The Mediating Role of Hope in the Relationship Between Posttraumatic Growth and Searching for Meaning in Life in Adults

Yıl 2024, , 33 - 58, 02.03.2024

Bahar Kaya , Bahar Akoğlu

https://doi.org/10.47793/hp.1391830

Öz

This study was conducted to examine the mediating role of hope in the relationship between posttraumatic growth and the meaning in life in adults. The Sociodemographic Information Form, Posttraumatic Growth Inventory (PTGI), Meaning in Life Questionnaire (MLQ), and Dispositional Hope Scale (DHS) were used for this purpose. The study was conducted with the voluntary participation of 424 people between the ages of 20 and 65. The mediating role of hope in the relationship between posttraumatic growth and the search for meaning in life was analyzed using Process Macro 4.2. The findings revealed that hope has a partial mediating role in the relationship between posttraumatic growth and meaning in life. Posttraumatic growth was found to predict meaning in life positively. Posttraumatic growth and continuous hope variables can explain 35% of the variance in the meaning of the life score. The independent variable of sustained hope explained 13% of the variance in the posttraumatic growth score. With the findings obtained, the importance of hope in the growth and meaning-making processes of individuals was emphasized. This study conducted on the Turkish population is important as it will provide the opportunity to compare different cultures. Based on the results of the study, it is thought that taking into account the power of hope in the contribution of painful experiences to psychological development in psychosocial support studies and psychological interventions carried out by mental health professionals for traumatic events will support the healing processes of individuals exposed to traumatic events.

Anahtar Kelimeler

post-traumatic growth, meaning in life, hope

Yetişkinlerde Travma Sonrası Büyüme ile Yaşamda Anlam Arayışı Arasındaki İlişkide Umudun Aracı Rolü

Öz

Bu araştırma, yetişkin bireylerdeki travma sonrası büyüme ile yaşamda anlam arayışı arasındaki ilişkide umudun aracı rolünü incelemek amacıyla gerçekleştirilmiştir. Bu amaç doğrultusunda ilişkisel tarama yöntemi kullanılarak yapılan çalışmada, Sosyodemografik Bilgi Formu, Travma Sonrası Büyüme Envanteri (TSBE), Yaşamda Anlam Ölçeği (YAÖ) ve Sürekli Umut Ölçeği (SUÖ) kullanılmıştır. Çalışma 20-65 yaş arasında olan 424 kişinin gönüllü katılımıyla yürütülmüştür. Travma sonrası büyüme ile yaşamda anlam arayışı arasındaki ilişkide umudun aracı rolü Process 4.2 kullanılarak incelenmiştir. Bulgular sonucu travma sonrası büyüme ile yaşamda anlam arayışı arasındaki ilişkide umudun kısmi aracı role sahip olduğu saptanmıştır. Travma sonrası büyümenin yaşamda anlamı pozitif yönde yordadığı görülmüştür. Travma sonrası büyüme ve sürekli umut değişkenleri yaşamda anlam puanındaki varyansın %35’ini açıklayabilmektedir. Sürekli umut bağımsız değişkeninin ise travma sonrası büyüme puanındaki varyansın %13’ünü açıkladığı görülmektedir. Elde edilen bulgularla bireylerin büyüme ve anlam yaratma süreçlerinde umudun önemi vurgulanmıştır. Türk popülasyonda yapılan bu çalışma, farklı kültürlerle karşılaştırma olanağı sunacağı için önem arz etmektedir. Araştırma sonuçlarına dayalı olarak, ruh sağlığı profesyonelleri tarafından travmatik olaylara yönelik yürütülen psikososyal destek çalışmalarında ve psikolojik müdahalelerde acı veren deneyimlerin ruhsal gelişime katkısında umudun gücünün hesaba katılmasının, travmatik olaylara maruz kalmış bireylerin iyileşme süreçlerini destekleyeceği düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

travma sonrası büyüme, yaşamda anlam, umut

Etik Beyan

Bu araştırmanın hazırlanmasında bilimsel ahlak kurallarına uyulduğunu, başkalarının eserlerinden yararlanılması durumunda bilimsel normlara uygun olarak atıfta bulunulduğunu, kullanılan verilerde herhangi bir tahrifat yapılmadığını, tezin herhangi bir kısmının başka bir dergiye iletilmediğini beyan ederim.

