Evli Bireylerde Bilinçli Farkındalığın Çatışma Çözüm Stillerine ve Psikolojik Kırılganlığa Etkisinin İncelenmesi

Yıl 2024, Cilt: 6 Sayı: 3, 315 - 332

Rabia Arpacı , Özcan Özdemir , Duygu Ayar , Fatma Karasu

https://doi.org/10.47793/hp.1402161

Öz

Bu çalışma, evli bireylerde bilinçli farkındalığın çatışma çözüm stilleri ve psikolojik kırılganlık üzerindeki etkisini incelemek amacıyla yapılmıştır. Çalışmanın örneklemi 317 evli bireyden oluşmaktadır. Veriler “Sosyodemografik Özellikler Formu”, “Evlilikte Bilinçli Farkındalık Ölçeği”, “Çatışma Çözüm Stilleri Ölçeği” ve “Psikolojik Kırılganlık Ölçeği” ile toplanmıştır. Verilerin analizinde Bağımsız Örneklem t-testi, ANOVA, Pearson Korelasyon analizi ve Çoklu Regresyon analizi kullanılmıştır. Elde edilen sonuçlara göre, evli bireylerin bilinçli farkındalık düzeylerinin, olumlu, boyun eğici ve geri çekilme çatışma çözüm stillerinin yüksek, olumsuz çatışma çözüm stillerinin ve psikolojik kırılganlıklarının orta düzeyde olduğu belirlenmiştir. Bilinçli farkındalık ile çatışma çözüm stilleri ve psikolojik kırılganlık arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki olduğu tespit edilmiştir. Evlilikte bilinçli farkındalık düzeyinin, çatışma çözüm stilleri ve psikolojik kırılganlık üzerindeki varyansın %36’sını açıkladığı bulunmuştur. Ayrıca, bilinçli farkındalığın olumlu ve olumsuz çatışma çözüm stillerinin anlamlı bir yordayıcısı olduğu saptanmıştır (p < .001). Bu çalışmanın bulguları, ruh sağlığı profesyonellerine evlilikte yaşanan çatışmaların yönetimi ve çözümünde bilinçli farkındalık temelli psikoeğitim programlarının geliştirilmesi konusunda yol gösterici olacaktır.

Anahtar Kelimeler

bilinçli farkındalık, çatışma çözüm stilleri, evli bireyler, psikolojik kırılganlık

The Effect of Mindfulness on Conflict Resolution Styles and Psychological Vulnerability in Married Individuals

Öz

This study was conducted to investigate the effect of mindfulness on conflict resolution styles and psychological fragility in married individuals. The sample consisted of 317 married individuals. Data were collected using the "Socio-demographic Characteristics Form," "Mindfulness in Marriage Scale," "Conflict Resolution Styles Scale," and "Psychological Fragility Scale." For data analysis, Independent Samples t-test, ANOVA, Pearson Correlation Analysis, and Multiple Regression Analysis were used. According to the results, married individuals exhibited high levels of mindfulness, positive, submissive, and withdrawal conflict resolution styles, while their negative conflict resolution styles and psychological fragility were moderate. The results indicate a statistically significant relationship between conflict resolution styles, psychological fragility, and mindfulness (p < .001). It was found that mindfulness in marriage explained 36% of the variance in conflict resolution styles and psychological fragility. Furthermore, mindfulness in marriage was identified as a significant predictor of both positive and negative conflict resolution styles (p < .001). The findings of this study provide guidance for mental health professionals in implementing mindfulness-based psychoeducation to manage and resolve conflicts in marriage.

Anahtar Kelimeler

mindfulness, conflict resolution style, married individuals, psychological fragility

