Araştırma Makalesi
Yıl 2020,
Cilt: 19 Sayı: 2, 1083 - 1124, 30.12.2020
Öz
Tüketim insan yaşamında büyük yeri olan bir gerçek, din ise insan yaşamının tamamını etkileyen bir olgudur. Dolayısıyla birbirlerini etkilemeleri kaçınılmazdır. Tüketim ve din ilişkisi din sosyolojisi alanında çalışmalara konu olmuştur. Tüketimin psikolojik yönü düşünüldüğünde, din psikolojisi alanında yapılacak çalışmalara da ihtiyaç olduğu görülmektedir. Bu çalışmanın, literatürdeki bu boşluğu doldurmaya bir katkı sunması beklenmektedir.
Çalışmada, alış veriş mescitlerine gelen kadınlarla mülakat ve alanda gözlem yapılmıştır. Çalışmanın amacı, katılımcıların tüketim ve din algılarını tespit etmek ve bu ilişkiyi ayrıntılı bir biçimde ortaya koymaktır.
Araştırmamızın deseni fenomenoloji (olgubilim) desenidir. Tüketim ve din algılarını ölçmek amacıyla alanda gözlemler yapılmış ve katılımcılara yarı yapılandırılmış mülakat soruları yöneltilmiştir. Çalışmamız 16-17 Mart 2019 ve 23-24 Mart 2019 tarihlerinde öğle namazı başlangıç vakti ile akşam namazı başlangıç vakti arasındaki süre içerisinde Akasya AVM mescidinde bulunmuş olan 33 kadın katılımcıyla gerçekleştirilmiştir. Yapılan mülakatlara içerik analizi uygulanmıştır. Güvenirlik ve geçerlilik aşaması, iki farklı kodlayıcının kodlarının karşılaştırılması, uzman incelemesi ve doğrudan alıntılarla desteklenmiştir.
Katılımcıların AVM’ye gitme amaçları alışveriş (%90), arkadaşlarla buluşma (%30), sinema (%18), gezme-zaman geçirme (%15), yeme-içme (%12), kültür-sanat faaliyetleri (%6), indirim (%3), mescit (%3) şeklinde bulunmuştur.
AVM’de geçirilen zaman ve zaman israfı olgusuna yönelik sorular neticesinde bulgular katılımcılar nezdinde zaman olgusuna verilen değeri gösterirken, yeteri kadar dikkatli olunmadığı sürece ne kadar planlı olursa olsun bireylerin AVM’nin büyüleme stratejileri karşısında başarısız kalabileceğini de göstermektedir. AVM’de maddî israfa dair bulgular da benzer şekilde kendini göstermiştir. Gerek zaman israfı gerekse maddî israfta telafi için dinî mekanizmaları kullanmaları, katılımcılar nezdinde zaman israfı ve maddî israfın bireye dinî bir sorumluluk yüklediğinin bilincinde olunduğunu göstermektedir.
AVM’lerde yapılan sevgililer günü, yılbaşı gibi seküler özel gün konsept ve kutlamaları çoğu katılımcı için olumsuz anlam ifade etmekle birlikte, AVM’lere karşı tutumda kısa vadeli tepkiler verilmesi ile kalınıp, katılımcıların büyük çoğunluğu alternatifi olmadığını belirttikleri bu mekânlara mecbur olduklarını belirtmişlerdir. Buna karşı dinî özel günlerde yapılan konsept veya etkinliklerin etkisine karşı iki tip tutum söz konusu olmuştur. Bu etkinliklerin kapitalizme hizmet amacıyla yapılacağının düşünülmesi ile dinî olanın görünürlüğünü artıracağı düşüncesiyle desteklenmesi bu bağlamda tutumu etkileyen düşüncelerdir.
Alışverişte dinî hassasiyetler, katılımcılar arasında büyük önem taşımaktadır. Gıda alışverişlerinde hat safhada olan dinî hassasiyetle yaklaşımın kıyafet alışverişinde de büyük oranda etkili olduğu görülmüştür.
