SÜRDÜRÜLEBİLİR GELİŞMENİN YÖNETİM YAKLAŞIMINDA ÖZEL SEKTÖRÜN YERİ

Yıl 2009, Cilt: 2 Sayı: 1, 51 - 66, 28.03.2014

Ahmet Mutlu

Öz

1970'li yıllardan sonra çevre sorunlarını önlemek için çeşitli uluslar arası toplantılar yapılmıştır. Bunların en etkililerinden birisi 1992 yılında yapılan Rio Zirvesidir. Rio Zirvesinde "sürdürülebilir gelişme" kabul edilmiştir. Sürdürülebilir gelişme, çevre, ekonomi, siyaset ve yönetim gibi çeşitli konuları kapsamaktadır. Sürdürülebilir gelişme ilkeleri, daha yaşanabilir bir dünya için yaşam tarzımızda bazı değişiklikler yapmayı öngörmektedir. Baskın yönetim anlayışı da bunlardan birisidir. Sürdürülebilir gelişmede yönetim, ulus-devlet merkezli ve tek yönlü yönetim anlayışında değişiklik öngörür. Bunun yerine "yönetişim" adı verilen, devletin, sivil toplum örgütlerinin ve özel sektörün birlikte ve yatay biçimde yönettikleri yeni bir yönetim anlayışı önerilir. Yönetişimin aktörleri içinde özel sektörün rolü uzun süredir tartışılmaktadır. Tartışmalarda iki temel sav vardır. İlk sava göre; özel sektör, üretim süreçlerinde kârı amaçlar. Oysa çevre koruma politikaları ek maliyetler getirir ve bu kârı düşürür. Dolayısıyla özel sektörün sürdürülebilir gelişme içinde yer alması gerçekçi bir yaklaşım değildir. Diğer sava göre; özel sektörün maddi katkısı olmaksızın, sürdürülebilir gelişme ilkelerinin yaşama geçirilmesi olanaksızdır. Bu nedenle, sürdürülebilir gelişmesinin gerçekleştirilmesinde özel sektör hayati önem taşımaktadır. Bu çalışmanın konusu olan sürdürülebilir gelişme ve özel sektör ilişkisi irdelenirken, gerçek yaşamda yukarıdaki savlardan hangisinin gerçekçi olduğunu ortaya koymak amaçlanmaktadır. Literatür taramasına dayalı olan çalışmada, sürdürülebilir gelişme sürecinin, özel sektör olmaksızın başarılı olamayacağı ortaya çıkmıştır..

