütler doğrultusunda 622 akademik
çalışma ele alınarak içerik analizi yöntemi ile analiz edilmiştir. Analiz sonucunda 2010-2022 yılları arasında yapılan çalışmaların %69.2’sinin
ulusal ve uluslararası makale olduğu, en çok 2017-2022 yılları arasında çalışma yapıldığı, örneklem gruplarının çoğunun 100 bireyden fazla
olan nicel çalışmalar olduğu belirlenmiştir. Değerlendirilen araştırma sonuçlarının pek çoğunda depresyon düzeyi ile özel gereksinimli
çocuğun engel türü, anne babaların eğitim durumu, ailenin ekonomik geliri, ailenin sosyal destek alıp almaması, eşlerin uyumu, ailede
birlikte yaşanan kişilerin özel gereksinimli çocuğun bakımına desteği, aile bireylerinin problem çözme ve baş etme becerilerinin kaygı ve
depresyon düzeylerini etkilediği belirlenmiştir. Değerlendirilen araştırmaların çoğunda annelerin yüklendikleri sorumluluklar karşısında her şeye güçlerinin yetmeyeceği inancı ile depresyona girdikleri belirlenmiştir. Gelecekte gerçekleştirilmesi planlanan çalışmalarda konu,
örneklem ve araştırma deseni seçiminde çalışma bulgularımızın dikkate alınması özel gereksinimli bireyler alanında üretilen bilimsel
bilginin kalitesini artıracaktır

