Covid -19 Salgını: Beck’in Risk Toplumuna Kısa Bir Ziyaret Mi Yoksa Kalıcı Yerleşim Mi!

Yıl 2022, Cilt: 39 Sayı: 1, 198 - 211, 30.06.2022

Özge Çelik

https://doi.org/10.32600/huefd.903406

Öz

Covid-19 salgını, küresel sağlık krizi olması sebebiyle tıp alanının konusu olduğu akla ilk gelse de sebep ve sonuçlarıyla güçlü sosyolojik boyutlara sahiptir. Çalışmada küresel bir felaket olması ile ilk kez deneyimlenen, etkisi uzun yıllar süreceği tahmin edilen, toplumsal tüm alanlara olumsuz etkisi ile geleceğe yönelik belirsizlikler içeren, Covid-19 salgınını anlamak için Sosyolog Ulrick Beck’in risk toplumu teorisi incelenmiştir. Beck, yayınlandığından beri büyük ilgi gören teorisinde, sanayi toplumunun risk toplumuna dönüşüm sürecini, risk toplumu olmanın ne anlama geldiğini, bu süreçte toplumda yaşanan değişimleri betimlemiştir. Çalışmada Aralık 2019’dan beri küresel düzeyde yaşanan Covid-19 salgını; Beck’in risk toplumu teorisiyle benzeşen ve ayrılan yönleriyle ilişkilendirilerek incelenmiştir. Covid-19 salgınının zoonotik kökeninden başlayıp sosyal, siyasal, ekonomik çoklu etkileri salgın dönemiyle ilişkilendirerek anlatılmıştır. Risk toplumu teorisinin, Covid-19 salgınını açıklamaya yardımcı bir yaklaşım mı olduğu tartışılmıştır. Teoriye göre Covid-19 salgını imal edilmiş bir risk olarak kabul edilebilir. Covid-19 salgınının sosyal, siyasal, ekonomik etkileri risk toplumu teorisiyle uyumluluk göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Beck, risk toplumu, Covid-19 salgını, sosyal eşitsizlik, belirsizlik, modernleşme

Covid -19 Pandemic: A Short Visit to Beck's Risk Community or Permanent Residential!

Öz

Although the Covid-19 pandemic is a global health crisis, it comes to mind first that it is the subject of medicine, but it has strong sociological dimensions with its causes and consequences. In the study, the risk society theory of Sociologist Ulrick Beck was examined in order to understand the Covid-19 pandemic, which was experienced for the first time as a global disaster, its effect is expected to last for many years, and contains uncertainties for the future with its negative impact on all social areas. In his theory, which has attracted great attention since its publication, Beck described the transformation process of the industrial society into a risk society, what it means to be a risk society, and the changes experienced in the society in this process. Covid-19 pandemic experienced globally since December 2019; It has been examined in relation to the similar and divergent aspects of Beck's theory of risk society. Starting from the zoonotic origin of the Covid-19 pandemic, the multiple social, political and economic effects were explained by associating it with the epidemic period. It has been discussed whether the risk society theory is an approach that helps explain the Covid-19 pandemic. According to the theory, the Covid-19 pandemic can be considered as a manufactured risk. The social, political and economic effects of the Covid-19 pandemic are in line with the risk society theory.

Anahtar Kelimeler

Beck, risk society, Covid-19 pandemic, social inequality, uncertainty, modernization

