Neden/ Ne zaman/ Nasıl Emzirme(me)liyim?

Yıl 2024, Cilt: 6 Sayı: 3, 356 - 366, 14.10.2024

Abdurrahim Uyanık , Özlem Seymen

https://doi.org/10.52827/hititmedj.1291320

Öz

Doğumdan sonraki ilk saatlerde başlayan, altı ay boyunca sadece anne sütü ile devam edilen ve güvenli- uygun tamamlayıcı gıdaların sağlanmasıyla iki yıla kadar devam eden emzirme, bebeklerin hayatta kalmasını ve refahını desteklemek için en güçlü uygulamalardan birisidir. Emzirme, sağlıklı büyümeyi ve erken çocukluk dönemlerinin gelişimini de destekler. Emzirmenin başlaması ve devam ettirilmesi açısından bazı olumsuz durumlar bulunmaktadır. Bunlar emzirmede başarısız olmak, doğum şekli, yenidoğan durumu, meme başı problemleri gibi bebeğe veya anneye ait birçok faktör olabileceği gibi zararlı alışkanlıklar, uyku sorunları, sağlık personelinin bakım eksikliği, bulaşıcı hastalıklar ve meme kanseri hastalıklarıdır. Bu derleme ile doğum sonrası dönemde kadınların emzirmeye yönelik bakış açılarını genişletmek, emzirmenin hem anne hem de bebek açısından yararlarını vurgulamak amaçlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

emzirme, anne sütü, doğum sonu dönem, hemşirelik

Why/When/How Should (or not) I Breastfeed?

Öz

Breastfeeding is one of the most powerful practices to support infant survival and well-being, starting in the first hours after birth, continuing exclusively with breast milk for six months, and continuing for up to two years with the provision of safe and appropriate complementary foods. Breastfeeding also promotes healthy growth and early childhood development. There are some unfavourable situations for the initiation and continuation of breastfeeding. These include failure to breastfeed, mode of delivery, newborn status, nipple problems, as well as many factors related to the infant or mother such as harmful habits, sleep problems, lack of care by health personnel, infectious diseases and breast cancer diseases. The aim of this review is to expand women's perspectives on breastfeeding in the postpartum period and to emphasise the benefits of breastfeeding for both mother and baby.

