KAYSERİ İLİ 112 ACİL SAĞLIK HİZMETLERİNDE GÖREV YAPAN SAĞLIK PERSONELİNİN DEPREM BİLGİ DÜZEYİ VE ETKİLEYEN ETMENLER

Yıl 2017, Cilt: 2 Sayı: 2, 91 - 103, 13.11.2017

İsmet Çelebi , Ş.Reyhan Uçku

Öz

Amaç: Kayseri 112
Komuta Kontrol Merkezi ve Acil Sağlık Hizmetleri İstasyonlarında görev yapan
personelin deprem bilgi düzeyinin ve etkileyen etmenlerin belirlenmesidir. 

Gereç ve Yöntemler: Araştırmanın evreni, Kayseri 112 Komuta Kontrol
Merkezi ve Acil Sağlık Hizmetleri İstasyonlarında görev yapan 179 çalışandır.
Bağımlı değişkenler, deprem bilgi düzeyi; bağımsız değişkenler ise
sosyo-demografik özellikler, çalışma koşulları, deprem deneyimi ve afet ile
ilgili eğitim alma özellikleri olarak belirlenmiştir. Veriler, yüz yüze görüşme
yöntemi ile toplanmıştır. Veri çözümlemede, SPSS 15,0 ile yapılmış, ki kare,
eğimde ki-kare, t testi ve logistik regresyon analiz yöntemleri kullanılmıştır.

Bulgular: Araştırmaya katılan 179 sağlık çalışanının yaş
ortalaması 28,5±5,9 yıldır. Grubun %65,9’u kadın, %41,3’ü lise mezunu, %83,2’si
Acil sağlık hizmetleri istasyonunda görevli, %58,1’i Acil Tıp Teknisyeni ve
%18,4’ü Ulusal Medikal Kurtarma Ekibi görevlisidir. Araştırma gurubunun
%49,2’sinin deprem bilgi düzeyi yeterli bulunmuştur. Lojistik regresyon
analizinde bilgi düzeyini anlamlı olarak etkileyen değişkenlerin; öğrenim
durumu, herhangi bir depremde görev alma durumu ve deprem eğitimi alma durumu
olduğu bulunmuştur.

Sonuç ve Öneriler: Acil sağlık hizmetlerinde görev yapan sağlık
çalışanlarının afet/olağan dışı durum bilgisi ortalama puanları çok düşük
bulunmuştur. Afet/olağan dışı durum bilgi düzeyi ile depreme karşı hazırlık
durumunun, deprem eğitimi alan çalışanlarda anlamlı olarak daha yüksek olduğu
saptanmıştır. Hastane öncesi acil sağlık hizmeti sunan tüm personele deprem ile
ilgili eğitimler verilmeli ve tatbikatlar yapılmalıdır.

Anahtar Kelimeler

Acil Sağlık Hizmeti, Deprem, Afet Bilgi Düzeyi

Kaynakça

• AFAD (2011). Olağan dışı durumlarda yaşamı sürdürme, AFAD yayınları. İstanbul.
• Akdur, R.(2001). Afetlerde çevre sağlığı hizmetleri. Afetlerde Sağlık Hizmeti Yönetimi Kurs Notları. Şubat 2011- Ankara. SS:116-129.
• Aker, T. (2006). 1999 Marmara depremleri: Epidemiyolojik bulgular ve toplum ruh sağlığı uygulamaları üzerine bir gözden geçirme. Türk Psikiyatri Dergisi. 17(3):204-212.
• Barış, E. (2011). Afet tıbbı eğitiminin İzmir metropol alanda Acil Sağlık Hizmetlerinde çalışan hekimlerin bilgi düzeyine etkisi. Dokuz Eylül Üniversitesi Sağlık bilimleri enstitüsü. İzmir.
• Çakmak, H. Aydın, R. Oz, YC. Aker, AT. (2010). Kocaeli ili 112 acil yardım birimlerinde çalışan personelin Marmara depreminden etkilenme ve olası afetlere hazırlık durumlarının saptanması. Akademik Acil Tıp Dergisi 2:83-91.
• Dönertaş, AS. (2006). Afet yönetimi kapsamında güvenli yerleşim yerlerinin tasarımı için kentsel tasarım standartlarının geliştirilmesi. Mimar Sinan güzel sanatlar üniversitesi Fen bilimleri enstitüsü. İstanbul.
• Fan, F. Zhang, Y. Yang, Y. Mo, L. Liu, X. (2011). Symptoms of posttraumatic stress disorder, depression, and anxiety among adolescents following the 2008 Wenchuan earthquake in China. Journal of Traumatic Stress. 24(1):44-53.
• Federal Emergency Management Agency URL: http://www.fema.gov/, (Erişim Tarihi: 04.02.2014).
• Giana, H. Frederick, P. Christopher, D. Robet, K. Gregory, J. Elieen, M. (2014). Validation of prehospital trauma triage criteria for motor vehicle collisions. Journal of trauma and acute care surgery. 76(3):55-61.
• Gögen S. (2004). Afetler ve afete müdahalede asgari sağlık standartları. TSK Koruyucu hekimlik bülteni. 3:296-306.
• Hsu, EB. Ma, M. Lin, FY. Vanrooyen, MJ. Burkle, FM. (2002). Emergency medical assistance team response following Taiwan Chi-Chi earthquake. Prehospital Disasert Medicine. 17:17-22.
• Hsu, EB. Thomas, TL. Bass, EB. Whyne, D. Kelen, DG. Green, GB. (2006). Healthcare worker competencies for disaster training. BMC Medical Education 6:19.
• İnal, E. (2012). Kocagöz S, Turan M. Temel afet bilinç ve hazırlık düzeyinin saptanmasına yönelik bir araştırma. Türkiye Acil Tıp Dergisi. 12(1):15-19.
• International strategy for disaster reduction. Disaster statistics. http://www.unisdr.org/we/inform/disaster-statistics, (Erişim tarihi:12.05.2017).
• Murad, A. Elaine, B. Jafar, A. (2012). Jordanian nurses’ perceptions of their peparedness for disaster managment. International Emergency Nursing 20 :14-23.
• SB. Ulusal Medikal Kurtarma Ekibi nedir? http://www.acilafet.gov.tr/UMKE/, (Erişim Tarihi: 11.07.2017).
• Studnek JR, Fernandez AR, Organizational description and emergency preparedness of nationally registered first responders. Prehospital and Disaster medicine,2008;23(3):250-255.
• Sun, K. Yang, H. (2012). Statistical analysis of dangerous chemical accidents in China. Fire Technology book. Second edition. 331-341.
• TÜBİTAK, Yaralıların sınıflandırılması http://www.biltek.tubitak.gov.tr/sandik/deprem/felakettek1.html, (Erişim tarihi:07.08.2017).