Eine vergleichende Studie zu didaktischen Elementen in der deutschen Kinder- und Jugendliteratur: “Savruk Peter - Der Struwwelpeter ” und “ Nur Mut, Kurt! - Cesur ol Korkut!”

Yıl 2020, Cilt: 37 Sayı: 2, 424 - 436, 31.12.2020

Hüsniye Koçak Onur Yılmaz

https://doi.org/10.32600/huefd.737205

Öz

Farklı kültürlerin bir arada eğitim gördüğü bir ülke olan Almanya’da iki dilli eserler orada yaşayan farklı kültürden gelen çocuk ve gençlerin eğitiminde önemlidir. Çocuk ve Gençlik Edebiyatı`nın didaktik bir işlevi vardır. Toplumlar yeniden inşa edilirken birey eğitiminin de değişmesi kaçınılmaz olmuştur. Çocuk ve gençlik kitapları bu kişilerin eğitimi için başlangıç eserleri olmuştur. Çocuklar meraklıdır ve çevrelerini keşfetmek isterler. Bir çocuk kendi çevresi ve kitapları aracılığıyla değerleri öğrenir. Her yaş için, gelişimin her aşaması için, her durum için karşılık gelen edebiyatlar vardır. Yaşanılan hayat ile ilgili fikirler, değerler, farklı deneyimler yaşandıkça değişir veya kalıcı hale gelir. Bu çalışmada Türkçe ve Almanca olarak iki dilli olarak kaleme alınmış Heinrich Hoffmann’ın “Savruk Peter - Der Struwwelpeter” ve Jessica Störmer’in “Nur Mut, Kurt! - Cesur ol Korkut” eserleri incelenmiştir. Eser karşılaştırmasında eserlerin ilkokul çocuklarına uygunluğu, kitabın görsel tasarımı, içerisindeki kültürel ögeler ve imgeler dikkate alınmıştır. Çocuklara verilen değerler eğitiminin yöntemi olarak korku ve merak gibi farklı duyguların kullanıldığı ve dönem içerisinde nasıl değişiklik gösterdiği vurgulanmıştır. Ayrıca eserlerin iki dilli olması Alman toplumu içerisinde yaşayan Türk kökenli çocukların hedef kitle olması bakımından da önemlidir. Çalışmada, çocukların değerleri kavramaları için nelerin yapılması gerektiği eserler üzerinden incelenmiştir. Eserlerde örnek davranışlar ve sonuçlar yer almaktadır. Sonuç olarak çalışmada çocukların gelişim döneminde dış dünyayı tanımalarının ve algılamalarının edebi eserler aracılığı ile nasıl şekillendirilebildiği ve çocuklar ile gençlerin bu sürece ne şekilde ihtiyaç duyduğu ortaya konulmuştur. Didaktik bir bakış açısından, her iki eser de değerler eğitimi açısından öğreticidir. Störmer'in eseri çocuklara “cesaret” kavramını, Hoffmann'ın eseri ise “iyi” kavramını aktarmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Alman Çocuk ve Gençlik Edebiyatı, Didaktik ögeler, Heinrich Hoffmann, Jessica Störmer, Savruk Peter, Cesur Ol Korkut

A Comparative Study on Didactic Elements in German Children’s and Young Adult Literature: „Savruk Peter-Der Struwwelpeter“ and „Nur Mut, Kurt!- Cesur ol Korkut!“

Öz

In Germany, a country where different cultures study together, bilingual literary works are important for the education of children and young adults from different cultures living there. Children’s and Young Adult literature has a didactic function. While societies are being rebuilt, change in education has become inevitable. Children and young adult books have been used as beginner works for the education of individuals. Children are curious and they want to explore their environment. A child learns the values through his/her environment and books. There are literary works for every age, every developmental period and every case. Ideas, values and different experiences about the life spent change or become permanent as it is spent. In this study, Heinrich Hoffmann’s “Savruk Peter-Der Struwwelpeter” and Jessica Störmer’s “Nur Mut, Kurt! - Cesur ol Korkut” works written bilingually in Turkish and German were analysed. While comparing the works, the suitability of the works for primary school children, the visual design of the book, cultural elements and images it contains were considered. It was emphasised that different emotions such as fear and curiosity were used as a method of values education given to children and how it changes within the term. Besides, bilingualism of the works is important in that Turkish children living in German society are the target audience. In the study, what must be done so that children can comprehend the values was viewed through the works. Model behaviours and consequences are involved in the works. As a result, how recognising and sensing the outer world during the developmental period is formed via literary works and how children and young adults need this process was revealed in the study. From a didactic point of view, both works are didactic in terms of values education. While Störmer’s work conveys the “courage” Notion, Hoffmann’s work conveys the “good” notion to children.

