MAHREMİYETİN DÖNÜŞÜMÜ VE İLETİŞİM ARAÇLARI

Yıl 2020, Cilt: 8 Sayı: 16, 437 - 458, 15.10.2020

Saniye Vatandaş

https://doi.org/10.20304/humanitas.746477

Cited By: 3

Öz

Mahremiyet, bireyin diğer bireyler ve toplum kesimleri açısından özel olma durumuyla ilgilidir. Topluma ve zamana göre değişikliklere uğramakla birlikte bireyin vücudu, evi, kişisel bazı bilgi, hatıra, duygu, düşünce ve inançları en yaygın/temel mahrem konular olarak anlam kazanmaktadır. Fakat mahremiyet anlayışı ve uygulamaları değişkendir; toplumlara ve zamana göre değişim gösterir. Günümüz dünyasında özellikle bilim ve teknolojide gerçekleşen ilerlemeler ise mahremiyet algısını önemli düzeyde etkileyip, değiştirmiştir. Kitle iletişim araçları ise değişimin temel faktörü olup, değiştirici etkisi açısından televizyon ve internetin yeri çok ayrıcalıklıdır. İletişim teknik ve tarzında ulaşılan son aşamayı temsil eden sosyal medya aracılığıyla mahremiyet tutum ve davranışları radikal düzeyde değişme uğramıştır. Sosyal medya mecraları üzerinden mahremiyetin gerektirdiği “gizlilik” hızla yok olurken, “alenilik” genel eğilim haline gelmektedir. Bu inceleme, mahremiyetin anlam alanı ve değişim süreci ile ilgilidir. İnternet teknolojisine bağlı olarak sosyal medya mecralarının mahremiyet anlayış ve uygulamalarından ne tür değişikliklere yol açtığı incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Mahremiyet, Kitle İletişim Araçları, Ssyal Medya

TRANSFORMATION OF PRIVATE LIFE AND COMMUNICATION TOOLS

Öz

Privacy is about the individual's state of being private for other individuals and in terms of community. Although it changes according to society and time, the individual's body, home, some personal information, memories, emotions, thoughts and beliefs gain meaning as the most common/basic private subjects. The advances in science and technology in today's world have significantly affected and changed the perception of privacy. Mass media is the main factor of change. Especially television and the internet are very privileged in terms of changing effects. While “confidentiality” required by privacy on social media channels rapidly disappears, “to be seen by everyone” is becoming a general trend. This study is about the meaning of privacy and the process of change. Depending on internet technology, it has been investigated what kind of changes social media channels cause in privacy and practices.

