‘AYNÎ MAHLASLI BİLİNMEYEN BİR ŞAİR VE ŞİİRLERİ

Yıl 2021, , 274 - 293, 31.12.2021

Neslihan Dokumacı

https://doi.org/10.28981/hikmet.986203

Öz

Klâsik Türk şiiri alanında şahsiyetler ve eserleri ile ilgili çalışmalar, klâsik Türk edebiyatı tarihi açısından önem arz etmektedir. Bu çalışmalar açısından divanlar, mesnevîler ve mecmûalar birer yardımcı kaynaklardır. Özellikle mecmûalar bu anlamda önemli bir role sahiptirler. Edebiyat tarihlerine girmemiş bilgiler, şairler ve şiirler mecmûalar sayesinde tespit edilebilmektedir. Böylelikle mecmûalarla ilgili çalışmalar, bilinen şairlerin yeni eserleri ve şiirlerini tespit etmenin yanında yeni edebî şahsiyetlerin ortaya çıkmasına da vesile olmaktadır.
Bu çalışmada, hayatı hakkında kaynaklarda herhangi bir bilgiye rastlanmayan ‘Aynî’nin Mecmû’a-i Eş’âr’da yer alan şiirleri incelenmiştir. Söz konusu bu şiirler, “Hacı Selim Ağa Yazma Eser Kütüphanesi Hüdâyî Efendi koleksiyonu 1313” numaraya kayıtlı olan bir şiir mecmûasında bulunmaktadır. Önemli bir kısmının ‘Aynî’ye ait şiirlerin oluşturduğu Mecmû’a-i Eş’âr’da, ‘Aynî’nin Nergisî’ye yaptığı 1 tahmîs; 1 kasîde ve 9 gazeli bulunmaktadır. Şairin hayatı, şiirlerinin muhtevası ve şekil özellikleri hakkında bilgi verilerek çeşitli tablo ve dipnotlarla zenginleştirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Klâsik Türk Şiiri, Mecmû’a-i Eş’âr, ‘Aynî, Edebi Sanat, Muhteva

Teşekkür

Çalışmalarınızda kolaylıklar dilerim.

Kaynakça

• Arslan, Mehmet. (2004), Antepli ‘Aynî Divanı, Kitabevi Yayınları, Ankara.
• Arslan, Mehmet (e-ansiklopedi), “‘Aynî, (Karamanlı)”, Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü (TEİS), http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/ayni-antepli (Erişim Tarihi: 21.08.2021).
• Ciğa, Özkan. (2016), “Mevlâna Müzesi Kütüphanesinde Kayıtlı 1626 Numaralı İlâhî Mecmûası”, Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (DÜSBED) Yıl: 8, S.17, s. 85-102.
• Dokumacı, Neslihan. (2017), Hüdâyî Efendi 1313 Numaralı Mecmû’a-i Eş’âr (İnceleme-Metin), Harran Üniversitesi Sosyal bilimler Enstitüsü (Yüksek Lisans Tezi), Şanlıurfa. Dokumacı, Neslihan. (2021), “Hüdâyî Efendi Koleksiyonunda 1313 Numara ile Kayıtlı Mecmû’a-i Eş’âr’ın Mestap’a Göre Tasnifi”, İnternational Journal Of Filologia, C 4, S 5, s. 155-211. Kesik, Beyhan (e-ansiklopedi), “‘Aynî, (Karamanlı)”, Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü (TEİS), http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/ayni-karamanli (Erişim Tarihi: 21.08.2021).
• Kesik, Beyhan (e-ansiklopedi), “‘Aynî (Mehmet Salih Efendi)”, Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü (TEİS), http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/ayni-salih-ayni-mehmed-efendi (Erişim Tarihi: 21.08.2021).
• Mermer, Ahmet. (1997), Karamanlı ‘Aynî ve Divanı, Akçağ Yayınları, Ankara.
• Selçuk, Bahir (2014). “Şiir Mecmûalarında Nergisî’nin Türkçe Gazelleri ve Bu Gazeller Üzerine Bir Değerlendirme”, Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Y 6, S 12, Diyarbakır.
• Tuğluk, İbrahim Halil. (2019), Kitâbı Nesîmî: Hurûfî Mecmualarında Nesîmî, Sivas Cumhuriyet Üniversitesi, Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Rektörlük Matbaası, Sivas.
• Ünver, Niyazi. (2002), ‘Aynî; Türk Dünyası Edebiyatçıları Ansiklopedisi, AKM Yayınları, C 6, Ankara.