Destekleyen Kurum

Nişantaşı Üniversitesi

Kaynakça

• Acar, B. (2020). Suriyeli mültecilerde travma sonrası stres belirtileri ve travma sonrası büyüme ile ilişkili değişkenler [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Marmara Üniversitesi.
• Ai, A. L., Cascio, T., Santangelo, L. K., & Evans-Campbell, T. (2005). Hope, Meaning, and Growth Following the September 11, 2001, Terrorist Attacks. Journal of Interpersonal Violence, 20(5), 523–548. https://doi.org/10.1177/0886260504272896
• Aflakseir, A., Soltani, S., & Mollazadeh, J. (2018). Posttraumatic growth, meaningfulness, and social support in women with breast cancer. International Journal of Cancer Management, 11(10):e11469.  https://doi.org/10.5812/ijcm.11469
• Aktürk, Ü. (2016). Kemoterapi alan hastalara watson insan bakım modeline göre verilen bakımın yaşamın anlamı ve semptom yönetimine etkisi değerlendirilmesi [Yayımlanmamış doktora tezi]. İnönü Üniversitesi.
• Almeida, M., Ramos, C., Maciel, L., Basto-Pereira, M., & Leal, I. (2022). Meaning in life, meaning-making and posttraumatic growth in cancer patients: Systematic review and meta-analysis. Frontiers in Psychology,  13, 995981. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2022.995981
• Alvarez-Calle, M., & Chaves, C. (2023). Posttraumatic growth after perinatal loss: A systematic review. Midwifery, 121, 103651.  https://doi.org/10.1016/j.midw.2023.103651
• American Psychiatric Association. (2022). Trauma and stressor-related disorders. In Diagnostic and statistical manual of mental disorders (5th ed., text rev.). https://doi.org/10.1176/appi.books.9780890425787.x07_Trauma_and_Stressor_Related_Disorders
• Amerikan Psikiyatri Birliği. (2013). Ruhsal bozuklukların tanısal ve sayımsal el kitabı (5. baskı) [Diagnostic and statistical manual of mental disorders] (E. Köroğlu, Çev. ed.). Hekimler Yayın Birliği. (Orijinal kitabın yayın tarihi 2013)
• An, Y., Ding, X., & Fu, F. (2017). Personality and post-traumatic growth of adolescents 42 months after the Wenchuan Earthquake: A mediated model. Frontiers in Psychology, 8, Article 2152. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2017.02152
• Aras, N.Y. (2021). Yeni koronavirüs hastalığını (Covid-19) yenmiş bireylerde travma sonrası büyümede travma sonrası stres belirtileri, psikolojik sağlamlık ve umudun rolü [Yüksek lisans tezi]. Ondokuz Mayıs Üniversitesi.
• Asgari, Z., & Naghavi, A. (2020). The experience of adolescents’ post-traumatic growth after sudden loss of father. Journal of Loss and Trauma, 25(2), 173–187. https://doi.org/10.1080/15325024.2019.1664723
• Aydoğdu, F. (2021). Öğretmenlerde Çözüm Odaklı Düşünme İle Mutluluk İlişkisinde Sürekli Umut ve Yaşam Doyumunun Aracı Rolü. Psikiyatride Guncel Yaklasimlar - Current Approaches in Psychiatry, 13(Ek 1), 337–360. https://doi.org/10.18863/pgy.983099
• Barskova, T., & Oesterreich, R. (2009). Post-traumatic growth in people living with a serious medical condition and its relations to physical and mental health: A systematic review. Disability and Rehabilitation, 31(21), 1709–1733. https://doi.org/10.1080/09638280902738441
• Başarıkan, R. (2022). Boşanma yaşantısı olan bireylerin yaşamda anlam ve psikolojik dayanıklılık düzeyleri ile travma sonrası büyümeleri arasındaki ilişkinin incelenmesi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Necmettin Erbakan Üniversitesi.
• Bruininks, P. ve Malle, B. F. (2005). Distinguishing hope from optimism and related affective states. Motivation and Emotion, 29(4), 324–352. https://doi.org/10.1007/s11031-006-9010-4
