MİDYAT AKTAŞ MEVKİİ BİREYLERİNE AİT CALCANEUS KEMİĞİNDEN METRİK VE NONMETRİK DEĞERLENDİRME

Yıl 2018, Cilt: 11 Sayı: 1, 149 - 170, 21.07.2018

Ayşe Acar

https://doi.org/10.17218/hititsosbil.394763

Cited By: 1

Öz

Calcaneus
kemiğinin dayanıklı yapıda olması, kazı alanlarında daha sık ve sağlam durumda
bulunmasını sağlamaktadır. Çalışmada calcaneus kemiği üzerinden metrik
özelliklere dayanan cinsiyet ve boy tahmini, nonmetrik incelemelerle belirlenen
facet tiplerinin sıklığı hesaplanmıştır. Bu çalışmanın amacı, demografik
bilgileri bilinmeyen (Cinsiyet, Yaş, Boy vs.) Midyat Aktaş Mevkii bireylerine
ait calcaneus kemiğinden metrik olarak cinsiyet ve boy tahmini yapmak ve non
metrik incelemelerle articuler facet tiplerini sınıflamaktır. Çalışmada
kullanılan 66 adet materyal 2013 yılında Mardin Müzesi başkanlığında yürütülen
Midyat Aktaş Mevkii kazı alanından elde edilmiştir. Kalıntılar Mardin Artuklu
Üniversitesi osteoloji laboratuvarına getirilerek temizlik çalışması
yapılmıştır. Uzunluk ve genişlik ölçümleri için hem sağ hem de sol taraf
kullanılmış, ölçümler dijital kumpas kullanılarak yapılmıştır. Nonmetrik
sınıflandırma için Gupta ve arkadaşları ve Compos ve Pellico’nun geliştirmiş
oldukları sınıflandırmalar ayrı ayrı değerlendirilmiştir. Çalışmanın sonucunda,
cinsiyeti tahmini için 54 adet maksimum calcaneus uzunluğunun  aritmetik ortalaması kullanılmış ve 26 adet
erkek, 28 adet kadın birey tahmin edilmiştir. Boy tahmini için Holland’ın
geliştirmiş olduğu formül çalışmamıza uygulandığında erkeklerin boy ortalaması
174,14 +-5,03 cm, kadınların boy ortalaması 161,56+-3,6 cm olarak
hesaplanmıştır. Nonmetrik bulgularda Compos ve Pellico’nun geliştirdiği
sınıflandırma 65 adet calcaneus kemiğine uygulandığında en sık rastlanan tip B
tipi, cinsiyetler arası değerlendirmede erkeklerde en sık görülen tip A3 ve B2
tipi, kadınlarda ise B tipi olduğu gözlenmiştir. Gupta ve arkadaşlarının
geliştidiği sınıflandırma çalışmamıza uygulandığında en sık görülen tip 1
tipidir. Erkek ve kadınlar arasında en sık görülen tip 1 tipi olmuştur. Sonuç
olarak, calcaneus kemiğinin metrik ve nonmetrik incelemelerinin kimliklendirme
çalışmalarında önemli bir yere sahip olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Calcaneus, Cinsiyet tayini, Boy tahmini, Artiküler facet, Nonmetrik incelemeler

