Binding and Function of Occasıon of The Revelation in Tafsīr

Yıl 2018, Cilt: 17 Sayı: 34, 407 - 438, 30.12.2018

Muhammed İsa Yüksek

https://doi.org/10.14395/hititilahiyat.496029

Cited By: 5

Öz

The scholars discussed
whether it is the general meaning of the word or the reason for understanding
the verses that came down to an event or question. While most methodologists
and interpreters consider the general meaning of the word, some scholars
understand the verses according to the occasion of the revelation. In fact, the
difference between the scholars who accept these visions is not that the
meanings and judgments are limited to the first interlocutors, but rather the
way in which the judgment is transmitted to the indirect interlocutors. Those
who understand the verses according to the occasion of the revelation reach the
meanings by syllogism while others reach it by general meaning of the words. This study deals with the possibility of
deducing the meaning or judgment from the verses in the absence of a narration
which has been done by those who understand the verses according to the reason
of revelation. The study firstly will determine the context of the discussions
that are conducted within the framework of the general word and the specific
reasons, and then the question to whom the verses with the occasion of
revelation were talking to will be answered in terms of the relationship
between the speech and the interlocutor in the methodology of fiqh. In the article, it will be determined that
the occasions of the revelation show diversity and contribute to the
understanding of verses at different levels. As a result, it will be determined
that they are arguments that contribute to the understanding of the verses.

Anahtar Kelimeler

Tafsir, Occasion of the Revelation, Speech, Word, ʿUmūm, Khuṣūṣ

Tefsirde Sebeb-i Nüzulün Bağlayıcılığı ve İşlevi

Öz

Bir olay veya soru üzerine inen âyetlerin anlaşılmasında
lafızların umûm manalarının mı yoksa sebeb-i nüzulün mü belirleyici olduğu
konusu âlimler tarafından tartışılmıştır. Usûlcülerin ve tefsircilerin çoğu
ayetlerin manalarını tespit ederken lafızların umûm manasını muteber kabul
etmişler; bazı âlimler ise bu manaları sebeb-i nüzul rivayetleri çerçevesinde
belirlemişlerdir. Esasında bu iki görüşü benimseyen âlimler arasındaki ihtilaf,
manaların ve hükümlerin ilk muhataplarla sınırlı olup olmadığında değil, hükmün
dolaylı muhataplara geçişindeki yöntem farklılığındadır. Lafızların umumunu
dikkate alanlara göre dolaylı muhataplar lafızların kapsamına başlangıçta
dahildir. Âyetleri sebeb-i nüzul çerçevesinde anlayanlar ise dolaylı muhatap ve
manalara kıyas gibi yöntemlerle geçiş yapmaktadırlar. Bu çalışma, âyeti sebeb-i
nüzul etrafında anlayanların sebeb-i nüzul rivâyetinden yoksun olmaları
durumunda âyetten mana/hüküm çıkarabilme imkânını sorun edinmektedir. Çalışmada
öncelikle lafzın umûmîliği-sebebin husûsîliği çerçevesinde yapılan
tartışmaların bağlamı analiz edilecek; daha sonra sebeb-i nüzulü bulanan
âyetlerin kime hitap ettiği sorusu, usûlde ele alınan hitap-muhatap ilişkisi
etrafında cevaplanacaktır. Makalede, ayetlerin anlamlarını tahsis ettikleri
iddia edilen sebeb-i nüzul rivayetlerinin çeşitlilik arz ettikleri ve ayetlerin
anlaşılmasına farklı seviyelerde katkı sundukları tespit edilecektir. Neticede,
sebeb-i nüzul rivayetlerinin -ayetlerin anlamlarını belirleyen değil-
ayetlerinin anlaşılmasına katkı sunan argümanlar oldukları
temellendirilecektir.

