Ebelik Lisansüstü Öğrencilerinin Gözünden: Doktora Programlarında “ORPHEUS”

Yıl 2025, Cilt: 15 Sayı: 2, 209 - 217, 31.08.2025

Aysun Ekşioğlu , Elif Çilesiz , Güzin Kardeş , Neriman Soğukpınar

Öz

Bu çalışma, ebelik lisansüstü öğrencilerin ORPHEUS programları konusunda görüşlerini belirlemek amacıyla yapılmıştır. Tanımlayıcı tasarımda yürütülen çalışmanın örneklemini Türkiye’de 2023-2024 eğitim öğretim döneminde lisansüstü programlarda öğrenim gören 257 öğrenci oluşturmuştur. Araştırma verileri çevrim içi ortamda Google Forms’ ta hazırlanan veri formu ile toplanmıştır. Araştırma verilerinin analizinde tanımlayıcı istatistikler (sayı, yüzde, ortalama) kullanılmıştır. Öğrencilerin %89.1’i lisansüstü eğitim sürecinden memnundur. Eğitim gördüğü üniversitenin proje imkânlarını %65.8’i yeterli bulurken, %9.3’ü üniversitenin araştırma olanaklarını; her beş öğrenciden dördü uluslararası eğitim olanaklarını yetersiz bulduğunu belirtmiştir. ORPHEUS programını öğrencilerin %70'i daha önce duymadığını belirtmişken, %51.8'i ORPHEUS akreditasyonunun ebelik alanında lisansüstü eğitime katkı sağlayacağını düşünmekte; %90.7'si ORPHEUS programı kapsamında akredite olan bir üniversitede eğitim almak istemektedir. Öğrencilerin %58.4’ü kendisini bilimsel araştırma/yayın yapma konusunda kısmen yeterli görmekte olup, %40.5’i akademik bir çalışmada yer almıştır. Çalışma sonuçlarına göre; öğrencilerin büyük çoğunluğunun ORPHEUS programı hakkında yeterli bilgiye sahip olmadığı, uluslararası eğitim ve araştırma olanaklarını yetersiz buldukları, ayrıca bu program kapsamında yer alan uluslararası tez izlem komitesi oluşturulması ile tez savunma sınavlarına olumlu baktıkları belirlenmiştir. Bu sonuç doğrultusunda üniversitelerin sağlık bilimleri enstitüleri tarafından ORPHEUS Programının tanıtımının artırılması, öğrencilerin program hakkında daha fazla bilgi sahibi olmasını sağlayabilir.

Anahtar Kelimeler

Orpheus , Doktora , Lisansüstü , Ebe

Teşekkür

Bu çalışmanın gerçekleştirilmesine katkıda bulunan tüm ebelik lisansüstü öğrencilere, görüş ve deneyimlerini paylaştıkları için teşekkürlerimizi sunarız.

Through the Eyes of Midwifery Postgraduate Students: ‘ORPHEUS’ in Doctoral Programmes

Öz

This study was conducted to determine the views of midwifery postgraduate students on ORPHEUS programmes. The sample of the
study, which was conducted using a descriptive design, consisted of 257 students studying in postgraduate programmes in the academic
year 2023-2024 in Türkiye. The research data were collected online with data form prepared in Google Forms. Descriptive statistics
(number, percentage, mean) were used in the analysis of the data. 89.1% of the students are satisfied with the postgraduate education.
While 65.8% of the students found the university’s project opportunities adequate, 9.3% of the students find the research opportunities
of the university inadequate; four out of every five students find the international education opportunities inadequate. While 70% of
students said they had not heard of the ORPHEUS programme, 51.8% thought that ORPHEUS accreditation would contribute to
postgraduate midwifery education and 90.7% would like to study at an ORPHEUS-accredited university. 58.4% of the students consider
themselves partially competent in scientific research/publication and 40.5% of them have participated in a scientific study. According to
the results, the majority of the students do not have sufficient knowledge about ORPHEUS programme. They were found to feel that the
international education and research opportunities offered by their universities were inadequate, but were in favour of the establishment
of an international thesis supervisory committee and thesis defence examinations. Increased promotion of the ORPHEUS programme by
the health science institutes of universities can provide students with more information about the programme

