Fifty Vocal Years After Silent Spring: Women, Environment, and Health

Yıl 2011, Cilt: 28 Sayı: 2, 179 - 199, 15.12.2011

Ufuk Özdağ

Öz

This study argues that environmental criticism—an area of environmental research that is expanding its boundaries as it becomes more accessible to transdisciplinary thinking—needs to address the human costs of environmental crisis, i.e., its many unintended health effects. Although theoretical writing on environmental criticism highlights toxic chemicals, industrial pollutants, radioactive contaminants, and others, in a wide range of texts, little has been said on the ways in which contaminants affect public health as well as on environmentally linked illnesses that befall human bodies. And yet, Rachel Carson, the American scientist and writer with her Silent Spring (1962), the book that launched the modern environmental movement half a century ago and “changed the course of history,” had intertwined body ecosystems with natural ecosystems. Indeed, in the literary and scientific world, among books written on health disruptions that have connections to human-impacted environmental devastations, Silent Spring ranks the first. As financial concerns take the upper hand in the industrial world, all evidence in Silent Spring about illnesses attributable to environmental influences was the subject of debate for a long time. Despite efforts by chemical companies to discredit its findings, Silent Spring made a lasting impact with a new image of America that was silent and toxic. Bringing to daylight the harms from indiscriminate use of pesticides, the book triggered revolutionary changes in issues affecting the environments, ultimately leading to environmental legislation. Carson’s prioratization of aesthetic means for her detailed scientific documentation of chemical toxins is significant from the standpoint of the literary world—the area of environmental criticism, in particular. In her documentation of devastations threatening body ecosystems and natural ecosystems, Carson’s artful narration made the book accessible to a wide reading public, and with the power of her narration, Carson pioneered other writer/scientists who carried her legacy into the present times. It must be noted that such environmental values-laden narration influenced not only science writing on the “health and the environment,” but also creative
writing, in the West. In our times when the impact of environmental derangement on human health has become conspicuous, this study will first focus on Carson’s timeless book, followed by science writers’ works who followed Carson’s footsteps and intertwined scientific knowledge with poetic sensibilities to spark action towards a healthy future (Sandra Steingraber’s Living Downstream, Theo Colborn, Dianne Dumanoski, and John Peterson Myers’s Our Stolen Future, and Devra Davis’s When Smoke Ran Like Water). Next, to exemplify the ways in which health and the environment linkage surface in literary works, the study will focus on Latife Tekin’s magical realist novel, Berji Kristin: Tales From the Garbage Hills. The study proposing the inclusion of “health and the environment” within the boundaries of environmental criticism, will conclude with a remedial discussion for a topic that is likely to attain greater significance in the near future both from an ethical and political standpoint. 

Anahtar Kelimeler

Environmental health, public health, environmental criticism (ecocriticism), ecology, Rachel Carson, Silent Spring, Sandra Steingraber, Latife Tekin, Berji Kristin: Tales from the Garbage Hills

Sessiz Bahar’dan Sonra Ses Getiren Elli Yıl: Kadın, Çevre, Sağlık

Öz

Bu çalışma, günümüzde transdisipliner düşünceye açılımı oranında gittikçe sınırları genişleyen bir çevre araştırmaları alanı olarak çevreci eleştirinin, edebi metinlerde çevreye insan faktörüyle gelen tahribatın yanı sıra çevre sorunlarına bağlı insanın ödediği bedele de, bir başka deyişle, insan bedenine gelen hastalıklara da dikkat çekmesi gerektiği düşüncesinden yola çıkmaktadır. Çevreci eleştiri üzerine kuramsal çalışmalar önemli çevre sorunlarından toksik kimyasallar, endüstriyel atıklar, radyoaktif kirleticiler gibi konulara yer vermekle birlikte eserlerde bu kirleticilerin halk sağlığını ne şekillerde etkilediğini ve insanın yakalandığı hastalıkları çoğu zaman göz ardı etmiştir. Oysa Amerikalı bilim insanı ve yazar Rachel Carson, modern çevre hareketini başlatarak son yarım yüzyıla damgasını vuran ve “tarihin seyrini değiştiren” Silent Spring [Sessiz Bahar] (1962) adlı eserinde çevrenin ve insan bedeninin ekolojilerini birlikte ele almıştır. Gerçekten de bilim ve yazın dünyasında, çevreye insan faktörüyle gelen yıkım sonucu insan sağlığına gelen tehditler üzerine yazılmış kitaplar düşünüldüğünde ilk sırayı Carson’ın Sessiz Bahar adlı eseri alır. Endüstri dünyasında finansal çıkarlar söz konusu olduğundan, kitapta endüstriyel kimyasalları çevre ve halk sağlığı sorunlarıyla bağdaştıran deliller uzun zaman tartışma konusu olmuştur. Ancak tüm bu tartışmalara rağmen Sessiz Bahar, toksik ve sessiz yeni bir Amerika imgesiyle büyük yankı yaratmış, kontrolsüz pestisit kullanımına dair büyük tehlikeyi gün ışığına çıkararak havayı, toprakları ve suları etkileyen konularda devrim niteliğinde değişiklikleri tetikleyip, önemli yasaların geçmesine yol açmıştır. Yazın dünyası -ve özellikle de çevreci eleştiri- açısından Carson’ın kitabının önemi, pestisitlere ilişkin bilimsel dokümantasyonun güçlü bir edebi anlatımla ortaya konmuş olmasıdır. Carson, beden ve doğa ekosistemlerini tehdit eden yıkıcı faaliyetlerin dokümantasyonunda, geniş kitlelere ulaşabilmek için önce sanatsal anlatım demiş, kalemiyle yarattığı etkiyle onun mirasını günümüze taşıyan bilim insanlarına öncülük etmiştir. Çevre dostu değer sistemlerine açılım sağlayan bu anlatım tarzı Batıda, çevre ve sağlıkla ilintili bilimsel yayınları olduğu kadar yaratıcı yazını da etkilemiştir. Bu çalışma, çevre kirliliğinin insan sağlığı üzerindeki etkilerinin kesinleştiği günümüzde öncelikle Rachel Carson’ın ölümsüz eseri ile Carson’ın izinden giden Sandra Steingraber’in Living Downstream, Theo Colborn, Dianne Dumanoski ve John Peterson Myers’in Our Stolen Future ile Devra Davis’in When Smoke Ran Like Water gibi bilim ve estetiği birleştirerek insan ve çevre ilişkilerine yeni bir yön veren eserler üzerinde durmaktadır. Daha sonra, çevre ve sağlık ilişkisinin edebi eserlerde ne şekillerde ortaya çıktığına örnek teşkil etmek üzere Latife Tekin’in büyülü gerçekçi tarzda yazılmış Berci Kristin Çöp Masalları adlı romanına odaklanacaktır. Çevreci eleştirinin sınırlarına çevre ve sağlık konusunun da dahil edilmesini öngören bu çalışma, gelecek yıllarda gerek etik gerek siyasi bağlamda daha da önem kazanacağı tahmin edilen bu konuya ilişkin çözüme yönelik bir tartışma ile sona erecektir. 

Anahtar Kelimeler

çevre, sağlık, çevreci eleştiri, ekoloji, Rachel Carson, Sandra Steingraber, Latife Tekin, Berci Kristin Çöp Masalları, environment, health, ecocriticism, ecology, Berji Kristin

Kaynakça

• -