MARDİNLİ SÜRYANİLERİN ULUS-AŞIRI CEMAATE DÖNÜŞÜMÜ

Yıl 2018, Cilt: 11 Sayı: 2, 957 - 976, 30.10.2018

Ayşe Güç

https://doi.org/10.17218/hititsosbil.460399

Öz

Göç antropolojisinin ilgi alanlarından
biri ulus-aşırı hareketliliktir. Antropologlar son yıllarda ulus-aşırı cemaatlerin
doğuşuna yol açan bu ulus-aşırı hareketlilikleri araştırmaktadırlar. Bu makale
Mardinli Süryaniler örneğinde ulus-aşırı cemaat olgusunu incelemeyi
amaçlamaktadır. Etnografik araştırma verilerine dayanan makale, 2002 yılı
sonrasında şehirle bağlantısını yeniden kurmuş göçmen Süryanilerin ikili
hayatına, azınlık ve göçmen grup olma tecrübelerine odaklanmaktadır. Öncelikli
olarak makale, 1990’lı yılların ortalarına kadar Mardin Süryanilerinin
yurtdışına göçleri ve 2002 sonrasında şehirdeki görünürlüklerini
incelemektedir. Göçmen Süryaniler, “Geri Dönüş Projesi” adını verdikleri kararı
ile Mardin’deki cemaatleri ile yeniden bağlar kurmuşlar, şehirde yeni evler
inşa etmişler ve yılda en az birkaç ay da olsa Mardin’de yaşamaya
başlamışlardır. Bu makale, Süryanilerin ulus-aşırı cemaate dönüşüm
süreçlerini ikili hayatları ile oluşturdukları yeni toplumsal alan ve bu süreci
tetikleyen ya da kolaylaştıran unsurlarla birlikte incelemektedir. Göçmen
Süryanilerin ulus-aşırı cemaate dönüşüm süreçlerinin toplumsal ve siyasi hayata
etkilerini incelemeden önce makale, 
ulus-devletin konteynır toplum modeline işaret etmekte ve Süryanilerin
yurtdışına göç süreçlerini değerlendirmektedir. 1990’lı yılların ortalarına
kadar Süryanilerin kitleler halinde göç etmesi Mardin ilinin demografik
yapısını büyük oranda değiştirmiştir. Bununla
birlikte diasporadaki Süryanilerin maddi desteği ile yerel cemaat ekonomik
gücünü korumuş, yurtdışından gelen maddi destek ile kilise ve manastırlar
restore edilmiştir. Göçmen Süryanilerin şehirde yeniden görünür olmaları ve
sosyo-politik tutumları yerel cemaatte önemli bir değişimi başlatmış
görünmektedir. Bu değişim Süryanilerin 2011 yılından itibaren Türk siyasetine
katılma konusundaki artan isteklerinde görülebilir. Makale, Mardin ilinde
yapılan etnografik çalışmaların sonuçlarını kullanarak göçmen Süryanilerin
ulus-aşırı bir cemaate dönüşüm süreçlerini incelemeyi amaçlamaktadır. Son
olarak makale, bu gelişmenin Mardin’in yerel yapısına etkilerini
değerlendirmektedir.

 

