KADIN TEMSİLCİLERİYLE BİRLİKTE ÇORUM’DA HALK ŞİİRİ VE ÂŞIK TARZI ÜZERİNE TESPİT VE ÖNERİLER

Yıl 2009, Cilt: 2 Sayı: 1, 83 - 99, 28.03.2014

Muammer Taşlıova

Öz

Halkın hayatındaki her konu şiirde işlenmektedir. Çorum, ülkemizin şiir sahaları arasındadır. Sözlü şiir geleneği Çorum'da günümüzde de yaşamaktadır. Şiire başlama nedenleri kişiden kişiye değişmektedir. Önemli olan şiir tekniği ve seçilen konulardır. Ustaları bilmek kadar kendi tarzını da oluşturmak gerekmektedir. Geleneğin varlığı için süreklilik oluşmalıdır. Bu süreklilik de Çorum için geçerlidir. Çorum, kadın âşıkları ve şairleriyle önemli bir merkezdir. Sözlü gelenekler değişimle bugüne ulaşmıştır. Önemli olan değişimi takip edebilmektir. Sözlü ve yazılı kültür ortamları farklı özelliktedir. Bu nedenle gelişme farklı dönemlerde farklı özelliktedir. Geçmiş yüzyılda toplumda birçok şey değişti. Söz sanatları da bu değişimden etkilenmiştir. Mukayeseli çalışmalar bu nedenle önemlidir. 

