Coins Found in the North of the Arycanda Terrace Bath

Yıl 2024, Sayı: 13, 107 - 142, 15.05.2024

Vahit Macit Tekinalp Hacer Sancaktar

https://doi.org/10.37879/hoyuk.2024.1.107

Öz

The ancient city of Arykanda is located within the borders of Antalya Province, Finike District, Arif Village. The Terrace Bath is located west of a narrow stairway leading west from the State Agora to the Commercial Agora on the Acropolis. Excavations in the north of the Terrace Bath were conducted during the years between 2012 and 2017. Excavations were made in seven trenches (YHK1-7) in this area, and seventy-seven coins were found. Sixty-seven coins that can be identified from these coins are dated between the 4th century BC and the 4th century AD. Intense layers of fire were found during the excavations to the north of the Slope Bath. The interruptions and layers of destruction in the coin data of the Emperor Probus Period indicate that the city’s Acropolis was attacked and destroyed in 278 AD. During Emperor Probus, the Isaurians’ attack on Lycia in A.D. 278 caused a troubled process that lasted for about a year throughout the region. It is learned from historical sources and inscriptions that some high-ranking soldiers in the region were assigned to suppress the uprising. The fire layers found in the Arykanda Acropolis inside and outside the city walls and to the north of the Terrace Bath must also be related to the attacks of the Isaurians’.

Anahtar Kelimeler

Lycia, Arycanda, North of Terrace Bath, Coins, Arycanda Acropolis

Arykanda Yamaç Hamamı’nın Kuzeyindeki Kazılarda Ele Geçen Sikkeler

Öz

Arykanda antik kenti, Antalya ili, Finike ilçesi, Arif Köyü sınırları içerisinde yer almaktadır. Yamaç Hamamı, Devlet Agorası’ndan Akropolis’teki Ticaret Agorası’na doğru batıya yönelerek çıkan dar bir merdivenli yolun batısında yer almaktadır. Yamaç Hamamı’nın kuzeyindeki kazılar, 2012 yılında başlatılmış ve 2017 yılına kadar devam etmiştir. Bu alanda yedi açmada (YHK1-7) kazılar yapılmış ve bu kazı çalışmalarında toplam yetmiş yedi adet sikke ele geçmiştir. Bu sikkelerden okunabilen altmış yedi sikke MÖ 4. yüzyıl ile MS 4. yüzyıl aralığına tarihlendirilmektedir. Yamaç Hamamı’nın kuzeyindeki kazılarda yoğun yangın tabakaları saptanmıştır. İmparator Probus Dönemi sikke verilerindeki kesinti ve tahribat katmanları, kentin Akropolisi’nin MS 278 yılında saldırıya uğrayarak tahrip edildiğine işaret etmektedir. İmparator Probus Dönemi’nde MS 278 yılında Isaurialılar’ın Lykia’ya saldırmaları bölge genelinde yaklaşık bir yıl süren sıkıntılı bir sürece neden olmuştur. Bu dönemde bölgede bazı üst düzey askerlerin söz konusu ayaklanmayı bastırmak için görevlendirildikleri hem tarih kaynaklarından hem de yazıtlardan öğrenilmektedir. Arykanda Akropolisi’nde sur içinde, sur dışında ve Yamaç Hamamı’nın kuzeyinde tespit edilen yangın tabakaları da söz konusu dönemde Isaurialılar’ın saldırıları ile bağlantılı olmalıdır. MS 3. yüzyılın son çeyreğinde yaşanan bu olaylar sırasında Arykanda Akropolisi’nin ve yakın çevresinin önemli bir bölümünün çıkan yangınlar ile tahrip olduğu, geleneksel konut alanının yavaş yavaş terk edilerek kentin güneyinde daha alt kottaki teraslara taşındığı anlaşılmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Lykia, Arykanda, Yamaç Hamamı’nın Kuzeyi, Sikke, Arykanda Akropolisi

