Discourses of Students Studying in a Private University on Being a “Private University Student”

Yıl 2021, Cilt: 3 Sayı: 1, 60 - 79, 22.02.2021

Umut Şah Gülmin Candaş

https://doi.org/10.47793/hp.825310

Öz

The aim of this study is to examine the explanations of students studying in a private (foundation) university on being a “private university student”. Within this scope, in-depth individual and focus group interviews were conducted with 19 students from different private universities so as to find out the discursive resources of their explanations. Interviews were recorded and then transcribed. Interview texts were analyzed through discourse analysis. As a result of the analysis, the explanations of the participants were separated into two main categories; “discourses on the private university” and “discourses on being a private university student”. Within the first category, two themes were obtained; “the quality of education” and “accessibility”. Within the second category, two themes were obtained; “unsuccessful/insufficient student” and “privileged/wealthy student”. Additionally, a typical ideological dilemma was seen in the explanations of the participants; “self-negation versus self-equalization”. The results of the study manifest that the participants explain “the private university” and “being a private university student” within a negative framework. Even though some advantages of private universities were mentioned, they were mostly described more negatively than public universities with regard to “the quality of education and academicians”. Relatedly, private university students were described as “unsuccessful/insufficient students” in comparison with public university students.

Anahtar Kelimeler

private university, student, academician, higher education, discourse analysis

Vakıf Üniversitesinde Okuyan Öğrencilerin “Vakıf Üniversitesi Öğrencisi” Olmaya Dair Söylemleri

Öz

Bu çalışmanın amacı, vakıf üniversitelerinde okuyan öğrencilerin “vakıf üniversitesi öğrencisi” olmaya dair açıklamalarının incelenmesidir. Bu amaçla, vakıf üniversitelerinde okumakta olan öğrencilerle derinlemesine görüşmeler yapılmış ve öğrencilerin açıklamalarına kaynaklık eden söylemlere bakılmıştır. Çalışma kapsamında; çoğunluğu 20’li yaşlarda olmakla birlikte, 18-45 yaş aralığında 19 vakıf üniversitesi öğrencisi ile görüşülmüştür; 12 öğrenci ile bireysel görüşme yapılmış, diğerleriyle de 2 ayrı odak grup görüşmesi yapılmıştır. Görüşmeler yarı-yapılandırılmış tarzda yürütülmüş ve ses kayıt cihazı ile kaydedilmiştir. Kaydedilen görüşmeler, söylem analizi tekniği ile analiz edilmek üzere yazıya dökülmüştür. Görüşmelerin analizi sonucunda; katılımcıların açıklamalarının “vakıf üniversitesine dair söylemler” ve “vakıf üniversitesi öğrencisi olmaya dair söylemler” şeklinde iki başlık altında toplandığı görülmüştür. Vakıf üniversitesine dair söylemler başlığı altında iki temaya ulaşılmıştır; “eğitim kalitesi” ve “erişim kolaylığı”. Benzer şekilde, vakıf üniversitesi öğrencisi olmaya dair söylemler başlığı altında da iki farklı temaya ulaşılmıştır; “başarısız/yetersiz öğrenci” ve “ayrıcalıklı/zengin öğrenci”. Ayrıca katılımcıların açıklamalarında “kendini olumsuzlamaya karşı kendini eşitleme” şeklinde bir ideolojik ikilemin söz konusu olduğu görülmüştür. Analiz sonuçları bir bütün olarak ele alındığında, “vakıf üniversitesi”nin ve “vakıf üniversitesi öğrencisi”nin öncelikle olumsuz bir şekilde anlamlandırıldığı görülmektedir. Her ne kadar vakıf üniversitelerinin bazı açılardan olumlu yönleri veya avantajları olduğu söylense de özellikle “eğitimin kalitesi” ve “akademisyenlerin niteliği” bakımından devlet üniversitelerine kıyasla daha olumsuz değerlendirildiği; bununla bağlantılı şekilde vakıf üniversitesi öğrencisinin de devlet üniversitesi öğrencisine göre daha “başarısız/yetersiz” olarak konumlandırıldığı söylenebilir.

Anahtar Kelimeler

vakıf üniversitesi, öğrenci, akademisyen, yükseköğretim, söylem analizi

Kaynakça

• Bayrak, B. (2007). Yükseköğretim kurumlarından beklenen hizmet kalitesi ve hizmet kalitesinin algılanmasına yönelik bir araştırma [Yayımlanmamış doktora tezi], Marmara Üniversitesi.
• Burr, V. (2012). Sosyal inşacılık (Çev. Sibel Arkonaç). Nobel.
• Potter, J. ve Wetherell, M. (1987). Discourse and social psychology: Beyond attitudes and behaviour. Sage.
• Sallan-Gül, S. ve Gül, H. (2014). Türkiye’de yükseköğretimin gelişimi, güncel durumu ve eleştirisi. Toplum ve Demokrasi, 8 (17-18), 51-66.
• Smith, J. A. (1995). Semi-structured interviewing and qualitative analysis. J. A. Smith, R. Harre, L. V. Langenhove (Ed.), Rethinking methods in psychology (s. 9-26) içinde. Sage.
• Şenses, F. (2007). Uluslararası gelişmeler ışığında Türkiye yükseköğretim sistemi: Temel eğilimler, sorunlar, çelişkiler ve öneriler. Economic Research Center, ODTÜ, Ankara. (http://erc.metu.edu.tr/en/system/files/menu/series07/0705.pdf)
• Tayyar, N. ve Dilşeker, F. (2012). Devlet ve vakıf üniversitelerinde hizmet kalitesi ve imajın öğrenci memnuniyetine etkisi. Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 28, 184-203.
• Toprak, M.A. (2018). Anadolu kentlerinin ekonomik ve politik alanında yeni bir aktör: Vakıf üniversiteleri. Mülkiye Dergisi, 42(3), 347-370.
• Vatansever, A. ve Gezici-Yalçın, M. (2014). “Ne ders olsa veririz”: Akademisyenin vasıfsız işçiye dönüşümü. İletişim Yayınları.
• Wetherell, M. & Potter, J. (1988). Discourse analysis and the identification of interpretative repertoires. C. Antaki (Ed.), Analysing Everyday Explanation: A Casebook of Methods içinde (s. 168-183). Sage.
• YÖK (Yükseköğretim Kurulu) (2007). Vakıf üniversiteleri raporu.
• YÖK, Ankara. YÖK (Yükseköğretim Kurulu) (2019). Vakıf yükseköğretim kurumları 2019 raporu. YÖK, Ankara.