Anahtar Kelimeler

Özel gereksinimli çocuk, Anne-baba, Depresyon

Kaynakça

• Birenbaum, A. (2012). Poverty, welfare reform, and disproportionate rates of disability among children. Ment Retard. 40, 212– 218
• Clemente, K., Silva, S.V., Vieira, G.I., Bortoli, M.C., Toma, T.S., Ramos, V.D. (2022). Barriers to the access of people with disabilities to health services: a scoping review. Rev Saude Publica. 56, 64. https://doi.org/10.11606/s1518- 8787.2022056003893
• Dunn, K., Hughes-McComack, L., Cooper, S.A. (2018). Hospital admissions for physical health conditions for people with intellectual disabilities: systematic review. J Appl Res Intellect Disabil. 31(1), 1-10 https://doi.org/10.1111/jar.12360
• Dündar, S. (2021). Crohn hastalığı olan bireylerde yaşam kalitesi ve aile bireylerinin bakım yükü arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Karatay Üniversitesi Aile Danışmanlığı. Konya. Edhborg, M., Carlberg, M., Simon, F., Lindberg, L. (2016). Waiting for better times: experiences in the first postpartum year by Swedish fathers with depressive symptoms. Am J Mens Health. 10:428-439.
• Erdoğan, S., Nahcivan, N., Esin, M., Seçginli, S., & Coşansu, G. (2015). Hemşirelikte Araştırma: Süreç, Uygulama ve Kritik. Ankara: Nobel Tıp Kitapevleri, 2, 153-155
• Ellis, J.T., Luiselli, J.K., Amirault, D., Byrne, S., O’Malley-Cannon, B., Taras, M., Wolongevicz, J., Sisson, R.W. (2022). Families of children with developmental disabilities: assessment and comparison of self-reported needs in relation to situational variables. J Phys Dev Disabil. 14, 191–202
• Feurer, C., Hammen, C. L. & Gibb, B. E. (2016). Chronic and episodic stress in children of depressed mothers. Journal of Clinical Child & Adolescent Psychology, 45(3), 270–278. https://doi.or g/10.1080/15374416.2014.963859
• Field, T. (2018). Paternal prenatal, perinatal and postpartum depression: a narrative review. J Anxiety Depress. 1:1–16
• Frey, K.S., Greenberg, M.T, Fewell, R.R. (2015). Stress and coping among parents of handicapped children: a multidimensional approach. Am J Ment Retard. 94, 240–249
• Husain, N., Kiran, T., Fatima, B., Chaudhry, I. B., Husain, M., Shah, S., Basset, P., Cohen, N., Jafri, F., Naeem, S. (2021). An integrated parenting intervention for maternal depression and child development in a low-resource setting: Cluster randomized controlled trial. Depression and Anxiety, 38, 925–939. http:// dx.doi.org/10.1002/da.23169
• Işıklı, S. ve Egelioğlu-Çetişli, N. (2020). Paternal depresyon ve baba-bebek bağlanması arasındaki ilişki. Cukurova Med J. 45(4):1663-1671 http://dx.doi.org/10.17826/cumj.779530 İlhan, T. (2017). Özel gereksinimli 3-6 yaş çocuklarının ebeveynlerinin stres düzeyleri ile rolleri arasındaki ilişki. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 18(3), 383-400. https://10.21565/ozelegitimdergisi.286786
• Kafes, A. Y. (2021). Depresyon ve anksiyete bozuklukları üzerine bir bakış. Humanistic Perspective. 3(1), 186-194 https://10.47793/ hp.867111
• Karadağ, E., Sölpük, N. (2018). Relationship between depression and anxiety symptoms in studies conducted in Turkey: a metaanalysis study. Dusunen Adam The Journal of Psychiatry and Neurological Sciences. 31, 163-176. https://doi.org/10.5350/ DAJPN2018310204
• Kaytez, N., Durualp, E., & Kadan, G. (2015). Engelli çocuğu olan ailelerin gereksinimlerinin ve stres düzeylerinin incelenmesi. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 4(1), 197-214.
• Kim, J. & Sellmaier, C. (2020). Making disability visible in social work education. Journal of Social Work Education, 56(3), 496– 507 https://doi.org/10.1080/10437797.2019.1661899
• King, G., Williams, L., Hahn Goldberg, S. (2017). Family‐oriented services in pediatric rehabilitation: a scoping review and framework to promote parent and family wellness. Child Care Health Dev. 43(3), 334-347. https://doi.org/10.1111/ cch.12435
• Lam, N., Leat, S., Reprint, S. (2015). Barriers to accessing lowvision care: the patient’s perspective. Can J Ophthalmol. 50, 34-39. https://doi.org/10.1016/j.jcjo.2015.04.007
• Mheta, D., Mashamba-Thompson, T.P. (2017). Barriers and facilitators of access to maternal services for women with disabilities: scoping review protocol. Syst Rev. 6, 99. https:// doi.org/10.1186/s13643-017-0494-7
• Mitra, S., Posarac, A., & Vick, B. (2018). Disability and poverty in developing countries: A multidimensional study. World Development, 41, 1–18. https://doi.org/10.1016/j.worlddev. 2012.05.024
• Nunn, J. & Chang, S. (2020). What are systematic reviews. WikiJournal of Medicine, 7(1), 1-11 https://10.15347/ wjm/2020.005
• Özkan, F. (2016). Zihinsel engelli çocuğu olan anne babaların depresyon ve umutsuzluk düzeylerinin incelenmesi. Yüksek lisans tezi. Beykent Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul
• Öztürk, S. (2017). Zihinsel engelli veya yaygın gelişimsel bozukluk tanılı çocuk ve ergenlerin ebeveynlerinde stresle başa çıkma tutumlar ve evlilik uyumuna etkisi. Yüksek lisans tezi. Üsküdar Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Page, M.J., McKenzie, J.E., Bossuyt, P.M., Isabella, B., Tammy, H., Cynthia, D.M., Larissa, S. (2021). The PRISMA 2020 statement: an updated guideline for reporting systematic reviews. British Medical Journal. 372, 71- 93.
• Peker, A., Eroğlu, Y. & Özcan, N. (2015). Özel gereksinimli çocuğa sahip anneler ile tipik gelişim gösteren çocuğa sahip annelerin psikolojik sağlamlık, iyilik hali ve mutluluk düzeylerinin incelenmesi. Sakarya University Journal of Education, 5(3), 142-15
• Ramchandani, P., Stein, A., Evans, J., O’Connor, T.G. (2005). Paternal depression in the postnatal period and child development: A prospective population study. Lancet. 365:2201–2205. Robards, F., Kang, M., Usherwood, T., Sanci, L. (2018). How marginalized young people access, engage with, and navigate health-care systems in the digital age: systematic review. J Adolesc Health. 62(4), 365-381 https://doi.org/10.1016/j. jadohealth.2017.10.018
• Robertson, J., Raghavan, R., Emerson, E., Baines, S., Hatton, C. (2019). What do we know about the health and healthcare of people with intellectual disabilities from minority ethnic groups in the United Kingdom? A systematic review. J Appl Res Intellect Disabil. 32(6), 1310-1334. https://doi.org/10.1111/ jar.12630
• Rose, A., Rosewilliam, S., Soundy, A. (2017). Shared decision making within goal setting in rehabilitation settings: a systematic review. Patient Educ Couns. 100(1), 65-75. https:// doi.org/10.1016/j.pec.2016.07.030
• SAMHSA (2020). Substance Abuse and Mental Health Services Administration: Key substance use and mental health indicators in the United States: results from the 2020 national survey on drug use and health. https://www.hhs.gov
• Smith, T.B & Gabrielsen, T.P (2022). Maternal depression moderated by family resources when children have developmental disabilities. Journal of Early Childhood Education Research. 11(2), 99–120
• Wahab, R. & Ramli, F. F. A. (2022). Psychological distress among parents of children with special needs. International Journal of Education, Psychology and Counseling, 7 (46), 498-511 Weissman, M. M., Wickramaratne, P., Gameroff, M. J., Warner,
• V., Pilowsky, D., Kohad, R. G. & Talati, A. (2016). Offspring of depressed parents: 30 years later. American Journal of Psychiatry, 173(10), 1024–1032. https://doi.org/10.1176/ appi.ajp.2016.15101327
• Zeedyk, S. M. & Blacher, J. (2017). Longitudinal correlates of maternal depression among mothers of children with or without intellectual disability. American Journal on Intellectual and Developmental Disabilities, 122(5), 374–391. https://doi. org/10.1352/1944-7558-122.5.374
• Zhou, H., Roberts, P., Dhaliwal, S., Della, P. (2016). Transitioning adolescent and young adults with chronic disease and/ or disabilities from paediatric to adult care services: an integrative review. J Clin Nurs. 25(21-22), 3113-3130. https:// doi.org/10.1111/jocn.13326