Anahtar Kelimeler

Çorum Halk Þiiri, Âþýklýk Geleneði, Sözel Þiir, Kadýn Âþýklar, Þiir ve

Kaynakça

• ARTUN, Erman. (2002), “Âþýklýk Geleneði ve Âþýk Edebiyatý Terimleri Üzerine Bir Deneme”, Uluslararasý Türk Dünyasý Halk Edebiyatý Kurultay Bildirileri, (26-28.05. 2000), Kültür Bakanlýðý, Repro Nokta Ltd. Þti.,Ankara, ss. 65-83.
• ATILGAN, Halil. (2003), Türkülerin Ýsyaný öz Yanlýþlarý-Sakatlýklar-Haksýz Sahiplenmeler, Akçað Yayýný, Baþer Matbaasý, Ankara.
• BARIÞCAN, Halk Ozaný Gazi. (2008), Dünden Bugüne Ozanlarýn Dilinden, Ezgim Matbaasý, Ankara.
• BAÞGÖZ, Ýlhan. (2008), Hikâye: Turkish Folk Romance as Performance Art, Special Publication of the Folklore Institute No.7, Indiana University, Bloomington.
• BORATAV, Pertev Naili. (1982), “Sözlü Edebiyat”, Folklor ve Edebiyat 1, Adam Yayýnlarý, Ankara.
• ÇIRAKMAN, Hüseyin. (1992), Çorumlu Halk Ozanlarý, Alev Yayýnlarý, Ýstanbul.
• ÇIRAKMAN, Sönmez. (2002), Halk Ozaný Hüseyin Çýrakman-Sevgiyi Aradým Aþký Aradým, ÇorumDer Vakfý ve Hitit Dershanesi Yayýný, ABC Matbaacýlýk Ltd. ªti., Ankara.
• DÝZDAROÐLU, Hikmet. (1979), “Halk Þiiri-Saz Þiiri”, Türk Halkbilim Araþtýrmalarý Yýllýðý 1977, Kültür Bakanlýðý Millî Folklor Araþtýrma Dairesi Yayýný, Ankara Üniversitesi Basýmevi, Ankara, ss. 59-71.
• ERCAN, Abdullah. (1991), 14. Yüzyýldan Günümüze Çorumlu Þairler, Yayýnlayan: Hitit Festivali Komitesi, Teknografik Matbaacýlýk A. Þ., Ýstanbul.
• ERTEKÝN, Hafýz Eþref. (t.y.), Çorum'dan Derlenen Maniler, Lider Matbaasý, Çorum.
• HAKSEVER, Ahmet Cahit. (2006), “Osmanlý'nýn Son Döneminde Çorum'da Tasavvufî Hayat”, Osmanlý Döneminde Çorum Sempozyumu, (01-03 Ekim 2004-Çorum), Yayýna Hazýrlayanlar: A. Sezikli, R. Karaman, A. Ilýca, U. Sezikli, Türkiye Diyanet Vakfý Yayýn Matbaacýlýk ve Ticaret Ýþletmesi, Ankara, ss. 291-297.
• HINÇER, Ýhsan. (1963), “Halk Þiiri ve Ozanlar”, Türk Folklor Araþtýrmalarý Dergisi, Yýl 14, Cilt 8, Sayý 168, Temmuz, Ankara, ss. 3124-3127.
• ÝVGÝN, Hayrettin. (2009), Geçmiºten Günümüze Sungurlu Halk ªairleri, Sungurlu Belediye Baþkanlýðý Yayýnlarý, BRC Basým, Ankara, ss. 328
• KAYA, Doðan. (1994), Sivas'ta Âþýklýk Geleneði ve Âþýk Ruhsatî, Cumhuriyet Üniversitesi Yayýný, Dilek Matbaacýlýk, Sivas.
• KAYA, Doðan. (1999), “Âþýk Þiirinde Ayakla Ýlgili Problemler”, Türklük Bilimi Araþtýrmalarý, Sayý 8, Sivas, ss. 335-348.
• KAYA, Doðan. (2001), “Âþýklýk Geleneðinin Geleceðiyle Ýlgili Düþünceler ve Yapýlmasý Gerekenler”, Millî Folklor Dergisi, Cilt 7, Yýl 13, S. 52, Kýþ, Ankara, s. 87-92.
• KINACI, Cemile. (2006), “Manasçýlýk ve Kadýn Manasçýlar”, Millî Folklor Dergisi, Cilt 9, Yýl 18, Sayý 70, Bahar, Ankara, ss. 74-78.
• KÝDAY, Ömer. (2005), Gelincik, Kayýkçý Matbaasý, Çankýrý. OÐUZ, M. Öcal, (2002), Küreselleþme ve Uygulamalý HalkBilimi, Akçað Yayýný, Baþer Matbaasý, Ankara.
• OÐUZ, Öcal. (2007), “Folklor ve Kültürel Mekân”, Millî Folklor Dergisi, Yýl 19, Cilt 10, Sayý 76, Kýþ, ss. 30-32.
• OZAN SÝNEMÝ. (2007), An-Der 2007 Þiir Antolojisi, Anadolu Halk Ozanlarý Kültür ve Dayanýþma Derneði Yayýný, Ankara.
• ÖZGÜR, Kemal, Müslüm Koygun. (2002), Duygu Daðarcýðý, Ýstem Basýmevi, Çorum.
• TAÞLIOVA, M. Mete. (2006), Kars'ta Sözel Hikâyecilik ve Hikâyeler, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türk Halkbilimi Anabilim Dalý Doktora Tezi (Basýlmamýþ), Ankara.
• TAÞLIOVA, M. Mete. (2006), “Elektronik Cönk Kavramý ve Türk Halkbiliminin Deðeri Bilinmeyen Kaynaklarý”, Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araþtýrmalarý Dergisi, Güz, Sayý 5, Ankara, ss. 89-112.
• TAÞLIOVA, M. Mete. (2008), Sözlü ve Yazýlý Kaynaklarla Çorum Halk Þiiri Antolojisi ÂþýklarOzanlar-Þairler, Çorum Valiliði Ýl Kültür ve Turizm Müdürlüðü Yayýný, Çorum.
• SEFÝL ERÖKSÜZ (Mehmet Ali Eröksüz). (2002), Çiçekleri Soldurmayýn, Kuloðlu Matbaasý, Ankara.
• ÞANVER, Muzaffer. (2007), Bir Tel Ýki Tekerlek, Zafer Ofset, Çorum.
• ÞENEL, Süleyman. (2009), Yücel Paþmakçý ile Türküler Üzerine -Söyleþi-, Ýstanbul Teknik Üniversitesi Türk Musikisi Devlet Konservatuvarý Yayýnlarý, Ýstanbul.
• YAKAR, Ýsmail Serdar. (2008), Çorum Ýli Âþýklýk Geleneði ve Âþýk Rýfat Kurtoðlu, Çorum Belediyesi Kültür Yayýnlarý, Lider Matbaasý,Çorum.
• YAKICI, Ali. (2007), “Dede Korkut Kitabý'nda Görülen Ozan Tiplerinin Türkiye Sahasý Âþýklýk Geleneðinin Oluþumuna Etkisi”, Millî Folklor Dergisi, C. 10, Y. 19, S. 73, ss. 40-47.
• YILDIRIM, Dursun. (1998), “Sözlü Kültür ve Folklor Kavramlarý Üzerine Düþünceler”, Türk Bitiði Araþtýrma Ýnceleme Yazýlarý, Akçað, Ankara, ss. 37-42.