HASTANE ÖNCESİ ACİL SAĞLIK ÇALIŞANLARININ İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KAPSAMINDAKİ MESLEKİ RİSKLERİ

Yıl 2017, Cilt: 2 Sayı: 1, 37 - 49, 15.05.2017

Serap Arsal Yıldırım Serpil Gerdan

Öz

Hastane öncesi acil sağlık çalışanları günlük yaşamın rutinini bozan hastalık ya da afet durumlarında olay yerine giderek tıbbi bakımı başlatan ekiplerdir. Bu meslek grubu çalışanlarının afet ve acil durum anlarında çalışma yüklerinde artış olmakla birlikte günlük çalışma koşulları da oldukça yıpratıcıdır. Bu çalışma ile hastane öncesi acil sağlık çalışanlarının gerek afet ve acil durum anlarında gerekse günlük çalışma süreçleri içerisinde maruz kaldıkları riskler ve alınabilecek önlemlerle ilgili öneriler derlenmiştir. Yurt dışında yüksek riskli meslek grubunda olan hastane öncesi acil sağlık çalışanları ülkemizde tehlikeli sınıfta yer almakta ve biyolojik, ergonomik, fiziksel ve çevresel riskler başta olmak üzere birçok riskle karşı karşıya kalmaktadır. Uzun çalışma saatlerine bağlı olarak nörolojik ve kardiyovasküler riskler gibi doğrudan çalışanın sağlığını tehdit eden durumlardan, lateks eldivenlere bağlı gelişen alerjiye kadar çok geniş risk unsurlarını barındıran bu meslek grubu için alınması gereken önlemler de çeşitlilik göstermektedir. İş Sağlığı ve Güvenliği kapsamından Kişisel Koruyucu Donanımların (KKD) kullanımının yaygınlaştırılması çalışanın performansını doğrudan etkileyecek bu tür risklerin azaltılmasına katkı sağlayabilecektir. Ancak risklerin kaynakta kontrol önlemleri KKD den öncelikli tercih edilecek yöntem olmalıdır. Ayrıca, iletişim becerileri ve kriz yönetimi konusunda hastane öncesi sağlık çalışanlarının eğitilmesinin stresi yönetme üzerine olumlu etkileri olacağı da unutulmamalıdır. 

