SORUNLU KREDİLER BAĞLAMINDA TÜRK BANKACILIĞINDA KREDİ KAYIP KARŞILIĞININ MAKROEKONOMİK DEĞİŞKENLERE ETKİSİ: PANEL DATA VE ZAMAN SERİLERİ ANALİZİ

Yıl 2018, Cilt: 11 Sayı: 1, 63 - 82, 21.07.2018

Utku Altunöz

https://doi.org/10.17218/hititsosbil.359834

Öz

Çalışmanın amacı kredi kayıp karşılıklarının
makro ekonomik dengelerle iletişimini analiz ederek Türkiye için hangi
değişkenin kredi kayıp karşılığıyla etkileşim içinde olduğunu anlayarak
literatüre katkıda bulunmaktır. Bu amaç doğrultusunda çalışmada kredi kayıp
karşılığının makroekonomik değişkenlere etkileri kapsamlı bir şekilde
alınmıştır. Öncelikle Türkiye’deki sorunlu kredilerinin durumu gerçekleşmeler
doğrultusunda ele alınmış ve sorunlu kredilerin bankacılık sektörüne ve makro
ekonomik etkileri irdelenmiştir. Akabinde yerli ve yabancı literatür taramasına
yapılmıştır. Son bölümde ise kredi kayıp karşılığının makro ekonomik dengelere
etkisi banka ve makro ekonomik değişkenlerle panel ve zaman serisi analizleri
ile test edilmiştir. Havuzlandırılmış statik ve Dinamik regresyon sonuçlarına
göre Ekonomik büyümedeki azalış kredi kayıp karşılığında artışa neden olmuştur.
Benzer şekilde kurda meydana gelen artış (TL’nin değersizleşmesi) kredi kayıp
artışa neden olmuştur. M3 para arzındaki ve faiz oranındaki artış ise kredi
kayıp karşılığını azaltmıştır. Enflasyon ve faiz değişkenleri istatistiksel
olarak anlamsız sonuç vermiştir. Bankacılıkla ilgili toplam aktifler ve
personel sayısı değişkenlerinin istatistiksel olarak anlamsız olduğu
anlaşılmıştır. Zaman serisi analizinde ise Enflasyon ve faiz değişkenleri
istatistiksel olarak anlamsız sonuç vermiş olup diğer değişkenler statik ve
dinamik analizle aynı sonuçları vermiştir. Her üç model toplu olarak ele
alındığında çalışma literatüre Türkiye’de kredi kayıp karşılığının ekonomik
büyüme, kur ve para arzı ile belirlendiği sonucunu kazandırmıştır.