AVM mescidinde kılınan namazın diğer namazlarla kıyaslanması durumunda ise ortamın namazın duygusunu etkilemediği, tüketim ve gezme gibi faaliyetler arasında vakit ayırıldığında daha özel hissettirdiği ve olumsuz ortam içerisinde olduğu için namaz kılanı olumsuz etkilediği olmak üzere üç tür düşünce ortaya çıkmıştır.
Çalışmadan elde edilen sonuca göre katılımcıların tüketim davranışlarına yönelik ifadelerinin dinî bir zeminde bulunduğu ve dinî referanslara dayandığı söylenebilir. Din, hayatın her alanında olduğu gibi tüketim esnasında da Müslüman birey için belirleyici ve vazgeçilmez konumunu korumaktadır. Genellikle bireyler, dinî değerleriyle çelişmediği sürece modern olguları kabul etmekten çekinmemektedir.
Çalışmada, alış veriş mescitlerine gelen kadınlarla mülakat ve alanda gözlem yapılmıştır. Çalışmanın amacı, katılımcıların tüketim ve din algılarını tespit etmek ve bu ilişkiyi ayrıntılı bir biçimde ortaya koymaktır.
Araştırmamızın deseni fenomenoloji (olgubilim) desenidir. Tüketim ve din algılarını ölçmek amacıyla alanda gözlemler yapılmış ve katılımcılara yarı yapılandırılmış mülakat soruları yöneltilmiştir. Çalışmamız 16-17 Mart 2019 ve 23-24 Mart 2019 tarihlerinde öğle namazı başlangıç vakti ile akşam namazı başlangıç vakti arasındaki süre içerisinde Akasya AVM mescidinde bulunmuş olan 33 kadın katılımcıyla gerçekleştirilmiştir. Yapılan mülakatlara içerik analizi uygulanmıştır. Güvenirlik ve geçerlilik aşaması, iki farklı kodlayıcının kodlarının karşılaştırılması, uzman incelemesi ve doğrudan alıntılarla desteklenmiştir.
Katılımcıların AVM’ye gitme amaçları alışveriş (%90), arkadaşlarla buluşma (%30), sinema (%18), gezme-zaman geçirme (%15), yeme-içme (%12), kültür-sanat faaliyetleri (%6), indirim (%3), mescit (%3) şeklinde bulunmuştur.
AVM’de geçirilen zaman ve zaman israfı olgusuna yönelik sorular neticesinde bulgular katılımcılar nezdinde zaman olgusuna verilen değeri gösterirken, yeteri kadar dikkatli olunmadığı sürece ne kadar planlı olursa olsun bireylerin AVM’nin büyüleme stratejileri karşısında başarısız kalabileceğini de göstermektedir. AVM’de maddî israfa dair bulgular da benzer şekilde kendini göstermiştir. Gerek zaman israfı gerekse maddî israfta telafi için dinî mekanizmaları kullanmaları, katılımcılar nezdinde zaman israfı ve maddî israfın bireye dinî bir sorumluluk yüklediğinin bilincinde olunduğunu göstermektedir.
AVM’lerde yapılan sevgililer günü, yılbaşı gibi seküler özel gün konsept ve kutlamaları çoğu katılımcı için olumsuz anlam ifade etmekle birlikte, AVM’lere karşı tutumda kısa vadeli tepkiler verilmesi ile kalınıp, katılımcıların büyük çoğunluğu alternatifi olmadığını belirttikleri bu mekânlara mecbur olduklarını belirtmişlerdir. Buna karşı dinî özel günlerde yapılan konsept veya etkinliklerin etkisine karşı iki tip tutum söz konusu olmuştur. Bu etkinliklerin kapitalizme hizmet amacıyla yapılacağının düşünülmesi ile dinî olanın görünürlüğünü artıracağı düşüncesiyle desteklenmesi bu bağlamda tutumu etkileyen düşüncelerdir.
Alışverişte dinî hassasiyetler, katılımcılar arasında büyük önem taşımaktadır. Gıda alışverişlerinde hat safhada olan dinî hassasiyetle yaklaşımın kıyafet alışverişinde de büyük oranda etkili olduğu görülmüştür.
