COVID-19 SALGIN SÜRECİNDE SOSYAL DESTEK ALGISININ İŞ YERİNDE MANEVİYAT ÜZERİNDEKİ ETKİSİNDE TIBBİ HATANIN DÜZENLEYİCİ ROLÜ: 112 ACİL SAĞLIK HİZMETLERİ ÇALIŞANLARI ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA

Yıl 2021, Cilt: 6 Sayı: 3, 351 - 366, 02.12.2021

Fevziye Gurlaş

https://doi.org/10.54409/hod.982181

Cited By: 1

Öz

Amaç: Bu araştırma, Covid-19 salgını sürecinde 112 acil hizmetlerinde görev yapmakta olan sağlık çalışanlarının, aile kaynağına dayalı sosyal destek algısının iş yerinde maneviyat (işe tutkunluk) algısı ve iş ortamından kaynaklı tıbbi hata konularına dair görüşleri hakkında bilgi edinmek amacıyla gerçekleştirilmiştir. Bu kapsamda, sosyal destek algısının iş yerinde maneviyat üzerindeki etkisinde iş ortamından kaynaklanan tıbbi hatanın düzenleyici rolü incelenmiştir.

Gereç ve Yöntemler: Kolayda ve kartopu örneklem yöntemi kullanılarak Google form aracılığıyla oluşturulmuş çevrimiçi anket toplama yöntemi ile 449 sağlık personelinden veriler elde edilmiştir. Verilerin analizi için, SPSS 23 paket programı, AMOS 20 ve PROCESS v.3.4 eklenti programı araçları kullanılmıştır.

Bulgular: Sosyal destek algısının iş yerinde maneviyat üzerindeki etkisinin anlaşılması için yapılan basit doğrusal regresyon analizi sonucu pozitif ve anlamlı bir etkinin olduğu sonucuna ulaşılmıştır (Beta= 0.382, p<0,000). Bu ilişki de iş ortamından kaynaklanan tıbbi hatanın düzenleyici rolünün belirlenmesi için yapılan process makro (model 1) analiz yöntemi sonucunda düzenleyici değişkenin anlamlı ve negatif yönlü bir etkisi olduğu sonucuna ulaşılmıştır (b=-0,113, p <0,05, CI [-0,178/ -0,048]).

Sonuç: Sağlık çalışanların iş yerindeki ruhsal gelişimi için sosyal desteğin önemli bir unsur olduğu, iş ortamından kaynaklanan tıbbi hatanın ise, iş yerinde maneviyat ile sosyal destek arasındaki ilişkiyi olumsuz yönde etkilediği sonucuna ulaşılmıştır. 

Anahtar Kelimeler

Koronavirüs Salgını, Sosyal Destek, İş Yerinde Maneviyat, Tıbbi Hata

Destekleyen Kurum

yok

Proje Numarası

yok

Teşekkür

Veri toplama sürecinde desteklerini esirgemeyen değerli öğrencim Ayşenur Öndeş Hatil ve Gümüşhane Üniversitesi Şiran Sağlık Hizmetleri MYO öğrencilerime teşekkür ediyorum.

THE REGULATORY ROLE OF WORKPLACE-BASED MEDICAL ERROR IN THE EFFECTS OF SOCIAL SUPPORT PERCEPTION ON WORKPLACE SPIRITUALITY DURING THE COVID-19 PANDEMIC: A STUDY ON EMERGENCY MEDICAL SERVICES WORKERS

Öz

Objective: This research was performed to obtain information about the views of health workers in emergency services about social support perception, spirituality in workplace and medical errors during the coronavirus epidemic. Concordantly, we analyzed the moderator role of workplace-based medical error within the effects of social support perception on workplace.

Materials and Methods: Data were obtained with the online questionnaire collection method which was created via Google form using convenience and snowball sampling methods from 449 health professionals. For the data analysis, SPSS 23 package program, AMOS 20 and PROCESS v.3.4 plug-in tools were used.

Results: The simple linear regression analysis revealed a significantly positive relationship between social support perception and work spirituality (Beta= 0.382, p<0.000). Used to determine the moderator role of workplace-based medical error, the PROCESS macro analysis method (model 1) showed that the regulatory variable had a significantly negative effect in this relationship (b=-0.113, p <0.05, CI [-0.178/ -0.048).]).

Conclusion: It was concluded that social support is an important element for the spiritual development of health workers and workplace-based medical error negatively affects the relationship between spirituality and social support. 