Anahtar Kelimeler

Sorunlu Kredileri, EKK Yöntemi, Zaman Serileri

Kaynakça

• Acar, Ö. (2000). Bankalarca Ayrılan Karşılıklar: Teorik Yaklaşım ve Uluslararası Uygulamalar, Bankacılar Dergisi, Sayı: 34, 32-14. Acar, Ö. (2010). Bankalarca Ayrılan Karşılıklar: Teorik Yaklaşım ve Uluslararası Uygulamalar, Bankacılar Dergisi, Sayı:34, 32-49. Ağaoğlu, A. E. (1989). Türkiye’de Banka İşletmelerinin Ekonomik Analizi ve Gelişme Eğilimleri, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara: Ankara Üniversitesi. Anwer,A., Takeda,C. and Thomas, S. (1999). Bank loan loss provisions: a reexamination of capital management, earnings management and signaling effects, Journal of Accounting and Economics Volume 28, Issue 1, November 1999, Pages 1-25 Baltagi, B. H. (2008), Econometric Analysis of Panel Data, John Wiley&Sons., Ltd., U.K. BDDK, Türk Bankacılık Sektörü Temel Göstergeleri Mart 2017 Cavallo M., Majnoni G. (2002) Do Banks Provision for Bad Loans in Good Times? Empirical Evidence and Policy Implications. In: Levich R.M., Majnoni G., Reinhart C.M. (eds) Ratings, Rating Agencies and the Global Financial System. The New York University Salomon Center Series on Financial Markets and Institutions, vol 9. Springer, Boston, MA Chi-Chun L., Stephen G. R. and James M. W. (1997). The Accounting Review Vol. 72, No. 1. pp. 133-146 Dickey, D. A. W. A. Fuller (1981), “Likelihood Ratio Statistics for AutoregressiveTime Series with a Unit Root”, Econometrica, Vol. 49, No. 4., pp. 1057-1072 Dickinson, D. and Yixin H. (2007), “The Non-Perform¬ing Loans: Some Bank-level Evidences, Research Conference on Safety and Effıcıency of The Fınancıal System”, Asialink/ ASIE/B7, pp.105-139. Duvan,O. B. ve Yurtoğlu,H. (2004). Determination of Bank Provision:Evidence From Turkey, Journal of Economic Cooperation, 105-120.
• Hatipoğlu, M, Şaşmz,Ü ve Ertürk,O(2015). Türk Bankacılık Sektöründe Takipteki Kredilerin Merkezi Yönetim Bütçesi Üzerindeki Etkileri, Finans Politik & Ekonomik Yorumlar , Cilt: 52 Sayı: 606,73-88. Kanagaretnam, K, .Krishnan, G and .Lobo,G (2009). Is the market valuation of banks’ loan loss provision conditional on auditor reputation?, Journal of Banking & Finance Volume 33, Issue 6, 1039-1047.
• Kızılgöl, Ö.A ve Üçdoğruk,Ş.(2011). 2002-2006 Yılları Arasında Türkye’de Yaşam Standartları ve Yoksulluğa İlişkin Mikro Ekonometrik Analizle, Atatürk Ü. İİBF Dergisi, 10. Ekonometri ve İstatistik Sempozyumu Özel Sayısı,373-391. Klima,M. and Krossb,W. (1998). The Ompact of the 1989 Change in Bank Capital Standarts on Loan Loss Provision and Loan Write-Offs, Journal of Accounting and Economics, 69-99. LATA, Rabeya S.; (2014), “Non-Performing Loan and Its Impact on Profitability of State Owned Commercial Banks in Bangla¬desh: An Empirical Study”, Proceedings of 11th Asian Business Research Conference, BIAM Foundation, Dhaka, Bangladesh, ISBN: 978-1-922069-68-9, pp.1-13. Pain,D. (2003). The Provisioning Experience of the Major UK Banks: A Smll Panel Data Investigation,no:177: Bank of England,77-86. Polodoo, V, B.Steetanah, R.V.S, Seetah,K and Padachi,K. (2015), “An Econometrıc Analysıs Regardıng The Path Of Non Performıng Loans- A Panel Data Analysıs From Maurıtıan Banks And Implıcatıons For The Bankıng Industry, The Journal of Developing Areas, Sayı: 49, No: 1, ss.53-64 Sayılgan, G. ve Süslü, C. (2011). ‘‘Makroekonomik Faktörlerin Hisse SenediGetirilerine Etkisi: Türkiye ve Gelişmekte Olan Piyasalar Üzerine Bir İnceleme’’.BDDK Bankacılık ve Finansal Piyasalar. 5(1): 73-96. Sayım, F ve Ardıç,M.(2012). Banka Bilançolarındaki Kredi Karşılık Kalemlerinin Dışa Yansıma Biçimleri, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt: 26, Sayı: 3-4, 297-312. Sayım, F. ve Ardıç, M. (2012). Banka Bilançolarındaki Kredi Karşılık Kalemlerinin Dışa Yansıma Biçimleri, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt: 26, Sayı: 3-4, 297-312. Selimler,H(2015). Sorunlu Kredilerin Analizi, Banka Finansal Tablo ve Ornlarına Etkisinin Değerlendirilmesi, Finansal Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi • Cilt 7, Sayı 12,. 131-172 Şahbaz,N ve İnkaya,A.(2014). Türk Bankacılık Sektöründe Sorunlu Krediler ve Makro Ekonomik Etkileri, Optimum Journal of Economics and Management Sciences, Vo1. 1, No. 1, 69-82. Yıldırım, O. (1984), “Türkiye’de Bankacılık Sektörü”, (Tarihsel Gelişim, Temel Sorunlar, Mali Riskler ve Yeniden Yapılandırma), Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi.