Büyük Veri, Sayısallaştırma ve Yeni Gözetim Pratikleri: Yeni Karar Verme Kültürü ve Panoptik Sınıflandırma

Yıl 2023, , 518 - 530, 27.12.2023

Elif Özuz Dağdelen , Tuğça Poyraz

https://doi.org/10.32600/huefd.1229239

Öz

Büyük veri, veri madenciliği destekli karar verme mekanizmaları aracılığıyla yeni karar verme kültürünü beraberinde getirmektedir. Bu mekanizmanın en büyük kaynaklarından biri meta-veridir ve kitlesel gözetim için uygun koşulları oluşturmaktadır. Bu sistemlere olan inanç, büyük verinin bir sosyal sınıflandırma aracı olarak kullanımı, büyük veri kibri ve büyük veri ayrımı hakkında bir tartışma yaratmaktadır. Bu çalışmanın amacı, özellikle bir sosyal sınıflandırma aracı olarak büyük verinin olası yıkıcı sonuçlarını ve yeni gözetim pratiklerini tartışmaktır. Bu noktada, bu çalışma, büyük verinin yeni gözetleme veya gizli ağ gözetleme pratiklerine ve sosyal sınıflandırma olasılığına yol açtığı ve bunların giderek dezavantajlı bir dünya kurabileceği fikrine odaklanmaktadır. Bu panoptik sınıflandırma sebebiyle, ciddi bir güç dengesizliği, basitleştirme ve bağlamsızlaştırma sorunu ortaya çıkmaktadır. Mahremiyet kaybı tehlikesi ve uzun vadeli mahremiyet normlarının aşınması, rutin sınıflandırma, gelecekteki davranışların manipüle edilmesi, antidemokratik kontrol sistemi, panoptik yanlış sınıflandırma, veriyi ikinci konuma tabii tutma, medeni hakların kötüye kullanılması ve güvenlik sorunları ile sonuçlanabilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Büyük veri ayrımı, gözetim, panoptik sınıflandırma, sosyal sınıflandırma

Big Data, Digitization and New Surveillance Practices: New Decision-Making Culture and Panoptic Classification

Öz

Big data brings along a new decision-making culture through data mining aided decision-making mechanisms. One of the biggest sources of this mechanism is meta-data and that creates a suitable condition for mass-monitoring surveillance. The belief in these systems creates a discussion about usage of big data as a social classification tool, big data hubris, and big data divide. The aim of this study is to discuss the possible destructive results of big data especially as a social classification tool and new surveillance practices. In that point, this study focuses on the idea that big data paves the way to the new surveillance or dragnet surveillance practices and the possibility of social classification, and these might construct a world of increasing disadvantage. Through this panoptic sort, it comes with the problem of a serious power imbalance, simplification and decontextualization. It might result in the danger of loss of privacy and erosion of long-term privacy norms, a routine classification, manipulation of the future behaviors, antidemocratic control system, panoptic missort, data-antisubordination, abuse of civil rights and security problems.

