Çok Etnili Ulus-Devletin Denge Hali

Yıl 2022, , 495 - 507, 30.12.2022

Sertan Bakar

https://doi.org/10.32600/huefd.998218

Öz

Bir bütünlük olarak algılanan ulus-devletler genellikle faklı etnik grupların oluşturduğu bir denge haline karşılık gelmektedir. Kültürel, dini ya da milliyet içerikli olarak farklılık gösterebilen alt gruplar, baskın bir etninin devlet mekanizmasını idare edebilme yetisi çerçevesinde örtük bir baskı ortamında varlıklarını sürdürmektedir. Dolayısıyla söz konusu denge halinin sürdürülebilirliği farklı unsurların dahil olduğu bir mücadele süreci olarak tarif edilebilir. Bu süreçte başat rol baskın etni ve egemenlik kavramlarını işaret etmektedir. Ulus ve ulus-devletin inşası özellikle bu iki kavram doğrultusunda şekillenmekte ya da mümkün olabilmektedir. Çok etnili ulus-devletler, uluslararası arenada bir bütün oldukları imajını yansıtmalarına karşılık; çok etnili olma hali, potansiyel olarak çatışma ve rekabet barındırdıkları anlamını da taşımaktadır. Buna göre ulus-devletlerin çok etnili bir yapıda olmaları varlıkları açısından açık bir tehdit olmaktadır. Bu tehdit, mevcut etniler arasındaki rekabetin yanı sıra; küreselleşme sürecinin neden olduğu göç hareketleriyle de gerçekleşebilmektedir. Bu çalışmanın amacı, ulus-devletlerin çok etnili ve karmaşık yapıları gerekçesiyle son derece hassas olduklarına vurgu yaparak, mevcut denge halinin ne ölçüde sürdürülebilir olduğuna açıklık getirmektir. Bu bağlamda, kavramsal arka planı ortak bir tarih ve gelecek arzusu ile temellendirilen ulus-devletlerin varlıklarını sürdürebilmeleri açısından dikkate alınması gereken koşullar ve olasılıklar doğrultusunda bir değerlendirme yapılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Ulus, ulus-devlet, ulusal kimlik, etnisite, egemenlik

Balance State of Multi-Ethnic Nation-State

Öz

Nation-states perceived as a whole generally correspond to an equilibrium formed by different ethnic groups. Subgroups, which may differ in terms of culture, religion or nationality, continue their existence in an environment of implicit oppression within the framework of the ability of a dominant ethnic group to administer the state mechanism. Therefore, the sustainability of this balance can be defined as a process of struggle that includes different elements. In this process, the dominant role points to the concepts of dominant ethnic groups and sovereignty. The construction of the nation and the nation-state is configured or possible according to these two concepts. Although multi-ethnic nation-states reflect the image of being a whole in the international arena; being multi-ethnic also means that they potentially involve conflict and competition. Accordingly, the multi-ethnic nature of nation-states poses a clear threat to their existence. This threat, as well as the rivalry between existing ethnic groups; it can also occur with migratory movements caused by the globalization process. The aim of this study is to emphasize that nation-states are extremely sensitive due to their multi-ethnic and complex structures and to reveal how sustainable the current equilibrium situation is. In this context, an evaluation has been carried out in line with the conditions and possibilities that must be taken into account in terms of the survival of nation-states, whose conceptual background is based on a common history and a desire for the future.