• Ceylan, M. (2020). Şiddete maruz kalan evli ve boşanmış kadınlarda travma sonrası büyümenin aracı değişkenlerle yordanması [Yayımlanmamış Doktora Tezi]. Ankara Üniversitesi.
• Christensen, L. B., Johnson, B. R. ve Turner, L. A. (2015). Araştırma yöntemleri desen ve analiz (A. Aypay, Çev. ed.). Anı Yayıncılık.
• Cihangir Çankaya, Z. ve Meydan, B. (2018). Ergenlik döneminde mutluluk ve umut. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 17(65), 207-222. https://doi.org/10.17755/esosder.316977
• Cohen, J. (1988). Statistical Power Analysis for the Behavioral Sciences (2nd ed.). Routledge. https://doi.org/10.4324/9780203771587
• Confino, D., Einav, M., & Margalit, M. (2023). Post-traumatic Growth: The Roles of the Sense of Entitlement, Gratitude and hope. International Journal of Applied Positive Psychology, 8(2), 453-465. https://doi.org/10.1007/s41042-023-00102-9
• Corey, G. (2008). Psikolojik danışma, psikoterapi kuram ve uygulamaları (T. Ergene, Çev.). Mentis Yayıncılık.
• Demirbaş-Çelik, N. (2016). Üniversite öğrencilerinin yaşamda anlam ve yaşam amaçları arasındaki ilişki. Mediterranean Journal of Humanities, 6(1), 133-141. https://doi.org/10.13114/MJH.2016119294
• Demirbaş-Çelik, N. ve İşmen-Gazioğlu, E. (2015). Yaşamda Anlam Ölçeği Lise Formu: Türkçe geçerlik ve güvenirliği. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33, 42-60. https://doi.org/10.21764/efd.88480
• Dursun, P., Steger, M. F., Bentele, C., & Schulenberg, S. E. (2016). Meaning and posttraumatic growth among survivors of the September 2013 Colorado floods. Journal of Clinical Psychology, 72, 1247–1263. https://doi.org/10.1002/jclp.22344
• Dutta, U. ve Teotia, A. (2023). Hope, Personal Control & Post-Traumatic Growth: An Intervention For Acid Attack Survivors. YMER Digital, 21(10), 810-826.
• Dürü, Ç. (2006). Travma sonrası stres belirtileri ve travma sonrası büyümenin çeşitli degiskenler açısından incelenmesi ve bir model önerisi [Yayımlanmamış Doktora Tezi]. Hacettepe Üniversitesi.
• Erci, B., Yılmaz, D., & Budak, F. (2017). Yaşlı bireylerde özbakım gücü ve yaşam doyumunun umut düzeylerine etkisi. Psikiyatri hemşireliği dergisi, 8(2), 72-76. https://doi.org/10.14744/phd.2017.52714
• Frankl V. E. (2020). İnsanın Anlam Arayışı (S. Budak, Çev.). Okuyan Us Yayınevi.
• Hair, J. F., Jr., Ringle, C. M., & Sarstedt, M. (2013). Partial least squares structural equation modeling: Rigorous applications, better results and higher acceptance [Editorial]. Long Range Planning: International Journal of Strategic Management, 46(1-2), 1–12. https://doi.org/10.1016/j.lrp.2013.01.001
• Heidarzadeh, M., Dadkhah, B., & Gholchin, M (2016). Post-traumatic growth, hope, and depression in elderly cancer patients. International Journal of Medical Research & Health Sciences, 5(9), 455-461.
• Hosseinigolafshani, S. Z., Taheri, F., Nia, H. S., & Zeabadi, S. M. (2019). Relationship between posttraumatic growth and meaning in life among patients with myocardial infarction. Jundishapur Journal of Chronic Disease Care, 8(3), e93254. https://doi.org/10.5812/jjcdc.93254
• Hullmann, S. E., Fedele, D. A., Molzon, E. S., Mayes, S., & Mullins, L. L. (2014). Posttraumatic growth and hope in parents of children with cancer. Journal of Psychosocial Oncology, 32(6), 696–707. https://doi.org/10.1080/07347332.2014.955241