Anahtar Kelimeler

Big data divide, surveillance, panoptic sort, social classification

Kaynakça

• Andrejevic, M. (2014). Big data, big questions: The big data divide. International Journal of Communication, 8(17), 1673-1689.
• Andrejevic, M., & Gates, K. (2014). Big data surveillance: Introduction. Surveillance & Society, 12(2), 185-196.
• Bauman, Z., & Lyon, D. (2020). Akışkan Gözetim. (E. Yılmaz, Trans.). Ayrıntı Yayınları.
• Bentham, J., & Božovič, M. (1995). The panopticon writings. Verso Trade.
• Blevins, J. L. (2017). Panoptic missorts and the hegemony of US data privacy policy. The Political Economy of Communication, 4(2), 18-33.
• Bogard, W. (2006). Surveillance assemblages and lines of flight. In Theorizing surveillance (pp.111-136). Willan.
• Bogard, W. (2006). Welcome to the society of control: The simulation of surveillance revisited. In Kevin D. Haggerty, and Richard V. Ericson (Eds.), The new politics of surveillance and visibility, (pp. 55-78). University of Toronto Press.
• Bogard, W. (2012). Simulation and post-panopticism. In Routledge handbook of surveillance studies (pp. 30-37). Routledge.
• Brayne, S. (2017). Big data surveillance: The case of policing. American sociological review, 82(5), 977-1008.
• Bridle, J. (2020). Yeni karanlık çağ: Teknoloji ve geleceğin sonu. (K. Güleç, Trans.). Metis Yayınları.
• Campbell, J. E., & Carlson, M. (2002). Panopticon.com: Online surveillance and the commodification of privacy. Journal of Broadcasting & Electronic Media, 46(4), 586-606.
• Chen, M., Mao, S., & Liu, Y. (2014). Big data: A survey. Mobile networks and applications, 19(2), 171-209.
• Finn, J. (2014). Liquid surveillance: A conversation. Canadian Journal of Communication, 39(3), 497.
• Galič, M., Timan, T., & Koops, B. J. (2017). Bentham, Deleuze and beyond: An overview of surveillance theories from the panopticon to participation. Philosophy & Technology, 30(1), 9-37.
• Gandy Jr, O. H. (1996). Coming to Terms with the Panoptic Sort Oscar H. Gandy Jr. Computers, surveillance, and privacy, 132.
• Gandy Jr, O. H. (2003). Public opinion surveys and the formation of privacy policy. Journal of social issues, 59(2), 283-299.
• Gandy Jr, O. H. (2021). The panoptic sort: A political economy of personal information. Oxford University Press.
• Haggerty, K. D., & Ericson, R. V. (2000). The surveillant assemblage. The British Journal of Sociology, 51(4), 605-622.
• Haggerty, K. D., & Ericson, R. V. (2019). The new politics of surveillance and visibility (pp. 3-26). University of Toronto Press.
• Lerman, J. (2013). Big data and its exclusions. Stan. L. Rev. Online, 66, 55.
• Lokke, E. (2020). Mahremiyet: Dijital Toplumda Özel Hayat (D. Başak, Trans.). Küy Yayınları.
• Lyon, D. (2010). Liquid surveillance: The contribution of Zygmunt Bauman to surveillance studies. International political sociology, 4(4), 325-338.
• McAfee, A., Brynjolfsson, E., Davenport, T. H., Patil, D. J., & Barton, D. (2012). Big data: the management revolution. Harvard Business Review, 90(10), 60-68.
• Özuz, E. (2018). Dijital sosyoloji perspektifinden toplumsal değerlerin değişim sürecinde YouTuberlar: İlköğretim öğrencileri örneği. [Yüksek Lisans Tezi]. Hacettepe Üniversitesi, Sosyoloji Bölümü
• Penn Today. (2021). The panoptic sort: Surveillance Q&A with Oscar Gandy. Retrieved from The Panoptic Sort: Surveillance Q&A with Oscar Gandy | Penn Today (upenn.edu)
• Pero, R. (2015). Liquid surveillance: A conversation. New Media & Society, 17(3), 478–480.
• Schermann, M., Hemsen, H., Buchmüller, C., Bitter, T., Krcmar, H., Markl, V., & Hoeren, T. (2014). Big data. Business & Information Systems Engineering, 6(5), 261-266.
• Subudhi, B. N., Rout, D. K., & Ghosh, A. (2019). Big data analytics for video surveillance. Multimedia Tools and Applications, 78(18), 26129-26162.
• Sullivan, J. (2014). Uncovering the data panopticon: The urgent need for critical scholarship in an era of corporate and government surveillance. The Political Economy of Communication, 1(2).
• Tankard, C. (2012). Big data security. Network Security, 2012(7), 5-8.
• Tufekci, Z. (2014). Engineering the public: Big data, surveillance and computational politics. First Monday, 19(7).