An Examination of Social Relationships Among Six-Year-Old Children Diagnosed with Language and Speech Disorders Through Child Drawings

Yıl 2024, Cilt: 6 Sayı: 2, 155 - 178, 30.06.2024

Rabia Zafer Armağan Köseoğlu

https://doi.org/10.47793/hp.1469647

Öz

Language and speech disorder (LSD) can restrict children's communication with others and cause more problems in social relationships than their normally developing peers. It is known that children diagnosed with LSD but who can express themselves are less affected by LSD. As a means of expression, children's painting is seen as an important tool that reflects the world of children in a direct, simple and pure way. The use of child drawings is very important in helping communication between children whose speaking skills are not sufficiently developed and adults. Therefore, the aim of this research is to examine how six-year-old children diagnosed with LSD in late childhood experience their social relationships, how they express themselves through the pictures they draw, and their social relationships through pictures. In order to understand social relationship patterns in the collection of data in the research, children were given instructions and asked to draw: "Draw me a picture of you playing games with your friends.” A total of seven participants, three girls and four boys, with chronological ages ranging from 6 years and 3 months to 6 years and 9 were included in the study. In this study, which was carried out with the document analysis method in a qualitative pattern, the pictures of the children were examined as documents and analyzed in accordance with the interview form data collected from the parents and the observation notes recorded by the researchers. How the participants dealt with social relations in their pictures, what special signs they used regarding language and speech, and what characteristics were seen in the use of paper, composition and colors were discussed and suggestions were presented, taking into account the findings of the study and the relevant literature. Research findings indicate that social relationships in the drawn pictures are addressed through games played with peers, siblings, or family members. The theme of social relationships stands out within the activity of play in the drawings. Participants most frequently included the drawing of eyes and mouths in human figures. Hands, mouths, eyebrows, and pupils were drawn in a detailed, prominent, large, and emphasized manner. The results obtained from family interviews, observation data, and the drawings of the participants are consistent with each other.

Anahtar Kelimeler

language and speech disorder, LSD, social relationships, child drawing

Etik Beyan

Ethical approval for the conduct of the study was obtained from the Istanbul University-Cerrahpaşa Social and Human Sciences Research Ethics Committee, with the decision dated 07.11.2023 and numbered 2023/381.

Dil ve Konuşma Bozukluğu Tanısı Almış 6 Yaş Çocuklarının Sosyal İlişkilerinin Çocuk Resimleri Aracılığıyla İncelenmesi

Öz

Dil ve konuşma bozukluğu (DKB), çocukların başkalarıyla olan iletişimini kısıtlayabilmekte ve normal gelişim gösteren akranlarına kıyasla sosyal ilişkilerde daha fazla sorun yaşanmasına sebep olabilmektedir. DKB tanısı olan ancak kendini ifade edebilen çocukların DKB’den daha az etkilendikleri bilinmektedir. Bir ifade aracı olarak çocuk resmi çocukların dünyasını dolaysız, yalın, saf bir şekilde yansıtan önemli bir araç olarak görülmektedir. Çocuk resminin, konuşma becerisi yeterince gelişmemiş olan çocuklar ve yetişkinler arasındaki iletişime yardımcı olması açısından kullanımı oldukça önemlidir. Bu nedenle, son çocukluk dönemindeki DKB tanısı olan altı yaş çocuklarının, sosyal ilişkilerini nasıl deneyimledikleri, kendilerini çizdikleri resimler aracılığıyla nasıl ifade ettikleri ve sosyal ilişkilerinin resimler aracılığıyla incelenmesi bu araştırmanın amacını oluşturmaktadır. Araştırmada verilerin toplanmasında sosyal ilişki örüntülerini anlamak amacıyla “Bana arkadaşlarınla oyun oynarkenki halinizi çiz.” Yönergesi verilerek çizim yapması istenmiştir. Araştırmaya, kronolojik yaşları 6; 3 ay ile 6; 9 ay arasında, üç’ü kız dört’ü erkek toplam yedi katılımcı dahil olmuştur. Nitel desende doküman analizi yöntemi ile gerçekleştirilen bu çalışmada çocukların resimleri doküman olarak incelenmiş, ebeveynlerden toplanan görüşme formu verileri ve uygulamacılar tarafından kaydedilen gözlem notları doğrultusunda analiz edilmiştir. Katılımcıların resimlerinde sosyal ilişkileri nasıl ele aldığı, dil ve konuşmaya ilişkin hangi özel belirtileri kullandığı, kağıdın kullanımı, kompozisyon ve renklerde görülen özelliklerin neler olduğu çalışmanın bulguları ve ilgili literatür dikkate alınarak tartışılmış ve öneriler sunulmuştur. Araştırma bulguları, çizilen resimlerde sosyal ilişkilerin akranlar, kardeşler veya aile üyeleri ile oynanan oyun üzerinden ele alındığını göstermektedir. Resimde sosyal ilişki teması, oyun etkinliği içinde öne çıkmaktadır. Katılımcılar insan figüründe en çok göz ve ağız çizimine yer vermiştir. Eller, ağız, kaşlar ve göz bebekleri ayrıntılı, belirgin, büyük ve vurgulu biçimde çizilmiştir. Katılımcılara ilişkin aile görüşmesi, gözlem bilgisi ve resimlerden elde edilen sonuçlar birbiri ile tutarlılık göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

