TÜRK VE AMERİKAN SİNEMASINDA POLİS İMAJI

Yıl 2024, Cilt: 21 Sayı: 53, 57 - 74, 30.06.2024

Ahmet Varol

Öz

İmaj kavramı kişiler açısından olduğu kadar kurumlar için de büyük bir öneme sahiptir ve kurumlar hem başarıya ulaşmada hem de başarılarının devamında olumlu bir imaja ihtiyaç duyarlar. Bu durum kâr amacı gütmeyen ve toplumun güvenliğini sağlayan emniyet teşkilatı için de geçerlidir. Konuyla ilgili yapılan çalışmalar incelendiğinde ise toplumdaki polis imajını etkileyen çok sayıda faktörün olduğu ancak kitle iletişim aracı olarak sinemanın topluma nasıl bir polis sunumu yaptığına dair çok fazla araştırma olmadığı görülmektedir. Dolayısıyla bu çalışmanın önemi bahse konu eksiklik yönünden literatüre katkı sağlamasıdır.
Çalışmanın amacı ise Türk ve Amerikan sinemasında polisin izleyiciye nasıl sunulduğunu ortaya koymaktır. Bu kapsamda araştırma evreni olarak belirlenen ve ana karakterlerinden en az birinin polis olduğu on Türk yapımı ve on Amerikan yapımı film ‘amaçlı örneklem’ yöntemiyle seçilmiş, seçilen filmler oluşturulan kategoriler ve alt kategoriler kapsamında nitel içerik analizi kullanılarak incelenmiş ve bulgular değerlendirilmiştir.
Elde edilen bulgular sonucunda filmlerde, becerikli ve genellikle de disiplinli bir polis imajının izleyiciye sunulduğu görülmüştür. Yine bu filmlerde polislerin çoğunlukla vatandaşlara karşılı saygılı ancak suçlulara karşı sert davranışlar gösterdikleri, filmlerde polis rolündeki ana karakterlerin çoğunlukla sivil polislerden oluştuğu, bazı karakterlerin rütbeli bazılarının ise polis memuru olduğu ve filmin sonunda çoğunlukla suçluların yakalandığı veya öldürüldüğü dolayısıyla polisin görevini yerine getirdiği anlaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

İmaj, Polis İmajı, Sinema

THE IMAGE OF THE POLICE IN TURKISH AND AMERICAN CINEMA

Öz

The aim of this study is to reveal how Turkish and American cinema present police characters to their audience. In this context, ten Turkish-made and ten American-made films, which were determined as the research universe and at least one of the main characters of which was a policeman, were selected by the 'purposeful sampling' method, the selected films were examined using qualitative content analysis within the scope of the categories and sub-categories created, and the findings were evaluated. The importance of the study is that although there are many factors affecting the image of the police in the society, there are not many studies on how cinema as a mass media makes a police presentation to the society and it contributes to the literature in terms of this deficiency.
As a result of the findings, it was seen that the image of a skilled and generally disciplined police was presented to the audience in the films. Again, in these films, it was understood that the police mostly showed respect to the citizens but showed harsh behavior towards the criminals, the main characters in the roles of the police in the films were mostly civilian policemen, some of the characters were rank and some were police officers, and at the end of the movie, the criminals were mostly caught or killed, so the police fulfilled their duty