Anahtar Kelimeler

Hastane Öncesi Sağlık Çalışanı, Paramedik, Mesleki Risk, İş Sağlığı ve Güvenliği

Kaynakça

• Bennett, P., Williams, Y., Page, N., Hood, K., Woollard, M. (2004). Levels of mental health problems among UK emergency ambulance workers. Emerg Med J. 2004(21):235–6. Büyük Y., Üzün Ü., Koçak U., Özer E. (2005). Bir Sağlık Çalışanında Petidin Kötüye Kullanımına Bağlı Ani Ölüm: Olgu Sunumu. Adli Tıp Dergisi. 19(1): 33-36. Caballero, ML., Quirce, S. (2015). Identification and practical management of latex allergy in occupational settings. Expert Rev Clin Immunol.11(9):977–92. Cocker, F., Joss, N. (2016). Compassion Fatigue among Healthcare, Emergency and Community Service Workers: A Systematic Review Int. J. Environ. Res. Public Health. 13(61):1-18 Çelebi, İ. (2016). Çanakkale 112 Acil Sağlık Hizmetleri İstasyonlarında Görev Yapan Sağlık Çalışanlarının Şiddetle Karşılaşma Durumu ve Bu Durumun Tükenmişlik Sendromu Üzerine Etkisi. Hastane Öncesi Dergisi.1(2): 1-13. Dikmen, Y., Aydın, Y. (2016). Hemşirelerde Merhamet Yorgunluğu Ne? Nasıl? Ne Yapmalı. J Hum. Rhythm. 2(1):13-21. Donnely, E. (2012). Work-Related Stress and Posttraumatic Stress in Emergency Medical Services. Prehospital Emergency Care.16(1):76-85. Dursun, S. (2012). İşyeri Şiddetinin Çalışanların Tükenmişlik Düzeyi Üzerine Etkisi:Sağlık Sektöründe Bir Uygulama. Çalışma İlişkileri Dergisi. 3(1):103-13.
• Ekşi, A. (2015). Kitlesel Olaylarda Hastane Öncesi Acil Sağlık Hizmetleri Yönetimi. 2. Baskı, Kitapana. İzmir. Ekşi, A., Çelikli, S., Çatak, İ. (2015). Effects of the institutional structure and legislative framework on ambulance accidents in developing emergency medical services systems. Turkish Journal of Emergency Medicine. 15(3):126-130.
• Gormley, M.A., Crowe, RP., Bentley, MA., Levine, R. (2016). A National Description of Violence Toward Emergency Medical Services Personnel. Prehospital Emergency Care. 20(4):439-447.
• Gülen, B., Serinken, M., Hatipoğlu, C., Özaşır, D., Sönmez, E., Kaya, G., Akpınar, G. (2016). WorkRelated İnjuries Sustained By Emergency Medical Technicians And Paramedics İn Turkey. Ulusal Travma Acil Cerrahi Dergisi. 22(2):145-49.
• Türkiye Halk Sağlığı Uzmanları Derneği (HASUDER) (2012). Türkiye Halk Sağlığı Raporu. Ankara, 199-260.
• İlhan, M., Çakır, M., Tunca, M.Z., Avcı, E., Çetin, E., Aydemir, Ö, Tezel, A, Bumin, MA. (2013). Toplum Gözüyle Sağlık Çalışanlarına Şiddet: Nedenler, Tutumlar, Davranışlar Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi. Halk Sağlığı AD. Ankara. Kıyak, M. (2016). Sağlık Sektöründe İSG Riskleri (2. Baskı) Okan Üniv. Yayınları, İstanbul, 240-244.
• Kim, H., Dropkin, J., Spaeth, K., Smith, F., Moline, J. (2012). Patient Handling and MSD Among Hospital Workers: Anallysis of 7 Years of İnsituinal Workers’ Compensation Claims Data 2012 American Jou. İndustrial Med. 55 (8): 683-90.
• Koç, EM., Başer, DA., Döner, P., Yılmaz, TE., Yılmaz, T., Alsancak, AD., Şencan, İ., Kasım, İ., Kahveci, R., Özkara, A. (2015). Hastane Çalışanlarının Sigara İçme Düzeylerinin Belirlenmesi ve Dumansız Hava Sahası Uygulamasının Değerlendirilmesi. Journal of Clinical and Experimental Investigations. 6(1):33-39.
• (KYTA) Küresel Yetişkin Tütün Araştırması. (2012). Anıl Matbaası Ankara.
• Lowery K, Stokes MA. (2005). Role Of Peer Support And Emotional Expression On Posttraumatic Stress Disorder İn Student Paramedics. J Trauma Stress.18:171–9.
• Maguire B.,Smith S. (2013). Injuries and Fatalities among Emergency Medical Technicians and Paramedics in the United States Prehospital and Disaster Med. 28(4):1–7.
• Marchetti, A., Capone, P., Freda, D. (2016). Climate Change İmpact on Microclimate of Work Environment Related to Occupational Health and Productivity. Ann Ist Super Sanità. 52(3):338-342.
