Öz
Konstantinopolis ya da İstanbul
yüzyıllar boyunca pek çok seyyahın ve ressamın eserine konu olmuştur. Özellikle
15. yüzyılın ilk yarısından itibaren, Konstantinopolis tasvirlerinin, kentte
ayakta kalan yapıların varlığını kanıtlamak ve kentin gelişim sürecini takip
edebilme açısından önemini burada vurgulamak gerekir. Bu çalışmada 15. yüzyılın
sonlarında Hartmann Schedel tarafından Latince olarak Nürnberg'de kaleme alınan
"Dünya Tarihi" (lat. Liber
Chronicarum) ya da "Nürnberg Kroniği" olarak bilinen eserde
bulunan, kuşbakışıyla tasvir edilmiş Konstantinopolis panoramaları
incelenmektedir.
Eserde 643 farklı ahşap baskı kalıbı
ile yapılmış 1804 tasvir yer alır. Folyo 129verso-130recto, 249recto, 257recto ve 274recto üzerinde Konstantinopolis
panoramaları vardır. Folyo 129verso-130recto, 249recto ve 274recto'da yer alan tasvirler aynı baskı
kalıbıyla yapılmıştır. Bu folyolar üzerindeki tasvirde tarihi yarımada ile
Pera'nın bir kısmını, Propontis Denizi'ni, kenti çevreleyen kara ve deniz
surlarını, sütunları, Hagia Sophia Kilisesi ve bazı yapıları ayırdetmek
mümkündür. Folyo 257recto üzerindeki
tasvir ise farklı bir kalıp yardımıyla elde edilmiştir. Tasvir tarihi
yarımadanın doğu bölümünü, Hagia Sophia Kilisesi ve belli başlı yapıları
içerir. Bu çalışmanın amacı Nürnberg Kroniği'nde yer alan tasvirleri çözümlemek
ve 15. yüzyılın başlarında Cristoforo Buondelmonti'nin birkaç eserinde yer alan
Konstantinopolis tasvirleri ile karşılaştırmalı bir değerlendirme sunmaktır.
Anahtar Kelimeler
Sanat Tarihi Rönesans Nürnberg Kroniği Konstantinopolis Tasvir
Kaynakça
- BAŞGELEN, Nezih. (2010), John Freely'nin Gözünden İstanbul, Arkeoloji ve Sanat Yayınları, İstanbul.BERGER, Albrecht ve BARDILL, Jonathan. (1998), "The Representations of Constantinople in Hartmann Sehedel's World Chronicle, and Related Pictures", Byzantine and Modern Greek Studies, vol. 22 (1), Cambridge University Press, ss. 1-37.BENTON, Tim. (2007), "Bramante and the sources of the Roman High Renaissance", Locating Renaissance Art, vol. 2, Yale University Press, Londra, s. 251-290.CHATTO, William Andrew ve JACKSON, John. (1839), "A Treatise on Wood Engraving, Historical and Practical", The Gentleman's Magazine, Londra, s. 107-125.DACKERMANN, Susan. (2002), Painted Prints The Revelation of Color, The Baltimore Museum of Art, Baltimore-Maryland.DRAKOULIS, Dimitris P. (2014), "Η Κωνσταντινουπολη του 15ου αι. κατα τον Cristoforo Buondelmonti: Το χειρογραφο 71 της Γενναδειου βιβλιοθηκης", 35th Congress of the Hellenic Association of Historical Sciences Thessaloniki History Centre, Municipality of Thessaloniki, Selanik, ss. 199-226.DUNIWAY, David Cushing. (1941), "A Study of the Nuremberg Chronicle", The Papers of the Bibliographical Society of America, 35 (1), The University of Chicago Press, ss. 17-34.FILIPPI, Stefania. (Şubat 2011), "Il Liber chronicarum di Hartmann Schedel (1493). Ipotesi sulle attribuzioni a Dürer", Un Lungo Percorso dal Medioevo a Oggi - Annuario della Scuola di Specializzione in Beni Storici Artistici Dell'università di Bologna, Bononia University Press, Bologna, ss. 37-51.FÜSSEL, Stephan. (2001), Chronicle of the World, Köln.GREEN, Jonathan. (2008), "Text, Culture and Print Media in Early Modern Translation: Notes on the «Nuremberg Chronicle» (1493)", Fifteenth Century Studies 33, Ed. Edelgard E. DuBruck ve Barbara I. Gusick, Camden House, Woodbridge, ss. 114-132.HAGEN, Rose-Marie ve HAGEN, Rainer. (2003), What Great Paintings Say, vol. I, Taschen, Köln.HALDON, John. (2017), Bizans Tarih Atlası, Alfa Yayınları, İstanbul.HEIL, Johannes. (2015), "Das unsichtbare Kollektiv und der gesichtslose Henker Zur Darstellung der Judenverbrennung in Hartmann Schedels", Bilder kollektiver Gewalt-kollektive Gewalt im Bild: Annäherungen an eine Ikonographie der Gewalt, Edt. Michael Kohlstruck), Metropol Verlag, Berlin, ss. 345-355.HUGHES, Bettany. (2017), İstanbul Üç Şehrin Hikayesi, Çev. Abdullah Yılmaz, Alfa Yayınları, İstanbul.KOHLRAUSCH, Frederick. (1844), A History of Germany: From the Earliest Period to the Present Time, Londra.IRVING, Washington. (1861), The Works of Washington Irving: Life and Voyages of Christopher Columbus, vol. III, New York.JAMES, Liz. (2010), "Byzantium: a Very, Very Short Introduction", A Companion to Byzantium, Edt. Liz James, Blackwell, West Sussex, ss. 1-8.MANGO, Cyril. (1991), "Constantinople", The Oxford Dictionary of Byzantium, vol. I, Oxford University Press, New York-Oxford, ss. 508-512.MORAIS, Vinícius de Freitas. (Aralık 2017), "A cidade real e ideal: a paisagem de Nuremberg na crônica de Hartmann Schedel e a sua concepção de espaço urbano", Cuadernos Medievales, vol. 23, Universidad Nacional de Mar del Plata, Arjantin Cumhuriyeti, ss. 69-81.MÜLLER-WIENER, Wolfgang. (2001), İstanbul'un Tarihsel Topografyası: 17. Yüzyıl Başlarına Kadar Byzantion-Konstantinopolis-İstanbul, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul.OSTROGORSKY, Georg. (2011), Bizans Devleti Tarihi, Türk Tarih Kurumu, Ankara.REINERT, Stewen. (1991), "Constantinople, Siege and Fall of", The Oxford Dictionary of Byzantium I, Oxford University Press, New York-Oxford, ss. 523-524.RESKE, Christoph. (2000), Die Produktion der Schedelschen Weltchronik in Nürnberg The Production of Schedel's Nuremberg Chronicle, Harrassowitz Verlag, Wiesbaden.WILSON, Adrian ve WILSON, Joyce Lancaster. (1976), The Making of the Nuremberg Chronicle, Amsterdam.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 30 Ekim 2018 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2018 Cilt: 11 Sayı: 2 |