Aristoteles’te Bilgi, Bilim, Bilgide Kesinlik

Yıl 2003, Cilt: 20 Sayı: 1, 126 - 139, 15.06.2003

Cemal Güzel

Öz

The present article explores Aristotle’s views on knowledge, science, and the precision of knowledge. In his book Metaphysics, Aristotle who starts from the question “how do we know”,
first establishes the relationship among sense -perception, memory, and experience. He then argues that experience leads to art (tekhne), as well as to science (episteme) which he defines as an accepta and as the habit to make demonstrations about things that are universal and necessary. To know means to know the first causes or first principles. On the basis of this definition of knowledge, Aristotle classifies the sciences according to the specificity of their objects as praktike, whose aim is action; poetike, whose aim is creation, and theoretike, whose aim is truth. Since according to Aristotle philosophy is a search of the knowledge of truth, he places philosophy under the heading of the theoretikai sciences in this classification. The article then focuses, on the basis of this classification of sciences, on Aristotle’s views about the precision of knowledge. According to him, knowledge which is an intellectual virtue could only be as precise as the nature of the object of knowledge permits it. At the end of the article we touch upon the differences between Aristotle, and the medieval philosophers who claim to establish their own views about knowledge on the basis of Aristotle’s view.

Anahtar Kelimeler

art (tekhne), experience, knowledge/science (episteme), mathematics, physics, poietik, praktik science, precision of knowledge, theoretik science

Aristoteles’te Bilgi, Bilim, Bilgide Kesinlik

Öz

Bu yaz›da, bilgi konusunda “nas›l biliyoruz?” sorusundan hareket eden Aristoteles’in bilgi, bilim, bilgide kesinlik görüşleri ele al›nm›şt›r. Aristoteles Metafizik adl› kitab›nda öncelikle, duyu, haf›za, deneyin birbirleriyle bağlant›s›n› kurar. Daha sonra deney arac›l›ğ›yla zanaata (tekhne), ayr›ca hem genel hem de zorunlu olarak varolan nesnelerle ilgili bir kabul ile kan›tlamalar yapma huyu olarak tan›mlad›ğ› bilime (episteme) ulaş›ld›ğ›n› söyler. Bilmek ilk nedenleri, ilkeleri bilmek demektir. Aristoteles, bu bilgi tan›m›ndan yola ç›karak ta nesnelerine göre bilimleri,
amac› eylem olan praktik, amac› yaratma olan poietik, amac› hakikat olan theoretik olmak üzere üçe ay›r›r. Felsefe hakikatin bilgisi araşt›r›lmas› olduğu için, Aristoteles felsefeyi bu bilimler s›- n›flamas›nda, theoretik bilimler aras›nda görür. Çal›şmada, daha sonra bilimler ayr›m›ndan yola ç›k›larak Aristoteles’in bilginin kesinliği hakk›ndaki düşünceleri ele al›nmaktad›r. Buna göre bir erdem olarak bilgi, hakk›nda olduğu alan›n izin verdiği ölçüde kesinlik taş›r. Bu yaz›n›n sonunda, kendi bilgi görüşlerini Aristoteles’in bilgi görüşüne dayand›rd›klar›n› söyleyen ortaçağ felsefecileri ile Aristoteles aras›ndaki farka değinilmiştir. 

Anahtar Kelimeler

bilgi, bilim, bilgide kesinlik, deney, mantık, poietik, pratik bilim, theoretik bilim, knowledge, science, theoretik science, episteme

Kaynakça

• -