SEZAİ KARAKOÇ’UN DİRİLİŞ İLKELERİNİN ARKA PLANINDAKİ ENTELEKTÜEL TAVRININ POETİK YORUMU VE “HİKMET SUSKUNLUĞU”

Yıl 2024, Sayı: 21 [GÜZ 2024], 217 - 225, 31.10.2024

Selim Somuncu

https://doi.org/10.28981/hikmet.1550226

Öz

Biyografik ve monografik çalışmalar genel itibariyle hakkında yazılan kişinin ayrıntılı bir hayat hikâyesi şeklinde ortaya çıkar. Bu tür çalışmalar daha çok yazarın hayat hikâyesine odaklanmakla birlikte söz konusu kişi sanatçı ise eserlerini inceleyen ya da eserlerinden örnekler taşıyan bir içerik de barındırabilir. Psikanalizin yaygınlaşmasıyla birlikte biyografik çalışmalara yazarın kişiliği, karakter özellikleri gibi hususlar da eklenmeye başlanır. Burada genel itibariyle “eserden yazara” ya da “yazardan esere” şeklinde iki farklı yöntemden bahsedilir. Birincisi yazarın eserinden hareketle kişiliğini aydınlatırken ikincisi yazarın hayat hikâyesinden ve karakter özelliklerinden hareketle eserini aydınlatmak şeklinde teşekkül eder. Biyografi yazarı sanatçıyı bizzat hayatta iken tanımışsa onun karakter özelliklerine ilişkin birinci elden bilgi aktarabileceği gibi sanatçının bu yönünü ortaya çıkaran bir başka özellik ise hiç şüphesiz yazdığı metinlerde gizlidir. Bu anlamda şiir, roman ve hikâye gibi metinler sanatçının karakter özelliği hakkında birincil değil dolaylı bilgi sunarken hatıra, günlük ve otobiyografi gibi metinler ise sanatçının kişiliği ve karakter özellikleri hakkında doğrudan bilgi içeren kaynaklar olma özelliğine sahiptir. Bu çalışma Sezai Karakoç’un bazı karakter özelliklerine yönelik bir incelemeyi içermektedir. Söz konusu karakter özellikleri aynı zamanda anı, hatırat, deneme metinlerinden yola çıkılarak ve poetik metinleriyle bütünleştirilerek yorumlanacaktır.

Anahtar Kelimeler

Sezai Karakoç, Poetika, Kişilik, Diriliş

POETIC INTERPRETATION OF SEZAİ KARAKOÇ'S INTELLECTUAL ATTITUDE IN THE BACKGROUND OF DİRİLİŞ PRINCIPLES AND “HİKMET SILENCE”

Öz

Biographical and monographical studies are generally a detailed life story of the person written about. Although biographical studies mostly focus on the life story of the author, if the person in subject is an artist, they may also contain a content that analyses his/her works or carries examples of his/her works. With the widespread use of psychoanalysis, issues such as the author's personality and character traits began to be added to biographical studies. In general, two different methods are mentioned here: from the literary text to the author or from the author to the literary text. The first one is based on the author's work to enlighten his/her personality, while the second one is based on the author's life story and character traits to enlighten the literary text. If the biographer recognised the artist while he/she was alive, he/she can convey first-hand information about his/her character traits, and another feature that reveals this aspect of the artist is undoubtedly hidden in the texts he/she wrote. In this sense, while texts such as poems, novels and stories provide indirect sources of knowledge about the artist's character traits, texts such as memoirs, diaries and autobiographies are sources of direct knowledge about the artist's personality and character traits. This article includes an analysis of some character traits of Sezai Karakoç. These character traits will also be tried to be explained with examples from his memoirs, essays and poetic texts.

Anahtar Kelimeler

Sezai Karakoç, Poetica, Character, Diriliş

Kaynakça

• Cevizci, Ahmet. Paradigma Felsefe Sözlüğü. İstanbul: Paradigma Yayınları, 1999.
• Emre, Akif. “Sezai Karakoç’ta Devlet ve Siyaset Tasarımı.” Kahramanmaraş’ta Sezai Karakoç Sempozyumu. ed: C. Kabakcı vd. 200-220. Ankara: Kahramanmaraş Belediyesi Yayınları, 2014.
• Günay, Durmuş. “Diriliş Düşünce Sistemi.” Kahramanmaraş’ta Sezai Karakoç Sempozyumu. ed: C. Kabakcı vd. 234-242. Ankara: Kahramanmaraş Belediyesi Yayınları, 2014.
• Haksal, Ali Haydar. Sezai Karakoç Eleğimsağmalarda Gökanıtı. İstanbul: İz Yayıncılık, 2015.
• Karakoç, Sezai. Günlük Yazılar-IV Gün Saati. İstanbul: Diriliş Yayınları, 1986.
• Karakoç, Sezai. Edebiyat Yazıları-1. İstanbul: Diriliş Yayınları, 1987-a.
• Karakoç, Sezai. Mehmed Âkif. İstanbul: Diriliş Yayınları, 1987-b.
• Karakoç, Sezai. Kıyamet Aşısı. İstanbul: Diriliş Yayınları, 1974.
• Karakoç, Sezai. Hatıralar-I. İstanbul: Diriliş Yayınları, 2022.
• Karakoç, Sezai. Hatıralar-II, İstanbul: Diriliş Yayınları, 2022.
• Karakoç, Sezai. İnsanlığın Dirilişi. İstanbul: Diriliş Yayınları, t.y.
• Kirenci, Mustafa. Bir Gülü Yetiştirmek için... Sezai Karakoç ve Dirilişe Dair. Kahramanmaraş, Kahramanmaraş Büyükşehir Belediyesi Yayınları, 2022.
• Karataş, Turan. Doğunun Yedinci Oğlu Sezai Karakoç. İstanbul: Kaknüs Yayınları, 1998.
• Mutçalı, Serdar. Arapça-Türkçe Sözlük. İstanbul: Dağarcık Yayınları, 1995.
• Özger, Mehmet. Sezai Karakoç’ta Varlığa Bakış. İstanbul: Muhit Kitap Yayınları, 2022.
• Somuncu, Selim-Daşkın, İbrahim. “Sanal Ortamda Edebiyatın Üretimi ve Modern Metinler Etrafında Oluşturulan Anlatılar: “Monna Rosa” Şiiri Etrafında Türetilen Hikâyeler Üzerine Bir İnceleme”. Korkut Ata Türkiyat Araştırmaları Dergisi 15, (2024), 318-329.
• VandenBos, Gary R. APA Dictionary of Psychology. Washington: American Psychological Assocation, 2007.
• Zariç, Mahfuz. Sezai Karakoç. İstanbul: Akademik Kitaplar Yayınları, 2019.