AVM mescidinde kılınan namazın diğer namazlarla kıyaslanması durumunda ise ortamın namazın duygusunu etkilemediği, tüketim ve gezme gibi faaliyetler arasında vakit ayırıldığında daha özel hissettirdiği ve olumsuz ortam içerisinde olduğu için namaz kılanı olumsuz etkilediği olmak üzere üç tür düşünce ortaya çıkmıştır.
Çalışmadan elde edilen sonuca göre katılımcıların tüketim davranışlarına yönelik ifadelerinin dinî bir zeminde bulunduğu ve dinî referanslara dayandığı söylenebilir. Din, hayatın her alanında olduğu gibi tüketim esnasında da Müslüman birey için belirleyici ve vazgeçilmez konumunu korumaktadır. Genellikle bireyler, dinî değerleriyle çelişmediği sürece modern olguları kabul etmekten çekinmemektedir.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Akıncı, Güliz Muğan. “Gençler ve Alışveriş Merkezleri (AVM’ler): AVM Kullanım Tercihleri Hakkında Bir Alan Çalışması”. Yıldız Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesi Dergisi 8/2 (2013), 87-96.
- Atsever, Filiz. Kentsel Gelişme ve Alışveriş Merkezleri. İstanbul: Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2009.
- Ayten, Ali. “Farklı Bakış 116. Bölüm: Tüketim Toplumu ve Kanaat Kültürü”, YouTube. Yayın Tarihi 31 Ekim 2018. https://www.youtube.com/watch?v=XEXtEojr-e0
- Başfırıncı, Çiğdem. “Modern Türk Tüketim Kültürüne Yönelik Bir Araştırma”, Milli Folklor 9 (2011), 115-129.
- Bauman, Zygmunt. Özgürlük. çev. Vasıf Erenus. İstanbul: Sarmal Yayınları, 1997.
- Canyürek, Özlem. Kültürel Mekânlar Olarak Alışveriş Merkezleri (Beşiktaş, Bakırköy, Ümraniye ve Bayrampaşa Alışveriş Merkezleri Örnekleri). İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi. 2014.
- Debord, Guy. Gösteri Toplumu. çev. Okşan Taşkent - Ayşen Ekmekçi. İstanbul: Ayrıntı Yayınları, 2012.
- Demirezen, İsmail. “Farklı Bakış 116. Bölüm: Tüketim Toplumu ve Kanaat Kültürü”, YouTube. Yayın Tarihi 31 Ekim 2018. https://www.youtube.com/watch?v=XEXtEojr-e0
- Elden Müge vd. Şimdi Reklamlar. İstanbul: İletişim Yayınları, 2008.
- Featherstone, Mike. Postmodernizm ve Tüketim Kültürü. çev. Mehmet Küçük. İstanbul: Ayrıntı Yayınları, 1996.
- Fromm, Eric. Sahip Olmak ya da Olmak. çev. Aydın Arıtan. İstanbul: Arıtan Yayınevi, 2003.
- Fromm, Eric. Hayatı Sevmek. çev. Ali Köse. İstanbul: Ayrıntı Yayınları, 2004.
- Güçlü, Nezahat. "Zaman Yönetimi". Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi 25 / 25 (Haziran 2001), 87-106 .
- İnce, Abdullah vd. “Tüketim Dinamikleri Ölçeği: Kurumsal Din Eğitimi Almış Bireylerde Tüketim Eğilimleri” Cumhuriyet İlahiyat Dergisi 22/1 (2018), 63-92.
- Kağıtçıbaşı, Çiğdem. Günümüzde İnsan ve İnsanlar. İstanbul: Evrim Yayınları, 2013.
- Kır, Zülal. Türkiye’de Değişen Muhafazakârlık Acıbadem Örneği. İstanbul: Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2014.
- Koç, Bekir. Türkiye’de Tüketim Toplumu ve Din: Yabancılaşma Kavramı Analizi. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2014.