Anahtar Kelimeler

Privacy, Mass Media, Social Media

Kaynakça

• Altunay, A. (2003). Biri bizi gözetliyor programı ve elektronik gözetim. Kurgu Dergisi, 20, 133-141.
• Anderson, B. (1993). Hayali cemaatler. (İ. Savaşır, Çev.). İstanbul: Metis Yayınları. (Orijinal çalışma basım tarihi 1983)
• Arık, E. (2013). Sosyal medyada mahremiyet görünümleri. A. Büyükaslan ve A. M. Kınık (Der.), Sosyal medya araştırmaları-1 içinde (s.47-69), Konya: Çizgi Kitapevi.
• Assange, J. (2013). Şifrepunk. (A. D. Temiz, Çev.). İstanbul: Metis Yayınları. (Orijinal çalışma basım tarihi 2012).
• Aydın, M. (2009). Mahremiyet ve örtünmenin dönüşümü. EskiYeni Dergisi, 12, 61-67.
• Aydoğan, F. (2004). Düşlerimizi Artık televizyon kuruyor: medya ve popüler kültür üzerine yazılar. İstanbul: MediaCat Yayınları.
• Baudrillard, J. (1997). Tüketim toplumu. (H. Deliçaylı, F. Keskin, Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları. (Orijinal çalışma basım tarihi 1970).
• Bentham, J., Pease, W. ve Werret, S. (2008). Panoptikon gözün iktidarı. (B. Çoban, Z. Özarslan, Der.). İstanbul: Su Yayınevi.
• Berkup, S. B: (2015). Sosyal ağlarda bireysel mahremiyet paylaşımı: X ve Y kuşakları arasında karşılaştırmalı bir analiz. (Yayınlanmamış Doktora Tezi), Ege Üniversitesi, İzmir.
• Çağan, K. (2003). Popüler kültür ve sanat. Ankara: Altınküre Yayınları.
• Çağbayır, Y. (2007). Türkçe sözlük. İstanbul: Ötüken Neşriyat.
• Devellioğlu. (1982). Osmanlıca-Türkçe ansiklopedik lügat. Ankara: Aydın Kitapevi.
• Doğan, M. (1996). Büyük Türkçe sözlük. İstanbul: İz Yayıncılık.
• Duerr, H. P. (1999). Uygarlaşma sürecinin miti: çıplaklık ve utanç. (T. Onur, Çev.). Ankara: Dost Yayınları. (Orijinal çalışma basım tarihi 1978).
• Esslin, M. (2001). Televizyon çağı- tv beyaz camın arkası. (M. Çiftkaya, Çev.). İstanbul: Pınar Yayınları. (Orijinal çalışma basım tarihi 1981).
• Fischer. S. ve Hubner, M. (2000). Privacy and security at risk in the global information society, T. Dougles, B. D. Loader (Ed.), Cybercrime: Law enforcement, security and surveillance in the ınformation age içinde (s.45-63). London: Routhledge.
• Freud, S. (2018). Psikopatoloji üzerine. (S. Budak, Çev.). İstanbul: Öteki Yayınları. (Orijinal çalışma basım tarihi 1910).
• Gerald, R. L. ve Korman, S. K. (1989). The family in social context. Oxford: Oxford University Press.
• Giddens, A. (1994). Mahremiyetin dönüşümü- modern toplumlarda cinsellik, aşk ve erotizm. (İ. Şahin, Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları. (Orijinal çalışma basım tarihi 1992).
• Giddens, A. (1994). Modernliğin sonuçları, (E. Kuşdil, Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları. (Orijinal çalışma basım tarihi 1990).
• Goffman, E. (2009). Günlük yaşamda benliğin sunumu, (B. Cezar, Çev.). İstanbul: Metis Yayınları. (Orijinal çalışma basım tarihi 1956).
• Habermas, J. (2005). Kamusallığın yapısal dönüşümü. (T. Bora, M. Sancar, Çev.). İstanbul: İletişim Yayınları. (Orijinal çalışma basım tarihi 1962).
• Karagülle, A. E. (2015). Günümüzde değişen mahremiyet algısının sosyal ağlar bağlamında incelenmesi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), İstanbul Ticaret Üniversitesi, İstanbul.
• Kocabıyık, E. (2006). Aynadaki Narkissos, İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınları.
• Lyon, D. ve Bauman, Z. (2013). Akışkan gözetim. (E. Yılmaz, Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları. (Orijinal çalışma basım tarihi 2012).
• Mahmremiyet (2005) Kubbealt, misalli büyük Türkçe sözlük içinde. İstanbul: Kubbealtı Neşriyat.
• Mahremiyet (2008). Türk Dil Kurumu Türkçe sözlük içinde. Ankara. Türk Dil Kurumu.
• Niedzviecki, H. (2010). Dikizleme günlüğü. (G. Gündüç, Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları. (Orijinal çalışma basım tarihi 2008).
• Özon, M. N. (1971). Osmanlıca Türkçe sözlük. Ankara: Bilgi Yayınevi.
• Özsunay, E. (1974). Gerçek kişilerin hukuki durumu, İstanbul: İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları.
• Öztekin, H. ve Öztekin, A. (2010). Modernleşme-mahremiyet ilişkisi ve siber mekânda mahremiyetin aleniyete dönüşmesi. e-Journal of New World Sciences Academy. 5 (4). (526-540).
• Pierson, C. (2001). Anthony Giddens’la söyleşiler: modernliği anlamlandırmak. (S. Uyurkulak, M. Sağlam, Çev.), Bursa: Alfa Yayınları. (Orijinal çalışma basım tarihi 2000).
• Postman, N. (1994). Televizyon: öldüren eğlence. (O. Akınbay, Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları. (Orijinal çalışma basım tarihi 1992).
• Reich, W. (2004). Gençliğin cinsel eğitimi. (E. Yıldız, Çev.). İstanbul: Gölge Yayıncılık. (Orijinal çalışma basım tarihi 1942).
• Rojek, C. (2003). Şöhret. (S. K. Akbaş, K. Kızıltuğ, Çev). İstanbul: Ayrıntı Yayınları. (Orijinal çalışma basım tarihi 2001).
• Rosenberg, R. S. (1992). The social impact of computers. London: Academic Press
• Sütlüoğlu, T. (2015). Sosyal paylaşım ağlarında gençlerin sosyalleşme ve kimlik inşası süreçleri: Facebook örneği. Folklor/Edebiyat, 21(83), 125-145.
• Şener, N. K. (2015). Dijital medya teknolojilerinin tekno-sosyoloji bağlamında incelenmesi, (Yayınlanmamış Doktora Tezi), İstanbul Üniversitesi, İstanbul.
• Şişman, Ş. (2016). Yeni medya yeni ilmihal. Nihayet Dergisi, 14, 20-23.
• Uçkan. Ö. (2010). Mahremiyet ve sosyal medya. https://www.bthaber.com/mahremiyet-ve-sosyal-medya/
• Vatandaş, C. (2019). Modern çöküş. İstanbul. Açılım Kitap Yayınları.
• Yavuz, H. (2003). Söz’ün gücü. İstanbul: Dünya Yayınları.
• Yılmaz, S. (2011) Her iletişim bir mahremiyet ihlalidir ve her mahremiyet ihlalinin bir haber değeri vardır. H. Çetinkaya, N. Kete, C. Aslan, S. Yılmaz, K. E. Duman, S. K. Güven-Ş. Uluocak (Ed.), Medya mahrem içinde (s. 56-74). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Zeldin, T. (2014). İnsanlığın mahrem tarihi. (E. Özsayar, Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları. (Orijinal çalışma basım tarihi 1994).
• Zuckerberg, M. (2010). Facebook-privacy. https://www.theguardian.com/technology/ 2010/jan/11/facebook-privac