Gebelikte Sigara Kullanımı ve Etkileyen Faktörler

Yıl 2016, Cilt: 3 Sayı: 3, 140 - 147, 28.09.2016

Pınar Tarhan Tülay Yılmaz

Öz

ÖZET Amaç: Araştırma gebelikte sigara kullanma oranını ve etkileyen faktörleri belirlemek amacıyla planlandı. Materyal Metod: Araştırma tanımlayıcı ve kesitsel bir çalışmadır. Araştırmanın örneklemini, İstanbul İl Sağlık Müdürlüğü’ne bağlı bir araştırma hastanesi ile İstanbul Halk Sağlığı Müdürlüğü’ne bağlı bir aile sağlığı merkezinde 17 Aralık 2012-17 Aralık 2013 tarihleri arasında çalışmaya katılan toplam 815 gebe oluşturdu. Verilerin toplanmasında gebelerin Sosyo-Demografik, Obstetrik-Jinekolojik ve Sigara İçme Özelliklerini içeren soru formu kullanıldı. İstatistiksel değerlendirmede yüzde dağılımı ve nitel verilerin karşılaştırılmasında Ki-kare testi kullanıldı. Bulgular: Gebelikte sigara kullanma oranı %11,9 olarak bulundu. Gebelikte sigara kullanımını etkileyen faktörler gebelik sayısı, gebelik haftası, gebeliğin planlanma durumu, yaşayan çocuk olması, doğum öncesi bakım alma sıklığı, gebenin eşinin sigara kullanma durumu ve pasif içicilik olarak belirlendi. Multigravidalarda, gebeliğinin birinci trimesterında olanlarda, gebeliği plansız olanlarda, yaşayan çocuğu olanlarda, doğum öncesi bakım alma sıklığı dört ve altında olanlarda, eşi sigara içenler ile pasif içici gebelerde sigara kullanma oranı diğer kadınlara oranla daha yüksekti (p<0,05). Sonuç: Gebelik takiplerinde sigara kullanımını etkileyen faktörler belir-lenip danışmanlık hizmeti ve eğitimler verilerek, gebelikte sigara kullanımının ve pasif içiciliğin önüne geçilebilir. Bu sayede sigaranın anneye, bebeğe ve gebeliğe olan etkileri azaltılabilir.
Anahtar kelimeler: Gebelik, sigara, sigara içme

 

ABSTRACT Aim: The research is planned to determine the rate of smoking during pregnancy and the effecting factors. Material and Method: The research is descriptive and cross-sectional design. It was conducted at the Public Hospitals Association a research hospital with at the Public Health Directorate a family health center over the period December 17, 2012 and December 17, 2013 with a total of 815 pregnant women. A questionnaire which contains socio-demographic, obstetric-gynecologic and the smoking characteristics of women is used in collecting data for this study. The percentage distribution is used in statistical evaluation and chi-square test was used in comparison of the qualitative data. Results: The rate of smoking during pregnancy was found to be 11.9%. The factors effecting smoking status during pregnancy are the number of pregnancies experienced, the gestational age, the planning status of the pregnancy, living children, to be the frequency of antenatal check-ups, the spouse smok-ing status, and passive smoking respectively. Multigravida, during the first trimester of pregnancy, unplanned pregnancy ones, those with living children, pre-natal care receiving with the frequency of under four, and those with her husband in smokers and passive smokers are more likely than other women for rate of smoking in pregnant women (p<0,05).Conclusion: In pregnancy follow-ups, by determining the factors effecting smoking status, smoking during pregnancy and passive smoking can be reduced through counselling and education services. By this way, the effects of smoking on mother, baby and pregnancy can be reduced.