Anahtar Kelimeler

Ulus-aşırı cemaat, Süryaniler, göç, göçmen

Kaynakça

• Akyüz, G. (2005). Tüm yönleriyle Süryaniler. İstanbul: Anadolu Ofset.
• Andersen, B. (1983). Imagined communities. London, New York: Verso.
• Aydın, S., Emiroğlu, K., Özel, O., & Ünsal, S. (2001). Mardin: Aşiret, cemaat, devlet: Türkiye Ekonomik ve Toplumsal Tarih Vakfı.
• Beck, U. (1992). Risk society: Towards a new modernity (Vol. 17). London: Sage
• Beck, U. (2000). The cosmopolitan perspective: Sociology of the second age of modernity. The British Journal of Sociology, 51(1), 79-105.
• Cagaptay, S. (2004). Race, assimilation and Kemalism: Turkish nationalism and the minorities in the 1930s. Middle Eastern Studies, 40(3), 86-101. doi: 10.1080/0026320042000213474
• Golbert, R. (2001). Transnational orientations from home: Constructions of Israel and transnational space among Ukrainian Jewish youth. Journal of Ethnic and Migration studies, 27(4), 713-731. doi: 10.1080/13691830120090467
• Conway, D., & Cohen, J. H. (1998). Consequences of migration and remittances for Mexican transnational communities. Economic geography, 74(1), 26-44.
• Çaglar, A. S. (2001). Constraining metaphors and the transnationalisation of spaces in Berlin. Journal of Ethnic and Migration studies, 27(4), 601-613. doi: 10.1080/13691830120090403.
• Çaglar, A. (2007). Rescaling cities, cultural diversity and transnationalism: Migrants of Mardin and Essen. Ethnic and racial studies, 30(6), 1070-1095. doi: 10.1080/01419870701599507
• Feroz, A. (1993). The making of modern Turkey. London, New York: Routledge.
• Güç Işık, A. (2014a). Intercultural engagement in Mardin: Religion, culture and identity. (Unpublished doctoral dissertation), Australian Catholic University, Melbourne, Australia.
• Güç Işık, A. (2014b). Süryani cemaatinde toplumsal dönüşüm ve siyasete dahil olma, İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 3(4), 739-760.
• Hannerz, U. (1996). Transnational connections: Culture, people, places. London: Routledge
• Hansing, K. (2001). Rasta, race and revolution: Transnational connections in socialist Cuba. Journal of Ethnic and Migration studies, 27(4), 733-747. doi: 10.1080/13691830120090476
• Levitt, P. (2001). Transnational migration: Taking stock and future directions. Global networks, 1(3), 195-216. doi: 10.1111/1471-0374.00013
• Levitt, P., DeWind, J., & Vertovec, S. (2003). International perspectives on transnational migration: An introduction. International Migration Review, 37(3), 565-575. doi: 10.1111/j.1747-7379.2003.tb00150.x
• Lewis, B. (1962). The emergence of modern Turkey (2 ed.). London, Oxford, New York: Oxford University Press.
• Mazzucato, V. (2007). The role of transnational networks and legal status in securing a living: Ghanaian migrants in the Netherlands. COMPAS working paper 43.
• Oran, B. (2007). The minority concept and rights in Turkey: The Lausanne Peace Treaty and current issues. In Z. F. K. Arat (Ed.), Human rights in Turkey.
• Philadelphia, Pennsylvania: University of Pennsylvania Press.
• Østergaard-Nielsen, E. (2003). Transnational politics: The case of Turks and Kurds in Germany. Routledge.
• Özcoşar, İ. (2008). 19. yüzyılda Mardin Süryanileri: Bir yüzyıl bir sancak bir cemaat. İstanbul: Beyan Yayınları.
• Özcoşar, İ. (2009). Merkezileşme sürecinde bir taşra kenti: Mardin (1800-1900). Mardin: Mardin Artuklu Üniversitesi Yayınları.
• Piper, N. (2006). Gendering the Politics of Migration. International Migration Review, 40(1), 133-164.
• Portes, A. (2001). Introduction: The debates and significance of immigrant transnationalism. Global Networks, 1(3), 181-194. doi: 10.1111/1471-0374.00012
• Portes, A., Guarnizo, L. E., & Landolt, P. (1999). The study of transnationalism: Pitfalls and promise of an emergent research field. Ethnic and racial studies, 22(2), 217-237. doi: 10.1080/014198799329468
• Sana, M. (2005). Buying membership in the transnational community: migrant remittances, social status, and assimilation. Population research and policy review, 24(3), 231-261.
• Schiller, N. G., Basch, L., & Blanc‐Szanton, C. (1992). Transnationalism: A new analytic framework for understanding migration. Annals of the New York academy of sciences, 645(1), 1-24.
• Smith, M. P., & Guarnizo, L. E. (Eds.). (1998). Transnationalism from below (Vol. 6). Transaction Publishers.
• Smith, R. (2006). Mexican New York: Transnational lives of new immigrants. Univ of California Press.
• Vertovec, S. (2001). Transnationalism and identity. Journal of Ethnic and Migration studies, 27(4), 573-582. doi: 10.1080/13691830120090386
• Vertovec, S. (2004a). Cheap calls: The social glue of migrant transnationalism. Global Networks, 4(2), 219-224.
• Vertovec, S. (2004b). Migrant transnationalism and modes of transformation. International migration review, 38(3), 970-1001.
• Vertovec, S. (2007a). Introduction: New directions in the anthropology of migration and multiculturalism. Ethnic and racial studies, 30(6), 961-978.
• Vertovec, S. (2007b). Super-diversity and its implications. Ethnic and racial studies, 30(6), 1024-1054. doi: 10.1080/01419870701599465
• Vertovec, S. (Ed.). (2013). Anthropology of migration and multiculturalism: New directions. Routledge.
• Wimmer, A., & Glick Schiller, N. (2002). Methodological nationalism and beyond: nation–state building, migration and the social sciences. Global networks, 2(4), 301-334.