Anahtar Kelimeler

Sebeb-i Nüzul, Hitap, Lafız, Umûm, Tefsir

Kaynakça

• Abdülaziz el-Buhârî, Abdülaziz b. Ahmed b. Muhammed. Keşfü’l-esrâr. 4 cilt. Beyrut: Darü’lKütübi’l-İslamî, ts.
• Ali Mansur, Atiyye. Eseru ihtilâfi’l-ulemâ fî tahsîsi’l-umûm bi sebebi vürûdihî. Yüksek Lisans Tezi, Ümmü’l-Kurâ Üniversitesi, 2001.
• Âlûsî, Şihabüddin es-Seyyid Muhammed. Rûhu’l-meânî fî tefsiri’l-Kur’âni’l-Azîm ve’s-sebʽi’lmesânî. 30 cilt. Beyrut: Dâru İhyai’t-Türasi’l-Arabî, ts.
• Begavî, Muhyissünne Ebu Muhammed el-Huseyn b. Mesʽud. Meâlimü’t-tenzîl. Thk. Halid Abdurrahman el-Ak, Mervan Sivar. 4 cilt. Beyrut: Darü’l-Maʽrife, 1992.
• Bûtî, Muhammed Said Ramazan. min Ravâi’i’l-Kur’ân. Beyrut: Müessesetü’r-Risâle, 1999.
• Cessas, Ahmed b. Ali er-Râzî. Ahkâmü’l-Kur’ân. Thk. Abdüsselam Muhammed Ali Şahin. 3 cilt. Beyrut: Darü’l-Kütübi’l-İlmiyye, 2003.
• Cessas, Ahmed b. Ali er-Râzî. el-Füsûl fi’l-usûl. Thk. Casim en-Neşmî. 3 cilt. Kuveyt: Vizaretü’lEvkâf ve’ş-Şüûni’d-Dîniyye, 1994.
• Ebû Hayyan, Ebu Muhammed b. Yusuf el-Endülûsî. el-Bahru’l-muhît. Thk. Adil Ahmed Abdülmevcud, Ali Muhammed Muavviz. 8 cilt. Beyrut: Darü’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1993.
• Ebüssuud, Ebüssuud b. Muhammed el-İmâdî el-Hanefî. İrşâdü’l-akli’s-selîm ilâ mezâye’l-Kitâbi’lKerîm. Thk. Abdülkadir Ahmet Ata. 5 cilt. Riyad: Mektebetü’r-Riyad el-Hadîs, ts.
• Elmalılı, Muhammed Hamdi Yazır. Hak Dini Kur’ân Dili. Sad. İsmail Karaçam v.dğr. 10 cilt. İstanbul: Azim Dağıtım, ts.
• Fenâri, Muhammed b. Hamza b. Muhammed Şemsüddin, Füsûlü’l-Bedâiʽ fî usûli’ş-şerâiʽ. Thk.
• Muhammed Hüseyn Muhammed Hasan İsmail. Beyrut: Darü’l-Kütübi’l-İlmiyye, 2006.
• Gazzâlî, Ebû Hamid Muhammed b. Muhammed. el-Müstesfâ mim ilmi’l-usûl. Thk. Hamza b. Züheyr Hafız. 4 cilt. Medine: y.y., ts.
• Güler, İlhami. Fazlur Rahman'ın Kur’ân'ı Yorumlama Metoduna Kur’ân Açısından Kelami Bir Katkı = A Theological Contribution from the Qur’anic Perpective to Fazlur Rahman’s Method of Qur’anic Interpratation. İslâmî Araştırmalar Dergisi 5/2 (1991): 92- 99.
• Haffâcî, Şihabüddin Ahmed b. Muhammed b. Ömer, Hâşite’ş-Şihâb ale tefsiri’l-Beydâvî: İnâyetü’lKâdî ve kifâyet’r-Râdî, ale tefsiri’l-Beydâvî. 8 cilt. Beyrut: Daru Sadır, ts.
• İbnü’l-Arabî, Ebubekir Abdullah. Ahkâmü’l-Kur’ân. Thk. Ali Muhammed el-Bicâvî. 4 cilt. Kahire: İsa el-Babî el Halebî, ts.
• İbn Âşûr, Muhammed et-Tahir. et-Tahrîr ve’t-tenvîr. 30 cilt. Tunis: ed-Daru’t-Tunusiyye, 1984.
• İbn Atiyye, Ebû Muhammed Abdülhak b. Gâlib b. Abdurrahman. el-Muharrerü’l-vecîz fî tefsiri’lKitâbi’l-Azîz. Thk. Abdüsselam Abdüşşâfî Muhammed. 6 cilt. Beyrut: Darü’l-Kütübi’lİlmiyye, 1999.
• İbn Cevzî, Ebü’l-ferec Cemâlüddin Abdurrahman b. Ali. Zâdü’l-mesîr fî ilmi’t-tefsir. 9 cilt. Beyrut: el-Mektebü’l-İslamî, 1984.
• İbn Kesir, İmâdüddin Ebü’l-Fidâ İsmail b. Ömer. Tefsiru’l-Kur’ân’i’l-Azîm. 5 cilt. Beyrut: Dâru Sadır, 2004.
• İbn Teymiyye, Takiyyüddin Ahmed b. Abdulhalim. Mukaddime fî usûli’t-tefsir. Beyrut: Dâru İbn Hazm, 1994.
• Kara, Ömer. Kur’ân’ın Anlaşılmasında İtibar Sebebin Hususiliğine değil Lafzın Umumiliğinedir İlkesine Usulcülerin Metodolojik Yaklaşımları. Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi, 2001.
• Karâfî, Ebü’l-Abbas Şehabeddin Ahmed b. İdris. el-Akdül’l-manzûm fi’l-husûs ve’l-umûm. Thk. Ahmed el-Hatm Abdullah. Mısır: Dârü’l-Ketbî, 1999.
• Karâfî, Ebü’l-Abbas Şehabeddin Ahmed b. İdris. Nefâisü’l-usûl fî şerhi’l-Mahsûl. Thk. Adil Ahmed Abdülmevcud, Ali Muhammed Muavviz. Riyad: Mektebetü Mustafa el Bâz, 1995.
• Karâfî, Ebü’l-Abbas Şehabeddin Ahmed b. İdris. Şerhu Tenkihi’l-füsûl. Beyrut: Darü’l-Fikr, 2004.
• Koca, Ferhat. İslam Hukuk Metodolojisinde Tahsis (Daraltıcı Yorum). İstanbul: İsam Yayınları, 2011.
• Kurtubî, Ebû Abdullah Muhammed b. Ahmet. el-Câmi li-ahkâmi’l-Kur’ân. 20 cilt. Beyrut: Dârü’lİhyai’t-Türasi’l-Arabi, 1985.
• Mâtürîdî, Ebu Mansur Muhammed b. Muhammed. Te’vilâtü ehli’s-sünne. Thk. Mecdi Baslûm. 10 cilt. Beyrut: Dârü’l-Kütübi’l-İlmiyye, 2005.
• Mâverdî, Ebü’l-Hasan Ali b. Muhammed b. Habib. en-Nüket ve’l-uyûn. Tlk. Abdülmaksud b. Abdürrahim. 6 cilt. Beyrut: Darü’l-Kütübi’l-İlmiyye, 2007.