Anahtar Kelimeler

German Child and Young Adult Literature, Didactic Elements, Heinrich Hoffmann, Jessica Störmer, Der Struwwelpeter, Nur Mut, Kurt

Kaynakça

• Anz, Thomas (Hrsg.) (2013). Handbuch Literaturwissenschaft, Gegenstände und Grundbegriffe, Sonderausgabe, Band 1, Stuttgart, J.B.Meztler Verlag.
• Arnold H.L., Detering H. (Hrsg.) (1996). Grundzüge der Literaturwissenschaft, München, dtv Verlag.
• Baumgärtner, A.C., Launer C. (2008). Taschenbuch der Kinder- und Jugendliteratur, Köln, J.B. Metzler Verlag.
• Bučkova, Tamara (2016). Vorlesung „Kinder- und Jugendliteratur und KJL- Didaktik in der Kürze“. http://pages.pedf.cuni.cz/tamara-buckova/files/2016/02/KJL_KJL-Dikatik-in-der-Kuerze.pdf
• Ewers, Hans- Heino (2000), Geschichte der deutschen Kinder- und Jugendliteratur. Eine problemgeschichtliche Skizze. Abgerufen 13.04.2020 https://www.uni-frankfurt.de/64851467/Geschichte-der-KJL.pdf
• Ewers, Hans- Heino (1980). Kinder- und Jugendliteratur der Aufklärung, Reclam Verlag.
• Ewers, Hans- Heino (2000). Kinder- und Jugendliteratur der Aufklärung. Eine Textsammlung, Stuttgart, Phillip Reclam Jun.
• Franz, Kurt/ Meier, Bernhard (1978). Didaktische Aspekte der Kinder- und Jugendliteratur. In: Pädagogische Welt. H. 3/1978. S. 154-159.
• Hoffman, Heinrich (2008). Der Struwwelpeter, Edition Tintenfass.
• Kaminski, Winfred (2008). Einführung in die Kinder- und Jugendliteratur: Literarische Phantasie und gesellschaftliche Wirklichkeit, Beltz Verlag.
• Lange, Günther (Hrsg.) (2000). Taschenbuch der Kinder- und Jugendliteratur, Göppingen, Schneider Verlag Hohengehren GmbH.
• Metzler Lexikon (2013). Literatur- und Kulturtheorie, Stuttgart, J.B. Metzler Verlag.
• Rommel, Thomas (2012). Grundbegriffe der Literatur, “Kannst du lesen, so sollst du verstehen, Berlin, Lit. Verlag Dr. W.Hopf.
• Schnappert, Christoph (2007). Das kleine Literaturlexikon, München, Oldenbourg Schulbuchverlag.
• Sulzer, J. Georg (1748). Versuch von der Erziehung und Unterweisung der Kinder 2, Zürich, stark verm. Aufl.
• Störmer, Jessika (2013). Nur Mut, Kurt! - Cesur ol Korkut!, Hueber Verlag.
• Trukowska, Ewa (2011). Einführung in die Literaturwissenschaft, Ein Handbuch für Germanistik Studenten, Dresden, Neisse Verlag.
• Weinkauf G., Galsenapp G. (2010). Kinder- und Jugendliteratur, 3. Auflage, Zürich, UTB Verlag.
• Wild, Reiner (Hrsg.) (2008). Geschichte der deutschen Kinder- und Jugendliteratur, Stuttgart, J.B. Metzler Verlag.
• Wohlers, Heinz (1970). Gedanken über Erziehung (J.Locke), Stuttgart.
• Wrobel, Dieter (2000). Kinder- und Jugendliteratur, Basisartikel, Leibniz-Institut für Bildungsforschung und Bildungsinformation, Frankfurt am Main.