Kaynakça

• Akgül, M., ve Can, E. N. (2020). Risk toplumu bağlamında Covid-19 haberlerine yönelik bir inceleme. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 17(33), 535-564.
• Akkuş, M. (2020). Koronavirüs ve Covid-19. Aksaray Üniversitesi Tıp Bilimleri Dergisi, 1(2), 15-20.
• Bayhan, V. (2020). Küresel salgının anatomisi: İnsan ve toplumun geleceği. M. Özer, A. Özer, C. Korkut (Yay. haz.), Küresel Salgının Sosyolojisi ve Yeni Normal Dönemde Paradigma Dönüşümü içinde (ss. 815-836). Türkiye Bilimler Akademisi.
• Beck, U. (2019). Risk toplumu: Başka bir modernliğe doğru. (K. Özdoğan ve B. Doğan, Çev. 3.Bs.). İstanbul: İthaki Yayıncılık.
• Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü. (2021). Yeni Koronavirüs (COVID-19), http://www.fao.org/2019-ncov/en/ Erişim Tarihi: 24.02.2021.
• Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü. (2021). Gıda Fiyat Endeksi Ocak Raporu, http://www.fao.org/worldfoodsituation/foodpricesindex/en/. Erişim Tarihi: 27.02.2021.
• Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü. (2021). Gıda Fiyat Endeksi Şubat Raporu, http://www.fao.org/turkey/news/detail-news/tr/c/1378903/. Erişim Tarihi: 13.03.2021.
• Douglas, M., Katikireddi, S. V., Taulbut, M., McKee, M., ve McCartney, G. (2020). Mitigating the wider health effects of covid-19 pandemic response. Bmj, 369. 1-6 https://www.bmj.com/content/369/bmj.m1557 adresinden erişildi.
• Ersöz, A. G. (2020). Covid-19 salgını özelinde Ulrich Beck’in “Risk Toplumu” ile Anthony Giddens’ın “Geç Modernite” kavramlarını yeniden düşünmek. Electronic Turkish Studies, 15(6). 525-538.
• Dryhurst, S., Schneider, C. R., Kerr, J., Freeman, A. L., Recchia, G., Van Der Bles, A. M., ... ve van der Linden, S. (2020). Risk perceptions of COVID-19 around the world. Journal of Risk Research, 23(7-8), 994-1006. https://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/13669877.2020.1758193 adresinden erişildi.
• Ferreira, C. M., Sá, M. J., Martins, J. G., ve Serpa, S. (2020). The COVID-19 contagion–pandemic dyad: A view from social sciences. Societies, 10(4), 77. https://www.mdpi.com/2075-4698/10/4/77 adresinden erişildi.
• Galanakis, C. M. (2020). The food systems in the era of the coronavirus (COVID-19) pandemic crisis. Foods, 9(4), 523. https://www.mdpi.com/2304-8158/9/4/523 adresinden erişildi.
• Gordo, O., C. ve Antó, J. (2020). COVID-19: The disease of the anthropocene. Environmental Research, Volume 187(1-3), 109683. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7227607/ adresinden erişildi.
• Koronavirüs Eşitsizliği Derinleştirirken Eşitsizlik Yayılmasını Kötüleştiriyor, https://www.nytimes.com/2020/03/15/world/europe /coronavirus-inequality.html.Erişim Tarihi: 02.03.2021.
• Maldonado, A., M. (2020). COVID-19 as a global risk: Confronting the ambivalences of a socionatural threat, 10 (4), 92. doi: 10.3390 / soc10040092
• Sayın, V. ve Bozkurt, V. (2020). Pandemide küresel kentte yaşamak - İstanbul'un Covid-19 deneyimi. Demirbaş D., Bozkurt V., Yorgun S. (eds.). Covıd-19 Pandemisinin Ekonomik, Toplumsal ve Siyasal Etkileri, İstanbul Üniversitesi Yayınevi, E-ISBN: 978-605-07-0729-8 DOI: 10.26650/B/ SS46.2020.005.
• Sınıf Farkının Etkisi: Koronavirüs Yoksul Semtler ve İlçelerde Daha Hızlı Yayılıyor, https://onedio.com/haber/sinif-farkinin-etkisi-koronavirus-yoksul-semtler-ve-ilcelerde-daha-hizli-yayiliyor-913987. Erişim Tarihi: 01.03.2021.
• Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK). (2020). Yaşam Memnuniyeti Araştırması, https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Yasam-Memnuniyeti-Arastirmasi-202037209#:~:text=T%C3%BCrkiye'nin%20%48%2C2,y%C4%B1l%C4%B1nda%20%14%2C 5%20oldu.
• Türkiye İş Bankası. (2021). Haftalık Bülten Şubat 2021/5. https://ekonomi.isbank.com.tr/contentmanagement/Documents/tr02_haftalik/2021/EFB_20210201.pdf. Erişim Tarihi: 01.03.2021.
• Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası. (2021) Enflasyon Raporu 2021- I (28 Ocak 2021) https://www.tcmb.gov.tr/wps/wcm/connect/TR/TCMB+TR/Main+Menu/Yayinlar/Raporlar/Enflasyon+Raporu/2021/Enflasyon+Raporu+2021+-+I. Erişim Tarihi: 01.03.2021./
• Van Bavel, J. J., Baicker, K., Boggio, P. S., Capraro, V., Cichocka, A., Cikara, M., ... & Willer, R. (2020). Using social and behavioural science to support COVID-19 pandemic response. Nature human behaviour, 4(5), 460-471. https://www.nature.com/articles/s41562-020-0884-z. adresinden erişildi.
• Van Dorn, A., Cooney, R. E., & Sabin, M. L. (2020). COVID-19 exacerbating inequalities in the US. Lancet (London, England), 395(10232), 1243. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7162639/ adresinden erişildi.
• Vidal, J. (2020). Destroyed habitat creates the perfect conditions for coronavirus to emerge. Scientific American, 18. 1-13 https://dtnetwork.org/wp-content/uploads/2020/04/covid-19-related-to-destruction-of-planet.pdf. adresinden erişildi.