Araştırma Makalesi
Yıl 2020,
Cilt: 18 Sayı: 1, 97 - 116, 01.07.2020
Öz
İctihad, fakihlerin şer‘i bir hüküm hakkında bilgiye ulaşmak için bütün gücünü harcaması demektir. Hz. Peygamber (s.a.v.) hayatta iken sahâbeden bazılarının bizzat huzurunda ictihad etmelerine müsaade etmiştir. Bu sebeple ictihad, İslâm âlimleri tarafından bir ibadet olarak telakki edilmiştir. Bu çalışmamızda ictihadda isabet edenin iki, hata edenin bir ecir alacağı konusundaki rivâyetleri incelemeye çalışacağız. Amacımız, bu rivâyetlerin Hz. Peygambere aidiyetinin sıhhatini tesbit etmeye çalışmak olacaktır. İncelememizde rivâyetlerin hem isnad hem de metin bakımından tahlîli yapılacaktır.
Kaynakça
- Ahmed b. Hanbel, Ahmed b. Muhammed b. Hanbel eş-Şeybânî. Müsned, thk. Şu‘ayb el-Arnaûd v. dğr, I-XLIX, Beyrût, Müessesetü’r-Risâle 1421/2001.
- Ahmed b. Hanbel, Ahmed b. Muhammed b. Hanbel eş-Şeybânî. Fedâilü’s-Sahâbe, thk. Vasiyyullâh b. Muhammed Abbâs, I-II, Demmâm, Dâru İbni’l-Cevzî 1420/1990.
- Akgündüz, Ahmet. “Hâkim”. TDV İslam Ansiklopedisi. 15, 182. Ankara, TDV Yayınları 1997. Apaydın, H. Yunus. “Hata”. TDV İslam Ansiklopedisi. 16, 437-442. İstanbul, TDV Yayınları 1997.
- Apaydın, H. Yunus. “İctihad”. TDV İslam Ansiklopedisi. 21, 432-445. İstanbul, TDV Yayınları 2000. Atar, Fahrettin. “Kadı”. TDV İslam Ansiklopedisi. 24, 66-69. İstanbul, TDV Yayınları 2001.
- Atar, Fahrettin. “Kazâ”. TDV İslam Ansikopedisi. 25, 113-117. Ankara, TDV Yayınları 2002. Beyhakî, Ahmed b. el-Hüseyn b. Ali. Ma’rifetü’s-Sünen, thk. Abdulmu’tî Emîn Kal’acî, I-XVI, Kâhire, Dâru’l-Va’y 1412/1991.
- Beyhakî, Ahmed b. el-Hüseyn b. Alî. es-Sünenü’l-Kübrâ, thk. Muhammed Abdulkadir Ata, I-XI, Beyrut, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye 1424/2003. Beyhakî, Ahmed b. el-Hüseyn b. Ali. Şu‘abü’-Îmân, thk. Muhtâr Ahmed en-Nedvî, I-XIV, Riyad, Mektebetü’r-Rüşd 1423/2003.
- Bezzâr, Ahmed b. Amr b. Abdilhâliḳ el-Basrî. el-Müsned, thk. Âdil b. Sa‘d. XV, Medine, Mektebetü’l-Ulûm ve’l-Hikem 1427/2006. Buhârî, Muhammed b. İsmâîl. el-Câmiu’s-Sahîh. Riyad, Mektebetür’-Rüşd 1427/2006.
- Busîrî, Şihâbüddîn Ahmed b. Ebî Bekr b. İsmâîl. el-İthâfu’l-Hiyara el- Mehara, thk. Dâru’l-Mişkât. 1-IX, Riyad, Dâru’l-Vatan 1420/1999.
- Dârekutnî, Ali b. Ömer b. Ahmed. Sünen (et-Ta’lîku’l-Muğnî ale’d-Dârekutnî ile birlikte), thk. Şu‘ayb el-Arnûd v. dğr, I-VI, Beyrut, Müessesetü’r-Risâle 1424/2004. Dârimî. Abdullah b. Abdirrahmân b. el-Fazl. es-Sünen, thk. Hüseyn Selim Eseded-Dârânî, I-IV, Riyad, Dâru’l-Muğnî 1421/2000.
- Ebû Avâne, Ya‘kūb b. İshâk b. İbrâhîm el-İsferâyînî. Müsned, thk. Eymen b. Ârif ed-Dımaşkî, I-V, Beyrut, Dâru’l-Ma’rife 1419/1998.