- Köroğlu, Cemile Zehra. Tüketim Kültürü ve Din. Konya: Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 2009.
- Köse, Ali. “Modernleşme, Sekülerleşme ve Din İlişkisi Üzerine Yeni Paradigmalar”. Kutsalın Dönüşü. ed. Ali Köse. İstanbul: Timaş Yayınları, 2014.
- Kur’an Yolu. Erişim 10 Ağustos 2019. https://kuran.diyanet.gov.tr
- Lewis, Bernard. Modern Türkiye’nin Doğuşu. çev. Metin Kıratlı. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları, 1993.
- Odabaşı Yavuz – Barış Gülfidan. Tüketici Davranışı. İstanbul: Mediacat Yayınları, 2002.
- Okumuş, Ejder. Zamanın Toplumsal Gerçekliği. İstanbul: Özgü Yayınları, 2011.
- Örücü, Edip - Tavşancı, Savaş. “Gıda Ürünlerinde Tüketicinin Satın Alma Eğilimini Etkileyen Faktörler ve Paketleme”. Muğla Üniversitesi Sosyal bilimler Enstitüsü Dergisi 3 (Eylül 2001).
- Özbolat, Abdullah. Kapitalizme Eklemlenme Dindar Orta Sınıfta Tüketim Kültürü. Adana: Karahan Kitabevi, 2015.
- Özcan, Burcu. “Hedonizm ve Kimlik Temeline Dayalı Postmodern Tüketim Yaklaşımı”. Sosyoloji Konferansları Dergisi 35 (Eylül 2011), 119-130.
- Pişkin, Mücahit. Tüketim Toplumu ve Din İlişkisi Türkiye ve İslâm Örneği, İstanbul: İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2014.
- Ritzer, George. Büyüsü Bozulmuş Dünyayı Büyülemek. çev. Funda Payzın. İstanbul: Ayrıntı Yayınları, 2000.
- Sarıçam, Hakan vd. “Doğayla İlişkili Olma ile Depresyon, Anksiyete ve Stres Arasındaki İlişkinin İncelenmesi”. Uluslararası Hakemli Psikiyatri ve Psikoloji Araştırmaları Dergisi 2/4 (Kasım 2015), 38-57.
- Sungur, Erol. Postmodern Tüketim Anlayışında Dindar Yaşam Biçimleri. Rize: Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2014.
- Şan, Mustafa Kemal vd., "Kentlerin Yeni Tüketim Mabetleri: Alışveriş Merkezleri". Sosyal ve Kültürel Araştırmalar Dergisi 3 / 5 (Haziran 2017), 149-169.
- Şimşek, Hasan – Yıldırım, Ali. Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınları, 2016.
- Tarhan, Nevzat. Kadın Psikolojisi. İstanbul: Nesil Yayınları, 2005.
- Tauber, Edward. Why Do People Shop? Journal of Marketing 4/36 (1972), 46-49 akt. Tülin Vural Arslan, "Türkiye’deki Alışveriş Merkezleri İncelemelerine Eleştirel Bir Bakış: Yorumlar, Eleştiriler, Tartışmalar", Uludağ Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Dergisi 14 / 1 (Nisan 2009), 150-151
- Utsch, Michael. “Pozitif Psikoloji'den Güdüler Din Psikolojisi Araştırmaları ve Terapik/Manevî Yardım Uygulamaları”, çev. Abdülkerim Bahadır, Necmettin Erbakan Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 25/25 (Şubat 2008), 169-180.
- Yanıklar, Cengiz. Tüketimin Sosyolojisi. İstanbul: Birey Yayıncılık, 2006.
Yıl 2020,
Cilt: 19 Sayı: 2, 1083 - 1124, 30.12.2020
Öz
Consumption is a phenomenon that has a big area in human life. And religion is a phenomenon that affects human’s actions. Therefore, it is inevitable that they affect each other. Their relationship has been a subject to the field of sociology of religion. Considering the psychological aspect of consumption, there is also a need for studies in the field of psychology of religion. This study is expected to contribute to filling this gap in the literature.