Kaynakça

• Akdoğu Arca 2002
• Akdoğu Arca, E. N., “Lykia’lı Bir Euergetes: Opramoas”, Likya İncelemeleri, S. 79-90, İstanbul, 79-90.
• Akşit, O., Roma İmparatorluk Tarihi (MS 193-MS 395), İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakül-tesi Yayınları, İstanbul.
• Akşit, O., Helenistik Ve Roma Devirlerinde Likya, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Ya-yınları, İstanbul.
• Ashton 2001
• Ashton, R. H. J., “The Coinage of Rhodes 408- c.190 BC”, Money and its Uses in the Ancient Greek World, ed. A. Meadows-K. Shipton, Oxford, 79-115.
• Bayburtluoğlu 1986
• Bayburtluoğlu, C., “1985 Arykanda Kazısı”, VIII Kazı Sonuçları Toplantısı, C II,1986, 93-99.
• Bayburtluoğlu 2003
• Bayburtluoğlu, C., Yüksek Kayalığın Yanındaki Yer, Homer kitabevi, İstanbul.
• Behrwald 2000
• Behrwald, R., Der lykische Bund, Untersuchungen zu Geschichte und Verfassung, Antiquitas, Reihe 1, Band 48, Bonn.
• Bennett 2011
• Bennett, J., “Why did Claudius Annex Lycia?”, Adalya, 119-136, İstanbul 19-136..
• Bulut, S., “Erken Dönem Likya Sikkelerinde Triskeles Motifi”, Adalya, II, 15-68, İstanbul, 15-68.
• Cremer 1997
• Cremer, M., “Sozon”, Lexicon Iconographicum Mythologiae Classicae (LIMC), VIII, Artemis Verlag Zürich Und Dusseldorf, Switzerland, 1148-1149.
• Delemen 1993
• Delemen, İ., Anadolu’da Atlı Tanrılar. Lykia, Pisidia, Lykaonia, Isauria, Phrygia, Lydia ve Karia Böl-gelerinde Taş Eserler Üzerine Bir İnceleme, (Yayınlanmamış Doktora Tezi), İstanbul Üniversitesi, İstanbul.
• Duggan 2004
• Duggan, T. M. P., “A Short Account of Recorded Calamities (Earthquakes And Plagues) in Antalya Province and Adjacent and Related Areas over the Past 2,300 Years an Incomplete List, Comments and Observations”, Adalya, VII, 123-164.
• Duggan 2005
• Duggan, T. M. P., “Supplementary Data to be Added to the Chronology of Plague and Earthquakes in Antalya Province and in Adjacent and Related Areas”, Adalya, VII 357-398.
• Dündar-Lenger 2022
• Dündar, E.-Lenger, D. S., “A Ptolemaic Hoard from Patara”, American Journal of Arhaelogy, Vol. 126, 201-207.
• Ergin-Güçlü-Uz 1967
• Ergin, K.-Güçlü, U.-Uz, Z., A Catalog of Earthquakes for Turkey and Surrounding Area (11 AD -1964 AD), Technical Report no. 24, İstanbul Technical University, Faculty of Mines, Ins-titute of Physics of the Earth, İstanbul.
• Frei, P., “Die Götterkulte Lykiens in der Kaiserzeit”, Aufstieg und Niedergang der römischen Welt, Vol. II., Principat, Band 18 (3), Religion (Heidentum: Die religiösen Verhältnisse in den Provinzen [Forts.])/Haase Wolfgang, Walter de Gruyt, Berlin, 1729-1864.
• Hans v. Aul. Lykien 1974
• Hans von Aulock, “Die Münzprägung des Gordian III und der Tranquilliana in Lykien”, Istanbuler Mitteilungen, Beiheft 11, Verlag Ernst Wasmuth, Tübingen.
• Hellenkemper-Hild 2004
• Hellenkemper, H.-Hild, F., Tabula Imperii Byzantini 8, Lykien und Pamphylien, Verlag der Ös-terreichischen Akademie der Wissenschaften, Wien.
• İplikçioğlu 2016
• İplikçioğlu, B., “Bir Roma Eyaleti Olarak Likya/Lycia as a Roman Province”, Lukka’dan Likya’ya, Sarpedon ve Aziz Nikolaous’un Ülkesi, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul, 376-385.
• Jenkins 1989
• Jenkins, G. K., “Rhodian Plinthophoroi–A Sketch”, Kraay-Mørkholm Essays, 101-119, pl. XXIX-XXXIV.
• Karayaka 2007
• Karayaka, N., Hellenistik ve Roma Döneminde Pisidia Tanrıları, Ege Yayınları, İstanbul.
• Larsen 1956
• Larsen, J. A. O., “The Araxa Inscription and the Lycian Confederacy”, Classical Philology, 51, The University of Chicago Press, 151-169.
• Carson, R. A. G.-Hill, P. V.-Kent, J. P. C., Late Roman Bronze Coinage, Sanford J. Durst Numismatic Publications New York, N.Y. (1978).