dil ve konuşma bozukluğu, DKB, sosyal ilişkiler, çocuk resmi

Etik Beyan

Araştırmanın yürütülmesi için İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa Sosyal ve Beşeri Bilimler Araştırmaları Etik Kurulu’ndan 07.11.2023 tarih ve 2023/381 No'lu Etik Kurul Onay kararı ile etik izin alınmıştır.

Kaynakça

• Ahi, B., Cingi, M. A., & Kıldan, A. O. (2016). 48-60 Aylık Çocukların Öğretmen Kavramına Yönelik Algılarının Çizimler Aracılığıyla İncelenmesi. İlkogretim Online, 15(1), 77-90.
• Alschuler, R. H. (1949). Painting and personality; a study of young children. Journal of Aesthetics and Art Criticism, 8(1):65-66. https://doi.org/10.2307/425847
• Aro, T., Eklund, K., Nurmi, J. E., & Poikkeus, A. M. (2012). Early language and behavioral regulation skills as predictors of social outcomes. Journal of Speech, Language, and Hearing Research, 55(2), 395-408. https://doi.org/10.1044/1092-4388(2011/10-0245)
• Artut, K. (2004). Okul öncesi resim eğitiminde çocukların çizgisel gelişim düzeylerine ilişkin bir inceleme. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13(1), 223-234.
• Aslan, E. (2008). Drama temelli sosyal beceri eğitiminin 6 yaş çocuklarının sosyal ilişkiler ve işbirliği davranışlarına etkisi [Yüksek Lisans Tezi] Aydın Adnan Menderes Üniversitesi.
• Backett-Milburn, K., & McKie, L. (1999). A critical appraisal of the draw and write technique. Health Education Research, 14(3), 387-398. https://doi.org/10.1093/her/14.3.387
• Bakopoulou, I., & Dockrell, J. E. (2016). The role of social cognition and prosocial behaviour in relation to the socio-emotional functioning of primary aged children with specific language impairment. Research in developmental disabilities, 49, 354-370. https://doi.org/10.1016/j.ridd.2015.12.013
• Bapoğlu-Dümenci, S., Dilli, R., & Sicim Sevim, B. (2019). Çocuk animasyon filmlerinin okul öncesi çocuk resimleri üzerindeki yansımaları. Eğitim ve Toplum Araştırmaları Dergisi, 6(1), 1-12.
• Barriage, S., deSouza, D. K., Zitter, S., & Sarabu, C. (2023). Drawing Play: A Content Analysis of Children's Drawings of Places Where They Like to Play. Children, Youth and Environments, 33(2), 63-89. https://doi.org/10.1353/cye.2023.a903098
• Botting, N., & Conti‐Ramsden, G. (2008). The role of language, social cognition, and social skill in the functional social outcomes of young adolescents with and without a history of SLI. British Journal of Developmental Psychology, 26(2), 281-300.  https://doi.org/10.1348/026151007X235891
• Brinton, B., & Fujiki, M. (2005). Social competence in children with language impairment: Making connections. In Seminars in speech and language 26(3), 151-159. https://www.doi.org/10.1055/s-2005-917120
• Brittain, W. L., & Chien, Y. C. (1983). Relationship between preschool children's ability to name body parts and their ability to construct a man. Perceptual and motor skills, 57(1), 19-24. https://doi.org/10.2466/pms.1983.57.1.19
• Cameron, C. A., Pinto, G., Stella, C., & Hunt, A. K. (2020). A Day in the Life of young children drawing at home and at school. International Journal of Early Years Education, 28(1), 97-113. https://doi.org/10.1080/09669760.2019.1605887
• Cherney, I. D., Seiwert, C. S., Dickey, T. M., & Flichtbeil, J. D. (2006). Children’s drawings: A mirror to their minds. Educational psychology, 26(1), 127-142. https://doi.org/10.1080/01443410500344167
• Corbetta, P. (2003). Social research: Theory, methods and techniques. Sage.