- Ebû Ceyb, Sa‘dî. “Hükm”. el-Kâmûsi’l-Fıkhî. Dımaşk, Dâru’l-Fikr 1408/1988. Ebû Ceyb, Sa‘dî. “İctihâd”. el-Kâmûsi’l-Fıkhî. Dımaşk, Dâru’l-Fikr 1408/1988.
- Ebû Ceyb, Sa‘dî. “Kazâ”. el-Kâmûsi’l-Fıkhî. Dımaşk, Dâru’l-Fikr 1408/1988. Ebû Dâvûd, Süleymân b. el-Eş‘as es-Sicistânî. es-Sünen, thk. Şu‘ayb e-Arnaûd v. dğr. VII, Dımaşk,
- Dâru’r-Risâle el-Âlemiyye 1430/2009. Ebû Ya‘lâ, Ahmed b. Alî b. el-Müsennâ el-Mevsılî. Müsned, thk. İrşâdü’l-Hakk el-Eserî, I-VI, Cidde, Dâru’l-Kıble 1408/1988.
- Elbânî, Nâsıruddîn. Sahîhu Süneni Ebî Dâvûd, I-III, Riyad, Mektebü’l-Meârif 1419/1998. Elbânî, Nâsıruddîn. Sahîhu Süneni’t-Tirmizî, I-III, Riyad, Mektebü’l-Meârif 1420/2000.
- Elbânî, Nâsıruddîn. Sahîhu Süneni İbn Mâce, I-II, Riyad, Mektebü’l-Meârif 1418/1997. Elbânî, Nâsıruddîn. Sahîhu’l-Câmii’s-Sağîr ve Ziyâdetih, I-II, 3. Baskı. Beyrût, el-Mektebü’l-İslâmî 1408/1988.
- Elbânî, Nâsıruddîn. et-Ta’lîkâtü’l-Hisân Alâ Sahihi İbn Hibbân, I-XII, Cidde, Dâru Bâvezîr 1424/2003. Hattâbî, Hamd (Ahmed) b. Muhammed b. İbrâhîm b. Hattâb, Meâlimü’s-Sünen, I-IV, Haleb: Matbaatu’l-İlmiyye 1352/1934.
- Hatîb el-Bağdâdî, Ahmed b. Alî b. Sâbit, el-Fakîh ve’l-Mütefakkih, thk. Âdil b. Yûsuf el-Azâzî, I-II, Demmâm, Daru İbni’l-Cevzî 1417/1996.
- Hüseynî, Şemsüddîn Muhammed b. Alî b. el-Hasen. Tezkira, thk. Rıf’at Fevzî Abdülmuttalib, I-IV, Kahire, Mektebetü’l-Hâncî, ts.
- İbn Hacer, Ahmed b. Alî b. Muhammed el-Askalânî. Fethu’l-Bârî, I-XIV, Riyâd, Dâru’s-Selâm 1421/2000.
- İbn Hacer, Ahmed b. Alî b. Muhammed el-Askalânî. el-Metâlibu’l-Âliye bi Zevâidi’l-Mesânîdi’s-Semâniye, thk. Cemâl b. Ferhât Sâvli. Riyad, Dâru’l-Âsime 1419/1998. İbn Hacer, Şihâbüddîn Ahmed b. Alî b. Muhammed el-Askalânî. Takrîbu’t-Tehzîb, thk. Hassân Abdülmennân. Ammân, Beytü’l-Efkâri’d-Devliyye 1425/2005.
- İbn Hazm, Alî b. Ahmed b. Saîd b. Hazm el-Endelüsî. el-Muhallâ bi’l-Âsâr, thk. Abdulğaffâr Süleymân el-Bendârî. 3. Baskı, I-XII, Beyrut, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye 1424/2003.
- İbn Hibbân, Muhammed b. Hibbân b. Ahmed el-Büstî. es-Sahîh, thk. Şu‘ayb el-Arnaûd, I-XVIII, Beyrut, Müessesetü’r-Risâle 1412/1991.
- İbn Hibbân, Muhammed b. Hibbân b. Ahmed el-Büstî. Kitâbü’s-Sikât, I-X, Haydarâbâd, Dâiratü’l-Meârif Matbaası 1398/1978. İbn Mâce, Muhammed b. Yezîd el-Kazvînî. es-Sünen, thk. Nâsıruddîn el-Elbânî. Riyad, Mektebetü’l-Meârif. ts.
