4-6 Year Age Children Mothers' Measures To Prevent Home Accidents, Knowledge, Attitudes And Behaviours Regarding Domestic İncidents And First Aid: An Intervention Study

Yıl 2025, Cilt: 5 Sayı: 3, 103 - 110, 25.12.2025

Müberra Çakıcı Tosun , Belgin Oral , Elçin Balcı

Öz

Introduction: Accidents can have dramatic consequences for children, and although they often seem inevitable, especially for preschoolers who spend most of their day at home, the majority of accidents in the home are preventable. Especially for children under the age of 5, considering their age and physical and mental development, their awareness of dangers is quite low and their reflexes are not fully developed. The aim of this study is to determine the frequency of home accidents in children aged 4-6 and some of the risks associated with home accidents, and to examine the effect of education for mothers in reducing these risk factors.
Materials and Methdos: The study was completed in 2016 with mothers of kindergarten students in the Talas district of Kayseri province. In the preliminary interview, a structured questionnaire was utilised, comprising a sociodemographic data form, a scale to evaluate safety measures implemented by mothers concerning accidents in the home for children aged 0-6, and inquiries to assess first aid knowledge levels. This questionnaire was administered to the 105 mothers who constituted the study sample. The collection of data was conducted by a single researcher utilising the face-to-face interview method. Subsequent to the completion of the forms, the mothers were administered training on the subject. Subsequent to the training programme, each mother was visited at home two months later, and the same questionnaire was completed once more. Ethical committee approval and institutional permissions were obtained for the study, and SPSS 22 software was used for the analyses.
Results: The mean age of the 105 participating families was 32.14 years (±5.43 years). With regard to home accidents, 60.0% (n:63) of children had experienced at least one home accident in their lives, while 33.3% (n:35) reported having experienced at least one home accident in the last 6 months. The scores obtained by mothers on the scale measuring their awareness of safety measures for home accidents in children aged 0-6 years prior to the training were 165.49±19.11. The scale scores were significantly lower in mothers aged 40 and above and those with literacy education (p<0.05). Following the training programme, a significant increase was observed in the mothers' scale and information form scores.
Conclusion: Mothers' knowledge of safety measures and first aid for home accidents was particularly low among the 40-year-old and older group and the literate group, and their scores increased as their level of education increased. In addition, the significant increase in both scores after the training suggests that comprehensive training and awareness programmes on home accidents can be effective.

Anahtar Kelimeler

4-6 year old children , home accidents, , mothers , safety precautions

4-6 Yaş Çocuk Annelerin Ev Kazalarını Önlemeye Yönelik Önlemleri, Ev Kazaları ve İlkyardım Konusundaki Bilgi, Tutum ve Davranışlarına Eğitimin Etkisi: Müdahale Çalışması

Öz

Amaç: Çocuk yaş grubu için oldukça dramatik sonuçları olabilen kaza, ramak kala olaylar her çocuk için özellikle okul öncesi dönemde gününün büyük bir bölümünü geçirdiği ev içinde çoğu zaman kaçınılmaz gibi görünse de ev kazalarının büyük bir bölümü önlenebilir niteliktedir. Özellikle 5 yaş altı çocuklar için yaşı ve fiziksel, zihinsel gelişimi düşünüldüğünde tehlikelerin farkındalığı oldukça düşük ve refleksleri tam olarak gelişmemiştir. Bu çalışmanın amacı 4-6 yaş dönemi çocuklarda ev kazaları sıklığı ve ev içi kazalar için bazı risklerinin belirlenmesi ve bu risk faktörlerinin azaltılmasında annelere yönelik eğitimin etkisinin incelemektir.
Gereç ve Yöntemler: Çalışma 2016 yılında Kayseri ili Talas ilçesinde bir anaokulu öğrenci anneleri ile tamamlandı. Çalışma kapsamındaki 105 anneye ilk görüşmede sosyodemografik veri formu ile ‘0-6 yaş çocuklarda annenin ev kazalarına yönelik güvenlik önlemlerini tanılama ölçeği’ ve İlk yardım bilgi düzeyi ölçme sorularından oluşan bir form kullanılmıştır. Anket formu tek bir araştırmacı tarafından yüz yüze görüşme yöntemi ile toplanmıştır ve formlar doldurulduktan sonra annelere konuyla ilgili eğitim verilmiştir. Her anne eğitimden 2 ay sonra evlerinde tekrar ziyaret edilerek aynı anket formu tekrar doldurulmuştur. Çalışma için etik kurul izni ve kurum izinleri alınmış ve analizlerde SPSS 22 programı kullanılmıştır.
Bulgular: Çalışma grubundaki 105 aileden annelerin yaş ortalaması 32,14±5,43 yıldı. Ev kazaları açısından çocukların %60,0’ı (n:63) hayatlarında en az bir kez ev kazası geçirmişken, %33,3’ünün (n:35) de son 6 ay içerisinde en az bir ev kazası geçirdiğini belirtti. annelerin eğitim öncesindeki 0-6 yaş çocuklarda annenin ev kazalarına yönelik güvenlik önlemlerini tanılama ölçeği’nden aldıkları puan 165,49±19,11’dir ve annenin yaşı 40 ve üzerinde olanlarda ve eğitimi okuryazar olanlarda ölçek puanları anlamlı olarak düşüktü (p<0,05). Eğitim sonrası annelerin ölçek ve bilgi formu puanları anlamlı olarak artmıştır.
Sonuç: Annelerin ev kazalarına yönelik güvenlik önlemi tanılaması ve ilk yardım bilgileri özellikle 40 yaş ve üzeri grup ile okuryazar grupta düşüktü ve annelerin eğitim düzeyi arttıkça puanları da artmaktaydı. Ayrıca eğitim sonrası her iki puanların anlamlı olarak artması ev kazalarına yönelik kapsamlı bir eğitim ve farkındalık programlarının etkili olabileceğini düşündürmektedir.