Anahtar Kelimeler

Image, Police Image, Cinema

Kaynakça

• Akşit, B. T., ve Demirtaş, A. (2003). Modernite ve polis-halk ilişkileri: Ankara’da yapılan bir niteliksel araştırmanın sonuçları. İçinde T.G. İçli ve F. Karaosmanoğlu (Edl.), Uluslararası polislik ve iç güvenlik (ss. 435-447), Nobel Yayıncılık.
• Althusser, L. (2014). İdeoloji ve devletin ideolojik aygıtları. A. Tümertekin (Çev.), İthaki Yayınları.
• Artan, B. (2012). Sinema ve imaj üretimi: Amerikan ordusu ve Türk ordusunun 2000 sonrası filmlerdeki imajları üzerine bir karşılaştırma (Tez No. 320355) (Yüksek lisans tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü), YÖK Ulusal Tez Merkezi.
• Atabek, G. Ş., ve Atabek, Ü. (2007). Medya metinlerini çözümlemek: İçerik, göstergebilim ve söylem çözümleme yöntemleri. Siyasal Kitabevi.
• Bahar, H. İ. (1998). Poliste demokrasi ve insan hakları. Türk Demokrasi Vakfı Yayınları.
• Bakan, Ö. (2005). Kurumsal imaj. Tablet Kitabevi.
• Bilgin, N. (2006). Sosyal bilimlerde içerik analizi: teknikler ve örnek çalışmalar. Siyasal Kitabevi.
• Bulduklu, Y. (2015). İmaj yönetimi yaklaşımlar, taktikler, stratejiler. Literatürk Academia.
• Caplan, J. (2003). Police cynicism: police survival tool? The Police Journal, 76(4), 304-313.
• Clarke, J. (2012). Sinema akımları, sinema dünyasını değiştiren filmler. Ç. E. Babaoğlu (Çev.), Kalkedon Yayınları.
• Çakır, Ö. (2013). Profesyonel yaşamda kişisel imaj. Yapı Kredi Yayınları.
• Çevik, H. H., Göksu, T., Bilgiç, V. K., Karakaya, M., Seyhan, K. ve Gül, S. K. (2008). Kamu kurumlarında performans yönetimi. Seçkin Yayıncılık
• Delice, M. (2015). Polis teşkilatlanmasının farklı ülkelerden örneklerle karşılaştırılması. Türk İdare Dergisi, (481), 433-476
• Demirci, S., ve Ülkemen, S. (2005). Amerika Birleşik Devletleri polis teşkilatı. Polis Bilimleri Dergisi. 7(3), 59-97.
• Deneçli, C. (2014). Reklamda kadın imajı. İçinde G. I. Aydınalp (Ed.), İmaj üretimi (ss. 71-86). Nobel Yayınları. Durmaz, M. (2000). Polis ve halkla ilişkiler. İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi. (10), 253-259
• Flick, U., von Kardoff, E., ve Steinke, I. (Eds.). (2004). A companion to qualitative research. Sage.
• Gallagher, C., Mastrofski, S. D., Maguire, E., ve Reisig, M. D. (2001). The public image of the police.
• Geleri, A. (2003). Karşılaştırmalı polis sistemleri. İçinde T. G. İçli ve F. Karaosmanoğlu (Edl.), Uluslararası polislik ve iç güvenlik (ss. 29-53). Nobel Yayın Dağıtım.
• Gölge, S. (2009). Televizyon dizilerindeki polis imajının algılanması üzerine bir çalışma: Türk televizyonlarında yayınlanan polisiye dizilerdeki kurmaca polis sunumu üzerine bir inceleme. (Tez No. 262803) (Yüksek lisans tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü), YÖK Ulusal Tez Merkezi.
• Ivković, S.K. (2008). A comparative study of public support for the police. International Criminal Justice Review. 18(4), 406-434.
• Johnson, T. R. (1993). The public and the police in the city of Chicago. Center for Urban Affairs and Policy Research. Northwestern University.
• Karaköse, T. (2012). Kurumların DNA’sı itibar ve yönetimi. Nobel Yayınları
• Kazancı, M. (1980). Halkla ilişkiler. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayınları
• Koçak, A. ve Arun, Ö. (2006). İçerik analizi çalışmalarında örneklem sorunu. Selçuk İletişim Dergisi. 4(3), 21-28.
• Köprü, M. (2010). Yeni Hollywood’da yeni gerçekçilik arayışları. İçinde Y. G. Topçu (Ed.), Hollywood’a yeniden bakmak (ss. 83-105). De Ki Yayınları.
• Kula, S., ve Çakar, B. (2015). Maslow ihtiyaçlar hiyerarşisi bağlamında toplumda bireylerin güvenlik algısı ve yaşam doyumu arasındaki ilişki. Bartın Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 6(12), 191-210.
• Kutay, U. (2011). Sinema politik, sosyo-semiyoloji notları. Es Yayınları.
• Kuyaksil, A. (2017). Demokratik polislik ve insan hakları. Hukuk Yayınları.
• Maxson, C. L., Hennigan, K., ve Sloane, D. C. (2003). Factors that influence public opinion of the police. Washington DC: US Department of Justice, Office of Justice Programs, National Institute of Justice.
• Okay, A. (2013). Kurum kimliği. Derin Yayınları.
• Öğülmüş, S. (1991). İçerik çözümlemesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi. 24(1), 213-228.
• Özön, N. (2008). Sinema sanatına giriş. Agora Kitaplığı.
• Öztürk, R.G. ve Tatlı, E. (2014). Reklamcılıkta marka imajı yönetimi. İçinde G. I. Aydınalp (Ed.), İmaj Üretimi (ss. 47-70). Nobel Yayınları.
• Özüpek, M.N. (2013). Kurum imajı ve sosyal sorumluluk. Eğitim Yayınevi.
• Peltekoğlu, F.B. (2016). Halkla ilişkiler nedir?. Beta Yayıncılık.
• Skogan, W. G. (2005). Citizen satisfaction with police encounters. Police quarterly. 8(3), 298-321.
• Solmaz, B. (2011). Kurumsal iletişim yönetimi. Tablet Yayınları
• Ratcliffe, J. H., ve Guidetti, R. (2008). State police investigative structure and the adoption of intelligence-led policing. Policing: An International Journal of Police Strategies and Management. 31(1), 109-128.
• Tavşancıl, E. ve Aslan, A. E. (2001). Sözel, yazılı ve diğer materyaller için içerik analizi ve uygulama örnekleri. Epsilon Yayınları.
• Tikveş, Ö. (2003). Halkla ilişkiler ve reklamcılık: Temel bilgiler, uygulamalar. Beta Yayınları.
• Uchida, C.D. (1997). The development of the American police. Critical issues in policing: Contemporary readings. 14-30.
• Ulağlı, S. (2018). Ötekinin bilimine giriş, İmgebilim. Motto Yayınları
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (1999). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayınevi
• Yıldız, E., Karaaslan, İ. A., ve Gültekin, B. (2008). Polis adaylarının duygusal zekalarıyla polislik mesleğine ilişkin tutumlarının incelenmesi: Rüştü Ünsal PMYO Örneği. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi. 6(9), 15-29.
• Yonca, O. (2011). Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgelerinde polis imajı ve bu imaja etki eden faktörler: Uygulamalı bir çalışma. (Tez No. 280963), (Doktora Tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü). YÖK Tez Merkezi.