Anahtar Kelimeler

Sürdürülebilir Geliþme, Yönetim, Yönetiþim, Özel Sektör

Kaynakça

• ARAR, Asým A. ve SARIOÐLU, Esra. (2004), “21.Yüzyýl Uluslararasý Ýliþkilerinde Zirveler”, (eriþim
• adresi: http://www.mfa.gov.tr/turkce/grupe/ues_5/21nciUluslararasilliskiler.htm), (eriºim tarihi:
• Nisan 2004).
• BOZLAÐAN, Recep. (2002), “Sürdürülebilir Geliþme Düþüncesi”, Çaðdaþ Yerel Yönetimler, C. 1, S.
• , ss. 56-72.
• CARSON, Rachel. (2004), “Vahºi Kalkýnmanýn Sonu ya da Sürdürülebilir Yoksulluðun Baþlangýcý”,
• (eriþim adresi: http://www.ekolojikpolitika.org/modules.php?name=News&file=article&sid
• =19), (eriºim tarihi: 8 Mart 2004).
• EMREALP, Sadun. (2005), Yerel Gündem 21 El Kitabý, (eriºim adresi: http://www.la21turkey.net/dl
• /yg_21_el_kitabi.pdf), (eriºim tarihi: 17 ªubat 2005).
• GERAY, Cevat. (2001), “Kentleþme Sorunlarýnýn Çözümü Açýsýndan Küreselleþme, Özelleþtirme,
• Yerelleþme ve Yerel Yönetimler”, Çaðdaþ Yerel Yönetimler, C.10, S. 4, ss. 7-22.
• GÖKTÜRK, Atilla ve KAVÝLÝ, Sultan. (2002), “Yerel Gündem 21 ve Katýlým”, Yerel Yönetim
• Sempozyumu Bildirileri, TODAÝE, Ankara, ss. 237-252.
• GÖRER, Nilgün. (2003), “Altyapý Hizmetlerinin Saðlanmasýnda Kamunun Deðiþen
• Sorumluluðu”, Yerel ve Kentsel Politikalar içinde, (Der.) M. A. Çukurçayýr ve A. Tekel, Çizgi
• Kitabevi, Konya, ss. 341-362.
• GÖYMEN, Korel. (2000), “Türkiye'de Yerel Yönetimler ve Yönetiºim: Gereksinmeler, Önermeler,
• Yönelimler”, Çaðdaþ Yerel Yönetimler, C. 9, S. 2, s. 3-13.
• GRINDLE, Merilee S. (2004), “Good Enough Governance: Poverty Reduction and Reform in
• Developing Countries”, Governance: An International Journal of Policy, Administration, and
• Intitutions, Vol.17, No. 4, pp.525-548.
• GÜLER, Birgül,. (2004a), “Tekellerin Yeni Ýktidar Formülü: Yönetiþim”, (eriºim adresi:
• http://www.abyerelnet.org./ab/iyiyonetisim), (eriºim tarihi: 5 Nisan 2004).
• GÜLER, Birgül. (2004b), Yeni Saðýn Ýktidar Modeli: Yönetiþim”, (eriþim adresi: http://www.
• ekolojikpolitika.org/modules.php?name=News&file=article&sid=94), (eriþim tarihi: 22 Mayýs
• .
• GÜZELSARI, Selime. (2003), “Neo-liberal Politikalar ve Yönetiºim Modeli”, Amme Ýdaresi Dergisi,
• C. 36, S. 2, ss.17-34.
• HELMSING, A. H. J. (2001), “Externalities, Learning and Governance: New Perspectives on Local
• Economic Development”, Development and Change, Vol.32, pp.277-308.
• HERRERA, Remy, “Ýyi Hükümete Karþý Ýyi Yönetiþim”, (eriþim adresi: http://www.ozguruniversite.
• org/guncela%20SUP%201.htm), (eriºim adresi: 30 Mart 2005).
• KALAYCIOÐLU, Ersin. (2003), Ýyi Yönetiþim ve Yerel Yönetimler, WALD, Ýstanbul.
• KEATING, Michael. (1993), Deðiþimin Gündemi, UNEP Türkiye Komitesi Yayýný, Ankara.
• KÖNE, A. Çiðdem. (2003), “Kalkýnma Yazýný Açýsýndan Yerel Yönetim Analizi”, Ýktisat Dergisi, S.
• , ss. 46-50.
• Küresel Komºuluk. (1996), (Çev.) B. Ç. Diþbudak, Türkiye Çevre Vakfý Yayýný, Ankara.
• LUNDQVIST, Lennart J. (2001), “Implementation from Above: The Ecology of Power in Sweden's
• Environmental Governance”, Governance: An International Journal of Policy and
• Administration, Vol.14, No. 3, pp.319-337.
• MILLER, Marian A.L. (1995), The Third World in Global Environmental Politics, Lynne Riner
• Publishers, Inc., Colorado.
• MUTLU, A. Çaðrý, “'Yeþil' Mide Bulandýrýr Bazen”, (eriþim adresi: http://www.sosyalekoloji.org),
• (eriºim tarihi: 2 Ocak 2005).
• ÖZDEK, Yasemin. (2001), “Küresel Yoksulluk ve Küresel Þiddet Kýskacýnda Ýnsan Haklarý”,
• Yoksulluk, Þiddet ve Ýnsan Haklarý Konferansý, TODAÝE Yayýný, Ankara, ss. 1-44.
• PALABIYIK, Hamit. (2003), “Yönetimden Yönetiþime: Kentsel Yönetiþim ve Uygulamalarý Ýle
• Yönetiþimde Ölçülebilirlik Üzerine Açýklamalar”, Yerel ve Kentsel Politikalar içinde, (Der.)
• M. A. Çukurçayýr; A. Tekel, Çizgi Kitabevi, ss. 225-278.
• REID, David. (1995), Sustainable Development, Earthscan Publications Ltd., London.
• SÖKMEN, Polat. (2002), “Dünya Sistemine Eklemlenme Çaðýnda Yeni Geliþme Anlayýþlarý, Yeni
• Yönetim Biçimleri”, Yerel Yönetimler Sempozyumu Bildirileri, TODAÝE Yayýný, Ankara, ss.
• -610.
• SULLIVAN, John D. (2001), “Demokrasi, Yönetiºim ve Piyasa”, Liberal Düºünce, Y. 6, S. 24, ss. 208-
• -
• THEDIECK, Franz. (1999), “Governance and Decentralisation”, Governance: Concepts and
• Applications, (Ed.) Joan Corkey, International Institute of Administrative Sciences,
• Brussels.
• YIKILMAZ, Necla. (Tarihsiz), Yeni Dünya Düzeni ve Çevre, Sosyal Araþtýrmalar Vakfý, Ýstanbul.