• DeFauw, D. L. (2016). Drawing children into reading: A qualitative case study of a preschool drawing curriculum. Early Child Development and Care, 186(4), 624-641. https://doi.org/10.1080/03004430.2015.1052422
• Di Leo, J. H. (2013). Interpreting children's drawings. Routledge.
• Dülger, E. (2016). Okul öncesi eğitime devam eden 60-72 aylık çocukların sosyal beceri düzeylerinin değişkenlere göre incelenmesi (Tekirdağ ili örneği) [Yüksek Lisans Tezi] İstanbul Okan Üniversitesi.
• Einarsdottir, J., Dockett, S., & Perry, B. (2009). Making meaning: Children’s perspectives expressed through drawings. Early child development and care, 179(2), 217-232. https://doi.org/10.1080/03004430802666999
• Erten, H. (2012). Okul öncesi eğitime devam eden 5-6 yaş çocuklarının sosyal beceri, akran ilişkileri ve okula uyum düzeyleri arasındaki ilişkilerin izlenmesi [Yüksek Lisans Tezi] Pamukkale Üniversitesi.
• Feldman, H. M. (2019). How young children learn language and speech. Pediatrics in review, 40(8), 398-411. https://doi.org/10.1542/pir.2017-0325
• Forrest, C. L., Gibson, J. L., Halligan, S. L., & St Clair, M. C. (2020). A cross-lagged analysis of emotion regulation, peer problems, and emotional problems in children with and without early language difficulties: evidence from the millennium cohort study. Journal of Speech, Language, and Hearing Research, 63(4), 1227-1239. https://doi.org/10.1044/2020_JSLHR-19-00188
• Golomb, C. (2003). The child's creation of a pictorial world (2nd Edition). Psychology Press. https://doi.org/10.4324/9781410609250
• Goodnow, J. J. (1977). Children’s drawings. Harvard University Press.
• Gökçe, C., & Erbay, E. Ö. (2021). Konuşma güçlüğü çeken çocukların psikolojik dayanıklılıklarının incelenmesi. Aydın İnsan ve Toplum Dergisi, 7(2), 191-219.
• Harrison, L. J., Clarke, L., & Ungerer, J. A. (2007). Children's drawings provide a new perspective on teacher–child relationship quality and school adjustment. Early childhood research quarterly, 22(1), 55-71. https://doi.org/10.1016/j.ecresq.2006.10.003
• Iverach, L., & Rapee, R. M. (2014). Social anxiety disorder and stuttering: Current status and future directions. Journal of fluency disorders, 40, 69-82. https://doi.org/10.1016/j.jfludis.2013.08.003
• Jerome, A. C., Fujiki, M., Brinton, B., & James, S. L. (2002). Self-esteem in children with specific language impairment. Journal of Speech, Language and Hearing Research, 45(4), 700-714. https://doi.org/10.1044/1092-4388(2002/056)
• Johnson, C. J., Beitchman, J. H., & Brownlie, E. B. (2010). Twenty-year follow-up of children with and without speech-language impairments: Family, educational, occupational, and quality of life outcomes. American Journal of Speech-Language Pathology 19(1), 51-65. https://doi.org/10.1044/1058-0360(2009/08-0083)
• Kayhan-Aktürk, Ş. (2021). Etkileşim Temelli dil Müdahale Programının Geliştirilmesi ve Gecikmiş dil-konuşması Olan Çocuklarda Etkililiğinin Incelenmesi [Doktora Tezi] Anadolu Üniversitesi.
• Kayhan-Aktürk, Ş., & Ünsal, E. M. (2019). Okul çağı döneminde kekemeliği olan ve olmayan çocukların duygu düzenleme becerilerinin karşılaştırılması: Ön bulgular. Dil Konuşma ve Yutma Araştırmaları Dergisi, 2(2), 104-120.
• Keskin, B. (2006). Çocuklarin çizimleri üzerine. Güzel Sanatlar Enstitüsü Dergisi, (17), 85-91.
• Kıral, B. (2020). Nitel bir veri analizi yöntemi olarak doküman analizi. Siirt Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(15), 170-189. 
• Koppitz , E. M. (1968). Psychological evaluation of children’s human drawings. Crune and Stratton.