Anahtar Kelimeler

Orpheus , Doctorate , Postgraduate , Midwife

Kaynakça

• Asan, A. (2017). Uluslararası bilimsel dergi indeksleri, önemleri ve Türkiye kaynaklı dergilerin durumu: Bölüm 1: Bilimsel dergi indeksleri. Acta Medica Alanya, 1(1), 33-42.
• Bahar, Z., & Aydoğdu, N. G. (2019). Hemşirelikte doktora programları ve standardizasyonun sağlanması. Halk Sağlığı Hemşireliği Dergisi, 1(1), 54-63.
• Balcı, S. B. (2023). Çankırı Karatekin Üniversitesi Öğrenci Merkezli Eğitim Kılavuzu, Kalite Komisyonu Eğitim ve Öğretim Çalışma Grubu, Çankırı. Retrieved from https://krtknadmn.karatekin. edu.tr/files/kalite/%C3%87ak%C3%BC_%C3%B6%C4%9Fren ci_merkezli_e%C4%9Fitim_k%C4%B1lavuzu.pdf.
• Benzon, B., Vukojevic, K., Filipovic, N., Tomić, S., & Durdov, M. G. (2020). Factors that determine completion rates of biomedical students in a PhD programme. Education Sciences, 10(11), 336. doi:10.3390/educsci10110336.
• Çepni, S. (2021). Proje, tez ve araştırma makalelerinin kavramsal ve kuramsal çerçevesi nasıl yapılandırılmalı? Fen Matematik Girişimcilik ve Teknoloji Eğitimi Dergisi, 4(3), 203-216.
• Dilci, T. (2019). Eğitim Bilimleri örnekleminde lisansüstü eğitimin niteliksel boyutuna ilişkin görüşler (nitel bir çalışma). Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 29(1), 159-179.
• Dumanskiy, Y., Sulaieva, O., Gatina, K., & Zinkovych, I. (2014). Achieving ORPHEUS standards in Ukraine: Illusion or reality? US-China Education Review, 4(8), 590-595.
• Güner, P., & Pehlivan, T. (2021). Türkiye’de psikiyatri hemşireliği doktora eğitiminin irdelenmesi. In M. Kelleci (Ed.), Psikiyatri hemşireliği eğitimi (pp. 48-56). Türkiye Klinikleri.
• Hamurcu, M., & Eren, T. (2017). Science citation index (SCI) kapsamında dergi seçimi için analitik ağ süreci yönteminin kullanılması. Harran Üniversitesi Mühendislik Dergisi, 2(2), 54- 70.
• Karadağ, N., & Özdemir, S. (2017). Türkiye’de doktora eğitimi sürecine ilişkin öğretim üyelerinin ve doktora öğrencilerinin görüşleri. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 7(2), 267-281.
• Keçeli, S. A. (2017). 12. ORPHEUS Kongresi - Sağlık bilimlerinde doktora eğitimi standartları: Litvanya’dan izlenimler. Kocaeli Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 3(2), 22-23.
• Keçeli, S. A., & Duymaz, F. Z. (2017). Lisansüstü eğitimin anket sonuçları ile değerlendirilmesi: Kocaeli Üniversitesi deneyimi. Kocaeli Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 3(3), 24-27. doi:10.30934/kusbed.338170.
• Lackovic, Z., & Akdogan, D. D. (2012). ORPHEUS standards and the European vision in PhD education in biomedicine and health sciences. MÜSBED, 2(Suppl. 2), 43-45.
• Mason, S., Frick, L., Castelló, M., Cheng, W., Chong, S. W., Díaz Villalba, L., ... & Weise, C. (2024). Prominence, promotion and positioning of the ‘thesis by publication’ in six countries. Higher Education Policy, 1-21.
• Orer, H. S. (2020). IUBMB/PSBMB 2019 Conference/Plenary: Mentoring in postgraduate training and the role of Organization for PhD Education in Health Sciences in European System. Biochemistry and Molecular Biology Education, 48(6). doi:10.1002/bmb.21345592. Organisation for PhD Education in Biomedicine and Health Science in the European System (ORPHEUS) website. Retrieved from https://www.orpheus-med.org/about/.
• Organisation for PhD Education in Biomedicine and Health Science in the European System (ORPHEUS). (2024). Best Practices in Doctoral Education Book. Revision 3, Date accessed: 11.04.2025. Access address: https://orpheus-med.org/wpcontent/ uploads/2024/04/Orpheus-Best-Practice-Handbook. pdf
• Ratte, A., Drees, S., & Schmidt-Ott, T. (2018). The importance of scientific competencies in German medical curricula - the student perspective. BMC Medical Education, 18, 146. doi:10.1186/s12909-018-1257-4.
• Ribau, I. (2019). Doctoral supervisors and PhD students’ perceptions about the supervision process in a young European university. Universal Journal of Educational Research, 8(1). doi. org/10.13189/ujer.2020.080105.
• Şen, Z. (2013). Türkiye’de yükseklisans ve doktora eğitiminin kalitesinin iyileştirilmesi için öneriler. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 3(1), 10-15.
• Taşkıran, Y. (2016). ORPHEUS tarihine kısa bir bakış. Kocaeli Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 2(29), 25.
• Yılmaz, A., Yazgan, E. Ö., Dur, B., Salman, F., & Demir, A. (2017). Türkiye’de hemşirelik lisansüstü tezlerinin yayın olma durumu: Bibliyometrik çalışma 1977-2016. Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi, 19(3), 34-44.
• Yılmaz, T., & Karanisoğlu, H. (2016). Türkiye’de ebelik eğitiminin güncel durumu. Sağlık Bilimleri ve Meslekleri Dergisi, 3(1), 73- 77.