TÜRKİYE’NİN, BÖLGELERİN VE İLLERİN SAĞLIK DEĞİŞKENLERİ AÇISINDAN MEVCUT DURUMU VE SIRALANMASI

Yıl 2018, Cilt: 11 Sayı: 3, 2419 - 2432, 31.12.2018

Fatih Şantaş , Gülcan Şantaş

https://doi.org/10.17218/hititsosbil.453033

Cited By: 10

Öz

Bu çalışma Türkiye’nin, bölgelerinin ve illerinin sağlık değişkenleri
açısından mevcut durumlarının belirlenmesi ve sıralanmaları amacıyla
gerçekleştirilmiştir. Çalışmada OECD Sağlık İstatistikleri ve Sağlık Bakanlığı
tarafından yayınlanan Sağlık İstatistikleri Yıllığı 2016 verileri
kullanılmıştır. Çalışmada Türkiye, bölgeleri ve illeri sağlık statüsü, sağlık
hizmeti altyapısı ve sağlık hizmeti kullanımı açısından üç grupta
incelenmiştir. Verilerin analizinde tanımlayıcı istatistiksel yöntemler ve
faktör analizi kullanılmıştır. Çalışmada Türkiye’nin sağlık statüsü
göstergelerinde 32’inci, sağlık hizmeti altyapısı göstergelerinde 35’inci,
kullanım göstergelerinde 12’nci ve genel kategoride ise 30’uncu sırada yer aldığı
belirlenmiştir. Bölgesel sıralamada Batı Anadolu Bölgesi sağlık statüsü, sağlık
hizmeti altyapısı ve üç değişkenin yer aldığı genel kategoride ilk sırada,
Güneydoğu Anadolu Bölgesi ise son sırada yer almaktadır. İl bazında yapılan
sıralamada sağlık hizmeti altyapısı ve genel kategorisi açısından ilk sırada
Tunceli’nin son sırada ise İstanbul’un yer aldığı belirlenmiştir. Çalışma
sonucunda sağlık ile ilgili değişkenler açısından iyileştirmelere devam
edilmesi önerilmektedir. 

Anahtar Kelimeler

OECD Ülkeleri, Türkiye, Bölge, İl, Sıralama

Kaynakça

• AJZEN, I. (1991), The Theory of Planned Behavior, Organızational Behavior and Human Decısion Processes, 50 (2), 179-211.
• ALPAR, R. (2013), Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistiksel Yöntemler, Ankara: 4. Baskı, Detay Yayıncılık.
• ANDERSEN, R.M. (1995), Revisiting the Behavioral Model and Access to Medical Care: Does it Matter?, Journal of Health and Social Behavior, 36 (1), 1-10.
• BERGNER, M., and Rothman, M. L. (1987), Health Status Measures: An Overview and Guide for Selection, Annual Review of Public Health, 8(1), 191-210.
• BLANKART, C.R. (2012), Does Healthcare Infrastructure Have an Impact on Delay in Diagnosis and Survival?, Health Policy, 105 (2-3), 128-137.
• BULDUK, S., Yurt, S., Dinçer, Y., ve Ardıç, E. (2015), Sağlık Davranışı Modelleri, Düzce Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 5 (1), 28-34.
• CURTIS, J. R., ve Patrick, D. L. (2003), The Assessment of Health Status among Patients with COPD, European Respiratory Journal, 21 (41 suppl), 36s-45s.
• ÇELİK, Y. (2016), Sağlık Ekonomisi, Ankara: Gözden Geçirilmiş 3. Baskı, Siyasal Kitabevi.
• DA SILVA, R. B., Contandriopoulos, A. P., Pineault, R., and Tousignant, P. (2011), A Global Approach to Evaluation of Health Services Utilization: Concepts and Measures. Healthcare Policy, 6 (4), e106-e117.
• DEVLET PLANLAMA TEŞKİLATI (2003), İllerin ve Bölgelerin Sosyo-Ekonomik gelişmişlik Sıralaması Araştırması, 2003. Bölgesel Gelişme ve Yapısal Uyum Genel Müdürlüğü, Ankara.
• DÜNYA SAĞLIK ÖRGÜTÜ (1948), Constitution of World Health Organization Principles, erişim tarihi: 06.08.2018.
• http://www.who.int/about/mission/en/ DÜNYA SAĞLIK ÖRGÜTÜ (2018), erişim tarihi: 07.08.2018. http://www.who.int/healthpromotion/conferences/previous/ottawa/en/
• GÖZLÜ, M. ve Tatlıdil, H. (2015), Türkiye’deki 81 İlin Kamu Tarafından Sunulan Sağlık Hizmetlerine Erişim Durumları, Sosyal Güvenlik Dergisi, 5 (2), 145-165.
• KALKINMA BAKANLIĞI (2013), İllerin ve Bölgelerin Sosyo-Ekonomik Gelişmişlik Sıralaması Araştırması (SEGE-2011). Bölgesel Gelişme ve Yapısal Uyum Genel Müdürlüğü, Ankara.
• KAVUNCUBAŞI, Ş., ve Yıldırım, S. (2012), Hastane ve Sağlık Kurumları Yönetimi, Ankara: Gözden Geçirilmiş ve Genişletilmiş 3. Baskı, Siyasal Kitabevi.
• KILIÇ, D., ve Çalışkan, Z. (2013), Sağlık Hizmetleri Kullanımı ve Davranışsal Model, Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi SBE Dergisi, 2 (2), 192-206.
• OECD (2018), OECD Health Statistics, erişim tarihi: 25.07.2018. http://www.oecd.org/els/health-systems/health-data.htm
• PHILLIPS, K. A., Morrison, K. R., Andersen, R., ve Aday, L. A. (1998), Understanding the Context of Healthcare Utilization: Assessing Environmental and Provider-Related Variables in the Behavioral Model of Utilization, Health Services Research, 33 (3 Pt 1), 571-596.
• SAĞLIK BAKANLIĞI (2017), T.C. Sağlık Bakanlığı Sağlık İstatistikleri Yıllığı 2016, Türkiye Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı Sağlık Araştırmaları Genel Müdürlüğü, Ankara.
• SARTORIUS, N. (2006), The Meanings of Health and its Promotion, Croatian Medical Journal, 47 (4), 662-664.
• SCHATZ, B. R., ve Berlin Jr, R. B. (2011), Healthcare Infrastructure: Health Systems for Individuals and Populations, New York: Springer Science & Business Media.
• SCHEPPERS, E., Van Dongen, E., Dekker, J., Geertzen, J., & Dekker, J. (2006), Potential Barriers to the Use of Health Services among Ethnic Minorities: A Review, Family Practice, 23(3), 325-348.
• TUZCU, A., ve Bahar, Z. (2012), Göçmen Kadınlarda Sağlık İnanç Modeli ve Sağlığı Geliştirme Modeli Kullanımının Meme Kanseri Erken Tanı Davranışlarındaki Değişime Etkisi, Ege Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi, 28(2), 91-103.
• ULUTÜRK, S. (2015), Sağlık Ekonomisi, Sağlık Statüsü, Sağlığın Ölçülmesinde Kullanılan Ölçütler ve Önemi: Türkiye Örneği. Finans Politik & Ekonomik Yorumlar, 52 (603), 47-63.
• ÜNAL, E. (2013), Sağlık Ekonomisi ve Yönetimi, Bursa: 1. Baskı, Ekin Yayınevi.
• WARE, J. E., Brook, R. H., Davies, A. R., and Lohr, K. N. (1981), Choosing Measures of Health Status for Individuals in General Populations. American Journal of Public Health, 71 (6), 620-625.