Key words: Cigarette, pregnancy, smoking

Anahtar Kelimeler

Gebelik, sigara, sigara içme

Kaynakça

• Aktaş S., Güler H. Gebelik Boyunca Sigara İçiminin Perinatal Dönemde Anne ve Bebek Sağlığı Üzerine Etkisi. Sted, 2010, 19(3): 100-107.
• Cesur B. Sivas İl Merkezinde Sigara İçen ve İçmeyen Annelerin ve Bebeklerinin Bazı Özelliklerinin Karşılaştırılması. Yüksekli-sans Tezi. Erciyes Üniversitesi Sağlık Bilim-leri Enstitüsü Halk Sağlığı Anabilim Dalı Kayseri, 2005.
• WHO. Recommendations for the Prevention and Management of Tobacco Use and Se-cond-hand Smoke Exposure in Pregnancy. 2013. [Internet]. 2015 February 30; Avai-lable from: http://www.who.int/tobacco/pub-lications/pregnancy/guidelinestobaccosmo-keexposure/en/
• Altıparmak, S., Altıparmak, O., Avcı, H. D. Manisa’da Gebelikte Sigara Kullanımı; Yarı Kentsel Alan Örneği. Türk Toraks Dergisi, 2009, 10: 20-25.
• Öztuna F. Gebelikte Sigara Bırakma Te-davisi. Tüberküloz ve Toraks Dergisi, 2008, 56(2): 232-235.
• Russel C. S., Taylor R., Law C.E. Smoking In Pregnancy, Maternal Blood Pressure, Pregnancy Outcome, Baby Weight and Growth and Other Related Factors a Prospec-tive Study, BritJ.Prev.Soc. Med., 1968, 22:119-126.
• Fegusson D. M., Woodward L. J., Harwood. Maternal Smoking During Pregnancy and Psychiatric Adjustment in Late Adolesence. Arch Gen Psychiatry, 1998, 55: 721 – 727.
• Brennan P. A., Grekin E. R., Mednick S. A. Maternal Smoking During Pregnancy and Adult Male Criminal Outcomes. Arch Gen Psychiatry, 1999, 56: 215-219.
• Kırımi E., Pençe S. Gebelikte Sigara Kullanımın Fetüs ve Plasentanın Gelişimine Etkisi, Van Tıp Dergisi, 1999, 6(1): 28-30.
• Marakoğlu K., Sezer R. E. Sivas’ta Gebelikte Sigara Kullanımı. C.Ü. Tıp Fakültesi Dergisi, 2003, 25(4): 157-164.
• Vogazianos P., Fiala J., Vogazianos M. The Influence of Active Maternal Smoking Du-ring Pregnancy on Birth Weights in Cyprus, Cent Eur J. Publ. Health, 2005, 13(2): 78-84.
• Mamun A. A., Lawlor D. A., Alati R., O' Cal-laghan M. J., Williams G. M., Najman J. M. Does Maternal Smoking During Pregnancy Have A Direct Effect on Future Offspring Obesity? American Journal of Epidemiology, 2006, 164(4): 317-315.
• Gilman St. E., Breslau J., Subramanian S. V., Hitsman B., Koennen K. Social Factors, Psy-chopathology and Maternal Smoking During Pregnancy, American Journal of Public Health, 2008, 98(3): 448-453.
• Doğu S., Ergin A.B. Gebe Kadınların Sigara Kullanımını Etkileyen Faktörler ve Gebe-likteki Zararlarına İlişkin Bilgileri. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi, 2008, 1 (1): 26-39.
• TNSA. Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması. Ankara 2008. [İnternet]. Erişim 04.03.2014, http://www.hips.hacet-tepe.edu.tr/tnsa2008/data/TNSA-2008_ana_Rapor-tr.pdf
• Demirkaya B. Ö. Gebelikte Sigara İçiminin Plasenta ve Yenidoğan Üzerine Etkileri. Uz-manlık Tezi. Şişli Etfal Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Kadın Hastalıkları ve Doğum Kliniği. 2004, İstanbul, 1-77.
• Kısacık G. Gebe Kadınların Sigara İçme Davranışları ve Gebelikte Sigaranın Etkiler-ine Yönelik Bilgilerinin Belirlenmesi. Yükseklisans Tezi. Cumhuriyet Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü. 2007, Sivas, 1-77.
• Marakoğlu K., Erdem D. Konya’da Gebe Kadınların Sigara İçme Konusundaki Tutum ve Davranışları. Erciyes Tıp Dergisi, 2007, 29(1): 47-55.
• Semiz O., Sözeri C., Cevahir R., Şahin S., Kılıçoğlu S.S. Sakarya’da Bir Sağlık Ku-ruluşuna Başvuran Gebelerin Sigara İçme Durumlarıyla İlgili Bazı Özellikler. Sted, 2006, 15 (8): 149-152.
• Mutlu L.C., Saraçoğlu G.V. Prevalence Of Smoking During Pregnancy. Turk J Public Health, 2014, 12(1).
• Şahin E.M., Kılıçarslan S. Son Trimester Gebelerin Depresyon ve Kaygı Düzeyleri İle Bunları Etkileyen Etmenler. Trakya Univer-sitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 2010, 27(1): 51.
• Durualp E., Bektaş G., Ergin D., Karaca E. Topçu E. Annelerin Sigara Kullanımı İle Ye-nidoğanın Doğum Kilosu, Boyu ve Baş Çevresi Arasındaki Ilişkinin Incelenmesi. Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Mec-muası, 2011, 64 (3): 119-126.