• Mitchell 2009
• Mitchell, S., “Native Rebelleion in the Pisidian Taurus”, Organised Crime in Antiquity, The Classical Press of Wales, Swanse, 155- 175.
• Newell 1941
• Newell, E. T., The Coinage of Western Seleucid Mints from Seleucos I to Antiokhus III, American Numismatic Society, Numismatic Notes and Studies, No 4, New York.
• Öztürk 2006
• Öztürk, H. S., M.Ö. II.-M.S. IV. Yüzyıllarda Likya-Pamfilya Bölgesinde Kırsal Alan Güvenliği, (Yayınlanmamış Doktora Tezi), Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Pind. OL. 1997
• Pindaros, Olympian Odes, inside Pindar, Nemean Odes. Isthmian Odes. Fragments, ed. and çev. W. H. Race, The Loeb Classical Library, Harvard University Press, Cambridge, Mass.-London.
• Price 1991
• Price, M. J., The Coinage in the name of Alexander the Great and Philip Arrhidaeus, A British Museum Catalogue, Vol. I-II, Zurich-London.
• Mattingly, H.-Sydenham, E. A., The Roman Imperial Coinage, Vol. II, Vespasian to Hadrian, Sping & Son Ltd, London (1926).
• Mattingly, H.-Sydenham, E. A., The Roman Imperial Coinage, Vol. III, Antonius Pius to Commodus, Sping & Son Ltd, London (1930).
• Mattingly, H.-Sydenham, E. A.-Sutherland, C. H. V., The Roman Imperial Coinage, Vol. IV/ II, Macrinus to Pupienus, Sping & Son Ltd, London (1938).
• Mattingly, H.-Sydenham, E. A.-Sutherland, C. H. V., The Roman Imperial Coinage, Vol. IV/ III, Gordian III - Uranius Antoninus, Sping & Son Ltd, London (1949).
• Webb, P. H., The Roman Imperial Coinage, V/I, Valerian to Florian, ed. H. Mattingly-E. A. Sydenham, Sping & Son Ltd, London (1968).
• Webb, P. H., The Roman Imperial Coinage, V/II, Probus to Amandus, ed. H. Mattingly-E. A. Sydenham, Sping & Son Ltd, London (1968).
• Burnett, A.-Amandry, M.-Ripollès, P. P., Roman Provincial Coinage I, From to the death of Caesar to Vitellius (BC 44-AD 69), Online catalogue [Roman provincial coinage online] (2019). https://rpc.ashmus.ox.ac.uk/search/browse?volume_id=1.
• Heuchert, V., Roman Provincial Coinage IV, The Antonines (AD 138–192): Asia, Online catalogue [Roman provincial coinage online] (2005). https://rpc.ashmus.ox.ac.uk/ search/browse?volume_id=5.
• Mairat, J.-Spoerri Butcher, M.-Amandry, M.-Blan, R.-Butcher, K.-Nurpetlian, J.-Peter, U., Roman Provincial Coinage VII/II, From Gordian I to Gordian III (AD 238-244): all provinces except Asia, Online catalogue [Roman provincial coinage online] (2020), https://rpc. ashmus.ox.ac.uk/search/browse?volume_id=14.
• Mairat, J.-Spoerri Butcher, M.-Amandry, M.-Butcher, K.-Nurpetlian, J.-Peter, U.-Levante, E., Roman Provincial Coinage VIII, Philip (AD 244–249), Online catalogue [Roman provincial coinage online] (2020), https://rpc.ashmus.ox.ac.uk/search/browse?volume_id=15.
• Sancaktar 2019
• Sancaktar, H., Arykanda Akropolisi Kutsal Alanları ve Kültleri, Arykanda, I. Bilgin Kültür Yayın-ları, Ankara.
• Houghton C. Lorber, A., Seleucid Coins, A Comprehensive Catalogue: Seleucus I Through Antiochus III, Vol. I, Lancaster-London (2002).
• Schuller 2016
• Schuller, C., “Hellenistik Dönem’de Likya ve Likya Birliği (MÖ 4.-1. Yüzyıl/Lycia and the Lycian League in the Hellenistic Period (4th-1st century BC) Lukka’dan Likya’ya, Sarpedon ve Aziz Nikolaous’un Ülkesi, ed. H. İşkan-E. Dündar, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul, 46-59.
• SNG Cop. Lycia
• Sylloge Nummorum Graecorum, The Royal Collection of Coins and Medals, Danish National Museum, Band 31, Lycia-Pamphylia, Einar Munksgaard, Copenhagen (1955).
• SNG Cop. Pisidia
