Cinsel Saldırı ve Çocuğun Cinsel İstismarı Sanıklarının Mahkemedeki İletişimsel Amaçları

Yıl 2022, Cilt: 39 Sayı: 2, 392 - 405, 30.12.2022

Utku Tanrıvere

https://doi.org/10.32600/huefd.974154

Öz

Yasal süreçlerde dil kullanımı, adli dilbilimin en temel inceleme konularından birisi olsa da Türkçe bilimsel yazında bu konuda yapılmış çalışma sayısı oldukça azdır. Bunun bir nedeni adli dilbilimin Türkiye’de henüz kısa bir süredir çalışılması, diğer bir nedeni ise gerçek adli veriye erişimde yaşanılan zorluklardır. Bu çalışma ile Türk Ceza Kanunu’nun 102 ve 103. maddelerinde tanımlı cinsel saldırı ve çocuğun cinsel istismarı suçlamalarıyla yargılanan sanıkların mahkemede vermiş oldukları ifadeler üzerinde altsözce çözümlemesi yapılarak, ifade bölümlerindeki iletişimsel amaçların tespit edilmesi ve bu amaçlara ilişkin nitel bulguların ortaya çıkarılması hedeflenmiştir. Açık kaynaktan elde edilen veri üzerinde yakın okuma ile gerçekleştirilen çalışma neticesinde beş farklı altsözcenin varlığı tespit edilmiş; bunlar kabul etme, reddetme, hafifletme, sempati ve suçlama olarak adlandırılmıştır. Altsözcelerin içeriği ve görünümlerine ilişkin bilgiler, bu adları taşıyan başlıklar altında sunulmuştur. Bulguların, gelecekte hem özgül biçimde bu konuda hem de genel olarak (betimleyici) adli dilbilim bağlamında yapılabilecek ileri çalışmalara dair umut verici olduğu görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Adli dilbilim, sanık ifadeleri, cinsel saldırı, çocuğun cinsel istismarı, altsözce çözümlemesi

Communicative Purposes Expressed in Court by Defendants of Sexual Assault and Child Sexual Abuse

Öz

Even though the language in the legal process is one of the major subjects of forensic linguistics, there are only a few studies in this regard in the scientific literature of the Turkish language. One of the reasons is that forensic linguistics has recently become a subject for study in Turkey, and the other reason is the hardship of accessing real forensic data. This study aimed to detect communicative purposes of statement parts and to reveal qualitative findings on these purposes by analysing moves of statements given by defendants in court who were accused of sexual assault and child sexual abuse, which were defined under articles 102 and 103 of the Turkish Criminal Code. At the end of the study, which was conducted on data from an open-source by close reading, five different moves were identified and named as acknowledgement, denial, palliation, sympathy, and accusation. Information regarding moves’ content and prospects was presented under subtitles with these names. Findings seem to be promising for further studies in the future in terms of both this specific topic and (descriptive) forensic linguistics in general.

Anahtar Kelimeler

Forensic linguistics, defendant statements, sexual assault, child sexual abuse, move analysis

Kaynakça

• Bhatia, V. K. (1993). Analysing genre: Language use in professionel settings. Londra: Longman.
• Bhatia, V. K. (2017). Critical genre analysis. London, New York: Routledge.
• Biber, D., Connor, U. ve Upton, T. A. (2007). Discourse on the move: Using corpus analysis to describe discourse structure. Amsterdam, Philadelphia: John Benjamins Publishing Company.
• Ceza Muhakemesi Kanunu. (2004). T.C. Cumhurbaşkanlığı Mevzuat Bilgi Sistemi. https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/ 1.5.5271.pdf adresinden erişildi.
• Coulthard, M. ve Johnson, A. (2007). An introduction to forensic linguistics: Language in evidence. Londra, New York: Routledge.
• Fincan, A. ve Uysal, B. (2019). Disiplinler arası bir kavram olarak adli dilbilim ve Türkiye’deki çalışmalar. Kuram ve Uygulamada Sosyal Bilimler Dergisi, 3 (2), 46-52.
• Gibbons, J. ve Turell, M. T. (2008). Dimensions of forensic linguistics. Amsterdam, Philadelphia: John Benjamins Publishing Company.
• IAFLL [@_IAFLL]. (2021, Eylül 25). NEWS: Following a vote by our membership, a change to the name of our association has been overwhelmingly approved. Henceforth, we are the International Association for Forensic and Legal Linguistics (IAFLL). Full announcement below. [Tweet]. https://twitter.com/_IAFLL/status/1441734772817076224?s=20 adresinden erişildi.
• Lindroos, E. [@LindroosEmilia]. (2021, Ocak 3). Fascinating: Forensic linguistics from the 1990s until today. In Finland legal linguistics is considered a sub-field of law (and not linguistics), rooted in legal theory and taught to students of law. Comparative research on perceptions, teaching & practice might be fruitful. [Tweet]. https://twitter.com/LindroosEmilia/status/1345649526732894208 adresinden erişildi.
• Moreno, A. I. ve Swales, J. M. (2018). Strengthening move analysis methodology towards bridging the function-form gap. English for Specific Purposes, 50, 40-63.
• Özyıldırım, I. (1999). Türk yasa dili. Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 16 (1), 89-114.
• Özyıldırım, I. (2000). Hukuk diline bir örnek: Sözleşmeler. Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 17 (1), 43-60.
• Özyıldırım, I. (2001). Yasa metinlerinde ad öbekleri ve işlevleri üzerine. Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 18 (1), 73-81.
• Özyıldırım, I. (2003). Türkçe'de köşe yazılarının bilişsel yapıları. Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 20 (2), 91-104.
• Tanrıvere, U. (2016). İntihar mektuplarının psikodilbilimsel içerik ve tür özellikleri bağlamında incelenmesi: Adli dilbilimsel bir yaklaşım. [Yüksek lisans tezi]. Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Toroslu, N. ve Feyzioğlu, M. (2016). Ceza muhakemesi hukuku (16. basım). Ankara: Savaş Yayınevi.
• Türk Ceza Kanunu. (2004). T.C. Cumhurbaşkanlığı Mevzuat Bilgi Sistemi. http://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.5237.pdf adresinden erişildi.
• Türkiye Cumhuriyeti Anayasası. (1982). T.C. Cumhurbaşkanlığı Mevzuat Bilgi Sistemi. https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMet in/1.5.2709.pdf adresinden erişildi.
• Upton, T. A. ve Cohen, M. A. (2009). An approach to corpus-based discourse analysis: The move analysis as example. Discourse Studies, 11 (5), 585-605.
• Van Dijk, T. A. (1980). Macrostructures. New Jersey: Lawrence Erlbaum Associates.