HASTANE ÖNCESİ ACİL SAĞLIK HİZMETLERİ ÇALIŞANLARINDA TIBBİ HATA

Yıl 2024, Cilt: 9 Sayı: 3, 245 - 257, 30.12.2024

Aslı Akkoca

https://doi.org/10.54409/hod.1443045

Öz

Sağlık profesyonelleri amaçlarının hayat kurtarmak olduğu görevlerini yerine getirirken birçok risklerle karşılaşmaktadır. Dünya’da hasta güvenliği açısından en büyük risk olan tıbbi hatalar ve hatalardan kaynaklı sorumluluklar sağlık profesyonellerini ciddi boyutta etkilemektedir. Sağlık profesyonelinin uygulamayı yapmaması, beceri eksikliği veya hastaya tedavi vermemesi ile oluşan zararların tümü tıbbi hata olarak tanımlanmaktadır. Gelişmiş ülkelerin güvenlik raporlama sistemleri verilerine bakıldığında Dünya’da ölüm nedenleri arasında tıbbi hatalar önemli yer tutmaktadır. Çalışmada hastane öncesi acil sağlık hizmetleri içerisinde yaşanan tıbbi hataları literatür çerçevesinde açıklanması amaçlanmaktadır.
Anahtar Kelimeler: Hastane Öncesi Acil Sağlık Hizmetleri, Tıbbi Hata, Paramedik, Hasta Güvenliği

Anahtar Kelimeler

hastane öncesi acil sağlık hizmetleri, tıbbi hata, paramedik, hasta güvenliği

IN PRE-HOSPITAL EMERGENCY HEALTH SERVICES WORKERS MEDICAL ERRORS

Öz

Health professionals face many risks while performing their duties that aim to save lives. Medical errors, which are the biggest risk for patient safety worldwide, and responsibilities arising from errors seriously affect healthcare professionals. All damages caused by the healthcare professional's incorrect treatment or failure to treat the patient due to lack of knowledge and equipment are defined as medical errors. When we look at the safety reporting systems data of developed countries, medical errors have an important place among the causes of death worldwide. The study aims to explain medical errors experienced in pre-hospital emergency health services within the framework of the literature.