• İlhan T. ve Özbay Y. (2010). Yaşam Amaçlarının ve Psikolojik İhtiyaç Doyumunun Öznel İyi Oluş Üzerindeki Yordayıcı Rolü. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 4(34), 109-118.
• İmiroğlu, A., Demir, R. ve Murat, M. (2021). Psikolojik İyi Oluşun Yordayıcıları Olarak Bilişsel Esneklik, Bilinçli Farkındalık ve Umut. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 20 (80), 2037-2057. https://doi.org/10.17755/esosder.859555
• Kandemir, F. (2016). Umut-iyimserlik ve dindarlık ilişkisi [Yayımlanmamış Doktora Tezi]. Atatürk Üniversitesi.
• Karaköse, S., ve Ulusoy, A. (2020). Ev Kadınlarında Tükenmişlik ve Somatizasyon: Depresyonun Yordayıcıları. Kıbrıs Türk Psikiyatri ve Psikoloji Dergisi, 4(1), 94-102. https://doi.org/10.35365/ctjpp.22.1.10
• Karancı, A. N, Aker, A. T. ve Işıklı, S. (2009). “Yetişkinlerde Travmatik Olay Yaşama Yaygınlığı, Travma Sonrası Stres Bozukluğu ve Travma Sonrası Gelişim’in Değerlendirilmesi”, Tübitak 107K323 numaralı 1001 Projesi Yayınlanmamış Sonuç Raporu.
• Karasar, N. (1999). Bilimsel Araştırma Yöntemi: Kavramlar, İlkeler, Teknikler (8. baskı). Nobel Yayın Dağıtım.
• Karasu, F. (2019). Kronik obstrüktif akciğer hastalarına sağlığı geliştirme modeline göre verilen hemşirelik bakımında yaşamın anlamı ve özbakım gücünün değerlendirilmesi [Yayımlanmamış doktora tezi]. İnönü Üniversitesi.
• Kardas, F., Cam, Z., Eskisu, M. ve Gelibolu, S. (2019). Gratitude, hope, optimism and life satisfaction as predictors of psychological well-being. Eurasian Journal of Educational Research, 19(82), 81-100. https://doi.org/10.14689/ejer.2019.82.5
• Kılıç, S. (2016). Cronbach'ın alfa güvenirlik katsayısı. Journal of Mood Disorders, 6(1), 47-48.
• Kocaman, E. N. (2019). Bir grup yetişkinde umut ve psikolojik iyi oluş arasındaki ilişkinin farklı değişkenler açısından incelenmesi [Yüksek Lisans Tezi]. İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi.
• Kokurcan, A., & Hüseyin, H. Ö. (2012). Travma kavramının psikiyatri tarihindeki seyri. Kriz Dergisi, 20(1), 19-24. https://doi.org/10.1501/Kriz_0000000330
• Laslo-Roth, R., George-Levi, S., & Margalit, M. (2022). Social participation and posttraumatic growth: The serial mediation of hope, social support, and reappraisal. Journal of community psychology, 50(1), 47–63. https://doi.org/10.1002/jcop.22490
• Mostarac, I., & Brajković, L. (2022). Life After Facing Cancer: Posttraumatic Growth, Meaning in Life and Life Satisfaction. Journal of Clinical Psychology in Medical Settings. 29, 92-102. https://doi.org/10.1007/s10880-021-09786-0
• Nazir, T. (2020). Pozitif Psikoloji ve Umut. İçinde S. Bulut (Ed.), Pozitif Psikoloji (s. 365-393). Nobel. 
• Özdemir, E. (2015). Tarama Yöntemi. İçinde M. Metin (Ed.), Kuramdan Uygulamaya Eğitim Bilimlerinde Bilimsel Araştırma Yöntemleri (s. 77-97). Pegem Akademi.
• Öztürk, E. (2017). Travma ve Dissosiyasyon: Dissosiyatif Kimlik Bozukluğunun Psikoterapisi ve Aile Dinamikleri (1. Baskı). Nobel Tıp Kitabevi.
• Padilla-Walker, L. M., Hardy, S. A., & Christensen, K. J. (2011). Adolescent hope as a mediator between parent-child connectedness and adolescent outcomes. The Journal of Early Adolescence, 31(6), 853–879. https://doi.org/10.1177/0272431610376249
• Routledge, C., & FioRito, T. A. (2021). Why Meaning in Life Matters for Societal Flourishing. Frontiers in psychology, 11, 601899. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2020.601899
• Sarıoğlu, E., & Kulakoğlu, O. (2022). Zihinsel yetersizliğe sahip çocuğu olan ebeveynlerin umut durumlarının incelenmesi. Humanistic Perspective, 4 (2), 353-372. https://doi.org/10.47793/hp.1101087