In this study, it is aimed to determine the perceptions of consumption and religion and to analyze their relationship in detail. In order to do this, interviews with those who visit the prayer rooms in shopping malls and field observations are applied.
The research is a phenomenological research. In order to measure the consumption and religious perceptions, observations were made in the field as well as semi-structured interviews. 33 women who came to the prayer mall of Akasya AVM between the start of the noon prayer and the evening prayer on March 16-17, 2019, and March 23-24, 2019 were interviewed. Content analysis was applied to the interview texts and observation notes. The validity and reliability are provided by blind coding, expert review, and direct quotes.
The purposes of participants to go to shopping malls is shopping (%90), meeting with friends (%30), watching a movie (%18), wandering/killing time (%15), eating/drinking (%12), cultural and artistic activities (%6), discount (%3) and prayer hall (%3).
The result of the questions about the waste of time and the time spent in the shopping mall indicates the value attributed to time in the eyes of the participants, and also shows that individuals may fail against the enchantment strategies of the shopping mall unless they are careful enough. Findings regarding wasting money in the shopping mall were similar to wasting time. It is found that the participants use religious mechanisms to avoid from both types of wasting. This means that the participants are aware of their religious responsibility for wasting time and money. However, they confess that they cannot be successful on this all the time.
Although secular special day concepts and celebrations held in the shopping malls such as valentine day, new year’s eve, etc. have a negative meaning for most of the participants, the majority of the participants states that they are obliged to stay with the short-term reactions towards the shopping malls, and the majority of the participants states that they have no alternative. On the other hand, there are two types of attitudes towards the concepts or activities held on religious special days: (1) criticizing these activities with the thought that they will serve capitalism and (2) supporting them claiming that they will increase the visibility of the religion in social life.
Religious sensitivities during shopping are of great importance among participants. It has been observed that religious sensitivity in food shopping is at the top and it is also effective on clothing shopping to a large extent.
When a prayer performed in the prayer hall of a shopping mall is compared with other prayers, three types of thoughts have emerged: (1)that the environment does not affect the feeling of prayer, (2)it feels more special when time is allocated between activities such as shopping and wandering, and (3) it negatively affects the feelings during the prayer because of the negative earthly environment.
According to the results obtained from the research, it can be said that for most of the participants their expressions of consumption are based on religious grounds and references. Religion maintains its determining and indispensable position for Muslim individuals during consumption, as in all areas of life. Generally, individuals accept modern phenomenon so long as it corresponds with their own religious values.
In this study, it is aimed to determine the perceptions of consumption and religion and to analyze their relationship in detail. In order to do this, interviews with those who visit the prayer rooms in shopping malls and field observations are applied.
The research is a phenomenological research. In order to measure the consumption and religious perceptions, observations were made in the field as well as semi-structured interviews. 33 women who came to the prayer mall of Akasya AVM between the start of the noon prayer and the evening prayer on March 16-17, 2019, and March 23-24, 2019 were interviewed. Content analysis was applied to the interview texts and observation notes. The validity and reliability are provided by blind coding, expert review, and direct quotes.
The purposes of participants to go to shopping malls is shopping (%90), meeting with friends (%30), watching a movie (%18), wandering/killing time (%15), eating/drinking (%12), cultural and artistic activities (%6), discount (%3) and prayer hall (%3).
The result of the questions about the waste of time and the time spent in the shopping mall indicates the value attributed to time in the eyes of the participants, and also shows that individuals may fail against the enchantment strategies of the shopping mall unless they are careful enough. Findings regarding wasting money in the shopping mall were similar to wasting time. It is found that the participants use religious mechanisms to avoid from both types of wasting. This means that the participants are aware of their religious responsibility for wasting time and money. However, they confess that they cannot be successful on this all the time.
Although secular special day concepts and celebrations held in the shopping malls such as valentine day, new year’s eve, etc. have a negative meaning for most of the participants, the majority of the participants states that they are obliged to stay with the short-term reactions towards the shopping malls, and the majority of the participants states that they have no alternative. On the other hand, there are two types of attitudes towards the concepts or activities held on religious special days: (1) criticizing these activities with the thought that they will serve capitalism and (2) supporting them claiming that they will increase the visibility of the religion in social life.