- Karadâvî, Yûsuf. Sünneti Anlamada Yöntem. Trc. Bünyamin Erul. İstanbul, Nida Yayıncılık 2009. Kılıç, Ünal. “Vali”. TDV İslam Ansiklopedisi. 42, 492. Ankara, TDV Yayınları 2012.
- Ma‘mer b. Râşid el-Basrî es-San‘ânî. el-Câmi’ (Abdurrezzâk’ın el- Musannef’i ile birlikte), thk. Habîburrahmân el-A’zamî. Beyrut, 1403/1983. Müslim, Müslim b. el-Haccâc b. Müslim el-Kuşeyrî, thk. Muhammed Fuâd Abdülbâkî. Beyrut, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye 1412/1991.
- Mizzî, Cemâlüddîn Yûsuf b. Abdirrahmân b. Yûsuf. Tehzîbü’l-Kemâl, thk. Beşşâr Avvâd Ma’rûf, I-XXXV, Beyrut, Müessesetü’r-Risâle 1403/1983.
- Nesâî, Ahmed b. Şu‘ayb b. Alî. es-Sünen, thk. Nâsıruddîn el-Elbânî. Riyad, Mektebetü’l-Meârif. ts. Nesâî, Ahmed b. Şu‘ayb b. Alî. es-Sünenü’l-Kübrâ, thk. Abdülmun’im Şelbî, I-XXII, Beyrut, Müessesetü’r-Risâle 1421/2001.
- Şâfiî, Muhammed b. İdrîs. Cimâu’l-İlm, thk. Ahmed Muammed Şâkir. Cîze, Mektebetü İbn Teymiyye, ts. Şâfiî, Muhammed b. İdrîs. er-Risâle, thk. Ahmed Muhammed Şâkir. Mısır, Matbaatu Mustafâ el-Bâbî 1357/1938.
- Taberânî, Müsnidü’d-dünyâ Süleymân b. Ahmed. el-Mu’cemü’l-Evsat, thk. Târık b. Avdullâh b. Muhammed-Abdülmuhsin b. İbrâhîm el-Hüseynî. Kahire, Dâru’l-Haremeyn 1415/1995.
- Tahâvî, Ahmed b. Muhammed b. Selame. Şerhu Müşkili’l-Âsâr, thk. Şu‘ayb el-Arnaûd. Beyrut, Müessesetü’r-Risâle 1415/1994. Tirmizi, Muhammed b. Îsâ b. Sevre (Yezîd). es-Sünen, thk. Nâsıruddîn el-Elbânî. Riyad, Mektebetü’l-Meârif, ts.
- Tirmizi, Muhammed b. Îsâ b. Sevre (Yezîd). İlelü’t-Tirmizî el-Kebîr. Haz. Ebû Tâlib el-Kâdî, thk. Subhî es-Sâmirî v. dğr. Beyrut, Âlemü’l-Kütüb 1409/1989. Üzüm, İlyas. “Hüküm”. TDV İslam Ansikopedisi. 18, 464-466. İstanbul, TDV Yayınları 1998.
- Zehebî, Şemsüddîn Muhammed b. Ahmed b. Osmân. Mîzânü’l-İ’tidâl, thk. Ali Muhammed Muavvad-Âdil Ahmed Abdülmevcûd, I-VIII, Beyrut, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye 1416/1995.
Toplam 32 adet kaynakça vardır.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Din Araştırmaları |
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 1 Temmuz 2020 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2020 Cilt: 18 Sayı: 1 |
Kaynak Göster
İlim Tasavvurumuz Üzerine…
İslâm ilim geleneği, ihtiva ve temsil ettiği zâhirî, aklî, felsefî ve irfânî zenginliği ile küllî bir gerçekliği yansıtmaktadır. Söz konusu zenginlik alanlarının her birisi meşrûiyyetini, kendi usûlü dairesinde hakikat arayışı süreci içerisinde bulunuşuyla temellendirmektedir. Başlı başlarına müstakil birer ilim dalı olmaları ve bunun neticesinde tarifi, gayesi ve mesâili itibariyle sınırları belirgin olsa da, ortak bir tasavvura aracılık etmeleri dolayısıyla kaçınılmaz biçimde, bünyesinde sair ilimlerle kendi zaviyelerinden müştereklikler barındırır. Ne var ki, kendine has mesâildeki farklılaşmalar, bütünün temsil ettiği küllî tasavvurun varlığına engel değildir.
