HASTANE ÖNCESİ PSİKİYATRİK ACİLLER

Yıl 2023, Cilt: 8 Sayı: 1, 129 - 136, 04.05.2023

Yeter Çuvadar Baş

https://doi.org/10.54409/hod.1228744

Öz

Hastane öncesi ortamda psikiyatrik durumlarla sıklıkla karşılaşılmaktadır. Birinci basamak sağlık hizmetlerinde görevli ilk ve acil yardım teknikerlerinin acil psikiyatrik yardıma ihtiyacı olan bireyleri fiziksel ve psikososyal açıdan değerlendirebilme, uygun tedavi ve bakımı sağlama, olası riskleri görme ve engelleme, kriz yönetimi gibi birçok konuda bilgi ve beceri sahibi olmaları gerekmektedir. Bu sebeple ilk ve acil yardım teknikerlerinin psikiyatrik acil durumları anlama, değerlendirme ve yönetme yeteneğini geliştirmesine ihtiyaç vardır. Bu derleme makalede literatür taraması doğrultusunda hastane öncesi ortamda en sık karşılaşılan psikiyatrik acil durumlar ve uygulamada kullanılması gereken temel yaklaşımların belirlenmesi amaçlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

hastane öncesi, ilk ve acil yardım teknikeri, psikiyatrik acil

PRE-HOSPITAL PSYCHIATRIC EMERGENCIES

Öz

Psychiatric conditions are frequently encountered in the prehospital setting. First and emergency aid technicians in primary health care services need to have knowledge and skills in many subjects such as physical and psychosocial evaluation of individuals in need of emergency psychiatric help, providing appropriate treatment and care, seeing and preventing possible risks, and crisis management. For this reason, there is a need for first and emergency technicians to develop their ability to understand, evaluate and manage psychiatric emergencies. In this review article, it is aimed to determine the most common psychiatric emergencies in the prehospital setting and the basic approaches that should be used in practice in line with the literature review.

Anahtar Kelimeler

pre-hospital, first and emergency technician, psychiatric emergency

Kaynakça

• Altuntaş, M. (2021). Paramedik-Acil Bakım İlkeleri ve Uygulamalar. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık. Büyükbayram, A., Engin, E. (2018). Acil psikiyatrik bakım ve ruh sağlığı triyajı. J Psychiatric Nurse, 9(1), 61-67. doi: 10.14744/phd.2017.24855.
• Cooper, J, Kapur, N, Mackway-Jones, K. (2007). A comparison between clinicians’ assessment and the Manchester self-harm rule: A Cohort Study. Emerg Med J, 24(10), 720–21.
• Çuvadar, Y, Çuvadar, A. (2021). COVID-19 ile ilişkili yoğun bakım deliryumu: Risk faktörleri, önleme ve tedavi politikaları. Sağlık Akademisyenleri Dergisi, 8(2), 152-155.
• Durmaz, H. (2019). Psikiyatri ve Acil Bakım. Kuğuoğlu, S. & Yiğitbaş, Ç. Acil Hasta Bakımı III. Ankara. 371-415. Ham, P, Waters, DB, Oliver, MN. (2005). Treatment of Panic Disorder. Am Fam Physician, 71(4), 733–9.
• Hawley, C, Singhal, A, Roberts, AG, Atkinson, H, Whelan, C. (2011). Mental health in the care of paramedics: Part 1. Journal of Paramedic Practice, 3(5), 230-236.
• Hawley, C, Singhal, A, Roberts, AG, Atkinson, H, Whelan, C. (2011). Mental health in the care of paramedics: Part 2. Journal of Paramedic Practice, 3(6), 304-312.
• Ivarsson, B, Johansson, A, Todorova, L. (2022). Prehospital emergency nurses’ competence progress in assessing psychiatric disorders; 1-year follow-up of a psychiatric emergency response unit. Int Emerg Nurs., 62, 101149. Doi: 10.1016/j.ienj.2022.101149.
• Koenigsberg, HW, Reynolds, D, Goodman, M, New, AS, Mitropoulou, V, Trestman, RL, Silverman, J, & Siever, LJ. (2003). Risperidone in the treatment of schizotypal personality disorder. The Journal of Clinical Psychiatry, 64(6), 628–634. https://doi.org/10.4088/jcp.v64n0602.
• Köroğlu E. (2018). DSM-V Amerikan Psikiyatri Birliği ruhsal bozuklukların tanısal ve sayımsal el kitabı. 5. Baskı. Ankara: Hekimler Yayın Birliği.
• Mothibi, JD, Jama, M, Adefuye, AO. (2019). Assessing the knowledge of emergency medical care practitioners in the Free State, South Africa, on aspects of pre-hospital management of psychiatric emergencies. Pan Afr Med J., 33, 132. doi: 10.11604/pamj.2019.33.132.18426.
• Öztürk, O, Uluşahin, A. (2016). Ruh Sağlığı ve Bozuklukları. 14. Baskı. Ankara: Nobel Tıp Kitabevi.
• Sabancıoğulları, S. (2020). Psikiyatrik Bozukluklar. Gündüz, E.S. Paramedikler İçin Özel Gereksinimi Olan Hastalara Hastane Öncesi Yaklaşım. Ankara. 232-260.
• Sadock, BJ, Sadock, VA, Ruiz, P. (2016). Kaplan & Sadock Psikiyatri. 11. Baskı. İstanbul: Güneş Tıp Kitabevleri.