Kaynakça

• ACAR, Ayşe. (2014), “Yoncatepe Toplumunda Calcaneus ve Talus Kemiklerinden Cinsiyet ve Boy Tahmini”, Ankara Üniversitesi, Dil Tarih Coğrafya Fakültesi Antropoloji Dergisi, 28. Sayı. 109-122. ASALA, Samuel. (2001), “Sex determination from the head the femur of South African whites and blacks”, Forensic Science International. 117(1-2):15-22.
• BIDMOS, Mubarak. (2006), “Adult stature reconstruction from the calcaneus of South Africans”, Journal of Clinical Forensic Medicine 13, 247–252.
• BIDMOS, Mubarak. (2006), “Metrical and non-metrical assessment of population affinity from the Calcaneus”, Forensic Science International. 159: 6-13.
• BIDMOS, Mubarak. ASALA, Samuel. (2003), “Discriminant function sexing of the calcaneus of the South African whites”, J. Forensic Sci. 48 (6) 1213–1218.
• BIDMOS, Mubarak. ASALA, Samuel. (2004), “Sexual dimorphism of the calcaneus of South African blacks”, J. Forensic Sci. 49 (3) 446–450.
• BIDMOS, Mubarak. ASALA, Samuel. (2005), “Calcaneal Measurement in Estimation of Stature of South Blacks”, American Journal of Physical Anthropology, 126:335-342.
• BOYAN, Neslihan. ÖZŞAHİN, Esin., KIZILKANAT, Emine., SOAMES, Roger., OĞUZ, Özkan. (2016), “Morphometric Measurement and Types of Articular Facets on the Talus and Calcaneus in an Anatolian Population”, Int. J. Morphol., 34(4):1378-1385.
• BUNNING, P. S. C. ve BARNETT, C. H. (1965), “ A comparison of adult and foetal talocalcaneal articulations”, J. Anat, Lond. 99:1, 71-76.
• BUSCHANG, P, ve DEMIRJIAN, A. (1978), “Sexual dimorphism in the growth of a cranium”, American Journal of Physical Anthropology 49:383-90.
• CAMPOS, Ferriol. ve PELLİCO, Gomez. (1989), “Talar articular facets (facies articulares talares) in human calcanei”, Acta Anat. (Basel),134(2):124-7. DABBS, G. (2010), “Sex determination using the scapula in New Kingdom skeletons from Tell El-Amarna”, HOMO-Journal of Comparative Human Biology, 61:413-420.
• DEOG-IM, Kim. YI-SUK, Kim. U-YOUNG, Lee. SEUNG-HO, Han. (2013), “Sex determination from calcaneus in Korean using discriminant analysis”, Forensic Sci. Int. 228, 177e1-177e7.
• DIMICHELE,Daniel.L., SPRADLEY, M.Katherine. (2012), “Sex estimation in a modern American osteological sample using a discriminant function analysis from the Calcaneus”, Forensic Science International, 221, 152e1-152e5.
• EMANUELA GUALDİ-Russo. (2007), “Sex determination for the talus and calcaneus measurements”, Forensic Sci. Int. 171, 151–156.
• EKİZOĞLU, Oğuzhan., İNCİ, Ercan., BAKIRTAŞ PALABIYIK, Figen., CAN, İsmail Özgür., ER, Ali., BOZDAĞ, Mustafa., KAÇMAZ, İsmail Eralp., KRANİOTİ, Elena. F. (2017), “Sex estimation in a contemporary Turkish population based on CT scans of the Calcaneus”, Forensic Sci. Int. 279, 310e1-310e6.
• ERDOĞAN, Nihat. ve DENİZ, Mehmet. (2014), “Aktaş Mevkii Nekropol Kazısı 2013”, 23. Müze Çalışmaları ve Kurtarma Kazıları Sempozyumu, 04-07 Mayıs 2014, Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü, Ankara.
• FINNEGAN, M. (1978), “Non-metric Variation of the Infracranial Skeleton”, Journal of Anatomy, 125(1):23-37.
• GUPTA, S., GUPTA, C. ve ARORA, A. (1977), “Pattern of Talar Articular Facets in Indian Calcanei”, Journal of Anatomy, 124(3):651-655.
• HOLLAND, Thomas Dean. (1995), “Estimation of adult stature from the calcaneus and talus”, Am. J. Phys. Anthropol. 96:315–320.
• JUNG, Min Ho., CHOİ, Byoung Young., LEE, Ji Young., HAN, Cihang Sun., LEE, Jin Suk., YANG, Young Chul., CHO, Byung Pil. (2015), “Types of subtalar joint facets”, Surg. Radiol. Anat., 37(6):629-38.