Religious sensitivities during shopping are of great importance among participants. It has been observed that religious sensitivity in food shopping is at the top and it is also effective on clothing shopping to a large extent.
When a prayer performed in the prayer hall of a shopping mall is compared with other prayers, three types of thoughts have emerged: (1)that the environment does not affect the feeling of prayer, (2)it feels more special when time is allocated between activities such as shopping and wandering, and (3) it negatively affects the feelings during the prayer because of the negative earthly environment.
According to the results obtained from the research, it can be said that for most of the participants their expressions of consumption are based on religious grounds and references. Religion maintains its determining and indispensable position for Muslim individuals during consumption, as in all areas of life. Generally, individuals accept modern phenomenon so long as it corresponds with their own religious values.
Anahtar Kelimeler
Psychology of Religion Consumption Perception Shopping Mall Prayer Room
Kaynakça
- Akıncı, Güliz Muğan. “Gençler ve Alışveriş Merkezleri (AVM’ler): AVM Kullanım Tercihleri Hakkında Bir Alan Çalışması”. Yıldız Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesi Dergisi 8/2 (2013), 87-96.
- Atsever, Filiz. Kentsel Gelişme ve Alışveriş Merkezleri. İstanbul: Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2009.
- Ayten, Ali. “Farklı Bakış 116. Bölüm: Tüketim Toplumu ve Kanaat Kültürü”, YouTube. Yayın Tarihi 31 Ekim 2018. https://www.youtube.com/watch?v=XEXtEojr-e0
- Başfırıncı, Çiğdem. “Modern Türk Tüketim Kültürüne Yönelik Bir Araştırma”, Milli Folklor 9 (2011), 115-129.
- Bauman, Zygmunt. Özgürlük. çev. Vasıf Erenus. İstanbul: Sarmal Yayınları, 1997.
- Canyürek, Özlem. Kültürel Mekânlar Olarak Alışveriş Merkezleri (Beşiktaş, Bakırköy, Ümraniye ve Bayrampaşa Alışveriş Merkezleri Örnekleri). İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi. 2014.
- Debord, Guy. Gösteri Toplumu. çev. Okşan Taşkent - Ayşen Ekmekçi. İstanbul: Ayrıntı Yayınları, 2012.
- Demirezen, İsmail. “Farklı Bakış 116. Bölüm: Tüketim Toplumu ve Kanaat Kültürü”, YouTube. Yayın Tarihi 31 Ekim 2018. https://www.youtube.com/watch?v=XEXtEojr-e0
- Elden Müge vd. Şimdi Reklamlar. İstanbul: İletişim Yayınları, 2008.
- Featherstone, Mike. Postmodernizm ve Tüketim Kültürü. çev. Mehmet Küçük. İstanbul: Ayrıntı Yayınları, 1996.
- Fromm, Eric. Sahip Olmak ya da Olmak. çev. Aydın Arıtan. İstanbul: Arıtan Yayınevi, 2003.
- Fromm, Eric. Hayatı Sevmek. çev. Ali Köse. İstanbul: Ayrıntı Yayınları, 2004.
- Güçlü, Nezahat. "Zaman Yönetimi". Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi 25 / 25 (Haziran 2001), 87-106 .
- İnce, Abdullah vd. “Tüketim Dinamikleri Ölçeği: Kurumsal Din Eğitimi Almış Bireylerde Tüketim Eğilimleri” Cumhuriyet İlahiyat Dergisi 22/1 (2018), 63-92.
- Kağıtçıbaşı, Çiğdem. Günümüzde İnsan ve İnsanlar. İstanbul: Evrim Yayınları, 2013.
- Kır, Zülal. Türkiye’de Değişen Muhafazakârlık Acıbadem Örneği. İstanbul: Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2014.
- Koç, Bekir. Türkiye’de Tüketim Toplumu ve Din: Yabancılaşma Kavramı Analizi. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2014.