Kaynakça

• Adriani, S. R., & Ratnasari, Y. (2021). Conflict resolution styles and marital satisfaction in men and women: Study in the first five years of marriage. In The Asian Conference on Psychology & the Behavioral Sciences 2021 Official Conference Proceedings. https://doi.org/10.22492/issn.2187-4743.2021.6
• Akın, A., & Eker, H. (2011). Turkish version of the psychological vulnerability scale: A study of validity and reliability. Paper presented at the 32th International Conference of the Stress and Anxiety Research Society (STAR), Münster, Germany.
• Aktepe, İ., & Tolan, Ö. (2020). Bilinçli farkındalık: Güncel bir gözden geçirme. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 12(4), 534-561. https://doi.org/10.18863/pgy.692250
• Asadi, Z. S., Sadeghi, R., Taghdisi, M. H., Zamani-Alavijeh, F., Shojaeizadeh, D., & Khoshdel, A. R. (2016). Sources, outcomes, and resolution of conflicts in marriage among Iranian women: A qualitative study. Electronic Physician, 8(3), 2057. https://doi.org/10.19082/2057
• Bonache, H., Gonzalez-Mendez, R., & Krahé, B. (2019). Adult attachment styles, destructive conflict resolution, and the experience of intimate partner violence. Journal of Interpersonal Violence, 34(2), 287-309. https://doi.org/10.1177/0886260516640776
• Burpee, L. C., & Langer, E. J. (2005). Mindfulness and marital satisfaction. Journal of Adult Development, 12(1), 43-51. https://doi.org/10.1007/s10804-005-1281-6
• Choi, A. W. M. (2020). Validation of the scale for assessing the psychological vulnerability and its association with health of intimate partner violence victims in Chinese young adult population. PloS One, 15(7), e0235761. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0235761
• Demiral, S. (2020). Evlilik çatışması ve çatışma çözüm stillerinin mutluluk düzeyleri açısından incelenmesi. Journal of Social, Humanities and Administrative Sciences, 6(27), 864-876. https://doi.org/10.31589/JOSHAS.300
• Duncan, L. G., Coatsworth, J. D., & Greenberg, M. T. (2009). A model of mindful parenting: Implications for parent–child relationships and prevention research. Clinical Child and Family Psychology Review, 12(3), 255-270. https://doi.org/10.1007/s10567-009-0046-3
• Ekşi, H., Erök Özkapu, D., & Ümmet, D. (2019). Üniversite öğrencilerinde psikolojik kırılganlıkla öznel zindelik arasındaki ilişkide genel psikolojik sağlığın aracı rolü. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(5), 185-190. https://doi.org/10.18506/anemon.526353
• Erus, S. M., & Deniz, M. E. (2018). Evlilikte bilinçli farkındalık ölçeğinin geliştirmesi: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. The Journal of Happiness & Well-Being, 6(2), 96-113.
• Erus, S. M., & Deniz, M. E. (2020). The mediating role of emotional intelligence and marital adjustment in the relationship between mindfulness in marriage and subjective well-being. Pegem Journal of Education and Instruction, 10(2), 317-354. https://doi.org/10.14527/pegegog.2020.011
• Fincham, F. D. (2003). Marital conflict: Correlates, structure, and context. Current Directions in Psychological Science, 12(1), 23-27. https://doi.org/10.1111/1467-8721.01215
• Harvey-Knowles, J. A., Manusov, V., & Crowley, J. (2015). Minding your matters: Predicting satisfaction, commitment, and conflict strategies from trait mindfulness. Interpersona, 9(1), 44-58. https://doi.org/10.5964/ijpr.v9il.168
• Igbo, H. I., Grace, A. R., & Christiana, E. O. (2015). Relationship between duration of marriage, personality trait, gender and conflict resolution strategies of spouses. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 190, 490-496. https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2015.05.032
• Işık, R. A., & Kaya, Y. (2022). The relationships among perceived stress, conflict resolution styles, spousal support and marital satisfaction during the COVID-19 quarantine. Current Psychology, 41(6), 3328-3338. https://doi.org/10.1007/s12144-022-02737-4
• Kabat-Zinn, J. (2003). Mindfulness-based interventions in context: Past, present, and future. Clinical Psychology: Science and Practice, 10(2), 144-153. http://doi.org/10.1093/clipsy.bpg016
• Karasar, N. (2005). Bilimsel araştırma yöntemleri. Nobel Yayınları.
• Karimi, R., Bakhtiyari, M., & Masjedi Arani, A. (2019). Protective factors of marital stability in long-term marriage globally: A systematic review. Epidemiology and Health, 41, e2019023. https://doi.org/10.4178/epih.e2019023
• Kohlenberg, R. J., Tsai, M., Kuczynski, A. M., Rae, J. R., Lagbas, E., Lo, J., & Kanter, J. W. (2015). A brief, interpersonally oriented mindfulness intervention incorporating functional analytic psychotherapy׳ s model of awareness, courage and love. Journal of Contextual Behavioral Science, 4(2), 107-111. https://doi.org/10.1016/j.jcbs.2015.03.003
• Löffler, C. S., & Greitemeyer, T. (2023). Are women the more empathetic gender? The effects of gender role expectations. Current Psychology, 42, 220-231. https://doi.org/10.1007/s12144-020-01260-8
