MEHMET ÂKİF’İN ŞİİRLERİNDE ÜMİT/SİZLİK DÜŞÜNCESİ

Yıl 2021, Sayı: YÛNUS EMRE'DEN MEHMED ÂKİF'E ŞİİR ÖZEL SAYISI, 76 - 87, 31.12.2021

Seyit Yavuz

https://doi.org/10.28981/hikmet.972694

Öz

Türk milleti asırlar boyunca birçok görkemli zafer yaşamış; hüsran ve ıztıraplara sebep olan yıkıcı mağlubiyetler görmüştür. Bilhassa Osmanlı Devleti’nin duraklama ve gerileme dönemleriyle birlikte yıkılma sürecine girip Türkiye Cumhuriyeti’nin kurulduğu yıllar geri dönüşü olmayan kararların alındığı ve telafisi mümkün olmayan sonuçların ortaya çıktığı dönemlerdir. Bu zorlu dönemlerde birçok yazar ve şair de kalemleriyle milletin inancını ayakta tutmaya çalışmışlar, onların umutlarını mümkün olduğunca canlı tutmaya çaba sarfetmişlerdir. Bu yazar ve şairlerden biri de milletimizin bağımsızlık bildirisi olan İstiklâl Marşı’nı kaleme alıp Türk milletine armağan eden Mehmet Âkif Ersoy’dur. O, yalnızca şiirlerinde değil milletvekili seçildikten sonra bazı şehirlerde yaptığı nutuklarda da her zaman Türk milletinin inancını artırmak istemiş, ümidi kaybolmaya başlayan milletin geleceğe umutla bakmasını sağlamıştır.
Mehmet Âkif’in birçok şiirinde ümit, azim ve sa’y kelimeleri ile bunlara mukabil ele alınabilecek karamsarlık, ümitsizlik ve ye’s/me’yûs kavramları sıklıkla geçmektedir. Âkif kendisi de içinde bulunulan zorlu dönemden muzdarip olmuş; bu ıztıraplı ruh haliyle isyan derecesine varan mısralar dile getirmiştir. Bu mısralar dahi onun Türk milletinin içinde bulunduğu buhranlı dönemden ne kadar etkilendiğini göstermesi bakımından dikkate değerdir. Bu çalışmada Âkif’in bazı şiirleri göz önüne alınarak zikredilen kavramlar ve bu kavramların çağrıştırdığı tasavvurlar izah edilmiş; Âkif’in Türk insanına sunduğu aydınlık yol gösterilmeye çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Mehmet Âkif Ersoy, Safahât, Ümit, Azim, Karamsarlık.

Kaynakça

• DEVELLİOĞLU, Ferit. (2008), Osmanlıca-Türkçe Ansiklopedik Lûgat, Akaydın Kitabevi, Ankara.
• ERSOY, Mehmed Âkif. (2021), Safahat, Hzl. M. Ertuğrul Düzdağ, Konya Büyükşehir Belediyesi Kültür Yay., Konya.
• KUNTAY, Mithat Cemal. (2018), Mehmet Âkif Ersoy Hayatı-Seciyesi-Sanatı, Alfa Basım Yayım Dağıtım, İstanbul.
• SAMİ, Şemsettin. (2010), Kâmûs-ı Türkî, Çağrı Yay., İstanbul.
• SAYAR, Ahmet Güner. (2021), Çekiç İle Örs Arasında Mehmed Âkif Ersoy, Ötüken Yay., İstanbul.
• ERSOY, Mehmed Âkif. (2009), Safahat, Hzl. A. Vahap Akbaş, Beyan Yay., İstanbul.
• SARI, Mehmet. (2003) “Mehmet Âkif Ersoy’un Bir Şiirinde Karamsarlık ve Ümit”, AKÜ Sosyal Bilimler Dergisi, C. 5, S. 2, s. 167-191.