Sanat Üreticilerinin Yetişmesinde Toplumsal Etkiler

Yıl 2023, , 540 - 557, 27.12.2023

Tolga Ulusoy

https://doi.org/10.32600/huefd.1162401

Öz

Bu makale hazırlanmakta olan doktora tezi kapsamında yapılmış olan araştırmanın verilerine dayanmaktadır. Araştırma kapsamında kültürel ve yaratıcı endüstrilerde sanat üretimi yapan 22 kişiyle görüşülmüştür. Görüşmelerden elden edilen metinler temellendirilmiş teori araştırma stratejisi kullanılarak analiz edilmiştir. Araştırma kapsamında görüşmecilerin ilk etapta sanat üretimine başlama süreçleri sorulmuştur. Bu bağlamda sanat üreticilerini en fazla etkileyen faktörlerin aileleri ve öğretmenleri oldukları görülmüştür. Bu iki faktör dışında; içinde büyüdükleri sosyal çevre, sanatçılar, çeşitli popüler kültür ürünleri gibi unsurların da sanat üreticilerinin sanat üretimine başlamalarında etkili oldukları görülmüştür. Sanat üreticileri, üretimlerine başlama motivasyonlarını iki şekilde ortaya koymuşlardır: içsel dürtü ve aile etkisi. Ailelerin tutumlarına bakıldığında ise beş unsur saptanmıştır: desteklenmeme, ailelerin bazı üyeleri tarafından desteklenme, umursanmama, koşullu veya süreç içerisinde desteklenme ve koşulsuz destek. Lise öncesi eğitime bakıldığında ise çoğunlukla desteklenme ve desteklenmeme olarak iki faktör görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Sanat üretimi, aile tutumu, meslek seçimi, sanat üreticisi, kültürel ve yaratıcı endüstriler, toplumsal etkiler

Social Impacts on to Grow of Art Workers

Öz

This article is based on the information of the research conducted within the scope of the PhD thesis. 22 people, who art worker in the cultural and creative industries were interviewed within the scope of the research. The texts obtained from the interviews were analyzed using a grounded theory research strategy. The interviewers were asked about the process of starting art production in the first place. In this context, it has been seen that the factors that affect art worker the most are their families and teachers. Apart from these two factors, it has been observed that factors such as the social environment in which they grew up, artists, and various popular culture products are also effective in the beginning of art production by art workers. Art workers have revealed their motivation to start their production in two ways: internal impulse and family influence. Five elements were identified in the attitudes of families: not being supported, being supported by some members of the family, being ignored, being supported conditionally or in the process, and unconditional support. In pre-high school education, two factors were mostly seen as being supported and not supported.

Anahtar Kelimeler

Art production, family attitude, choice of profession, art worker, cultural and creative industries, social impacts

Kaynakça

• Abbing, H. (2002). Why are artists poor?: The exceptional economy of the arts. Amsterdam: Amsterdam University.
• Banaji, S., Burn, A., & Buckingham, D. (2010). The rhetorics of creativity: A literature review. Newcastle upon Tyne: Creativity, Culture and Education.
• Bourdieu, P. (1999). Sanatın kuraları: yazınsal alanın oluşumu ve yapısı, (N. K. Sevil, Çev.). İstanbul: Yapı Kredi.
• Bourdieu, P. (2010). Sermaye biçimleri. (M. M. Şahin, Çev.). M. M. Şahin ve A. Z. Ünal (Yay. haz.), Sosyal sermaye: kuram, uygulama, eleştiri içinde (ss. 45-75). İstanbul: Değişim.
• Bourdieu, P. (2020). Seçilmiş metinler. (L. Ünsaldı, Çev.). Ankara: Heretik.
• Bourdieu, P. Wacquant L. (2021). Düşünümsel sosyolojiye davet. (N. Ökten, Çev.). İstanbul: İletişim.
• Coleman J. S. (2010). Beşeri sermayenin yaratımında sosyal sermaye. (F. Uzar Çev.). M. M. Şahin ve A. Z. Ünal (Yay. haz.), Sosyal sermaye: kuram, uygulama, eleştiri içinde (ss. 77-119). İstanbul: Değişim.
• Göker, E. (2007). Ekonomik indirgemeci mi dediniz? G. Çeğin, E. Göker, A. Arlı, Ü. Tatlıcan (Yay. haz.), Ocak ve Zanaat: Pierre Bourdieu Derlemesi içinde (ss. 277-302). İstanbul: İletişim.
• Grooteart C. (2010). Sosyal sermaye: kayıp halka? (N. Öztürk, H. M. Arslan, Çev.). M. M. Şahin ve A. Z. Ünal (Yay. haz.), Sosyal sermaye: kuram, uygulama, eleştiri (ss. 221-264). İstanbul: Değişim.
• Hartley, J. vd. (2018). Yaratıcı endüstrilerde temel kavramlar. (A. Tolungüç, S. G. Hızal, N. G. Işıkman, E. Demir, Çev.). Ankara: Başkent Üniversitesi Yaratıcı Kültür Endüstrileri Araştırma ve Uygulama Merkezi (YAKEM).
• Kaya, A. (2007). Pierre Bourdieu’nun pratik kuramının kilidi: alan kavramı. G. Çeğin, E. Göker, A. Arlı, Ü. Tatlıcan (Yay. haz.), Ocak ve Zanaat: Pierre Bourdieu Derlemesi içinde (ss. 397-419). İstanbul: İletişim.
• Önal, G. F. (2012). Müzik bölümünde okuyan öğrencilerin aile profilleri ve meslek tercihlerinde ailenin rolü: Kırıkkale Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi örneği. Sosyal Bilimler. 2(2), 27-43.
• Putnam R. (2010). Tek başına bowling: Amerika’nın azalan sosyal sermayesi (T. Ulutaş, M. M. Şahin, Çev.). M. M. Şahin, & A. Z. Ünal (Yay. haz.), Sosyal Sermaye: Kuram, Uygulama, Eleştiri içinde (ss. 121-142). Değişim Yayınları, İstanbul.
• Sankır H. ve Sankır, Ş. (2019). Öğrencilerin kariyer tercihi olarak sanata yönelmelerinde aile ve öğretmenlerin rolü: güzel sanatlar lisesi örneği. Eğitim ve Bilim, 44(199), 173-191.
• Sholette, G. (2013). Karanlık nadde: Girişimcilik kültürü çağında sanat ve politika. (M. Şaşzade, Çev.). İstanbul: Doruk.
• Swartz, D. (2013). Kültür ve iktidar: Pierre Bourdieu’nun sosyolojisi. (E. Gen, Çev.). İstanbul: İletişim.
• Ulusoy, M. D. (2000). Sanatsal meslek tercihinde aile atmosferinin etkisi: Hacettepe Üniversitesi Ankara Devlet Konservatuvarı bale öğrencileri örneği. Hacettepe Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 11, 29-46.
• Woolcock M. ve Narayan D. (2010). Sosyal sermaye: kalkınma teorisi, araştırması ve politikası için öneriler. Ü. O. Kahraman, Çev.). M. M. Şahin ve A. Z. Ünal (Yay. haz.), Sosyal sermaye: kuram, uygulama, eleştiri içinde (ss. 265-306). İstanbul: Değişim.