• Balkaya N.A., Vural G., Eroğlu K. Gebelikte Belirlenen Risk Faktörlerinin Anne ve Bebek Sağlığı Açısından Ortaya Çıkardığı Sorun-ların İncelenmesi. Düzce Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 2014, 4(1): 6-16.
• Tong V.T., Dietz P.M., England L.J., Farr Sh. L., Kim Sh.Y., D’Angelo D., Bomberd J. Preventing Chronicle Disease. Public Health Rsearch. Practice and Policy, 2011, 6: 6,A 121.
• Howe, L. D., Matijasevich, A., Tilling, K., Brion, M. J., Leary, S. D., Smith, G. D., Law-lor, D. A. ( 2012). Maternal Smoking During Pregnancy and Offspring Trajectories of Height and Adiposity: Conpairing Maternal and Paternal Associatios. International Jour-nal of Epidemiology, 10: 1-11.
• Erickson A. C., Arbour L. T. Heavy Smoking During Pregnancy as A Marker for Other Risk Factors of Adverse Birth Outcomes. BMC Public Health, 2012, 12 (102).
• Passey, M. E., D' Este, C. A., Fisher, R. W. S. (2012). Knowledge, Attitudes and Other Factors Associated with Assessment of To-bacco Smoking Among Pregnant Aboriginal Women By Health Care Providers. BMC Public Health, 12(165): 1-10.
• Cnattigius S., Lindmark G., Meirik O. Who Continues To Smoke While Pregnant. Jour-nal of Epidemiology and Community Health, 1992, 46: 218 – 221.
• Mohsin M., Bauman A. E. Sociodemo-graphic Factors Associated with Smoking and Smoking Cessation Among 426.344 Pregnant Women In New South Wales, Aus-tralia, BMC Public Health, 2005, 5:138.
• Gilman St. E., Breslau J., Subramanian S. V., Hitsman B., Koennen K. Social Factors, Psy-chopathology and Maternal Smoking During Pregnancy, American Journal of Public Health, 2008, 98(3): 448-453.
• Bergmann R. L, Bergmann K. E, Schuhmann S Richter, Dudenhausen J. W. Rauchen in der
• Schwangerschaft Verbreitung, Trend, Risikofaktoren (Smoking during Pregnancy Rates, Trends, Risk Factors). Z. Geburtsh Neonatol, 2008, 212: 80-86.
• Higgins St., Heil S. H., Bader G. J., Skelly J. M., Solomon L. J., Bernstein I. M. Educa-tional Disavantage and Cigarette Smoking During Pregnancy. Drug Alcohol Depend, 2009, 1(104): 100-105.
• Scott L. T. J., Heil S.H., Higgins St.T., Badger G.J., Bernstein I.M. Depressive Symptoms Predict Smoking Status of Preg-nant Women. NIH Public Access, Addict Be-hav, 2009, 34(8): 705-708.
• Ergin I., Hassoy H., Tanik F. A., Aslan G. Maternal Age, Educational Level and Migra-tion: Socioeconomic Determinants For Smoking During Pregnancy In A Field Study From Turkey. BMC Public Health, 2010, 10:325.
• Rosand G. M., Slinning K., Gran M. E., Roysamb Tambs, K. Partner Relationship Satisfaction and Maternal Emotional Distress in Early Pregnancy. BMC Public Health, 2011, 11:161.
• Saka G., Ertem M., Çifçi S., Değer V., Keskin C. Mardin Kent Merkezinde 15 Yaş Üstü Kadınlarda Sigara İçme Sıklığı. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni, 2008, 7(2): 141-146.
• Aslaner E. Adana İl Merkezinde Sigara Kullanimi ve Etkilerinin, Sigaraya ve Du-mana Maruziyetin ve Tütün Kontrol Yönt-emleri İle İlgili Bilgi, Tutum ve Dav-ranişlarin Telefon Surveyi İle Saptanması. Yükseklisans Tezi Çukurova Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Biyoistatistik An-abilim Dalı. 2008, Kayseri.
• Şengezer T.,Sivri F., Dilbaz N., Sunay D. Ankara İli Yenimahalle İlçesinde Birinci Basamak Sağlık Kuruluşuna Başvuran Bi-reylerde Sigara Bağımlılığı ve İlişkili Risk Faktörleri. Türk Aile Hekimliği Dergisi, 2014, 18(1): 42-48.
• Smedberg J., Lupattelli A., Mardby A.C., Nordeng H. Characteristics of Women who Continue Smoking During Pregnancy: A Cross-Sectional Study of Pregnant Women and New Mothers In 15 European Countries. Biomed Central, 2014, 14: 213.
• Özkan Z. Gebelikte Uyku Kalitesinin Travay Süresi ve Doğum Ağrısı Üzerine Etkisi. Yükseklisans Tezi. İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Entitüsü Ebelik Anabilim Dalı. 2012, İstanbul.
• Günaydın S. Maternal Obezitenin Anne ve Bebek Üzerine Etkilerinin Incelenmesi. Yükseklisans Tezi. İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Entitüsü Ebelik Anabilim Dalı.2013, İstanbul.
• Demirgöz M., Canbulat N. Adölesan Gebe-lik. Türkiye Klinikleri J. Med. Sci, 2008, 28(6).
• Başer S., Hacıoğlu M., Evyapan F., Özkurt S., Kıter G., Zencir M. Denizli İl Merkezinde Yaşayan Erişkinlerin Sigara İçme Özellikleri. Türk Toraks Dergisi, 2007, 8(3): 179-184.