Anahtar Kelimeler

4-6 yaş çocuk , ev kazaları , anneler , güvenlik önlemleri

Etik Beyan

etik onayı alınmıştır. katılımcılardan yazılı onamları alınmıştır

Kaynakça

• Silva ANE, Nogueira LT, Silva ARVD. Domestic accidents due to children’s falls: a cross-sectional study. Rev Esc Enferm USP. 2024;58:1-9.
• Alhadrami LM, Habib HS, Osman BK, Alqarni LM, Almutiri SF, Alhomoud SA. Maternal Knowledge and Awareness of Preventive Measures for Domestic Accidents Among Children in Jeddah, Saudi Arabia. Cureus 2024 ;16(10): e71226;1-12.
• Jones M, Orton E, Taylor MJ, Timblin C, Clarke R, Watson MC, et al. Cost-effectiveness of the ‘Stay One Step Ahead’ Home Safety programme for the prevention of injuries among children under 5 years. Inj Prev. 2024;31(1):1-7
• United Nations Children’s Fund (UNICEF),. Levels & Trends in Child Mortality Report 2024. Erişim adresi: https://data.unicef.org/resources/levels-and-trends-in-child-mortality-2024/ erişim tarihi: 10,08,2025
• Roth GA, Abate D, Abate KH, Abay SM, Abbafati C, Abbasi N, et al. Global, regional, and national age-sex-specific mortality for 282 causes of death in 195 countries and territories, 1980–2017: a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2017. The Lancet. 2018;392(10159):1736-88.
• Bassam S. Evaluate Maternal Knowledge and Attitude Regarding First Aid Among their Children in Buraidah City, Saudi Arabia Kingdom (KSA). Med Arch. 2022;76(3):164-169.
• Filemban A, Hijan B, Alaydarous S, Alharbi A, Ghanem AB, Alghamdi R, et al. Knowledge and attitude of children safety at home among population in Saudi Arabia. J Fam Med Prim Care. 2022;11(3):955-62.
• Chiu RMY, Chan DKC. Understanding Parental Adherence to Early Childhood Domestic Injury Prevention: A Cross-Cultural Test of the Integrated Behavior–Change Model. Behav Sci. 2024;14(701):1-18.
• Lafta RK, Al-Shatari SA, Abass S. Mothers’ knowledge of domestic accident prevention involving children in Baghdad City. Qatar Med J. 2013;(17):50-56.
• Balogun OJ, Bello OO, Nkhata LA, Conran J. Maternal knowledge and attitude towards unintentional childhood injury among children under five. Afr J Disabil. 2025;15;14:1-8.
• Bayomy HE, Alshalan MMT, Alanazi WK, Alanazi AFM, Alanazi FS, Alenazi YSH, et al. Domestic injuries among children: knowledge, attitudes, and practices of first aid among mothers in Arar, Saudi Arabia. BMC Pediatr. 2025;25(300). 1-14.
• Tang P, Fan Q, Sun J, Ji J, Yang L, Tang W, et al. The Hidden Danger of Unintentional Child Injuries in an Urban Domestic Environment: Considering Unintentional Injuries from Another Angle. Int J Environ Res Public Health. 2025;22,1068: 1-12.
• Celep G, Yardimci F. Annelerin Evde Gerçekleşen İstenmeyen Yaralanmaların Önlenmesine İlişkin Aldıkları Güvenlik Önlemleri. STED Sürekli Tıp Eğitimi Derg.2021 ;30(2):96-106