• Mazurek, JM., Weissman, DN. (2016). Occupational Respiratory Allergic Diseases in Healthcare Workers. Curr Allergy Asthma Rep. 16(11):77.
• Ngan, K., Drebit, S., Siow, S., Yu S., Keen, D., Alamgir, H. ( 2010). Risks and Cause Of MS İnjuries. Among Helth Care Workers Occup. Med. (Lond) 60(5):389-94.
• NIOSH. (2016). Criteria for a Recommended Standard Occupational Exposure to Heat and Hot Environments Revised Criteria. Department of Health and Human Services. USA.
• Oğan, H. (2014). Sağlık Çalışanları İçin işçi Sağlığı ve Güvenliği. TTB Yayınları. Ankara.
• Önal, Ö. (2015). Acı̇l Sağlık İstasyonlarında Çalışan Personelı̇n Meslekı̇ Rı̇sk Durumları. Journal of Contemporary Medicine. 5(4): 239-244
• Özkan, Ö, Emiroğlu, N. (2006). Hastane Sağlık Çalışanlarına Yönelik İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Hizmetleri. Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi. (10)43-50.
• Price, PT., Goldsmith, LJ. (1998). Changes in hearing acuity in ambulance personnel. Prehospital Emergency Care. 2(4):308-311.
• Roberts, MH., Sim, MR., Black, O., Smith, P. (2015). Occupational Injury risk among ambulance officers and paramedics compared with other healthcare workers in Victoria Australia: analysis of wowkers’ compensation claims from 2003 to 2012. Occup. Environ. Med. 72 (7):489-95.
• TTB (2008). Sağlık Çalışanlarının Mesleki Riskleri. TTB Yayınları. Ankara.
• Sağlık Bakanlığı (SB) (2011). Sağlık Çalışanlarında Obezite ve Zayıflık Durumunun Belirlenmesi Araştırma Raporu. Ankara.
• Syamlal, G., Mazurek, JM., Bang, KM. (2009). Prevalence Of Lifetime Asthma And Current Asthma Attacks İnu. S. Working Adults: An Analysis Of The 1997–2004 National Health Interview Survey Data. J Occup Environ Med. 51(9):1066–74.
• Şahin, V. (2014). Sağlık Çalışanlarında İş Kazaları ve Meslek Hastalıkları (Tepecik Eğitim ve Araştırma Hastanesi Ameliyathane Çalışanlarında İş Kazaları). Beytepe Ünv. Sosyal Bilimler Enstitüsü. İstanbul.
• Tokuç, B., Turunç, Y., Ekuklu, G. (2011). Edirne’de Ambulans Çalışanlarının Anksiyete, Depresyon ve İşe Bağlı Gerginlik Düzeyleri. Mesleki Sağlık ve Güvenlik Dergisi.(42):39-44
• Turan, P., Turan, M., Taçkın, E. (2016). Sağlık Çalışanlarının İş Kazası: Şiddet. Mesleki Sağlık ve Güvenlik Dergisi. (60-61): 33-38
• Uçak, A. (2009). Sağlık Personelinin Maruz kaldığı iş Kazaları ve Geri Bildirimlerinin Değerlendirilmesi, Kocatepe Üniv. Sağlık Bilimleri Enst., Afyonkarahisar, 1-24
• Wee, D., Myers, D. (2003). Compassion Satisfaction, Compassion Fatigue, and Critical İncident Stress Management. International Journal of Emergency Mental Health. 5(1):33-7.
• WHO. (2003). Healthcare Worker Safety. Geneva.
• Yargıç, İ. (2009). Sağlık Çalışanlarında Bağımlılıkla İlgili Sorunlar ve Çözüm Yolları. Klinik Gelişim. 22(4): 84-87.
• Yılmaz, A. (2012). Denizli İlinde Görevli 112 Personelinin Geçirdikleri İş Kazaları, Pamukkale Üniversitesi, Acil Tıp ABD. Denizli. Zahariev VK., Knezevic B., Bogadi-Sare A., Bubas M., Kristo D., Pejnovic N. (2012). Anaphylactic Reaction To Latex İn A Health Care Worker: Case Report. Acta Dermatovenerol Croat. 20(3):207–9. http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2013/03/20130329-4.html Şubat 21, 2017
• https://www.cdc.gov/niosh/topics/healthcare/physical.html Şubat 18,2017
• http://www.who.int/violence_injury_prevention/violence/workplace/en/ Şubat18, 2017
• https://www.cdc.gov/niosh/topics/ems/ Şubat 16,2017
• http://www.ems.tc/urunler/sedyeler/ems-ana-sedye ve 2011 EMS ürün katoloğu, 2011, Şubat 15 2017
• http://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.6331.pdf, Şubat 18, 2017
• RG(Resmi Gazete) http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2015/08/20150823-8.pdf, Şubat 18, 2017
• http://www.ilo.org/global/topics/safety-and-health-at-work/lang--en/index.htm, Ocak 20, 2017.