- Köroğlu, Cemile Zehra. Tüketim Kültürü ve Din. Konya: Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 2009.
- Köse, Ali. “Modernleşme, Sekülerleşme ve Din İlişkisi Üzerine Yeni Paradigmalar”. Kutsalın Dönüşü. ed. Ali Köse. İstanbul: Timaş Yayınları, 2014.
- Kur’an Yolu. Erişim 10 Ağustos 2019. https://kuran.diyanet.gov.tr
- Lewis, Bernard. Modern Türkiye’nin Doğuşu. çev. Metin Kıratlı. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları, 1993.
- Odabaşı Yavuz – Barış Gülfidan. Tüketici Davranışı. İstanbul: Mediacat Yayınları, 2002.
- Okumuş, Ejder. Zamanın Toplumsal Gerçekliği. İstanbul: Özgü Yayınları, 2011.
- Örücü, Edip - Tavşancı, Savaş. “Gıda Ürünlerinde Tüketicinin Satın Alma Eğilimini Etkileyen Faktörler ve Paketleme”. Muğla Üniversitesi Sosyal bilimler Enstitüsü Dergisi 3 (Eylül 2001).
- Özbolat, Abdullah. Kapitalizme Eklemlenme Dindar Orta Sınıfta Tüketim Kültürü. Adana: Karahan Kitabevi, 2015.
- Özcan, Burcu. “Hedonizm ve Kimlik Temeline Dayalı Postmodern Tüketim Yaklaşımı”. Sosyoloji Konferansları Dergisi 35 (Eylül 2011), 119-130.
- Pişkin, Mücahit. Tüketim Toplumu ve Din İlişkisi Türkiye ve İslâm Örneği, İstanbul: İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2014.
- Ritzer, George. Büyüsü Bozulmuş Dünyayı Büyülemek. çev. Funda Payzın. İstanbul: Ayrıntı Yayınları, 2000.
- Sarıçam, Hakan vd. “Doğayla İlişkili Olma ile Depresyon, Anksiyete ve Stres Arasındaki İlişkinin İncelenmesi”. Uluslararası Hakemli Psikiyatri ve Psikoloji Araştırmaları Dergisi 2/4 (Kasım 2015), 38-57.
- Sungur, Erol. Postmodern Tüketim Anlayışında Dindar Yaşam Biçimleri. Rize: Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2014.
- Şan, Mustafa Kemal vd., "Kentlerin Yeni Tüketim Mabetleri: Alışveriş Merkezleri". Sosyal ve Kültürel Araştırmalar Dergisi 3 / 5 (Haziran 2017), 149-169.
- Şimşek, Hasan – Yıldırım, Ali. Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınları, 2016.
- Tarhan, Nevzat. Kadın Psikolojisi. İstanbul: Nesil Yayınları, 2005.
- Tauber, Edward. Why Do People Shop? Journal of Marketing 4/36 (1972), 46-49 akt. Tülin Vural Arslan, "Türkiye’deki Alışveriş Merkezleri İncelemelerine Eleştirel Bir Bakış: Yorumlar, Eleştiriler, Tartışmalar", Uludağ Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Dergisi 14 / 1 (Nisan 2009), 150-151
- Utsch, Michael. “Pozitif Psikoloji'den Güdüler Din Psikolojisi Araştırmaları ve Terapik/Manevî Yardım Uygulamaları”, çev. Abdülkerim Bahadır, Necmettin Erbakan Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 25/25 (Şubat 2008), 169-180.
- Yanıklar, Cengiz. Tüketimin Sosyolojisi. İstanbul: Birey Yayıncılık, 2006.
Toplam 36 adet kaynakça vardır.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 30 Aralık 2020 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2020 Cilt: 19 Sayı: 2 |
Hitit Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi Creative Commons Atıf-GayriTicari-Türetilemez 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.
Hitit Üniversitesi Kuzey Kampüsü Çevre Yolu Bulvarı 19030 - ÇORUM-TÜRKİYE
00 (90) 364 219 1100 - ilafdergi@hitit.edu.tr