• Yi̇ğit D, Şayık D, Açıkgöz A, Mumcu Ö. Pandemide Annelerin Ev Kazalarına Yönelik Güvenlik Önlemlerini Tanılama ve İlk Yardım Öz-Yeterlik Durumlarının Belirlenmesi. STED Sürekli Tıp Eğitimi Derg.2022:31(6):451-460
• Özbey MY, Ener D. Frequency of Home Accidents of Children Between 0-6 Years and Levels of Diagnosis of Mothers’ Safety Measures. Med Rec. 2022;4(3):266-273.
• Kurt FY, Çalbayram N, Oğul T, Aldemi̇R F. 0-6 Yaş Çocuklarda Ev Kazaları Sıklığı ve Annelerin Ev Kazalarına Yönelik Aldığı Güvenlik Önlemlerinin İncelenmesi: Pandemi Süreci Örneği. JICAH 2022; 2(3): 177-188
• El Seifi OS, Mortada EM, Abdo NM. Effect of community-based intervention on knowledge, attitude, and self-efficacy toward home injuries among Egyptian rural mothers having preschool children. PLOS ONE. 2018;13(6):e0198964:1-12.
• Moridi E, Fazelniya Z, Yari A, Gholami T, Hasirini PA, Khani Jeihooni A. Effect of educational intervention based on health belief model on accident prevention behaviours in mothers of children under 5-years. BMC Womens Health. 2021;21(428):1-8.
• Çınar N, Görak G. 0-6 Yaş Çocuklarda Annenin Ev Kazalarına Yönelik Güvenlik Önlemlerini Tanılama Ölçeği”nin geliştirilmesi, geçerlik ve güvenirlik çalışması,. Çocuk Formu. 2003;6(1):22-7.
• Alamr F, Alzahrani HMA, Alghamdi AMA, Alzhrani ASA, Alzahrani FAA, Alkhediwi LMA, et al. Prevalence and Risk Factors of Home Accidents Among Children Under Five Years of Age in Al-Baha, Saudi Arabia. Cureus; 15(10): e46846: 1-11.
• Demirköse H, Uğraş Dikmen A, Özkan S. 0-6 Yaş Grubu Çocuğu Olan Annelerin Ev Kazalarına Yönelik Güvenlik Önlemlerini Tanılama Düzeyleri İle Sağlık Okuryazarlığı İlişkisi. ESTÜDAM Halk Sağlığı Dergisi. 2022;7(1):112-121.
• Ener D, Ergin D, Şen N, Çetinkaya A. 0-6 Yaş Grubu Çocuğu Olan Annelerin Ev Kazalarına Yönelik Güvenlik Önlemlerinin Tanılanması. Aile Ve Toplum. 2007;9(3):13-20.
• Ahmedov Y, Ortabağ T. 0-6 Yaş Grubu Çocukların Ev Kazası Nedeniyle Acil Servise Başvurma Sıklığı ve Ebeveynlerinin İlk Yardım Uygulamalarının Belirlenmesi. EGEHFD, 2023, 39 (3): 315-323
• Coulibaly A, Sogo AE, Bara A, Wildhaber BE, Inglin S. Domestic Accidents of Children in the Orodara District of Burkina Faso: Mothers’ Knowledge of First-Aid Practices. Int J Environ Res Public Health. 2024;21(523):1-10.
• Yeni̇yapı A, Tokur Kesgi̇n M. The Relationship Between the Safety Precautions Taken by the Mothers of Kindergarten Children for Home Accidents and Health Beliefs: Cross-Sectional and Correlational Study. Turkiye Klinikleri J Nurs Sci. 2023;15(1):97-107
• Al-Bshri SA, Jahan S. Prevalence of home related injuries among children under 5 years old and practice of mothers toward first aid in Buraidah, Qassim. J Fam Med Prim Care. 2021;10(3):1234-1240.