Anahtar Kelimeler

pre-hospital emergency health services, medical error, paramedic, patient safety

Kaynakça

• Aktan, U., ve Atay, S. (2021). Hemşirelerin Tıbbi Hatalarda Tutumları ve Etkileyen Faktörlerin İncelenmesi. Acıbadem Universitesi. Sağlık Bilimleri Dergisi, 12(2), 376-384.
• Altay, S. U., Ekşi, A. (2020). Hastane öncesi acil sağlık hizmetlerinde iletişim. Hastane öncesi dergisi, 5(1), 67-77.
• Budak, H. (2021). Tekirdağ İlinde görev yapan hekimlerin hekim sorumluluğu, malpraktis ve defansif tıp konuları hakkında bilgi düzeylerinin belirlenmesi. Doktora Tezi. Tekirdağ Namık Kemal Üniversitesi. Tekirdağ.
• Caymaz, M. (2015). Sağlık personelinin tıbbi uygulama hataları üzerine bir araştırma. Uluslararası Yönetim ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2(4), 1-14.
• Chang, Y. K., & Mark, B. A. (2009). Antecedents Of Severe and Nonsevere Medication Errors. Journal Of Nursing Scholarship, 41(1), 70-78.
• Coppler, P. J., Padmanabhan, R., Martin-gill, C., Callaway, C. W., Yealy, D. M., & Seymour, C. W. (2016). Accuracy Of Prehospital Intravenous Fluid Volume Measurement by Emergency Medical Services. Prehospital Emergency Care, 20(1), 125-131.
• Çakmak, C., Konca, M., ve Teleş, M. (2018). Türkiye ulusal güvenlik raporlama sistemi (GRS) üzerinden tıbbi hataların değerlendirilmesi. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 21(3), 423-448.
• Çamcı, M., ve Atak, M. (2023). Acil Tıpta Yasal Düzenlemeler. Phoenix Medical Journal, 5(3), 152-157.
• Çelik, S., & Çelik, R. (2020). APA Kaynakça Yazım Örnekleri: Metin İçinden Atıf ve Yayın Türüne Göre Referans Yazım Biçimleri. İbn Haldun Üniversitesi, Kütüphane Daire Başkanlığı, İstanbul.
• Değdaş, U. C. (2018). Hatalı Tıbbi Uygulamadan (Malpraktis) Doğan Hukuki ve Cezai Sorumluluk. Anadolu Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 4(6), 41-65.
• Devlet Memurları Kanunu. (1965). T.C. Resmî Gazete (12056, 14 Temmuz 1965).
• Doğan, M., Şenol, V., Çetinkaya, F., Naçar, M., & Bülbül, E. (2020). Kayseri İlinde Halkın 112 Acil Yardım Hizmetleri Hakkında Bilgi, Düşünce ve Memnuniyet Düzeyleri. Journal Of Contemporary Medicine, 10(erken Görünüm), 1-6.
• Durmuş, S. Ç. (2022). Tıbbi Hatalar: Nedenleri ve Çözüm Önerileri. Socıal Scıences Studıes Journal (Sssjournal), 4(23), 4388-4396.
• Eastwood, K. J., Boyle, M. J., & Williams, B. (2009). Paramedics’ Ability to Perform Drug Calculations. Western Journal of Emergency Medicine, 10(4), 240.
• Ekşi, A. (2017). Kitlesel Olaylarda Hastane Öncesi Acil Sağlık Hizmetleri Yönetimi. İzmir: Kitapana Yayınevi. (5. Baskı).
• Ersoy, L. V. (2014). Tıbbi Malpraktis. Bulletin Of Thoracic Surgery/Toraks Cerrahisi Bülteni, 5(1).
• Giraldo P., Sato L., Martínez-sánchez J. M. Et Al. (2016) Eleven-year Descriptive Analysis Of Closed Court Verdicts On Medical Errors in Spain And Massachusetts. BMJ Open 6(8):-1-7.
• Graves, I., Potter, K., Hodgetts, T., Woollerd, M. (2006). Emergency Care, Elsevier. İtaly.
• Güneşer, R. (2022). Türkiye’de İlk ve Acil Yardım Teknikerliği Mesleğinin Gelişim Sürecinin Ulusal Mevzuat Çerçevesinde Değerlendirilmesi. Hastane Öncesi Dergisi, 7(1), 15-35.
• Hagiwara, M. A., Magnusson, C., Herlitz, J., Seffel, E., Axelsson, C., Munters, M., ... & Nilsson, L. (2019). Adverse Events İn Prehospital Emergency Care: A Trigger Tool Study. BMC Emergency Medicine, 19(1), 1-10.
• Haytaç, E. (2017). Paramediklerin (Ambulans ve Acil Bakım Teknikeri) Sık Kullanılan İlaçlar ve Girişimsel İşlemler Hakkındaki Bilgi Düzeylerinin Belirlenmesi. Doktora Tezi. Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Tıp Fakültesi. Ankara.
• Herzberg, S., Hansen, M., Schoonover, A., Skarica, B., Mcnulty, J., Harrod, T., ... & Guise, J. M. (2019). Association Between Measured Teamwork and Medical Errors: An Observational Study of Prehospital Care in the USA. BMJ Open, 9(10), E025314.
• Institute of Medicine (US) Committee on Quality of Health Care in America, Kohn, L. T., Corrigan, J. M., & Donaldson, M. S. (Eds.). (2000). To Err is Human: Building a Safer Health System. National Academies Press (US).
• İntepeler, Ş. S., ve Dursun, M. (2012). Tibbi Hatalar ve Tibbi Hata Bildirim Sistemleri. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 15(2), 129-135.
• Jacobsen, R. C., Toy, S., Bonham, A. J., Salomone, J. 3., Ruthstrom, J., & Gratton, M. (2012). Anaphylaxis Knowledge Among Paramedics: Results of A National Survey. Prehospital Emergency Care, 16(4), 527-534.
• Keleş, B., ve Aloğlu, E. (2019). Türkiye’de tıbbi hata raporlama sistemlerinin erişilebilirliği: Ankara Kamu Hastaneleri örneği. Sağlık Akademisyenleri Dergisi, 6(4), 262-269.