• Molajafar, H., Mousavi, S. M., Lotfi, R., Ghasemnejad, S. M., & Falah, M. (2015). Comparing the effectiveness of mindfulness and emotion regulation training in reduction of marital conflicts. Journal of Medicine and Life, 8(Special Issue 2), 111-116.
• Miller, A. J., & Worthington Jr., E. L. (2010). Sex differences in forgiveness and mental health in recently married couples. The Journal of Positive Psychology, 5(1), 12-23. https://doi.org/10.1080/17439760903271140
• Özen, A. (2006). Value similarities of wives and husbands and conflict resolution styles of spouses as predictors of marital adjustment [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Orta Doğu Teknik Üniversitesi.
• Özgüç, S., & Tanrıverdi, D. (2018). Relations between depression level and conflict resolution styles, marital adjustments of patients with major depression and their spouses. Archives of Psychiatric Nursing, 32(3), 337-342. https://doi.org/10.1016/j.apnu.2017.11.022
• Parlar, H., & Akgün, Ş. (2018). Evlilikte bilinçli farkındalık, evlilik doyumu ve problem çözme becerileri ilişkilerinin incelenmesi. Akademik Platform Eğitim ve Değişim Dergisi, 1(1), 11-21.
• Pepping, C. A., & Halford, W. K. (2016). Mindfulness and couple relationships. In E. Shonin, W. Van Gordon, & M. D. Griffiths (Eds.), Mindfulness and Buddhist-derived approaches in mental health and addiction (pp. 391–411). Springer International Publishing. https://doi.org/10.1007/978-3-319-22255-4_19
• Pérez-Yus, M. C., Ayllón-Negrillo, E., Delsignore, G., Magallón-Botaya, R., Aguilar-Latorre, A., & Oliván Blázquez, B. (2020). Variables associated with negotiation effectiveness: The role of mindfulness. Frontiers in Psychology, 11, 1214. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2020.01214
• Pratscher, S. D., Rose, A. J., Markovitz, L., & Bettencourt, A. (2018). Interpersonal mindfulness: Investigating mindfulness in interpersonal interactions, co-rumination, and friendship quality. Mindfulness, 9, 1206-1215. https://doi.org/10.1007/s12671-017-0859-y
• Sarıçalı, M., & Satıcı, S. A. (2017). Bilinçli farkındalık ile psikolojik kırılganlık ilişkisinde utangaçlığın aracı rolü. Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10(1), 655-670. https://doi.org/10.17218/hititsosbil.285121
• Schneewind, K. A., & Gerhard, A. K. (2002). Relationship personality, conflict resolution, and marital satisfaction in the first 5 years of marriage. Family Relations, 51(1), 63-71. https://doi.org/10.1111/j.1741-3729.2002.00063.x
• Sinclair, V. G., & Wallston, K. A. (1999). The development and validation of the psychological vulnerability scale. Cognitive Therapy and Research, 23(2), 119-129. https://doi.org/10.1023/A:1018770926615
• Staff, H. R., Didymus, F. F., & Backhouse, S. H. (2017). The antecedents and outcomes of dyadic coping in close personal relationships: A systematic review and narrative synthesis. Anxiety, Stress, and Coping, 30(5), 498–520. https://doi.org/10.1080/10615806.2017.1329931
• Sommerlad, A., Huntley, J., Livingston, G., Rankin, K. P., & Fancourt, D. (2021). Empathy and its associations with age and sociodemographic characteristics in a large UK population sample. PloS One, 16(9), e0257557. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0257557
• Soylu, Y., & Kağnıcı, D. Y. (2015). Evlilik uyumunun empatik eğilim, iletişim ve çatışma çözme stillerine göre yordanması. Turkish Psychological Counseling and Guidance Journal, 5(43), 44-54.
• Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2013). Using multivariate statistics (6th ed.). Pearson.
• Tatlılıoğlu, K. (2021). Üniversite öğrencilerinin psikolojik kırılganlıkları, psikolojik iyilik halleri ve sosyal güven ve memnuniyet düzeyleri arasındaki ilişkinin cinsiyet değişkenine göre incelenmesi. Bingöl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11(22), 359-382. https://doi.org/10.29029/busbed.941346
• Toussaint, L., & Webb, J. R. (2005). Gender differences in the relationship between empathy and forgiveness. The Journal of Social Psychology, 145(6), 673-686. https://doi.org/10.3200/SOCP.145.6.673-686
• Türkiye İstatistik Kurumu (TUİK). (2021). Evlenme ve boşanma istatistikleri 2021. https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Evlenme-ve-Bosanma-Istatistikleri-2021-45568
• Ünal, Ö., & Akgün, S. (2022). Evlilikte çatışma çözme stillerinin evlilik uyumu ve doyumu ile ilişkisi. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 14(3), 322-330. https://doi.org/10.18863/pgy.1016806
• World Health Organization (WHOb). (2002). Preventing intimate partner violence improves mental health. https://www.who.int/news/item/06-10-2022-preventing-intimate-partner-violence-improves-mental-health
• Yeh, H. C., Lorenz, F. O., Wickrama, K. A., Conger, R. D., & Elder, G. H., Jr. (2006). Relationships among sexual satisfaction, marital quality, and marital instability at midlife. Journal of Family Psychology, 20(2), 339-343. https://doi.org/10.1037/0893-3200.20.2.339