• Sylloge Nummorum Graecorum, The Royal Collection of Coins and Medals, Danish National Museum., Vol. 32, Pisidia, Einar Munsgaard, Copenhagen (1956).
• SNG v. Aul. Lykien
• Sylloge Nummorum Graecorum, Deutschland Sammlung v. Aulock, Lykien, 10. Heft, Verlag Gebr Mann, Berlin (1964).
• SNG v. Aul. Pisidien
• Sylloge Nummorum Graecorum, Deutschland, Sammlung v. Aulock, Pisidien, Lykaonien, Isau-rien, Verlag Gebr Mann, Berlin (1964).
• SNG Finland I
• Westermark, U. - Ashton, R., Sylloge Nummorum Graecorum , Finland, The Erkki Keckmann Collection in the Skopbank, Helsinki, Part I, Karia, The Finnish Society of Sciences and Letters, Helsinki (1994).
• SNG Finland II
• Ashton, R., Sylloge Nummorum Graecorum, Finland, The Erkki Keckmann Collection in the Skopbank, Helsinki, Part II, Asia Minor except Karia, The Finnish Society of Sciences and Letters, Helsinki (1999).
• Softa-Turan-Sözbilir 2018
• Softa M.-Turan, M.-Sözbilir, H., “Jeolojik, Arkeolojik ve Arkeosismolojik Veriler Işığında Myra Antik Kenti’nde Tarihsel Depremlere Ait Deformasyon Verileri, GB Anadolu”, Tür-kiye Jeoloji Bülteni/Geological Bulletin of Turkey, 61, Ankara, 51-74.
• Svoronos 1904-1908
• Svoronos, J. N., Ta Nomismata tou Kratous ton Ptolemaion/Münzen der Ptolemaer, 4 vols, Athens.
• Şahin, S., Die Inschriften von Arykanda, Inschriften Griechischer Städte Aus Kleinasien 48, Dr. Rudolf Habelt GMBH, Bonn.
• Tatar, Ö., Nümismatik Veriler Işığında Lykia Bölgesi’nde Ptolemaios Egemenliği, (Yayınlanmamış Doktora Tezi), Akdeniz Üniversitesi, Antalya.
• Tek, A. T., Arykanda Kazılarında Bulunan Antik Sikkeler Üzerine Yeni İncelemeler: 1971-2000 Se-zonları, (Yayınlanmamış Doktora Tezi), Ankara Üniversitesi, Ankara. Tek 2005
• Tek, A. T., “The Coins of Gordianus III found at Arykanda. Evidence for an Earthquake Relief Fund i P, Otero, XIII. Congreso Internacional de Numismatica, ed. C. Alfaro-C. Madrid 2003, Actas, Vol. 1, Madrid.
• Tek, A. T., “Hellenistik ve Erken Roma İmparatorluk Dönemlerinde Likya’da Basılan Otonom Şehir Sikkeleri”, The IIIrd Symposium on Lykia. Symposium Proceedings. Antalya, 07-10 November 2005, vol. 2, ed. KDörtlük-, B.arkivanç-T. Kahya-J. deCourtils-M. Doğanarslan-R. Boyraz, Koç Üniversitesi Yayınları, İstanbul, 769-787.
• Tek, A. T., “Arykanda Kazılarında (1993-2007) Bulunan Mozaik Cam Kâse ve Tabaklar”, Kaunos/Kbid Toplantıları 2, Anadolu Antik Cam Araştırmaları Sempozyumu, 17-20 Haziran 2010, Bilgin Kültür Sanat Yayınları, Ankara, 213-236.
• Tek, A. T., “Antik ve Orta Çağ Kaynaklarında, Yazıtlarda ve Sikke Basımları ile Podalia”, Olba, XVIII, 475-508.
• Tek-Sancaktar 2020
• Tek, A. T.-Sancaktar, H., “A Numismatic Riddle from Arykanda: The God of the Water Spring”, Adalya, 23, 311-341.
• Tekinalp-Gerçek 2014
• Tekinalp, V. M.-Gerçek, A., “2013 Yılı Arykanda Çalışmaları”, Anmed, 12, 2014, 20-25
• Tekinalp-Sancaktar-Seviç 2018
• Tekinalp, V. M.-Sancaktar, H.-Seviç, F., “Arykanda Antik Kenti 2017 Yılı Kazı ve Restorasyon Çalışmaları”, Anmed, 16, 15-22.
• Troxell 1982
• Troxell, H. A., The Coinage of the Lycian League, New York, Numismatic Notes and Monographs 162, The American Numismatic Society, New York.
• Forrer, L., The Weber Collectios, Vol. III, Part II, Greek Coins, Asia - Africa, Spink & Son Ltd., London (1929).
• Weinreich 1927
• Weinreich, “Sozon”, Paulys Real Encyclopädie (RE), Der Classischen Altertumswissenschaft, V/III A-1, ed. G. Wissowa - W. Kroll and K. Mittelhaus, J. B. Metzlerscher Verlag, Stuttgart, 1248-1256.
• Wörrle 1996
• Wörrle, M. 1996. “Ein Weihaltar aus Kilepe/Yeşilköy.” Fremde Zeiten, Festschrift für Jürgen Borchhardt I, ed. F. Blakolmer and F. Krinzinger et all., Phoibos Verlag, Wien, 153-160.