Anahtar Kelimeler

Coronavirus Pandemic, Social Support, Spirituality at Work, Medical Error

Proje Numarası

yok

Kaynakça

• Arpacioglu, MS., Baltaci, Z. ve Unubol, B. (2021). Burnout, Fear of Covid, Depression, Occupational Satisfaction Levels and Related Factors in Healthcare Professionals in the COVID-19 Pandemic. Cukurova Medical Journal,46(1), 88–100. https://doi.org/10.17826/cumj.785609.
• Bailly, N, Guillaume M., Claude F., Océane A., Caroline G., Kamel G., and Nicolas R.. (2018). Spirituality, Social Support, and Flexibility among Older Adults: A Five-Year Longitudinal Study. International Psychogeriatrics,30(12), 1745–52. https://doi.org/10.1017/S1041610218000029.
• Baş, T. (2008). Anket: Anket Nasıl Hazırlanır?, Anket Nasıl Uygulanır?,Anket Nasıl Değerlendirilir?. Seçkin Yayıncılık. Ankara.
• Bahadır, A. ve Nesanır, N. (2021). “Pandemide Sağlık Çalışanları Ölümleri”. Türk Tabipler Birliği Covid-19 Pandemisi 18 Ay Değerlendirme Raporu. Ekim 2021. 83-87. https://www.ttb.org.tr/userfiles/files/ttb_covid_18ay_rapor.pdf, (Erişim Tarihi:27.10.2021).
• Bhaskar, AU. and Bijaya M. (2019). Putting Workplace Spirituality in Context: Examining Its Role in Enhancing Career Satisfaction and Reducing Turnover Intentions with Perceived Organizational Support as an Antecedent. Personnel Review, 48 (7), 1848–65. https://doi.org/10.1108/PR-08-2018-0305.
• Büyüköztürk, Ş. (2002). Faktör Analizi: Temel Kavramlar Ve Ölçek Geliştirmede Kullanımı. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 32(32), 470-483.
• Çankaya, M. (2020). COVID-19 Pandemisi ve Sağlık Çalışanlarının İyilik Hali Değişimi. 446- 460. İçinde Atlas International Congress on Socıal Science 7. 23-25 September 2020. Budapest Hungary. 2020. “Proceeding Book.” IPTEK Journal of Proceedings Series 0. https://doi.org/10.12962/j23546026.y2018i6.4677.
• Chinomona, R., (2012). The Impact of Organizational Support on Work Spirituality, Organizational Citizenship Behaviour and Job Performance: The Case of Zimbabwe’s Small and Medium Enterprises (SME) Sector. African Journal of Business Management, 6(36),10003–14. https://doi.org/10.5897/ajbm11.2286.
• Csiernik, R. and Adams. D. W. (2008). Spirituality , Stress and Work Spirituality , Stress and Work, 0003. https://doi.org/10.1300/J022v18n02.
• Çam, H. (2016). İşletmelerin Dış Kaynak Kullanımını Etkileyen Faktörlerin Yapısal Eşitlik Modeli Yaklaşımı İle Belirlenmesi. Gümüshane University Electronic Journal of the Institute of Social Science/Gümüshane Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Elektronik Dergisi,7(15),210-228.
• Eker, D., Arkar, H. ve Yaldız. H., (2001). Çok Boyutlu Algılanan Sosyal Destek Ölçeğinin Gözden Geçirilmiş Formunun Faktör Yapısı, Geçerlik ve Güvenirliği. Türk Psikiyatri Dergisi, 12 (1), 17–25.
• Ekşi, A., Gümüşsoy, S., Kirazlı, G. ve Utanır Altay, S. (2021). Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Açısından Şiddet: Hastane Öncesi Sağlık Çalışanları Üzerine Niteliksel Bir Araştırma. TC Ege Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinasyon Birimi. (Proje No: 21653). İzmir.
• Erkenekli, M. (2011). Hofstede’nin kültürel değerler modeline göre Türkiye ile ABD’nin karşılaştırılması. Kara Harp Okulu Bilim Dergisi, 21(2), 1-29.
• Grober, ED. and Bohnen. JMA. (2005). Defining Medical Error. Canadian Journal of Surgery, 48(1),39-44. Gürbüz, S. (2019a). AMOS ile Yapısal Eşitlik Modellemesi Temel İlkeler ve Ugulamalı Analizler (IBM AMOS Uygulamalı, Örnek Veri Setleri). I. Baskı. Seçkin Yayıncılık. Ankara.