Anahtar Kelimeler

Nation, nation-state, national identity, ethnicity, sovereignty

Kaynakça

• Arendt, H. (2017). Nation-state and democracy [1963]. (R. Martin, Trans.) Arendt Studies, 1, 7-12.
• Bauman, Z. (2015). Akışkan modern dünyada kültür. (İ. Çapcıoğlu, & F. Ömek, Çev.) Ankara: Atıf Yayınları.
• Bull, H. (1984). The emergence of a universal international society. H. Bull, & A. Watson (Yay. haz.), The Expansion of International Society içinde (ss. 117-126). Oxford: Clarendon Press.
• Castles, S., Cope, B., Kalantzis, M., & Morrissey, M. (1996). Australia: Multi-ethnic community without nationalism? J. Hutchinson, & A. D. Smith (Yay. haz.), Ethnicity içinde (ss. 358-367). New York: Oxford University Press.
• Cohen, A. P. (2001). Symbolic construction of community. Routledge (Taylor & Francis e-Library).
• Dore, R. (1984). Unity and diversity in world culture. H. Bull, & A. Watson (Yay. haz.), The Expansion of International Society içinde (pp. 407-424). Oxford: Clarendon Press.
• Eken, H. (2006). Küreselleşme ve ulus devlet. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16, 243-262.
• Eriksen, T. H. (1996). Ethnicity, race, class and nation. J. Hutchinson, & A. D. Smith (Yay. haz.), Ethnicity içinde (ss. 28-31). New York: Oxford University Press.
• Friedman, J. (1994). Cultural identity and global processes. London: Sage.
• Fukuyama, F. (2004). State-building: governance and world order in the 21st century. Ithaca, New York: Cornell University Press.
• Gellner, E. (1983). Nations and nationalism. Ithaca, New York: Cornell University Press.
• Grosby, S. (2005). Nationalism: A very short introduction. New York: Oxford University Press.
• Habermas, J. (2012). Öteki olmak, ötekiyle yaşamak (6 b.). (İ. Aka, Çev.) İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Hutchinson, J. (2005). Nations as zones of conflict. Sage Publications.
• Hutchinson, J. (2017). Nationalism and war. Oxford: Oxford University Press.
• Kolstø, P. (2006). The sustainability and future of unrecognized quasi-states. Journal of peace research, 43(6), 723-740.
• Krasner, S. D. (2001). Abiding sovereignty. International political science review, 22(3), 229-251.
• Locke, J. (2012). Yönetim üzerine ikinci inceleme: Sivil tönetimin gerçek kökeni boyutu ve amacı üzerine bir deneme (2. b.). (F. Bakırcı, Çev.) Ankara: Ebabil Yayınları.
• Massey, D. (2005). Power-geometry and a progressive sense of place. J. Bird, B. Curtis, T. Putnam, G. Robertson, & L. Tickner (Yay. haz.), Mapping the futures: local cultures, global change içinde (ss. 60-70). Routledge (Taylor & Francis e-Library).
• Moore, M. (2001). The ethics of nationalism. New York: Oxford University Press.
• Nash, M. (1996). The core elements of ethnicity. J. Hutchinson, & A. D. Smith (Yay. haz.), Ethnicity içinde (pp. 24-28). New York: Oxford University Press.
• Pieterse, J. N. (1997). Globalization as hybridization. M. Featherstone, S. Lash, & R. Roberts (Yay. haz.), Global modernities (pp. 45-68). Sage Publications.
• Renan, E. (2019). Ulus nedir? (G. Yavaş, Çev.) İstanbul: Pinhan Yayıncılık.
• Rex, J. (1996). Multiculturism in Europe. J. Hutchinson, & A. D. Smith (Yay. haz.), Ethnicity içinde (ss. 241-245). New York: Oxford University Press.
• Ritzer, G. (2011). Küresel dünya. (M. Pekdemir, Çev.) İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Robins, K. (2008). Küreselleşme karşılaşmaları. D. Held, & A. McGrew (Yay. haz.), Küresel Dönüşümler: Büyük Küreselleşme Tartışması içinde (B. Özçelik, Çev., s. 287-294). Ankara: Phoenix Yayınevi.
• Schermerhorn, R. (1996). Ethnicity and minority groups. J. Hutchinson, & A. D. Smith (Yay. haz.), Ethnicity içinde (pp. 17-18). New York: Oxford University Press.
• Scholte, J. A. (2005). Globalization: A critical introduction (2. ed.). New York: Palgrave Macmillan.
• Short, J. R. (2002). An introduction to political geography (2. ed.). Routledge (Taylor & Francis e-Library).
• Smith, A. D. (1991). National identity. London: Penguin Books.
• Smith, A. D. (2002). Küreselleşme çağında milliyetçilik. (D. Kömürcü, Çev.) İstanbul: Everest Yayınları.
• Yergin, D. A., & Stanislaw, J. (1998). The commanding heights: The battle for the world economy. New York: Simon & Schuster.