Tayfun Pirselimoğlu’s “Possible” Dystopia: Şehrin Kuleleri (Towers of the City)

Yıl 2019, Cilt: 36 Sayı: 2, 336 - 351, 30.12.2019

Umut Düşgün

https://doi.org/10.32600/huefd.498864

Öz

Dystopia, a sub-genre of Speculative Fiction, is rarely seen in Turkish literature. Generally, dystopias are fictions based
on fears, phobias concerning the future. Essentially, these works bring to the fore the warning that “it will become
worse if things continue to be this way.” Nevertheless, the “possible” dystopia mentioned here is different from science
fiction and fantasy, and it is used to describe a Kafkaesque bureaucratic dystopia. The term “possible” refers to a
dystopic theme that the communities experienced before. This dystopic set up is emphasized by the motto “it happened
this way before; it will happen again, if things continue to be so.”The most notable aspect that differentiates Şehrin
Kuleleri (Towers of the City) from dystopian genre is the parodic use of the dystopian theme. The layers of the writer,
the narrator and the reader construct a complicated structure within the text, and it is fictionalized through a story that
is free from an exact pattern. The process of the construction of the plot becoming a part of the fiction; the
transformation of the text into a ground of commucation between the reader and the writer/the narrator; the playful
nature of the whole text makes this work distinctive. The aim of this study is to examine Tayfun Pirselimoğlu’s novel
Şehrin Kuleleri (Towers of the City) both within the context of the dystopian genre and within the line of the concepts
of "ludism" and "traditional narrator," "metafiction." 

Tayfun Pirselimoğlu’nun “Olası” Distopyası: Şehrin Kuleleri

Öz

Spekülatif kurgunun alt türlerinden olan distopya Türk edebiyatında fazla örneği olmayan bir türdür. Distopyalar
genellikle geleceğe dair ürküler, korkular üzerine kurgulanır. Bu tür eserlerde esasında; “böyle giderse daha kötü
olacak”, uyarısı öne öne çıkar. Ancak burada sözü geçen “olası” distopya ise bilimkurgu ve fantastik temellerden ayrı,
daha çok Kafkavarî bir bürokratik distopyayı tanımlamak için kullanılmıştır. “Olası”dan kasıt, distopya izleğine sahip
olan ancak daha önce toplumların deneyimlediği tasarımlardır. Bu distopik kurgu, “daha önce de böyle olmuştu; böyle
giderse yine böyle olacak” yaklaşımı üzerinden aktarılır. Şehrin Kuleleri’ni distopya türünden ayıran en önemli özelliği
ise temanın parodi haline getirilmesidir. Yazar, anlatıcı, okur katmanları; metnin içinde karmaşık bir yapı oluşturur ve
kesin çizgilerden arınmış bir hikâye üzerine kurgulanır. Hikâyenin oluşturulma sürecinin kurgunun bir parçası olması,
okuyucu ile yazar/anlatıcı arasında metnin iletişim zemini haline gelmesi; metnin bütün özellikleriyle oyunsal bir
biçimde oluşu, bu eseri farklı kılmaktadır. Bu çalışmanın amacı, hem distopya türü üzerinden Tayfun Pirselimoğlu’nun
Şehrin Kuleleri adlı romanını incelemek hem de romanı “oyun” ve “geleneksel anlatıcı”, “üstkurmaca” kavramları
çizgisinde değerlendirmektir.

Anahtar Kelimeler

Tayfun Pirselimoğlu, Distopya, Şehrin Kuleleri, Üstkurmaca, oyun

Kaynakça

• Aktulum, K. (2000). Metinlerarası ilişkiler. Ankara: Öteki.Bradbury, R. (2012). Fahrenheit 451. (Z. Kayalıoğlu, & K. Kayalıoğlu, Çev.) İstanbul: İthaki.Clute, J., & Nicholls, P. (1995). Dystopia. The Encyclopedia Of Science Fiction. içinde New York: ST. Martin's Press.Ecevit, Y. (2012). Türk Romanında Postmodernist Açılımlar. İstanbul: İletişim Yayınları.Foucault, M. (1992). Hapishanenin Doğuşu (5 b.). (M. A. Kılıçbay, Çev.) Ankara: İmge Yayınevi.Hutcheon, L. (1980). Narcisstic Narrative: The Metafictional Paradox. Canada: Wilfrid Laurier Universty Press.Karaca, A. (2004, Şubat). Tayfun Pirselimoğlu'nun Malihulya Romanında Yolculuk Kurgusu, Çerçeve Öykü Yöntemi ve Fantastik Öğeler. Dergâh, s. 16-19.Küçükcoşkun, Y. (2006). 1980-2005 Dönemi Türk Edeibyatında Ütopik Romanlar ve Ütopyanın Kurgusu. Isparta: Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Basılmamış Yüksek Lisans Tezi.Özdel, G. (2012). Foucault Bağlamında İktidarın Görünmezliği ve "Panoptikon" ile "İktidarın Gözü" Göstergeleri. TOJDAC - The Turkish Online Journal Of Design, Art and Communication.Öztürk, N. (2010, Ocak). Bir Düşyaşam: Servet-i Fünun Ütopyaları ve Hüseyin Cahit Yalçın'ın Hayat-ı Muhayyel'i. Bilim ve Ütopya(187), s. 20-30.Pirselimoğlu, T. (2005). Şehrin Kuleleri. İstanbul: İthaki Yayınları.Pirselimoğlu, T. (2017). Tayfun Pirselimoğlu İle Bir Söyleşi. (Sinefilozofi, Röportaj Yapan)