ÂŞIK VEYSEL’İN “UZUN İNCE YOL”UNDA EZOTERİK DÜNYA ALGISININ İZİNİ SÜRMEK

Yıl 2023, , 313 - 323, 01.10.2023

Elif Sayar

https://doi.org/10.28981/hikmet.1313260

Öz

Dünyaya geldiği andan itibaren hayatı anlamlandırma yoluna giden insanoğlu, hakikat bilgisinin peşine düşer. Tanrı’yı ve evrenin yaratılışını çözmek için kendilik bilgisine yönelen çoğu öğreti, bugüne kadar insanlığı aydınlatma yoluna gider. “Gizli olan ve bir şeyin iç yüzünü bilme” anlamına gelen Ezoterizm de ancak yorumlama ile anlaşılabilecek örtük bilgiyi içerir. Hakikat bilgisi ehil olmayanlardan gizlenerek yalnızca ehillere öğretilir. Antik çağlara dayanan ve herkese açık olmayan bu öğretinin gizil bilgisinin izi, halk şiir geleneğinin ustası Âşık Veysel’in hayat görüşünü özetlediği düşünülen “Uzun İnce Bir Yoldayım” adlı şiiri üzerinden sürülür. Veysel’in kendini, işini ve dünyayı bilmeyi nerden bildiği bilinmez; ancak olup biteni açık gözlerden daha iyi bilmesi onun ezoterik/içrek bilgi yönünden zengin olduğu görüşünü kuvvetli hale getirir. Bu çalışmada “Uzun İnce Bir Yoldayım” şiiri üzerinden Aşık Veysel’in dünyayı nasıl algıladığı, algıladığı dünyada hangi içrek/ezoterik bilgiyi sunduğu ve bu bilginin hangi sembollerle görünür hale geldiği ortaya konulacaktır.

Anahtar Kelimeler

Aşık Veysel, Ezoterizm, Uzun İnce Bir Yol

Tracing the Esoteric Perception of the World in Âşık Veysel's Long Fine Path

Öz

From the moment he was born into the world, human beings, who go to make sense of life, pursue the knowledge of truth. Most teachings that turn to self-knowledge to unravel God and the creation of the universe go to enlighten humanity to this day. Esotericism, which means "to know the hidden and the inside of something", also includes implicit knowledge that can only be understood through interpretation. The knowledge of the truth is hidden from the incompetent and taught only to the competent. The secret knowledge of this doctrine, which dates back to ancient times and is not open to everyone, is traced through the poem "Uzun İnce Bir Yoldayim", which is thought to summarize the life view of Âşık Veysel, the master of folk poetry tradition. It is not known how Veysel knew how to know himself, his job and the world; however, knowing what is going on better than open eyes strengthens the view that he is rich in esoteric/internal information. The aim of the evaluation will be to reveal how Aşık Veysel perceives the world, what esoteric information he presents in the world he perceives, and with which symbols this information becomes visible through his poem "Uzun İnce Bir Yoldayim".

Anahtar Kelimeler

Aşık Veysel, Esotericism, Uzun İnce Bir Yol

Kaynakça

• Bayındır, Tolga. “Kurmaca Metinlerde Bir Kaynak Olarak Kolektif Geleneksel Anlatı” Türkologia. 3/107 (2021), 9-18. https://doi.org/10.47526/turkology.v3i107.709.
• Binyazar, Adnan. Uzun İnce Bir Yolda Âşık Veysel (Hayatı, Sanatı, Eserleri Üzerine Bir İnceleme). İstanbul: Tel Yayınları, (?).
• Candan, Ergun. Ezoterizme Giriş. İstanbul: Sınır Ötesi Yayınları, (2022).
• Demirci, Ali Serdar. Ezoterizm ve Batinilik. İstanbul: Eftalya Yayınları, (2021).
• Einstein, Albert. İzafiyet Teorisi. çev. Gülen Aktaş, İstanbul: Say Yayınları, (2022).
• Gölpınarlı, Abdülbaki. 100 Soruda Tasavvuf. İstanbul: Gerçek Yayınevi, (1969).
• Kitab-ı Mukaddes. Tevrat-ı Şerif. İstanbul: Ser Ofset Basımevi, (1981).
• Kur’an-ı Kerim Meali (Elmalılı M. Hamdi Yazır). Konya: Haktan Yayınevi.
• Lavoisier, Antoine. “Traité Élémentaire de Chimie, présenté dans un ordre nouveau, et d'après des découvertes modernes”. Paris: Cuchet, Libraire, Erişim tarihi: 15.04.2012, (https://tr.wikipedia.org/wiki/Kimya_yasalar%C4%B1#).
• Renouf, Peter le Page. Mısır’ın Ölüler Kitabı, çev: Erhan Altunay. İstanbul: Onbir Yayınları, (2015).
• Şatıroğlu, Âşık Veysel. Dostlar Beni Hatırlasın. (Der: Ümit Yaşar Oğuzcan), Ankara: Özgür Yayın, (1985).
• Taslaman, Celal. “Din Felsefesi Üzerinden Entropi Yasası”. M.Ü. İlahiyat Fakültesi Dergisi. 30/1 (2006), 89-111. (?).
• Türkçe Sözlük 1. “Ezoterik”. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları, (1998).
• Von Struckrad, Kocku. Western Esotericism: A Brief History of Secret Knowledge. Londra: Equinox, (2005).