• Shakespeare-Finch, J. E., Smith, S. G., Gow, K. M., Embelton, G., & Baird, L. (2003). The prevalence of post-traumatic growth in emergency ambulance personnel. Traumatology, 9(1), 58-71. https://doi.org/10.1177/153476560300900104
• Schulenberg, S. E. (Ed.). (2020). Positive psychological approaches to disaster: Meaning, resilience, and posttraumatic growth. Springer Nature Switzerland AG. https://doi.org/10.1007/978-3-030-32007-2
• Snyder, C. R. (2002). Hope theory: Rainbows in the mind. Psychological Inquiry, 13(4), 249–275. https://doi.org/10.1207/S15327965PLI1304_01
•  Snyder, C. R., Harris, C., Anderson, J. R., Holleran, S. A., Irving, L. M., Sigmon, S. T., Yoshinobu, L., Gibb, J., Langelle, C., & Harney, P. (1991). The will and the ways: Development and validation of an individual-differences measure of hope. Journal of Personality and Social Psychology, 60(4), 570–585. https://doi.org/10.1037/0022-3514.60.4.570
• Snyder, C. R., Feldman, D. B., Shorey, H. S., & Rand, K. L. (2002). Hopeful choices: A school counselor's guide to hope theory. Professional School Counseling, 5(5), 298–307.
• Steger, M. F. (2012). Making meaning in life. Psychological Inquiry, 23(4), 381–385. https://doi.org/10.1080/1047840X.2012.720832
• Steger, M. F., Frazier, P., Oishi, S., & Kaler, M. (2006). The meaning in life questionnaire: Assessing the presence of and search for meaning in life. Journal of Counseling Psychology, 53(1), 80–93. https://doi.org/10.1037/0022-0167.53.1.80
• Tarhan, S. ve Bacanlı, H. (2015). Sürekli Umut Ölçeği’nin Türkçe’ye Uyarlanması: Geçerlilik ve Güvenilirlik Çalışması. The Journal of Happiness & Well-Being, 3(1), 1-14. 
• Tedeschi, R. G., & Calhoun, L. G. (1996). The Posttraumatic Growth Inventory: Measuring the positive legacy of trauma. Journal of traumatic stress, 9(3), 455–471. https://doi.org/10.1007/BF02103658
• Trzebiński, J., & Zięba, M. (2013). Basic Trust and Posttraumatic Growth in Oncology Patients. Journal of Loss and Trauma, 18(3), 195–209. https://doi.org/10.1080/15325024.2012.687289
• Umer, M., & Elliot, D. L. (2019). Being hopeful: Exploring the dynamics of post-traumatic growth and hope in refugees.  Journal of Refugee Studies, 34(1), 953–975. https://doi.org/10.1093/jrs/fez002
• Waugh, A., Kiemle, G., & Slade, P. (2018). What aspects of post-traumatic growth are experienced by bereaved parents? A systematic review. European Journal of Psychotraumatology, 9(1), 1506230. https://doi.org/10.1080/20008198.2018.1506230
• Yıldız, M. (2021). Üniversite öğrencilerinde travma sonrası büyümenin yordanmasında bağlanma ve bilişsel duygu düzenlemenin rolü [Yüksek lisans tezi] Hasan Kalyoncu Üniversitesi.
• Yuen, A. N., Ho, S. M., & Chan, C. K. (2014). The mediating roles of cancer-related rumination in the relationship between dispositional hope and psychological outcomes among childhood cancer survivors. Psycho-oncology, 23(4), 412–419. https://doi.org/10.1002/pon.3433
• Zhou, X., & Wu, X. (2018). The mediating roles of acceptance and cognitive reappraisal in the relation between hope and posttraumatic growth among adolescents after the Ya'an earthquake. Journal of Pacific Rim Psychology, 12, Article e25. https://doi.org/10.1017/prp.2018.14
• Zoellner, T., & Maercker, A. (2006). Posttraumatic growth in clinical psychology—A critical review and introduction of a two component model. Clinical Psychology Review, 26(5), 626-653. https://doi.org/10.1016/j.cpr.2006.01.008