• Lammers, R. L., Willoughby, Byrwa, M., & Fales, W. D. (2014). Errors And Error Producing Conditions During a Simulated, Prehospital, Pediatric Cardiopulmonary Arrest. Simulation In Healthcare, 9(3), 174-183.
• Lammers, R., Willoughby-Byrwa, M., & Fales, W. (2014). Medication Errors in Prehospital Management Of Simulated Pediatric Anaphylaxis. Prehospital Emergency Care, 18(2), 295-304.
• Leung, G. K., & Porter, G. (2018). Malpractice Litigation in Acute Stroke Care Where Are We Now? Medico-legal Journal, 86(3), 134-139.
• Makary M. A. and Daniel M. (2016) Medical Error the Third Leading Cause of Death in the US. Bmj 353:1-5 Metin, B. (2018). Hemşirelik hizmetlerinde hasta güvenliği ve tıbbi hata (Malpraktis). Sağlık Akademisyenleri Dergisi, 5(1), 76-78.
• Mortaro, A., Pascu, D., Zerman, T., Vallaperta, E., Schönsberg, A., Tardivo, S., ... & Moretti, F. (2015). The Role Of The Emergency Medical Dispatch Centre (EMDC) And Prehospital Emergency Care Safety: Results From An İncident Report (IR) System. Canadian Journal Of Emergency Medicine, 17(4), 411-419.
• Olaussen, A., Abetz, J. W., Smith, K., Bernard, S., Gaddam, R., Banerjee, A., ... & Mitra, B. (2021). Paramedic Streaming Upon Arrival İn Emergency Department: A Prospective Study. Emergency Medicine Australasia, 33(2), 286-291.
• Özkaya, N. ve Kılınçlı, T. (2017). ATT ve Paramediklerin Yasal Sorumlulukları. İstanbul: Türkmen Kitapevi.
• Patterson, P. D., Lave, J. R., Weaver, M. D., Guyette, F. X., Arnold, R. M., Martin Gill, C., ... & Yealy, D. M. (2014). A comparative assessment of adverse event classification in the out-of-hospital setting. Prehospital Emergency Care, 18(4), 495-504.
• Ross, L. J., Eade, A., Shannon, B., & Williams, B. (2022). Out-of-hospital or pre-hospital: Is it time to reconsider the language used to describe and define paramedicine? Australasian Emergency Care, 25(3), 177-178.
• Sağlık Bakanlığı Sağlıkta Kalite Akreditasyon ve Çalışan Hakları Dairesi Başkanlığı. (2021). Türkiye Hasta Güvenliği Bildirim Sistemleri. https://hgbs.saglik.gov.tr/, 18.01.2024.
• Sağlık Bakanlığı Sağlıkta Kalite Akreditasyon ve Çalışan Hakları Dairesi Başkanlığı. (2021). Güvenlik Raporlama Sistemi 2016 Yılı Raporu. https://shgmkalitedb.saglik.gov.tr/TR,15234/guvenlik-raporlama-sistemi-2016-yili-raporu-yayinlandi.html, 18.01.2024.
• Sağlık Bakanlığı. (2019). Sağlık İstatistikleri: 2019 yıllığı. https://dosyasb.saglik.gov.tr/Eklenti/40564/0/saglik-istatistikleri-yilligi-2019pdf.pdf, 02.01.2024.
• Sanders, M. J. (2007). Mosby’s Paramedic Textbook. Elsevier. The USA.
• Sezgin, A., Kınıklı, G. İ. ve Kaşıkçı, M. (2023). Hastane Öncesi Sağlık Personelinin Hizmet İçi Eğitiminde Simüle Hasta Uygulamasının Acil Olgu Yönetimindeki Etkinliğinin Değerlendirilmesi. Hastane Öncesi Dergisi, 7(3), 317-330.
• Şahin, H. (2019). Çalışmaya tutkunluk ve iş yükünün işte yaşam kalitesi üzerine etkisi: 112 acil sağlık hizmetleri çalışanları örneği. Uzmanlık Tezi. Sakarya Üniversitesi. Sakarya.
• Şimşek, P., Günaydın, M., & Gündüz, A. (2019). Hastane Öncesi Acil Sağlık Hizmetleri: Türkiye Örneği. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 8(1), 120-127.
• Temel, G. (2022). Sağlık çalışanlarının hukuki sorumluluğu bağlamında, 2015-2021 yılları arasında Türkiye Cumhuriyeti Danıştay Başkanlığı'nda karara bağlanan tıbbi malpraktis (Tıbbi uygulama hatası) davalarının değerlendirilmesi. Uzmanlık Tezi. Namık Kemal Üniversitesi. Tekirdağ.
• Tunçel, K. (2013). Hemşirelerin hasta güvenliği kültürünü algılama düzeyi ve hasta güvenliği uygulamaları. Atatürk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Hemşirelikte Yönetim Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Erzurum.
• Uçaroğlu, B., Kavalcı, C., Ceyhan, M. A., & Hakbilir, O. (2018). 112 Ambulansı ile Acil Servise Getirilen Çoklu Travma Hastalarına Yapılan Girişimlerin Değerlendirilmesi. Journal Of Surgical Arts/Cerrahi Sanatlar Dergisi, 11(2).
• Uyanık, E. (2024). Hastane Öncesi Acil Sağlık Hizmetleri Çalışanlarında Mobbing. Hastane Öncesi Dergisi, 8(3), 308-318. https://doi.org/10.54409/hod.1395873.
• Vilke, G. M., Tornabene, S. V., Stepanski, B., Shipp, H. E., Ray, L. U., Metz, M. A., ... & Harley, J. (2007). Paramedic Self-reported Medication Errors. Prehospital Emergency Care, 11(1), 80-84.
• Wang, H. E., Simeone, S. J., Weaver, M. D., & Callaway, C. W. (2009). Interruptions In Cardiopulmonary Resuscitation from Paramedic Endotracheal Intubation. Annals Of Emergency Medicine, 54(5), 645-652.
• World Health Organization (WHO). (2023). Patient safety. https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/patient-safety, 18.01.2024.