Anahtar Kelimeler

breastfeeding, breast milk, postpartum period, nursing

Kaynakça

• Murtagh L, Moulton AD. Working mothers, breastfeeding, and the law. American Journal of Public Health. 2011;101(2),217–223.
• Koh K. Maternal breastfeeding and children's cognitive development. Social Science & Medicine. 2017;187,101–108.
• Del Bono E, Rabe B. Breastfeeding and child cognitive outcomes: Evidence from a hospital based breastfeeding support policy, ISER Working Paper Series. 2012;2012-29.
• Eker A, Aslan E. Laktasyon ve emzirme. Normal doğum ve sonrası dönem. 1.Baskı. İstanbul Tıp Kitapevleri. 2018;239–56.
• Sezer N, Erenel AŞ. Anne sütü ve emzirmenin önemi. Perinatal Bakım. 1.Baskı. İstanbul Tıp Kitapevleri. 2020;375–400.
• Geddes DT. The Anatomy of the lactating breast: Latest research and clinical implications. Infant. 2007;3(2):59-63.
• Taşkın L. Doğum ve kadın sağlığı hemşireliği. 10.Baskı. Sistem Ofset Matbaacılık. 2011; 487–512.
• Öztürk R, Sevil Ü. Yenidoğan beslenmesi. Perinatoloji ve Bakım. 1. Baskı. Ankara Nobel Tıp Kitapevi. 2016;527–92.
• Yılmaz T, Dinç Kaya H. Emzirme ve anne sütü. Emzirme Destekleyici ve Tamamlayıcı Uygulamalar. 2023;1-19.
• Erel, S. Memenin anatomisi, fizyolojisi ve değerlendirilmesi. Genel Cerrahi Kitabı. 2021;0–16.
• Türkiye Nüfus Sağlık Araştırması (TNSA). 2018 Nüfus ve Sağlık Araştırması Temel Bulgular. http://www.hips.hacettepe.edu.tr/tnsa2018/rapor/2018_TNSA_Ozet_Rapor.pdf (Erişim Tarihi: 11.05.2023).
• Cangöl E, Şahin NH. Emzirmeyi etkileyen faktörler ve emzirme danışmanlığı. Zeynep Kami̇l Tıp Bülteni̇. 2014;45(3):100–5.
• Özkan Arslan H, Bilgin Z. Kanata dayalı gebelik ve doğum yönetimi. Ankara Nobel Tıp Kitapevi. 2019;226–232.
• Çakmak S, Demirel Dengi AS. Postpartum dönemdeki annelerin emzirme ve anne sütünün önemi hakkındaki bilgilerinin değerlendirilmesi. Türk Aile Hek Derg. 2019;23(1):9-19.
• World Health Organization (WHO). Infant and young child feding. https://www.who.int/news-room/fact (Erişim Tarihi: 10.05.2023).
• Irmak N. Anne sütünün önemi ve ilk 6 ay sadece anne sütü vermeyi etkileyen unsurlar. Jour Turk Fam Phy. 2016;07(2):27-31.
• Westerfield KL, Koenig K, Oh R. Breastfeeding: Common questions and answers. American Family Physician. 2018;98(6),368–373.
• Tunçkılıç M, Ateş N, Küğcümen M. Anne sütü ve emzirmenin yenidoğan üzerine etkisi ve ebelik yaklaşımı. Cumhuriyet Üniv. Sağ. Bil. Enst. Derg. 2019(4)3: 1-8.
• Türkyılmaz C. Anne sütünün bebeğe ve anneye faydaları nelerdir? Türk Dünyası Uygulama ve Araştırma Merkezi Yenidoğan Dergisi. 2017;154-179.
• Öztürk H, Demir Ü. Erken devrede emzirmenin anne-bebek sağlığı açısından yararları. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Derg. 2001;4(2):59–62.
• Kültürsaray N, Bilgen H, Türkyılmaz C. Sağlıklı term bebeğin beslenmesi̇ rehberi̇. Türk Neonatoloji Derneği. 2018;1–48.
• Tuğut N, Dilmen S. Reflections of breastfeeding on women ’ s health. Journal of Health Sciences Institute. 2023;8(1):91-98.
• Nadeem A, Nadeem J, Sarwar HM, Sarwar M. Making the decision to breastfeed the baby and its advantages for the women's health. American Journal of Food Science and Health. 2017;3(5),88-94.
• Öztürk R, Sevil Ü. Yenidoğan beslenmesi. Perinatoloji ve Bakım. 1. Baskı. Ankara Nobel Tıp Kitapevi. 2016;527–92.
• Eker A, Aslan E. Laktasyon ve emzirme. Normal doğum ve sonrası dönem. 1.Baskı. İstanbul Tıp Kitapevleri. 2018;239–56.
• Del Ciampo LA, Del Ciampo IRL. Breastfeeding and the benefits of lactation for women's health. Rev Bras Ginecol Obstet. 2018;40(6):354-359.
• Samur, G. Anne Sütü. T.C. Sağlık Bakanlığı Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü Beslenme ve Fiziksel Aktiviteler Daire Başkanlığı. Ankara. 2018.
• Ünver E. Emzirme ve kadın cinsel sağlığı. Androloji Bülteni. 2016;18(66):198–201.
• Bartlett A. Maternal sexuality and breastfeeding. Sex Education. 2007;5(1),67-77.
• Uyanık A, Sadıç E, Kaplan N. Doğum sonu dönemde kadının değişen rollerine uyum sürecinde evde bakım hizmetlerinin rolü doğum sonu dönem ve kadın rolleri. Muş Alparslan Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 2022;2(1):52–5.
