ÇOCUK ŞİİRLERİNDE SORU, SORGULAMA VE FELSEFİ DÜŞÜNME: MUSTAFA RUHİ ŞİRİN ÖRNEKLEMİ

Yıl 2021, , 321 - 340, 15.03.2021

Mehmet Halil Sağlam

https://doi.org/10.20304/humanitas.781733

Cited By: 1

Öz

Çocuk şiirleri salt pedagojik iletiler üzerine kurgulanmamalı; çocuğun düşünme, sorgulama ve üst bilişsel yetisini de geliştirmelidir. Çocuğun şiiri okurken doğayı, sosyal hayatı, değerleri ve metafizik kavramları sorgulaması önemlidir. Mustafa Ruhi’nin şiirleri bu anlamda dikkat çekici özelliklere sahiptir. Onun şiirlerinde çocukları sürekli sorgulamaya, düşündürmeye ve sentezlemeye yönlendiren soru imgeleri vardır. Çocuk, bu soru imgelerini düşündükçe varlığının farkına varır, içten içe ve içten dışa kozmik âlemi sorgular. Bu çalışmanın amacı çocuk şiirlerinin estetiğe ve felsefeye bakan yönünü ortaya çıkarmaktır. Çalışmadan çıkan sonuca göre, felsefi çocuk şiirleri çocukların eleştirel düşünme yeteneklerini geliştirmekte ve çocuklara estetik haz vermektedir. Bu tür çocuk şiirlerinin arttırılması çocukların kişisel gelişimlerine katkı sağlayacaktır.

Anahtar Kelimeler

çocuk şiirleri, felsefe, düşünme, Mustafa Ruhi Şirin

QUESTIONS, INQUIRY AND PHILOSOPHICAL THINKING IN CHILDREN POEMES: THE SAMPLE OF MUSTAFA RUHİ ŞİRİN

Öz

Children's poems should not be built solely on pedagogical messages; they should also improve the child's thinking, questioning, metacognitive ability. It is important for the child to question nature, social life, values and metaphysical concepts while reading a poem. The poems of Mustafa Ruhi have remarkable features in this sense. In his poems, there are question images that lead children to question, think and synthesize constantly. As the child thinks about these question images, he becomes aware of his existence and questions the cosmic world deeply and from the inside out. The aim of this study is to reveal the aspects of children's poems that look at aesthetics and philosophy. According to the conclusion from the study, philosophical children's poems improve children's critical thinking skills and give children aesthetic pleasure. Increasing such children's poems will contribute to the personal development of children.

Anahtar Kelimeler

Children's poems, philosophy, thinking, Mustafa Ruhi Şirin

Kaynakça

• Alver, K. (2005). Çocuk ve edebiyat. Hece Dergisi Çocuk Edebiyatı Özel Sayısı, 104-105, 403-405.
• Cevizci, A. (1994). Felsefe sözlüğü. İstanbul: Say Yayınları.
• Çiçek, H. (2017). Felsefeyle çocuk, çocukla felsefe. Çocuk ve Medeniyet Dergisi, 2, 51-59.
• Çotuksöken, B. (2000). Felsefî söylem nedir? İstanbul: İnkılâp Kitabevi.
• Demir Gürdal, A. (2013). Sosyolojinin ihmal edilen kategorisi çocuklar üzerinden çocuk sosyolojisine sosyolojiye bakmak. İş Güç Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, 15(4), 5-24.
• Direk, N. (2002). Küçük prens üzerine düşünmek. İstanbul: Pan Yayıncılık.
• Doğan, B. N. ve Güldenoğlu G. (2011, Ekim). Aytül Akal’ın öykülerinin çocuğa görelik ilkesi açısından incelenmesi. Sözlü sunum, III. Ulusal Çocuk Kitapları Sempozyumu (Sorular ve Çözüm Yolları), Ankara.
• Gander M. J. ve H. W. Gardiner (2010). Çocuk ve ergen gelişimi. (N. Çelen, Çev.). Ankara: İmge Kitapevi. (Orjinal çalışma basım tarihi 1981)
• Gülenç, K. (2006). Polemikçi bir gelenek olarak felsefe. B. Çotuksöken ve S. İyi (Ed.). Kimin için felsefe içinde (s. 59-75). İstanbul: Heyamola Yayınları.
• Gülle, M. ve Beyleroğlu, M. (2017). Eleştirel düşünme ve empati eğitim ve spor alanı. Ankara: Efil
• Gündoğdu, H. (2009). Eleştirel düşünme ve eleştirel düşünme öğretimine dair bazı yanılgılar. Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(1), 57-74.
• Karakaya, Z. (2006a). Çocuk felsefesi ve çocuk eğitimi. Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi, 6(1), 23-37.
• Karakaya, Z. (2006b). Günümüz çocuk edebiyatından seçilmiş çocuk felsefesi örnekleri. Turkish Studies/Türkoloji Dergisi, 1(2), 14-36.
• Postman, N. (1995). Çocukluğun yokuşu (K. İnal, Çev.). Ankara: İmge Kitapevi. (Orjinal çalışma basım tarihi 1982)
• Meriç, C. (2006). Kırk ambar. Ankara: İletişim Yayınları.
• Sever, S. (2015). Çocuk ve edebiyat. İzmir: Tudem Yayınları.
• Tan, M. (1994). Çocukluk, dün ve bugün. B. Onur. (Haz.). Toplumsal tarihte çocuk bildiriler kitabı içinde. (s. 11-26). İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
• Taşdelen, V. (2014). Felsefenin gülümseyen yüzü: Çocuklarla felsefe. Türk Dili, 756, 562-568.
• Taşdelen, V. (2005), Çocuk edebiyatında yalınlık ilkesi, Hece Dergisi, Çocuk Edebiyatı Özel Sayısı, 104-105, 352-360.
• Şirin, M. R. (1994). 99 Soruda çocuk edebiyatı. İstanbul: Çocuk Vakfi Yayınları.
• Şirin, M. R. (2006). Dersimiz çocuk: Çocuk üzerine düşünce yazıları. İstanbul: İz Yayıncılık.
• Şirin, M. R. (2007a). Çocuk edebiyatına eleştirel bir bakış. Çocuk edebiyatı nedir ne değildir. Ankara: Kök Yayıncılık.
• Şirin, M. R. (2007b). Çocuk edebiyatı kültürü. Ankara: Kök Yayıncılık.
• Şirin, M. R. (2012a). Aşk olsun çocuğum aşk olsun. Çocuk felsefesi üzerine şiirli denemeler. Ankara: Kök Yayıncılık.
• Şirin, M. R. (2012b). Yıldız sayan ağaç. Toplu şiirler. İstanbul: İz Yayıncılık.
• Şirin, M. R. (2018a). Dünyanın en güzel yeri. Ankara: Kök Yayıncılık.
• Şirin, M. R. (2018b). Harflerin kardeşliği. Ankara: Kök Yayıncılık.
• Şirin, M. R. (2018c). Okula giden kedi. Ankara: Kök Yayıncılık.
• Şirin, M. R. (2014). Edebiyat ve çocuk edebiyatı. Türk Dili Çocuk ve İlk Gençlik Edebiyatı Özel Sayısı, 756, 12-31.
• Şimşek, T. (2002). Çocuk edebiyatı. Ankara: Rengarenk Yayınları.
• Yalçın, A. ve Aytaş, G. (2005). Çocuk edebiyatı. Ankara: Akçağ Yayınları.