Geçmişte ve günümüzde, geleneğin bu yönü gözden kaçırıldığında, ilimler arası irtibat, sözü edilen müştereklikler üzerinden değil, ayrışmalardan hareketle kurulmaya çalışılmıştır. Esasen İslâm ilim geleneğini, ilimler arası iç çekişmelerin ve tartışmaların odağı olarak görmek böyle bir yaklaşım neticesinde ortaya çıkmıştır. Kadîm ilim geleneğimizi fikrî karışıklığın odağı olarak görme zafiyetini sadece şarkiyat geleneğinin bir refleksi imiş gibi kabul etmek kolaycı bir yaklaşımdır. Şarkiyat geleneği ‘ötekinin duruşunu’ temsil ettiği için dikkate alınması ve zafiyetlerine odaklanılması gereken, ‘öteki’lerin dışında kalanlar, yani ‘biz’ olmalıyız.
İlim ehli taifeyi teşkil eden bizlerin bu süreçte yapması gereken, dışardan ve çatışma odaklı yaklaşımı bir yana bırakıp; kendilerini İslâm tasavvurunu zayıflatmaya adamış kişilerin yöntemlerinin üst dilini keşfederek, benzer hatalara düşmekten kurtulmak, muhtelif ilimleri aynı müştereklikte cem eden kadîm geleneğimizin üst tasavvuruna odaklanmaktır.
İslâm toplumu olarak, fikrî hamlemizi gerçekleştirmemiz, körü körüne taklîdi bir yana bırakıp, bize ait değerler manzumemizi keşfetmemize bağlıdır. Modern çağın bilgi üzerindeki bizi kuşatan tahakkümü ve kendi değerlerini bize taşıyan imkânlarını ‘mihengimize’ vurmadan özümseme, bizi sürekli olarak kimliğimizden uzaklaştırmaktadır. Günümüzde öğrendiğimiz en önemli esas, ‘bilginin/ma‘lûmâtın’ kutsallığı iddiasıdır. Oysa her dönemde, mukaddes olan hakikat ve ma‘rifettir. Bir başka ifade ile varlığımız meşrûiyyetini bilgi peşinde koşmamızdan değil, hakikat yolcusu olmamızdan almalıdır.
Doğru yanlış her türlü bilginin kutsanması sebebiyledir ki, arama motorları ve sosyal medya plâtformaları üzerinden paylaşılan veriler, tıpkı, geçmişte ilimler ve ilim ehli arasında sadece ma‘lûmâta odaklanıldığında, ilimler arasındaki müşterek zeminin fark edilememesi ve İslâm tarihinin çatışmalar tarihi şeklinde algılanması gibi, bir ölçüye vurulmaksızın yaygınlığı nisbetinde doğru ve tayin edici bir konum ihrâz etmiştir. Bizler geçmişin ve günümüzün tecrübesinden istifade ederek, tekrar aynı hataya düşmediğimizden emin olmalıyız.
Şu halde, ilim ehline düşen, öncelikle ilimlerin usûlleri ve telif tarzlarının müşterekliğini temin eden ‘üst dilini’; bir başka ifade ile ‘küllî tasavvurunu’ keşfe yönelik gayretlerini arttırmaktır. İlmin bugünkü temsilcilerinin, İlâhî hakîkati zâhirî, aklî, rûhî, kalbî, irfânî plânda idrak için ömür tüketen geçmiş âlim, hakîm ve ârifler ile eserler üzerinden bağ kurmak suretiyle, onların arayış tecrübelerinden istifade etmeleri, ilimleri kuşatan küllî tasavvurun idrâkini mümkün kılacaktır. Bizi küllî tasavvura ulaştıracak olan vasıta, bazen dilin sunduğu imkânlar, bazen akıl, mantık ve felsefenin hâsıl ettiği kazanımlar, bazen de kalbin ve irfânî geleneğin ulaştığı hakikatler olabilecektir.
Bütün bu hususların arayışı içerisinde olan, Hadis Tetkikleri Dergisi (HTD) aracılığı ile de, bize ait duruşa ve müşterek tasavvuru keşfin zaruretine dikkat çekmeyi kaçınılmaz görüyoruz. Bir başka ifade ile, tedbirimizi alıp, tedârikimizi ikmâl ederek seyrimize devam etmenin mutlak ihtiyacımız olduğunu fark ederek, ‘cihet-i vahdemizi’ yeniden hatırlamalı, uydu olmaktan, ezilmişlikten kurtulmalı, kendimize ait usûl, ulemâ ve kitâbiyâta dönmeli, ilmî düşünüşümüzü yeniden ‘âlî tasavvurumuza’ uygun hâle getirmeliyiz.