• Aytaç SH, Yazici S. Doğum sonu dönemde emzirmenin önemi ve geleneksel uygulamalar Necmettin Erbakan University Faculty of Health Sciences Journal. 2020;21–6.
• Topal S, Çınar N, Altınkaynak S. Emzirmenin anne sağlığına yararları. J Hum Rhythm. 2017;3(1):25–31.
• Huang Y, Liu Y, Yu XY, Zeng TY. The rates and factors of perceived insufficient milk supply: A systematic review. Matern Child Nutr. 2022;18(1):1–13.
• Sultana A, Rahman K, Manjula S. Clinical update and treatment of lactation ınsufficiency. Med J Islam World Acad Sci. 2013;21(1):19–28.
• Gökçeoğlu E, Küçükoğlu S. The relationship between insufficient milk perception and breastfeeding self-efficacy among Turkish mothers. Glob Health Promot. 2017;24(4):53–61.
• Kent JC, Gardner H, Geddes DT. Breastmilk production in the first 4 weeks after birth of term infants. Nutrients. 2016;8(12):9–14.
• Kent JC, Ashton E, Hardwick CM, et al. Nipple pain in breastfeeding mothers: Incidence, causes and treatments. Int J Environ Res Public Health. 2015;12(10):12247–12263.
• Maleki A, Youseflu S. The Effectiveness of aloe vera on relief of ırritation and nipple pain in lactating women: systematic review and meta-analysis. Obstet Gynecol Int. 2022;7430581.
• Buck ML, Amir LH, Cullinane M, Donath SM. Nipple pain, damage, and vasospasm in the first 8 weeks postpartum. Breastfeed Med. 2014;9(2):56–62.
• Dash M. Intervention strategies for successful breast feeding: randomized clinical trial. Acad J Pediatr Neonatol. 2017;3(1):2–6.
• Alekseev NP, Vladimir II, Nadezhda TE. Pathological postpartum breast engorgement: Prediction, prevention, and resolution. Breastfeed Med. 2015;10(4):203–8.
• Lewis L. Fundamentals of midwifery. 2nd ed. United Kingdom: Louıse Lewıs; 2015;(6)-451.
• Crepinsek MA, Taylor EA, Michener K, Stewart F. Interventions for preventing mastitis after childbirth. Cochrane Database Syst Rev. 2020;2020(9).
• Hotham N, Hotham E. Drugs in breastfeeding. Aust Prescr. 2015;38(5):156–9.
• Julie JK . Drug principles in lactation. Psap Women’s and Men’s Health. 2016;3:7–32.
• Çökelek F. Emzirme süresi ve sıklığı ne olmalı. Türk Dünyası Uygul ve Araştırma Merk Yenidoğan Derg. 2017;53(9):1689–99.
• Gür E. Bebek beslenmesinde anne sütünün önemi ve emzirme tekniği. Klin Tıp Pediatr Derg. 2019;(225):8.
• Doğancı P, Özsoy S. Breastfeeding during pregnancy and tandem nursing gebelik sırasında emzirme ve tandem emzirme. Turkiye Klinikleri J Nurs Sci. 2019;11(2):190-9.
• Sadıç E, Erkek Z. Tandem emzirme. www.gulhaneemzirme.org. (Erişim Tarihi 04.05.2023).
• Sinkiewicz-Darol E, Bernatowicz-Lojko U, Łubiech K, et al. Tandem breastfeeding : A descriptive analysis of the nutritional value of milk when feeding a younger. Nutrients. 2021; 13(1):277.
• Melika FF, Abd N, Atitt A. Counseling program about tandem breastfeeding for pregnant lactating mothers. IOSR Journal of Nursing and Health Science. 2019;8(3):1–13.
• Zhang Q, Shen M, Zheng Y, et al. Sexual function in Chinese women from pregnancy to postpartum: A multicenter longitudinal prospective study. BMC Pregnancy Childbirth. 2021;21(1):1–8.
• American Academy of Pediatrics (AAP). Healthy Children. https://www.aap.org/en/. (Erişim Tarihi: 03.05.2023).
• Berens P, Eglash A, Malloy M, et al. ABM Clinical Protocol #26: Persistent Pain with Breastfeeding. Breastfeed Med. 2016;11(2):46–53.
• Richard J. Breastfeedding. Pediatr Clin North Am. 2001;48:1-262.
• Boersma S. Positioning and latching. Breastfeed Protoc. 2019;25. https://breastfeedingresourcesontario.ca/sites/default/files/pdf/BFI_Positioning_and_Latching_web3.pdf (Erişim Tarihi: 04.05.2023).
• Gazi Üniversitesi Emzirme Destek Merkezi ve Relaktasyon Ünitesi. Eğitim rehberi. https://gaziemzirmedestekmerkezi.gazi.edu.tr/view/page/138613 (Erişim Tarihi: 02.05.2023).
• Palalıoğlu MR. Emzirmede jinekoloğun rolü anne-bebek, anne sütü. İstanbul Tıp Kitapevi. 2023;66-78.
• Ekşi Z. Doğum sonu dönem. Hemşirelik ve Ebelik için Kadın Sağlığı ve Hastalıkları. 2019;493–534.