• Köseoğlu, S. A. (2023). Bir iletişim aracı olarak çocuk resmi ve özellikleri. Stratejik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 7(1), 137-145. https://doi.org/10.30692/sisad.1248585
• Leonard, M. A., Milich, R., & Lorch, E. P. (2011). The role of pragmatic language use in mediating the relation between hyperactivity and inattention and social skills problems. Journal of Speech, Language and Hearing Research 54(2), 567-579. https://doi.org/10.1044/1092-4388(2010/10-0058)
• Malterud, K. (2001). Qualitative research: standards, challenges, and guidelines. The Lancet, 358(9280), 483-488. https://doi.org/10.1016/S0140-6736(01)05627-6
• Mazlum, E. S. (2022). 48-72 ay arasındaki dil ve konuşma bozukluğu olan ve olmayan çocukların sosyal becerilerinin karşılaştırılması [Yüksek Lisans Tezi] Kapadokya Üniversitesi.
• Merriam, S. B. (1988). Case study research in education: A qualitative approach. Jossey-Bass.
• Merriam, S. B. (2009). Qualitative research: A guide to design and implementation. Jossey-Bass.
• Milli Eğitim Bakanlığı, Özel eğitim ve rehberlik hizmetleri genel müdürlüğü (2017). Kaynaştırma/bütünleştirme yoluyla eğitim uygulamaları genelgesi.
• Misalidi, P., & Bonoti, F. (2014). Children's expressive drawing strategies: the effects of mood, age and topic. Early Child Development and Care, 184(6), 882-896. https://doi.org/10.1080/03004430.2013.823409
• Naglieri , J. A. 1988. Draw‐a‐Person: A quantitative scoring system. Psychological Corporation.
• Okyay, L. (2008). 6 yaş grubu çocukların aile resimlerinin sosyo-kültürel değişkenler ve davranış problemleri açısından karşılaştırılması [Yüksek Lisans Tezi] Trakya Üniversitesi.
• Rice, M. L., Sell, M. A., & Hadley, P. A. (1991). Social interactions of speech, and language-impaired children. Journal of Speech, Language, and Hearing Research, 34(6), 1299-1307. https://doi.org/10.1044/jshr.3406.1299
• Sharp, H. M., & Hillenbrand, K. (2008). Speech and language development and disorders in children. Pediatric Clinics of North America, 55(5), 1159-1173. https://doi.org/10.1016/j.pcl.2008.07.007
• Sönmez, V., & Alacapınar, F. G. (2019). Bilimsel araştırma yöntemleri (7. Baskı). Anı Yayıncılık.
• Trevarthen, C., & Reddy, V. (2017). Consciousness in infants. The Blackwell companion to consciousness, 43-62.  https://doi.org/10.1002/9781119132363.ch4
• Trawick-Smith, J. W. (2013). Erken çocukluk döneminde gelişim: Çok kültürlü bir bakış açısı. Nobel.
• Van den Bedem, N. P., Dockrell, J. E., van Alphen, P. M., & Rieffe, C. (2020). Emotional competence mediates the relationship between communication problems and reactive externalizing problems in children with and without developmental language disorder: A longitudinal study. International Journal of Environmental Research and Public Health, 17(16), 6008.  https://doi.org/10.3390/ijerph17166008
• Visscher, C., Houwen, S., Scherder, E. J., Moolenaar, B., & Hartman, E. (2007). Motor profile of children with developmental speech and language disorders. Pediatrics, 120(1), e158-e163. https://doi.org/10.1542/peds.2006-2462
• Yavuzer, H. (1992). Resimleriyle çocuk. Remzi.
• Yukay-Yüksel, M., Kurt, B., Gülsu, N., Akdağ, C., Aydın, F., & Erdoğan, F. (2016). Okula Uyum Sağlamakta Güçlük Çeken Çocukların Çizdikleri Okul Resimleri Üzerine Nitel Bir Araştırma. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(2), 642-658. https://doi.org/10.17860/efd.03342
• Zee, M., Rudasill, K. M., & Roorda, D. L. (2020). “Draw Me a Picture” student-teacher relationship drawings by children displaying externalizing, internalizing, or prosocial behavior. The Elementary School Journal, 120(4), 636-666.