Kırk ikinci sayımızla, akademik dergicilikte kemâle erdiğimizin göstergesi olarak, kesintisiz yayın hayatını sürdürerek, geride bıraktığımız ilk yirmi yılın ardından, Hadis Tetkikleri Dergisi’nin bu nüshasında; hadis ilimlerinin muhtelif alanlarında ilginizi çekecek tetkiklere yer verdik. İslâm coğrafyasının uzak diyarlarının tasavvurlarını bize sunan makaleler, eser tetkikleri, bilimsel etkinlik ve kitap tanıtımları bu sayımızda sizlerin ilgisine arz ettiğimiz içeriğimizdir.
Destekleriniz sayesinde muhteviyâtı daha da zenginleşecek olan Hadis Tetkikleri Dergisi (HTD) işaret edilen hususlarda bize iletilen her türlü talebe açık olup, bütün imkânlarını kullanarak arzu edilen hususlarda yazarlarımızın yanında olmaya çalışacaktır.
Geride bıraktığımız yirmi yıl ve kırk iki sayı boyunca Hadis Tetkikleri Dergisi’ne (HTD) destek olan, sahip çıkan, bizleri cesaretlendiren, yazılarıyla bizi onurlandıran hayatta olan ve ahirete irtihal eden bütün hoca ve kardeşlerimize şükranlarımızı sunarken, bundan sonra da HTD’nin imkânlarının, araştırmacılarımızın hizmetinde olduğunu te’yîden ifade istiyoruz. Gelecek sayılarımızda görüşmek dileğiyle...
Saygılarımızla...
İbrahim HATİBOĞLU
İslâm ilim geleneği, ihtiva ve temsil ettiği zâhirî, aklî, felsefî ve irfânî zenginliği ile küllî bir gerçekliği yansıtmaktadır. Söz konusu zenginlik alanlarının her birisi meşrûiyyetini, kendi usûlü dairesinde hakikat arayışı süreci içerisinde bulunuşuyla temellendirmektedir. Başlı başlarına müstakil birer ilim dalı olmaları ve bunun neticesinde tarifi, gayesi ve mesâili itibariyle sınırları belirgin olsa da, ortak bir tasavvura aracılık etmeleri dolayısıyla kaçınılmaz biçimde, bünyesinde sair ilimlerle kendi zaviyelerinden müştereklikler barındırır. Ne var ki, kendine has mesâildeki farklılaşmalar, bütünün temsil ettiği küllî tasavvurun varlığına engel değildir.
Geçmişte ve günümüzde, geleneğin bu yönü gözden kaçırıldığında, ilimler arası irtibat, sözü edilen müştereklikler üzerinden değil, ayrışmalardan hareketle kurulmaya çalışılmıştır. Esasen İslâm ilim geleneğini, ilimler arası iç çekişmelerin ve tartışmaların odağı olarak görmek böyle bir yaklaşım neticesinde ortaya çıkmıştır. Kadîm ilim geleneğimizi fikrî karışıklığın odağı olarak görme zafiyetini sadece şarkiyat geleneğinin bir refleksi imiş gibi kabul etmek kolaycı bir yaklaşımdır. Şarkiyat geleneği ‘ötekinin duruşunu’ temsil ettiği için dikkate alınması ve zafiyetlerine odaklanılması gereken, ‘öteki’lerin dışında kalanlar, yani ‘biz’ olmalıyız.
İlim ehli taifeyi teşkil eden bizlerin bu süreçte yapması gereken, dışardan ve çatışma odaklı yaklaşımı bir yana bırakıp; kendilerini İslâm tasavvurunu zayıflatmaya adamış kişilerin yöntemlerinin üst dilini keşfederek, benzer hatalara düşmekten kurtulmak, muhtelif ilimleri aynı müştereklikte cem eden kadîm geleneğimizin üst tasavvuruna odaklanmaktır.
İslâm toplumu olarak, fikrî hamlemizi gerçekleştirmemiz, körü körüne taklîdi bir yana bırakıp, bize ait değerler manzumemizi keşfetmemize bağlıdır. Modern çağın bilgi üzerindeki bizi kuşatan tahakkümü ve kendi değerlerini bize taşıyan imkânlarını ‘mihengimize’ vurmadan özümseme, bizi sürekli olarak kimliğimizden uzaklaştırmaktadır. Günümüzde öğrendiğimiz en önemli esas, ‘bilginin/ma‘lûmâtın’ kutsallığı iddiasıdır. Oysa her dönemde, mukaddes olan hakikat ve ma‘rifettir. Bir başka ifade ile varlığımız meşrûiyyetini bilgi peşinde koşmamızdan değil, hakikat yolcusu olmamızdan almalıdır.
