HASTANE ÖNCESİ ACİL SAĞLIK ÇALIŞANLARININ KARŞILAŞTIĞI ADLİ OLGULARA YAKLAŞIM

Yıl 2017, Cilt: 2 Sayı: 2, 79 - 89, 13.11.2017

Mehmet Doğan , Vesile Şenol

Öz

Amaç: Bu çalışma, hastane öncesi acil sağlık hizmetleri
çalışanlarının karşılaştıkları adli olgulara yaklaşımlarını değerlendirmek
amacıyla yapılmıştır.

Gereç
ve Yöntemler: Tanımlayıcı tipteki bu
çalışmanın evrenini Kayseri il merkezinde bulunan sağlık bakanlığı acil yardım
istasyonları ve komuta kontrol merkezinde çalışan 150 sağlık çalışanı
oluşturmuştur. Örneklem grubunu ilgili çalışma birimlerinden mesleki tabaka
ağırlığına göre seçilen 100 kişi oluşturmuştur. Veriler, anket formunun
yüz-yüze uygulanması şeklinde toplanmıştır.

Bulgular:
Katılımcıların %52,0’ı 18-27 yaş grubunda, %56,0’ı kadın, % 46,0’ı acil tıp
teknisyeni (ATT), %18,0’i acil tıp teknikeri (paramedik) ve %20,0’si hekimdir.
Katılımcıların %69,0’ının meslekte çalışma süresi 1-5 yıl olup, %85,0’ı 24 saat
nöbet usulü ile çalışmaktadır. Grubun %67,0’ı
yaptıkları işten, %90,0’ı da çalışma ortamından memnundur. Katılımcılar, adli
olguya müdahaleden önce yapılacak işlemlerin önceliklendirilmesinde birincil
olarak %49,4 ile delillerin korunması gerektiğini ifade etmişlerdir. Trafik
kazaları %54,0 ile mesleki çalışma süresince en sık karşılaşılan adli olgu
iken, delici-kesici alet ve ateşli silah yaralanmaları ikinci sıklıkta adli
olgu ön tanısı konulan acil olgular olmuştur.

Sonuç: 112 acil sağlık çalışanlarının yaklaşık yarıdan
fazlası adli olguları tanımlama, delilleri koruma, toplama, gizlilik ilkesine
bağlı kalma gibi konularda sorumluluk üstlenmede; kendi can güvenliğini
sağlama, gerektiğinde öncelleme ve güvenli koşullarda hizmet sunma gibi
konularda ciddi sorunlar yaşamaktadırlar. 

Anahtar Kelimeler

Adli Olgular, 112 Acil Sağlık Hizmetleri, Acil Sağlık Çalışanları

Kaynakça

• 5237 sayı ve 26.09.2014 Tarihli Türk Ceza Kanunu http://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.5237.pdf, (15.06.2017).
• 157682 sayı ve 22.12.2014 Tarihli "Acil Sağlık Hizmetleri Personelinin Adli Vakalarda Maddi Delillere Yaklaşımı Eğitim ve İşbirliği Protokolü’
• Acar K. (2011) Acil Serviste Adli Olgular ve Yol Açtığı Sorunlar. 13. Acil Tıp Güz Sempozyumu. 25-27 Kasım 2011. Denizli.
• Akbaş M, Boz A, Dursun A, Çetin S, Kılıçaslan A. (2016) 112 Çalışanlarının Şiddete Maruz Kalma Durumları ve Şiddete Yönelik Davranışları. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi (DEUHFED), 9(3): 93-100
• Demiray Ready FN (2013). Sağlık Çalışanları Şiddet Araştırması. Sağlık-Sen Yayınları, Ankara.
• Ekşi, A. and Torlak, SE.(2011). Utilization of emergency services during the single European emergency call number pilot. Turkish Journal of Emergency Medicine. 11(4):149-154.
• Evans MM, Stagner PA. (2003) Maintaining the chain of custody evidence handling in forensic cases. AORN Journal. 78(4):563-569.
• Goll-McGee B. (1999) The role of the clinical forensic nurse in critical care. Crit. Care Nurs Q. 22(1):8-18. Gündoğmuş ÜN. (1997) Adli Tıp. 2. Baskı. Sağlık Bakanlığı. Ankara.
• Gürbüz N, Şahan S, Cila E, Demircan A, Keleş A. (2004) Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp Anabilim Dalı Erişkin Acil Servise Başvuran Adli Vakaların Analizi, Gazi Medical Journal. 15(4): 139-144.
• Kalkan A, (2013). Adli Olguların Bildirimi ve Hekimim Sorumlulukları. 9. Acil Tıp Uzmanları Kongresi, Antalya 2013. http://file.atuder.org.tr/_atuder.org/fileUpload/SfKNrcd2jvN8.pdf, (15.06.2017).
• Kayseriolay.com (2016). 112 Kayseri’de 100 bin 620 Vakaya Ulaştı. http://www.kayseriolay.com/kayseri-de-bin-vakaya-ulasti-h13454.htm (15.06.2017).
• Lynch VA. (2006) Forensic nursing. St. Louis. Elsevier Mosby.
• McGillivray B. (2005) The role of Victorian emergency nurses in the collection and preservation of forensic evidence: a review of the literature. Accident and Emergency Nursing. 13:95-100.
• Meclis Araştırma Raporu (2013). Sağlık Çalışanlarına Yönelik Artan Şiddet Olaylarının Araştırılarak Alınması Gereken Önlemlerin Belirlenmesi. Yasama Dönemi: 24, Yasama Yılı: 3, Sıra Sayısı: 454, Ankara, Ocak 2013.
• Polat O, İnanıcı MA, Aksoy ME. (1997) Adli tıp ders kitabı. Nobel Tıp Kitabevi. İstanbul.
• Trafik.gov.tr (2016). İstatistikler. http://www.trafik.gov.tr/Sayfalar/Istatistikler/Genel-Kaza.aspx (15.06.2017) Trthaber.com (2015). 112 Acil dedektif gibi çalışacak. http://www.trthaber.com/haber/saglik/112-acil-dedektif-gibi-calisacak-165588.html, (15.06.2017).
• Vittorio di Martino (2003). Workplace violence in the health sector. 2003 Genova. http://www.who.int/violence_injury_prevention/violence/interpersonal/WVstresspaper.pdf, (15.06.2017).
• Yavuz MF, Baştürk P, Yavuz MS, Yorulmaz C. (2002) Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Acil Servisine Başvuran Adli Olguların Değerlendirilmesi. Adli Bilimler Dergisi. 1: 21-26.
• Yeni Türk Ceza Kanunu ve ilgili mevzuat. (2004) Adalet Yayınevi. Ankara.
• Zenginol M, Al B, Genç S, Deveci İ, Yarbil P, Arı Yılmaz D ve ark. (2011) Gaziantep İli 112 Acil Ambulanslarının 3 Yıllık Çalışma Sonuçları, JAEM Akademik acil tıp dergisi. 10: 27-32.
• World Health Organization: Violence and Health: Task Force on Violence and Health. Cenevre, WHO, 1998.