• Gürbüz, S. (2019b). Sosyal Bilimlerde Aracı, Düzenleyici ve Durumsal Etki Analizleri, I. Baskı. Seçkin Yayıncılık. Ankara.
• Hamren, K., Holendro SC., and MH. (2015). Religion, Spirituality, Social Support and Quality of Life: Measurement and Predictors CASP-12(v2) amongst Older Ethiopians Living in Addis Ababa. Aging and Mental Health,19 (7),610–21. https://doi.org/10.1080/13607863.2014.952709.
• Işık, O., Akbolat, M., Çetin, M., ve Çimen, M. (2012). Hemşirelerin Bakış Açısıyla Tıbbi Hataların Değerlendirilmesi. TAF Preventive Medicine Bulletin,11(4),421-430.
• Kalaycı, Ş. (2010). SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri (Vol. 5). Asil Dağıtım. Ankara.
• Kanbur, A. ve Kavuklu. H., (2018). Psikolojik Sermayenin Yordanmasında İşyerinde Maneviyatın Rolü. Business & Management Studies: An International Journal,6 (3),17–35.
• Karakas, F. (2008). “A Holistic View of Spirituality and Values: The Case of Global Gulen Networks”. Journal Of Management, Spirituality & Religion,5(1),56-83.
• Karasu, F. ve Öztürk Çopur, E. (2020).COVID-19 Vakaları Artarken Salgının Ön Safındaki Bir Yoğun Bakım Hemşiresi: ‘Cephede Duran Kahramanlar.Yoğun Bakım Hemşireliği Dergisi,24(1),11–14.
• Li, Y., Scherer, N., Felix, L. and Kuper, H. (2021). Prevalence of Depression, Anxiety and Posttraumatic Stress Disorder in Health Care Workers during the COVID-19 Pandemic: A Systematic Review and Meta-Analysis. PLoS ONE 16 (3 March),1–19. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0246454.
• Menon, V. and Padhy, SK. 2020. Since January 2020 Elsevier Has Created a COVID-19 Resource Centre with Free Information in English and Mandarin on the Novel Coronavirus COVID- 19.The COVID-19 Resource Centre Is Hosted on Elsevier Connect, the Company’s Public News and Information”. January.
• Naseem, R., Akhtar, Q. and Akram, M. (2020). Impact of Organizational Virtuousness on Workplace Spirituality with the Mediating Role of Perceived Organizational Support. Journal of Management and Research,7(2),75–103. https://doi.org/10.29145/jmr/72/070203.
• Çalışkan Pala, S., and Metintaş, S. (2020). Covid-19 Pandemi̇si̇nde Sağlik Çalişanlari. ESTUDAM Halk Sağlığı Dergisi,5,156–68.
• Sakaoğlu, HH., Orbatu, D., Emiroglu, M. ve Çakır. Ö. (2020). Spielberger State and Trait Anxiety Level in Healthcare Professionals During the Covid-19 Outbreak: A Case of Tepecik Hospital.The Journal of Tepecik Education and Research Hospita,30,1–9. https://doi.org/10.5222/terh.2020.56873.
• Sohail, MM., Mahmood, QK., Sher, S., Siti Mas’udah, MS. and Ida, R.(2020). Coping Through Religiosity, Spirituality and Social Support Among Muslim Chronic Hepatitis Patients. Journal of Religion and Health,59,(6), 3126–40. https://doi.org/10.1007/s10943-019-00909-4.
• T.C. Sağlık Bakanlığı (2021). T.C. Sağlık Bakanlığı COVİD_19 Bilgilendirme Platformu. Https://Covid19.Saglik.Gov.Tr/TR-66935/Genel-Koronavirus-Tablosu.Html, (Erişim Tarihi:13.07.202).
• Talat, I., Khan, MK., and Asad, M., (2019). Workplace Spirituality in South Asian Context: The Role of Learning Culture, Organizational Support and Knowledge Sharing. South Asian Studies, 34(1),195-212.
• Türk Tabipler Birliği (2021). “Türk Tabipler Birliği (2021). Covid-19 Pandemisi 1. Yıl Değerlendirme Raporu, 2021. Https://Www.Ttb.Org.Tr/Kutuphane/1_yil_rapor.Pdf, (Erişim Tarihi:13.07.2021).
• World Health Organization (WHO) (2021) https://www.who.int/director-general/speeches/detail/director-general-s-opening-remarks-at-the-world-health-assembly---24-may-2021, (Erişim Tarihi:27.10.2021).