Doğru yanlış her türlü bilginin kutsanması sebebiyledir ki, arama motorları ve sosyal medya plâtformaları üzerinden paylaşılan veriler, tıpkı, geçmişte ilimler ve ilim ehli arasında sadece ma‘lûmâta odaklanıldığında, ilimler arasındaki müşterek zeminin fark edilememesi ve İslâm tarihinin çatışmalar tarihi şeklinde algılanması gibi, bir ölçüye vurulmaksızın yaygınlığı nisbetinde doğru ve tayin edici bir konum ihrâz etmiştir. Bizler geçmişin ve günümüzün tecrübesinden istifade ederek, tekrar aynı hataya düşmediğimizden emin olmalıyız.
Şu halde, ilim ehline düşen, öncelikle ilimlerin usûlleri ve telif tarzlarının müşterekliğini temin eden ‘üst dilini’; bir başka ifade ile ‘küllî tasavvurunu’ keşfe yönelik gayretlerini arttırmaktır. İlmin bugünkü temsilcilerinin, İlâhî hakîkati zâhirî, aklî, rûhî, kalbî, irfânî plânda idrak için ömür tüketen geçmiş âlim, hakîm ve ârifler ile eserler üzerinden bağ kurmak suretiyle, onların arayış tecrübelerinden istifade etmeleri, ilimleri kuşatan küllî tasavvurun idrâkini mümkün kılacaktır. Bizi küllî tasavvura ulaştıracak olan vasıta, bazen dilin sunduğu imkânlar, bazen akıl, mantık ve felsefenin hâsıl ettiği kazanımlar, bazen de kalbin ve irfânî geleneğin ulaştığı hakikatler olabilecektir.
Bütün bu hususların arayışı içerisinde olan, Hadis Tetkikleri Dergisi (HTD) aracılığı ile de, bize ait duruşa ve müşterek tasavvuru keşfin zaruretine dikkat çekmeyi kaçınılmaz görüyoruz. Bir başka ifade ile, tedbirimizi alıp, tedârikimizi ikmâl ederek seyrimize devam etmenin mutlak ihtiyacımız olduğunu fark ederek, ‘cihet-i vahdemizi’ yeniden hatırlamalı, uydu olmaktan, ezilmişlikten kurtulmalı, kendimize ait usûl, ulemâ ve kitâbiyâta dönmeli, ilmî düşünüşümüzü yeniden ‘âlî tasavvurumuza’ uygun hâle getirmeliyiz.
Kırk ikinci sayımızla, akademik dergicilikte kemâle erdiğimizin göstergesi olarak, kesintisiz yayın hayatını sürdürerek, geride bıraktığımız ilk yirmi yılın ardından, Hadis Tetkikleri Dergisi’nin bu nüshasında; hadis ilimlerinin muhtelif alanlarında ilginizi çekecek tetkiklere yer verdik. İslâm coğrafyasının uzak diyarlarının tasavvurlarını bize sunan makaleler, eser tetkikleri, bilimsel etkinlik ve kitap tanıtımları bu sayımızda sizlerin ilgisine arz ettiğimiz içeriğimizdir.
Destekleriniz sayesinde muhteviyâtı daha da zenginleşecek olan Hadis Tetkikleri Dergisi (HTD) işaret edilen hususlarda bize iletilen her türlü talebe açık olup, bütün imkânlarını kullanarak arzu edilen hususlarda yazarlarımızın yanında olmaya çalışacaktır.
Geride bıraktığımız yirmi yıl ve kırk iki sayı boyunca Hadis Tetkikleri Dergisi’ne (HTD) destek olan, sahip çıkan, bizleri cesaretlendiren, yazılarıyla bizi onurlandıran hayatta olan ve ahirete irtihal eden bütün hoca ve kardeşlerimize şükranlarımızı sunarken, bundan sonra da HTD’nin imkânlarının, araştırmacılarımızın hizmetinde olduğunu te’yîden ifade istiyoruz. Gelecek sayılarımızda görüşmek dileğiyle...
Saygılarımızla...
İbrahim HATİBOĞLU