• KRANIOTI, Elena. F., BASTIR, Markus., SAN’NCHEZ-MESEGUER, Andrea., ROSAS, Antonio. (2009), “A geometric-morphometric study of the cretan humerus for sex identification”, Forensic Science International. 189:111e1-111e8.
• KROGMAN, Wilton Marion. ve İŞCAN, Mehmet Yaşar. (1986), The Human Skeleton in Forensic Medicine. Springfield, IL: Charles C. Thomas.
• MINI MOL, P., NAZMEEN, Silotry., HARİTHA, Kumari N. (2012), “Morphological Study on Patterns of Talar Articular Facets of Human Calcanei”, International Journal of Medical and Clinical Research, Volume 3, Issue 3, pp.-136-139.MOUNTRAKİS, Costantine., ELİOPOULOS, Costantine., KOILIAS, Christos G., MANOLİS, Sotiris K. (2010), “Sex determination using metatarsal osteometrics from the Athens collection”, Forensic Science International. 200:178e1-178e7.
• MURPHY, A. M. C. (2002), “The calcaneus: sex assessment of prehistoric New Zealand Polynesian skeletal remains”, Forensic. Sci. Int. 129, 205-208.
• MUSGRAVE, Jonathan H., HARNEJA, Narendra K. (1978), “The Estimation of Adult Stature from Metacarpal Bone Length”, Am. J. Phys. Anthropol. 48: 113-120.
• NAGESH, K.R., PrADEEP KUMAR, G. (2006), “Estimation of stature from vertebral column length in South Indians” Legal Medicine, 8(5):269-277.
• NATHENA, Despoina., MICHOPOULOUB, Effrosyni. KRANIOTI, Elena F. (2017), “Sexual dimorphism of the calcaneus in contemporary Cretans”, Forensic Sci. Int. 277, 260e1-260e8.
• PADMANABHAN, R. (1986), “The talar facets of the calcaneus--an anatomical note”, Anat. Anz., 161(5):389-92. PECKMANN, Tanya R., ORR, Kayla., MEEK, Susan., MANOLIS, Sotiris K. (2015), “Sex determination fromthe calcaneus in a 20th century Greek population using discriminant function analysis”, Science and Justice, 55, 377–382.
• PLATZER, Werner. (1986), Anatomi Atlası Kemik ve Kas Sistemi, Çev. Prof. Dr. Aykut Kazancıgil, Dr. Kemal Hüseyinouğlu, Cilt 1, Arkadaş Tıp Kitapları, İstanbul.
• SAKA, O. S., ALAMU, O. A., OLAYODE, A. A., AKINJISOLA, A. A., OGUNDİPE, J. O. (2016), “Studies on the Estimation of Stature from Hand and Foot Length of an Individual”, JKIMSU, Vol. 5, No. 4, 73-80.
• SCOTT, Shelby., RUENGDIT, Sittiporn., PECKMANN, Tanya R., MAKAKKANUKRAUH, Pasuk. (2017), “Sex estimation from measurements of the calcaneus: Applications for personal identification in Thailand”, Forensic Sci. Int. 278, 405e1-405e8.
• STEELE, D. Gentry.( 1976), “The estimation of sex on the basis of the talus and Calcaneus”, Am. J. Phys. Anthropol. 45: 581-588.
• STEYN, Maryna. ve İŞCAN, Mehmet Yaşar. (1998),”Sexual dimorphism in the growth of a cranium”, Forensic Science International, Vol. 98, Issue 1-2: 9-16.
• STEYN, Maryna. ve İŞCAN, Mehmet Yaşar. (1999), “Osteometric variation in the humerus: sexual dimorphism in South Africans”, Forensic Science International, 106:77-85.
• TUMRAN, Nilesh Keshav., PARCHAKE, Soniya Bhaurao., BARDALE, Rajesh Vaijnathrao., DIXIT, Paradeep Gangadhar. (2016),“Estimation of height from the length of the sternum in an adult Indian population”, Medicine, Science, And The Law, Vol. 56 (1), pp. 46-52.
• UYGUR, Müjde., ATAMAZ, Funda., ÇELİK, Servet., PINAR, Yelda. (2009), “The types of talar articular facets and morphometric measurements of the human calcaneus bone on Turkish race”, Arch. Orthop. Trauma Surg., 129(7):909-14,.
• WASHBURN, S.L. (1948), “Sex differences in the Pubic Bone”, American Journal of Physical Anthropology, 6(2):199-208.
• WEI BIN, Hou., KAI LIANG, Cheng., SHU YI, TIAN., YING QIANG, Lu., YING YING, Han., YING, Lai., YOU QIONG, Li. (2012), “Metric method for sex determination based on the 12th thoracic vertebra in contemporary north-easterners in China”, Journal of Forensic and Legal Medicine.1-12.