Language and Grammar Studies in Andalus

Yıl 2007, Cilt: 6 Sayı: 12, 143 - 155, 01.12.2007

Şahabettin Ergüven

Öz

Anahtar Kelimeler

-

Endülüs’te Dil ve Nahiv Çalışmaları

Öz

Endülüs’te Dil ve Nahiv Çalışmaları Endülüs’te yapılan dil ve nahiv çalışmalarının tarihi seyrinin incelendiği bu makalede, ilim tahsili için doğuya seyahat eden Endülüslüler ile çeşitli nedenlerle Endülüs’e göç eden doğulu alimlerin dil ve nahiv ilimlerine yaptıkları katkılar incelenmektedir. Bu temel çerçevede, Endülüs nahvinin oluşum sürecinde Basra, Kûfe ve Bağdat dil ekollerinin oynadığı rol başta olmak üzere, bölgede şekillenen dil ve nahiv çalışmalarına zemin hazırlayan unsurlar, Endülüs nahiv ekolünün oluşum süreci, bu sürece katkı sağlayan meşhur dil ve nahiv alimleri, bu alimlerin vücuda getirdiği eserler ve bu eserlerin genel özellikleri gibi konular makalenin ana hatlarını oluşturacaktır

Anahtar Kelimeler

Dil, nahiv, nahiv ekolü, Endülüs, Basra, Kûfe, Bağdat, dilbilimci, nahiv alimi

Kaynakça

• Bulut, Ali, “İbn Madâ’nın Arap Dilindeki Âmil Nazariyesi’ne Yönelik Eleştirileri”, Nüsha, yıl: VI, sayı: 23, Ankara 2006.
• Ebû Hayyân el-Endelüsî, Esîrüddîn Muhammed b.Yûsuf el-Ceyyânî, Tezkiretü’n-nuhât, tahk.: Afîf Abdurrahman, Müessesetü’r-risâle, Beyrut 1986.
• Hafâcî, Muhammed Abdülmün‘im, Kıssatü’l-edeb fî’l-Endelüs, Mektebetü’l-me‘ârif, Beyrut 1962.
• el-Herrût, Alî Halef , “İshâmât ve Cuhûdu’l-lugaviyyîn el-Endelüsiyyîn fî refdi’s-sekâfeti’l- Arabiyye ve’l-İslâmiyye”, es-Sicillu’l-‘ilmî li-nedveti’l-Endelüs, Mektebetü’l-Melik Abdulaziz el- âmme, Riyad 1996.
• el-Hittî, Abdülkâdir Rahîm, Hasâisu mezhebiʹl-Endelüsiʹn-nahvî, Menşûrâti Câmi‘ati Bingazi, Bingazi 1993.
• İbn Hallikân, Ebüʹl-‘Abbâs Şemsüddîn Ahmed b. Muhammed b. Ebû Bekr, Vefeyâtüʹl-a‘yân ve enbâü ebnâiʹz-zemân, tahk.: İhsân Abbâs, Dâru sâdır, Beyrut 1978.
• İbn Hazm, Ebû Muhammed Ali b. Ahmed b. Saîd, “et-Takrîb li haddi’l-mantık”, Resâilu İbn Hazm el-Endelüsî, tahk.: İhsan Abbas, el-Müessesetüʹl-Arabiyye, Beyrut 1983.
• İbn Madâ, Ebü’l-Abbâs Ahmed b. Abdurrahmân b. Muhammed, Kitâbu’r-red ale’n-nuhât, tahk.: Şevki Dayf, Dâru’l-Meârif, Kahire, ts.
• İbn Mekkî es-Sıkıllî, Ebû Hafs Ömer b. Halef, Teskîfüʹl-lisân ve telkîhuʹl-cinân, tahk.: Mustafâ Abdulkâdir ‘Atâ, Dârüʹl-kütübiʹl-‘ilmiyye, Beyrut 1990.
• Mutlak, Elbîr Habîb, el-Hareketüʹl-lugaviyye fiʹl-Endelüs, el-Mektebetü’l-asriyye, Beyrut 1967.
• Özdemir, Mehmet, “Endülüs” (ilim ve kültür hayatı – dil ve edebiyat), Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, TDV. Yayınları, İstanbul 1995.
• er-Râcihî, Abduh, Dürus fiʹl-mezâhibiʹn-nahviyye, Dâru’n-nahdati’l-Arabiyye, Beyrut 1980.
• Şevki Dayf, el-Medârisu’n-nahviyye, Dâru’l-me‘ârif, Kahire 1968.
• Yûsuf ‘Îd, en-Neşâtu’l-mu‘cemî fi’l-Endelüs, Dâru’l-cîl, Beyrut 1992.