The Matter of Heart’s Purity and Darkness in Sufism

Yıl 2015, Cilt: 14 Sayı: 28, 35 - 48, 30.12.2015

Halil İbrahim Şimşek

https://doi.org/10.14395/hititilahiyat.526081

Cited By: 6

Öz

This manuscript explicates the definition of heart, according to Sufi’s perception, its darkness, and what factors bringing about this darkness are. Later on, it explores the views about Sufis’ purity of heart and its determinants. According to Sufis, an individual darkens his/her heart when he/she has bad characteristics in terms of morality so that he/she perishes himself/herself in the hereafter. However, a person rescues his/her heart from harms by having and conducting good characteristics that are moral curatives. According to Sufis, one of the reasons why prophets were sent, and one of their religions’ targets is the purity of heart. Thus, the answer “ the person who purifies his/her heart for the sake of God” to the question “who is Sufi” asked by the first-period Sufis is evaluated in this respect. The term ‘perfect humanbeing’, a significant topic in the Sufi thought, is defined as a person who purifies heart completely and protects this feature. To conclude, the term ‘darkness of heart’ has been perceived as a critical problem in Sufism, and targeted to purify.

Anahtar Kelimeler

Sufism (Tasavvuf), Heart, The Darkness of Heart, The Purity of Heart.

Tasavvufta Kalbin Kirlenmesi ve Temizlenmesi Konusu

Öz

Bu makalede önce mutasavvıfların anlayışına göre kalbin tanımı, kirlenmesi ve buna sebep olan etkenlerin neler olduğu ortaya konulmaktadır. Daha sonra mutasavvıfların kalp temizliği ve onu sağlayan unsurlar hakkındaki görüşleri incelenmektedir. Mutasavvıflara göre kişi ahlak açısından çeşitli kötü özelliklere sahip olursa kalbini kirletir. Böylece onun bu yaptıkları kendisinin öteki dünyada helake maruz kalmasına sebep olur. Fakat kişi kalbin maruz kaldığı kötülüklerin manevi ilacı olan iyi özelliklerle vasıflanarak onun kurtuluşunu sağlar. Mutasavvıflara göre peygamberlerin Allah tarafından insanlara gönderiliş amaçları ve onların tebliğ ettikleri dinlerin gayelerinden biri kalp temizliğidir. İlk dönem mutasavvıflarının “sufi kimdir?” sorusuna “Allah için kalbini arındıran kişidir” cevabı bu bağlamda değerlendirilmektedir. Tasavvufî düşüncede önemli bir konu olan insan-ı kâmil kalp temizliğini tam olarak gerçekleştiren ve bu özelliğini koruyan kişidir.

Anahtar Kelimeler

Tasavvuf, Kalp, Kalp Kirliliği, Kalp temizliği

Kaynakça

• Aclunî, İsmail b. Muhammed, Keşfu’l-hafâ ve muzîlu’l-ilbâs ‘ammâ iştehere mine’l-ehâdîs ‘alâ elsineti’n-nâs, 3. Bs., Daru İhyâi’t-Turâsi’l-’Arabî, (c. 1-2), Beyrut 1352 H. Aksöz, Tuncay, “İnsan Benliğinin Arınması”, Sakarya Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, Sakarya 2015, c. 17, sayı: 31, ss. 81-101.
• Asım Efendi, Kamûs Tercemesi, Tıpkı Basım, (c. 1-4), İstanbul 1304 H.
• Attar, Ferideddin, Tezkiretü’l-Evliyâ, çev.: Süleyman Uludağ, Erdem Yay., 2. Bs., İstanbul 1991.
• el-Buhârî, Muhammed b. İsmail, es-Sahîh, Çağrı Yay., (c. 1-8), İstanbul 1992.
• Dâye, Necmeddin, Tasavvuf Yolu: Mirsâdu’l-ıbâd, çev.: Halil Baltacı, Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Vakfı Yay., İstanbul 2013.
• Ergül, Âdem, Kur’ân ve Sünnet’te Kalbî Hayat, Altınoluk Yayınları, İstanbul 2000.
• Ferid, Ahmedi Tezkiyetü’n-nüfûs ve terbiyetüha kema yukarriruhu ulemâü’s-selef Ebi Hamid el-Gazzalî, İbn Kayyım el-Cevziyye, İbn Receb el-Hanbelî, tahk.: Macid b. Ebi’l-Leyl, Daru’l- Kalem, Beyrut 1985.
• Gazzalî, Ebu Hamid Muhammed, İhyâu ulûmi’d-dîn, (c. 1-5), Daru’l-Marife, Beyrut, ts.
• --------, Hakikat Arayışı: el-Münkız mine’d-dalâl, tahkik ve çev.: Abdurrezzak Tek, Emin Yayınları, Bursa 2013.
• Görmez, Mehmet, Kalbin Erbaini, Otto Yayınları, 2. bs., Ankara 2014.
• Hadimî, Muhammed, Berîkatün mahmûdiyyetün fî şerhi tarîkatin Muhammediyyetin ve şeriatin nebeviyyetin fî sîretin Ahmediyyetin, (2.ciltte 4 cilt), Şirket-i Sahafiye Matbaası, İstanbul 1316 R.
• Hakîm et-Tirmizî, Muhammed b. Ali, Beyânü’l-fark beyne’s-sadr ve’l-kalb ve’l-fuad ve’l-lüb, tahk.: Ahmed Abdurrahim es-Sayih, Merkezü’l-Kitab li’n-Neşr, Kahire, ts.
• el-Hücvirî, Ali b. Osman, Hakikat Bilgisi: Keşfü’l-Mahcub, haz.: Süleyman Uludağ, Dergâh Yay., 4. baskı, İstanbul 2014
• Kara, Kerim, “Mevlânâ’nın Mesnevî’sinde Kalp-Gönül”, Tasavvuf: İlmî ve Akademik Araştırma Dergisi, İstanbul 2005, sayı: 14, ss. 483-523.
• el-Kuşeyrî, Abdulkerim, er-Risâletü’l-Kuşeyriyye, tahk.: Ali Abdulhamid Ebu’l-Hayr, Maruf Mustafa Züreyk, 3. Bs., Daru’l-Hayr, Beyrut 1997.
• el-Mekkî, Ebu Talib, Kûtu’l-kulûb fî muameleti’l-mahbûb ve vasfı tarîki’l-mürîd ilâ makâmi’ttevhîd, tahk.: Asım İbrahim el-Keyâlî, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, (c. 1-2), Beyrut 2005.
• Müstakimzâde Süleyman Sadeddin, Makûlât-ı Devriyye, Süleymaniye Ktp., Pertev Paşa, no: 625, vr. 215b-255b (varaklardaki diğer numaralandırmaya göre: vr. 104b-124b).
• el-Muhasibî, Haris b. Esed, el-Mesâil fî a’mâli’l-kulûb ve’l-cevârih, tahk.: Abdülkadir Ata, Mektebetü’t-Türâsi’l-İslamî, Kahire 1969.
• Reis, Bedriye, Gazâlî’de Ahlâk-Marifet İlişkisi, Emin Yayınları, Bursa 2011.
• Topbaş, Osman Nuri, “Kalb Âlemi”, Kur’ân ve Sünnet’te Kalbî Hayat, Altınoluk Yayınları, İstanbul 2000, ss. 9-83.
• Uludağ, Süleyman, “Kalb”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, c. 24, ss. 229-232.
• Yılmaz, Ömer, “Tasavvuf Geleneğinde Mürşidin İnsan Yetiştirmedeki Rolü”, Keşkül, İstanbul 2014, sayı: 32, ss. 44-52.